در اجرای ساختمان سبز هر دستگاهی ساز خود را می‌زند

مجید سرایه‌داریان در گفت‌وگو با صما گفت: واقعیت این است که ازآنجاکه در کشور ما حوزه مسکن دارای متولی‌های متعددی است همین امر باعث می‌شود که اجرایی کردن بسیاری از مقررات حوزه ساختمان و الزامات این حوزه در مرحله اجرا دچار چالش شود.

وی با بیان اینکه به‌عنوان‌مثال در حال حاضر دستگاه‌های متعددی نظیر وزارتخانه‌های راه شهرسازی، کشور، نیرو و نیز دستگاه‌های مختلفی نظیر شهرداری‌ها، سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان و. هرکدام خود را به‌نوعی مرتبط و متولی حوزه مسکن می‌دانند تاکید کرد: اختلاف‌نظر این سازمان‌ها درباره استانداردهای مربوطه در حوزه ساختمان و ازجمله ساختمان سبز باعث می‌شود که اجرایی کردن بسیاری از مقررات با چالش مواجه شود.

رئیس انجمن مدیریت سبز با یادآوری این موضوع که نمونه بارز این ادعا درباره طرح برچسب انرژی ساختمان است تاکید کرد: علی‌رغم آنکه اجرایی کردن طرح مذکور جزو استانداردهای الزام‌آور است اما در مرحله اجرا به دلیل اختلاف‌نظر دستگاه‌های حاکمیتی اجرای آن با مشکل مواجه شده است.

وی سپس به موضوع ساختمان سبز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر علی‌رغم اینکه همه ما به این مهم واقف هستیم که استانداردهای ساختمان سبز با مزایای بی‌شماری همراه است، اما عملا همه تولیدکنندگان مسکن منتظر آن هستند که صرفا از طریق قوانین الزام‌آور و اجباری اجرای این هم به آن‌ها دیکته شود.

وی با یادآوری این موضوع که هیچ‌وقت سازندگان داوطلبانه به این حوزه ورود پیدا نمی‌کنند اظهار داشت: بی‌رغبتی سازندگان به این مهم در حالی صورت می‌گیرد که در بسیاری از جوامع پیشرفته ازجمله آمریکا اروپا و حتی بعضا آسیایی، رعایت الزامات استانداردهای ساختمان سبز عملا به یک قانون الزام‌آور مبدل شده است به‌طوری‌که همه سازندگان خود را ملزم می‌دانند این استانداردها را رعایت کنند.

وی گفت: حتی در برخی از کشورهای آسیایی نظیر هند، مشوق‌های درخوری برای رعایت کردن الزامات ساختمان سبز در نظر گرفته‌شده و دولت برای سازندگان نظام تشویقی بسیار خوبی در نظر گرفته است و درنتیجه این نوع راهبرد بسیاری از سازندگان به رعایت الزامات محیط زیستی و ساختمان سبز ترغیب شده‌اند.

سرایه‌داریان افزود: این امر در حالی است که در کشور ما عکس این رویه حاکم است و نه‌تنها اساسا در روند اجرای ساختمان‌سازی ما هیچ نوع مکانیزم تشویقی برای سوق دادن سازندگان به این مسیر دیده نشده است بلکه از دیگر سو نبود مدیریت یکپارچه، مدیریت واحد و نیز سایر ضروریات دیگر باعث شده است که عملا هیچ اقدامی برای حرکت در این مسیر صورت نگیرد.

وی افزود: وقتی صحبت از استانداردهای ساختمان سبز می‌شود پای سازمان‌های مختلفی به این مسیر بازمی‌شود که ازجمله این سازمان‌ها می‌توان به سازمان استاندارد، شهرداری، وزارتخانه‌های نیرو، راه و شهرسازی و... اشاره کرد.

وی تاکید کرد: این امر در حالی است که در مرحله اجرای استانداردهای مربوط به قوانین ساختمان سبز، هیچ دستگاه‌های، دیگری را قبول ندارد و همگی یکدیگر را نقض می‌کنند.

این فعال زیست‌محیطی تاکید کرد: درواقع وقتی‌که قرار است ما استانداردهای مربوط به ساختمان سبز را اجرایی کنیم لازم است که حتما یک دستگاه مشخصی بر روی این استانداردها صحه بگذارد؛ اما در حال حاضر ما در مرحله اجرا فاقد چنین دستگاهی هستیم.

وی افزود: در شرایط فعلی به‌عنوان‌مثال علی‌رغم اینکه رعایت برچسب انرژی ساختمان یکی از پارامترهای اصلی در انطباق ساختمان با استانداردهای ساختمان سبزاست، اما این مسئله اجرایی نشده و سالیان سال است که تحقق این قانون تحت تاثیر اختلاف‌نظر دستگاه‌های مربوطه و سایر مشکلات به تعویق افتاده است.

سرایه‌داریان تاکید کرد: درباره اینکه آیا استانداردها و قوانین کافی برای اجرایی کردن امر ساختمان سبز وجود دارد باید گفت که همانند سایر مسائل ما از این منظر مشکلی نداریم و قوانین به‌روز و کارآمدی درباره ساختمان سبز وجود دارد اما مشکل اصلی ما مربوط به نحوه اجرایی این قوانین است چراکه ما فاقد سازمان حاکمیتی منسجم و مدیریت یکپارچه برای عملیاتی کردن این موضوع هستیم.

