برخورد با انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران عوامانه است نه عالمانه
- شنبه 24 اردیبهشت 1401 ساعت 11:26
دکتر علی‌اکبر صالحی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به پیشرفت‌های قابل‌توجه شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور طی ۱۰ سال اخیر اظهار کرد: زیرساخت‌های خوبی برای تقویت فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان از دو دهه گذشته در کشور فراهم شده و خوشبختانه نتیجه اقدامات گذشته در تامین زیرساخت‌های موردنیاز به ثمر نشسته و آمار صعودی ایجاد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر دلیلی بر این ادعاست.
دولت از ریسک اقدامات دانش‌بنیان حمایت کند
وی با تقدیر از فعالیت جوامع دانشگاهی به‌ویژه دانشگاه صنعتی شریف به‌عنوان یکی از بانیان اصلی فکر ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها، اظهار کرد: قبل از اینکه موضوع فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت فراگیر در جامعه مطرح شود، اساتید دانشگاه صنعتی شریف هسته‌های اولیه استارتاپ‌ها را بنا نهادند و برای ماندگاری بیشتر اساتید در دانشگاه‌ها خدمات لازم به آن‌ها ارائه شد و با اقتباس از فعالیت‌های خارج از کشور حرکتی علمی در این حوزه آغاز شد و خوشبختانه در حال حاضر وضعیت قابل‌قبولی ایجاد شده است.
وی آهنگ تحول در فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان را قابل‌قبول دانست و اظهار کرد: برای توسعه بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان باید جنبه حمایتی از آن‌ها تقویت یابد و دولت از سرمایه‌گذاری‌های ریسک‌پذیر حمایت کند. این احتمال وجود دارد که شرکت‌های دانش‌بنیان دست به تولید کالایی بزنند که به نتیجه نرسد یا بازاریابی مناسبی برای آن صورت نگرفته و منجر به شکست شود، در این حالت دولت باید از چنین ریسک‌هایی حمایت کند.
نوع برخورد با انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران عوامانه است نه عالمانه!
معاون پژوهشی و قائم‌مقام فرهنگستان علوم در پاسخ به این پرسش که چه الزاماتی باید در راستای توسعه اقتصاد کشور در حوزه انرژی به‌ویژه انرژی‌های تجدیدپذیر وجود داشته باشد، گفت: در ایران نوع برخورد با انرژی‌های تجدیدپذیر عوامانه است نه عالمانه و متاسفانه به مسائل زیربنایی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر پرداخته نمی‌شود به‌عنوان‌مثال نحوه استفاده از پنل‌های خورشیدی و ضرورت بهره‌گیری از این ظرفیت در شرایط کنونی کشور به‌خوبی تبیین نشده است.
وی افزود: نباید تصور شود که انرژی خورشیدی نیاز به ماده اولیه نداشته و مصرف آب ندارد یا نگهداری آن آسان است. به‌عنوان‌مثال نگهداری کلکتورها کاری دشوار است و باید آموزش‌های لازم به‌منظور حفظ و نگهداری صحیح از آن‌ها دیده شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه تعداد روزهای آفتابی در ایران زیاد است، گفت: ایران ۲.۵ برابر کشور آلمان روزهای آفتابی دارد و این نقطه قوت کشور ماست، اما در کشوری نظیر آلمان که از این مزیت برخوردار نیست باید به دنبال ذخیره‌سازی از طریق باطری باشند. البته باید گفت که باطری‌ها، آلاینده محیط‌زیست هستند و این معضلی برای فعالیت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهایی است که روزهای آفتابی کمتری دارند.
نباید بی‌گدار وارد عرصه تولید انرژی شد
دکتر صالحی با تاکید بر اینکه باید در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر عالمانه و عمیق‌تر فعالیت کرد، افزود: باید به‌گونه‌ای در خصوص انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت کرد که به‌محض ورود در سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، تمامی جوانب دیده شود.
وی افزود: توربین‌های بادی به تعداد زیاد در کشورهای اروپایی نصب شده است و معضلاتی نظیر سیمای نامناسب و آسیب زدن به پرندگان را ایجاد کرده است تا جایی که به دنبال نصب علائم هشداردهنده در مجاورت توربین‌ها برای در امان ماندن پرندگان از خطرات ناشی از به حرکت درآمدن توربین هستند.
وی با اشاره به اینکه افزایش توربین‌های بادی می‌تواند مسیر باد را تغییر دهد، اظهار کرد: به گفته کارشناسان، ساختمان مرتفعی که در منطقه ۲۲ تهران ساخته شده موجب اختلال در جریان باد و هوا بر روی شهر تهران شده است و آثار زیست‌محیطی بر جای خواهد گذاشت.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه با همه تبعاتی که انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند داشته باشد چاره‌ای جز حرکت از سمت انرژی‌های فسیلی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر وجود ندارد، گفت: در ایران انرژی‌های تجدیدپذیر دیگری نظیر انرژی‌های حرارتی در اطراف اردبیل یا انرژی موج دریا نیز وجود دارد که تاکنون مورداستفاده قرار نگرفته است.
وی افزود: در کشورهای اروپایی به دلیل سبز بودن اراضی و رونق کشاورزی، ناگزیر به استفاده از اراضی کشاورزی برای استقرار زیرساخت‌های تامین انرژی‌های تجدیدپذیر هستند ولی در صورت فعالیت گسترده در این حوزه، کاربری زمین‌های کشاورزی از دست می‌رود، درحالی‌که در ایران بخش اعظمی از اراضی کشور را دشت و صحرا یا کویر تشکیل داده است که یک مزیت برای فعالیت در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به شمار می‌رود، البته در منطقه سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و جنوبی، منجیل و ... نیز، وجود طوفان و باد ظرفیتی برای تولید انرژی تجدیدپذیر به شمار می‌رود.
وی با تاکید بر اینکه باید بر روی سند انرژی کشور با دقت بیشتری کار کرد، افزود: نباید بدون مطالعه و بی‌گدار وارد عرصه تولید انرژی شد. کار مطالعاتی دقیق و حساب‌شده می‌تواند نتیجه معقولی را در تولید انرژی تجدیدپذیر حاصل کند. باید از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در این عرصه برای تقویت کار تحقیقاتی و پژوهشی استفاده کرد.
وجهه حقوقی و سیاسی انرژی
دکتر صالحی با تاکید بر اینکه انرژی یک موضوع چندوجهی است، تصریح کرد: انرژی عامل محرک اقتصادی و اجتماعی است و اگر انرژی نباشد اقتصادی وجود نخواهد داشت، از طرفی وجود مخزن مشترک انرژی بین ایران و عراق، عربستان، کویت و ... وجهه حقوقی و سیاسی انرژی را نشان می‌دهد و منابع متفاوت انرژی نیز در سبد انرژی موردبررسی قرار می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه انرژی با دانش و تکنولوژی برای استحصال و نیز شیوه استفاده درست در ارتباط است، گفت: انرژی‌های تجدیدپذیر جزو انرژی‌های پاک هستند اما هر انرژی پاکی جزو انرژی‌های تجدیدپذیر نیست مثلا انرژی پاکی نظیر انرژی هسته‌ای تجدیدپذیر نیست ولی انرژی خورشید و باد، تمام‌شدنی نبوده و تجدیدپذیر هستند.
تولیدات ارزشی از نفت در ایران کمتر از یک دوم آلمان است
دکتر صالحی در پاسخ به این پرسش که در عرصه تربیت نیروی انسانی کارآمد در این حوزه در چه جایگاهی قرار داریم و توانسته‌ایم در حوزه انرژی علم را به ثروت تبدیل کنیم، اظهار کرد: شدت و مصرف انرژی در ایران وضعیت خوبی ندارد چراکه از هر بشکه نفت حدود ۸۰۰ دلار تولیدات ارزشی در ایران صورت می‌گیرد، درحالی‌که این میزان در کشوری نظیر آلمان بالغ‌بر دو هزار دلار است. هر بشکه نفت ۱۰۰ دلار ارزش دارد و در ایران با مصرف این میزان نفت تنها ۸۰۰ دلار تولید صورت می‌گیرد که بیانگر استفاده نامناسب از انرژی و پائین بوده بهره‌وری انرژی در کشور است.
وی با تاکید بر اینکه بهره‌وری انرژی متاثر از تکنولوژی و نیروی انسانی کارآمد است، گفت: برخورداری از تجهیزات مناسب و نیروی انسانی کارآمد می‌تواند بهره‌وری را ارتقا دهد و خلاء این دو مولفه موجب هدررفت انرژی در ایران شده است.
استخراج نفت بیشتر از جایگزینی آن است
وی با اشاره به رویکرد اخیر کشور در حوزه انرژی گفت: طی کردن شیب نزولی ذخایر انرژی و هدفمند کردن یارانه‌ها حساسیت کشور را برای نگاه جدید به حوزه انرژی دوچندان کرده است. به هر میزان که بشکه نفت استخراج می‌شود به همان میزان اکتشافات صورت می‌گیرد، اما چون استخراج افزایش یافته و میزان برداشت بیشتر از جایگزینی است، وضعیتی ایجاد شده که عمر انرژی‌های فسیلی در یک افق ۷۰ الی ۸۰ ساله رو به اتمام بوده و باید در خصوص بهینه‌سازی و تکنولوژی‌های جدید توام با تربیت نیروی انسانی متمرکز شد.
جای خالی تکنولوژی در ایران باعث شده است که قطر اقدام به ربایش گاز ایران کند
دکتر صالحی بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید و تربیت نیروی انسانی برای برخورداری از انرژی‌های تجدیدپذیر را در گرو روابط بین‌الملل دانست و افزود: نمی‌توان داخل چهاردیواری نشست و صحبت از تکنولوژی و توسعه کرد. کشوری نظیر قطر در دو سال آینده قرار است ۵۰ درصد درآمد خود را از فروش LNG افزایش دهد و این میسر ممکن نخواهد شد مگر با تکنولوژی و جای خالی تکنولوژی در ایران موجب شده است که قطر اقدام به ربایش گاز ایران کند.
لزوم توسعه ارتباطات بین‌الملل و به‌کارگیری تکنولوژی برای استفاده کامل از ظرفیت‌های نفت و گاز
وی تصریح کرد: در موضوعی نظیر اختلاس، صدای مردم درمی‌آید و همه معترض می‌شوند ولی چرا وقتی میلیون‌ها دلار گاز و نفت ایران توسط کشورهای دیگر از مخازن مشترک گازی و نفتی ربایش می‌شود صدای کسی درنمی‌آید. درحالی‌که با بهره‌گیری از تکنولوژی و در سایه تربیت نیروی انسانی با تقویت روابط بین‌الملل می‌توانیم از منابع گازی و نفتی خودمان به‌طور کامل استفاده کرده و به درآمد ملی بیفزاییم.
وی افزود: گرچه اقدامات خوبی در این بخش صورت می‌گیرد اما این اقدامات در حدی نیست که نیازهای یک کشور را برآورده کند که دلیل آن وجود یک سری محدودیت‌ها ازجمله محدودیت در ارتباطات بین‌المللی است.
ثبت نظر