وی تاکید کرد: درواقع در حوزه ساختمان‌سازی هر سازمانی برای خودش ساز مخالف می‌زند؛ مثلا با توجه به اینکه بهینه‌سازی مصرف آب یکی از عناصر اصلی تحقق ساختمان سبز است، وزارت نیرو به‌عنوان یکی از دستگاه‌های ذی‌ربط در این زمینه همکاری‌های لازم را انجام نمی‌دهد و علی‌رغم اینکه دستگاه‌های عریض و طویلی در این راستا تشکیل‌شده است اما در مرحله عمل اقدام درخوری برای تحقق این مهم صورت نمی‌دهد.

سرایه‌داریان افزود: در همین حال حتی در برخی از موارد دیده‌شده است علی‌رغم اینکه سازنده‌ای برای رعایت استانداردهای زیست‌محیطی تلاش کرده است اما به‌عنوان‌مثال نظام‌مهندسی حاضر نیست استاندارد بودن آن ساختمان را به لحاظ رعایت شاخصه‌های محیط زیستی و سبز بودن به تایید برساند و ازاین‌رو می‌توان گفت که هر دستگاهی راه خود را می‌رود.

وی گفت: در حال حاضر تفرق و پراکندگی دستگاه‌های اجرایی مربوطه باعث شده است که اساسا امیدی برای نهادینه کردن موضوع ساختمان سبز در فرایند احداث تولید مسکن وجود نداشته باشد و به نظر می‌رسد که راه بسیار طولانی برای ایجاد همبستگی و یکپارچگی بین دستگاه‌های مربوطه برای تحقق این مهم وجود داشته باشد.

وی تاکید کرد: از این منظر به نظر می‌رسد که آسان‌ترین و امکان‌پذیرترین راهکار عملی برای اینکه موضوع ساختمان سبز را در تولید مسکن اجرایی کنیم افزایش سطح آگاهی و مطالبه مردم و نیز ایجاد مشوق‌های لازم بین سازندگان باشد.

سرایه‌داریان افزود: البته نگاه صرف اقتصادی برخی از سازندگان به حوزه تولید مسکن باعث می‌شود که آن‌ها بعضا تمایلی برای ورود به این حوزه نداشته باشند، این در حالی است که فرهنگ‌سازی‌های لازم در این رابطه می‌تواند آن‌ها را در جهت حرکت به این مسیر ترغیب کند.

وی گفت: به‌عنوان‌مثال سازندگانی که ساختمان سبز می‌سازند اگرچه ممکن است که محصول خروجی آن‌ها در قیاس با بقیه اندکی گران‌تر شود اما از دیگر سو آن‌ها باید بدانند که این نوع ساخت‌وساز برای آن‌ها اعتبار کسب می‌کند و باعث می‌شود که محصول نهایی آن‌ها به لحاظ کیفی از بقیه متمایز شود.

سرایه‌داریان همچنین خاطرنشان ساخت: درعین‌حال باید در نظر گرفت که با ایجاد فرهنگ‌سازی بین مردم می‌توان آن‌ها را به این سمت هدایت کرد که اگرچه ممکن است بابت خرید واحدهای مسکونی سبز ناچار شوند که هزینه بیشتری بپردازند اما از طرف دیگر با توجه به ایجاد صرفه‌جویی در زمان بهره‌برداری، هزینه‌های مازاد برای آن‌ها مستهلک می‌شود و در طول زمان این هزینه‌ها به آن‌ها بازگشت داده می‌شود.

وی تاکید کرد: تجربه ثابت کرده است فقط دو عنصر شامل آگاه‌سازی سازندگان درباره محاسن ساختمان سبز و نیز ایجاد مطالبه گری در بین مردم نقش اصلی و عملیاتی در تحقق ساختمان‌های سبز را ایفا کند.

سرایه‌داریان افزود: مردم باید به سطحی از بلوغ و آگاهی برسند که رعایت شدن المان‌های ساختمان‌های سبز را از سازندگان مطالبه کنند. این مطالبه گری تاثیری دوسویه دارد و باعث خواهد شد که سازندگان نیز برای جلب رضایت خریداران نسبت به رعایت این استانداردها ملزم شوند.

وی گفت: برای اینکه مردم به این سطح از آگاهی برسند لازم است که فرهنگ‌سازی صورت بگیرد.

سرایه‌داریان اظهار داشت: با توجه به شرایط موجود و وجود ناهماهنگی بین دستگاه‌های ذی‌ربط و نیز نگاه اقتصادی سازندگان به حوزه تولید مسکن، می‌توان امیدوار بود که به‌صورت موضعی در برخی از ساختمان‌ها، استانداردهای زیست‌محیطی مربوط به ساختمان‌های سبز اجرایی شود و تا فراگیر شدن این موضوع هنوز راه زیادی باقی‌مانده است و تحقق این امر در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست.