پس‌انداز، انبوه‌سازی و کوچک‌سازی راهی برای خانه‌دار شدن!
- یکشنبه 11 اسفند 1392 ساعت 10:31
به گزارش خبرنگار مسکن خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با روی کار آمدن دولت یازدهم، وزیر راه و شهرسازی به عنوان متولی بخش مسکن کشور از همان ماه‌های اول، طرح‌های مسکن از جمله مسکن اجتماعی، حمایتی و آزاد را اعلام کرد که هنوز با گذشت بیش از شش ماه از آغاز فعالیت نه تنها این طرح‌ها کلید نخورده بلکه هنوز موافقت با اجرای سه طرح گفته شده اعلام نشده است.
بر اساس آخرین اظهار نظر وزیر راه و شهرسازی این برنامه‌ها به کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اعلام شده و منتظر موافقت مجلس با این طرح‌ها هستیم که کمسیون عمران نیز اعلام کرده در حال بررسی است.به گفته آخوندی ابتدا باید جوانب مسکن از جمله شناسایی دهک‌های نیازمند مسکن صورت گیرد و پس از آن برنامه‌های دولت در بخش مسکن برای اقشار مختلف اعلام شود.
در این میان نظرات زیادی از سوی مقامات کشور از رییس‌جمهور گرفته تا معاونان و مشاوران وزیر راه و شهرسازی حول برنامه‌های مسکن مطرح شده که همه بر این تاکید دارند ابتدا باید واحدهای نیمه‌تمام مسکن مهر تعیین تکلیف و پس از آن برنامه‌های جدید اجرا شوند.
مسکن پاک طرح روی میز مانده دولت طی 20 سال
طرح مسکن پاک سالهاست روی میز دولت مانده است؛ برنامه‌ای که حدود 18 سال پیش و در زمان آخوندی در وزرات مسکن مطرح شده بود که در همان زمان سیاست‌هایی در نظر گرفته شد اما به دلایل مختلف اجرا نشد.در همین مدت زمان مسئولان زیادی طرح‌هایی برای مسکن کشور اعلام کردند که برخی اجرایی و برخی دیگر نیز اجرایی نشد اما از این میان معروف‌ترین طرح دولتی در بخش مسکن " مسکن مهر" بود که اعتبار و امکانات دو دولت را به خود اختصاص داد اما دست آخر هم تکمیل نشد.
داستان مسکن مهر طی شش سال اخیر به پروژه‌ای ویژه از سوی دولت تبدیل شد که حداقل 50 هزار میلیارد تومان از محل اعتبارات بانک مرکزی را به خود اختصاص داد اما درست در همین زمان که باید با تحویل این واحدهای مسکونی باری از دوش مسکن کشور برداشته می‌شد بار انباشته‌ای به بخش عمرانی کشور افزود و با بیشترین مشکلات همراه شد.
طی مدت ساخت و ساز واحدهای مسکن مهر، تعاونی‌های مسکن، انبوه‌سازان و شخصی‌سازان نیز بیکار ننشستند و به ساخت و ساز مسکن مشغول بودند اما برخی معتقدند هنوز هم به ساخت مسکن نیاز است و باید با در نظر گرفتن افزایش جمعیت، سالانه 1.5 میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته شود تا میان عرضه و تقاضا در بازار تعادل برقرار شود و قیمت‌ها نیز قابل کنترل باشد.
در این زمینه مشاور وزیر راه و شهرسازی، طرح مسکن پاک را مناسب عنوان می‌کند و معتقد است که سیاست کوچک‌سازی سیاستی درست است چراکه مسکن کوچک تا زمانی که اقتصاد ایران توان تامین مالی مسکن بزرگ را نداشته باشد، پاسخی به مشکل بی‌مسکنی و حلبی‌آباد نشینی و معضلات دیگر است.
حسین عبده تبریزی که همواره به عنوان مدرس دانشگاه و صاحب‌نظر اقتصاد مسکن اظهار نظر می‌کند، می‌گوید در کشور جوان ما، پس از معضل بیکاری اکنون مسکن است که به عنوان مشکل اصلی برای عامه مردم خود را نشان می‌دهد.
وی درباره بازار سرمایه مسکن و ضرورت‌های گسترش آن نیز به نقش وزارت راه و شهرسازی اشاره دارد و می‌گوید این سیاست از سال 72 در وزارت مسکن شروع شده و پیشرفت‌ها در هر سه زمینه نشان می‌دهد که این سیاست کماکان تعقیب می‌شود.به اعتقاد این صاحب‌نظر اقتصادی سطح میانگین زیربنای واحدهای مسکونی به‌طور مداوم در حال کاهش است که این نشان می‌دهد سیاست کوچک‌سازی دنبال می‌شود.
عبده تبریزی در مورد سیاست انبوه‌سازی نیز معتقد است با تمهیداتی که دولت از نظر معافیت مالیاتی در برنامه پنج ساله سوم پیش‌بینی کرده است، این سیاست نیز کماکان دنبال شود.
وی با اشاره به اقدامات متنوع اخیر در زمینه بسط روش‌های پس‌انداز که بیانگر سیاست تشویق به پس‌انداز است می‌گوید این سیاست نیز به شدت در کانون توجه دولت است.به گفته مشاور وزیر راه و شهرسازی «مسکن کوچک» می‌تواند پلی برای تامین مسکن بزرگ‌تر باشد، یعنی خانوارها می‌توانند ابتدا مسکن کوچک داشته باشند و بعدها که منابع درآمدی خانواده افزایش می‌یابد، مسکن بزرگتری بخرند.
نقش انبوه‌سازی در افزایش صاحبخانه شدن
اما مسکن مهر که طی سال‌های اخیر به عنوان نمادی برای صنعتی‌سازی در کشور دیده می‌شد مخالفان و موافقانی دارد و اکثر کارشناسان مسکن معتقدند که برای پیشرفت ساخت و ساز مسکن در کشور باید به دنبال انبوه‌سازی به روش صنعتی سازی برویم تا هم کمبود مسکن جبران شود و هم از نظر اقتصادی ساخت مسکن به صرفه‌تر باشد.
حسین عبده تبریزی نیز سیاست انبوه‌سازی را از دیگر عوامل بسیار مهم در توسعه مسکن و خانه‌دار شدن عامه مردم می‌داند و معتقد است اگر بپذیریم مصرف‌کننده مسکن لزوما بهترین فرد برای تولید مسکن نیست، آن‌گاه باید ساخت انفرادی مسکن را به فراموشی بسپاریم.
به گفته وی انبوه‌سازی این امکان را می‌دهد که مسکن صنعتی، حرفه‌ای و ارزان‌قیمت ساخته شود و صرفه مقیاس انبوه که در همه بخش‌های اقتصاد کارایی دارد در بخش مسکن نیز کارایی خود را خواهد داشت.
از انبوه‌سازان حمایت شود
حال این موضوع مطرح است که چگونه می‌توان با اقتصاد فعلی و افزایش و کاهش قیمت‌ها در بازار، بازار مسکن کنترل می‌شود و انبوه‌سازان برای حمایت به مواردی نیاز دارند تا علاوه بر سود ساخت و ساز انگیزه عرضه مسکن نیز داشته باشند؟
بر این اساس عبده تبریزی در یکی از مقاله‌های خود آورده است که حمایت از انبوه‌سازان ضروری است. همچنین با کسی که مسکنی برای خود می‌سازد نمی‌توان بحث شهرسازی کرد و نمی‌توان به او گفت که زلزله را در ساخت‌وساز خود در نظر بگیرد و نمی‌توان از او خواست که سیمای شهری را مدنظر داشته باشد. وی دلایل خود را اینگونه عنوان می‌کند که مسکن ساز شخصی نه با موضوع ساخت و ساز آشناست و نه هزینه‌ها به او اجازه می‌دهد به این مسائل توجه کند اما انبوه‌ساز، مهندسی است که هم شهرسازی و معماری می‌فهمد و هم می‌توان با او صحبت از محیط زیست و سیمای شهری کرد چرا که او می‌تواند با هزینه‌های کمتر محیط زیست را هم در نظر بگیرد، به زلزله هم توجه داشته باشد و با صرف هزینه های کمی به سیمای شهری توجه داشته باشد.
به گفته عبده تبریزی می‌توان با انبوه‌ساز در مورد کارایی مصالح ساختمانی و صرفه‌جویی در مصرف زمین و استفاده از فن‌آوری جدید صحبت کرد و اما برای آن دسته از سازندگانی که برای خود مسکن می‌سازند نمی توان بر سر این موضوعات صحبت کرد.
سیاست پس‌انداز راهی برای خانه‌دار شدن
این صاحب‌نظر اقتصاد مسکن تاکید دارد که سیاست پس‌انداز تنها راه خانه‌دار شدن برای عامه مردم است.
به گفته وی مسکن از محل پساندازهای گذشته مردم خریداری نمی‌شود بلکه مسکن از محل پساندازهای گذشته، حال و آینده مردم خریداری می‌شود؛ یعنی مسکن به صورت اقساط بلند‌مدت قابل خریداری است.
عبده تبریزی در این باره گفته است پس‌انداز اولیه مردم برای خانه‌دار شدن، ضمن این‌که نرخ گرایش به پس‌انداز کشور را افزایش می‌دهد در عین حال حداقلی را برای پیش پرداخت خرید مسکن با اقساط بلند مدت فراهم می‌کند اما از این‌رو صندوق مسکن بانک مسکن پاسخ اقتصادی مناسبی داده است. وی در تشریح این موضوع بیان کرده که مانده سپرده‌های بانک مسکن از پاره‌ای بانک‌های تجاری هم بهتر شده است؛ این بدان معنی است که مردم آگاهی دارند که پس‌انداز هدفمندی برای مسکن داشته باشند و افزایش نرخ پس‌انداز برای مسکن نیاز به استقرار بازار سرمایه‌ی مسکن کارآمد دارد .
این صاحب‌نظر معتقد است که این نگاه صرفا بر سیاست پس‌انداز تکیه دارد و هدف آن شرح این مساله است که باید بازار سرمایه برای مسکن تشکیل و تقویت شود.
در این میان متقاضیان خرید مسکن در دهک‌های مختلف منتظر ابلاغ برنامه‌های جدید از سوی دولت هستند چراکه درصد قابل توجهی از جمعیت کلان‌شهرها اجاره‌نشین هستند که به تنهایی و با درآمدهای خود نمی‌توانند خانه‌دار شوند و نیاز به سیاست‌های حمایتی دارند. از سوی دیگر دولت همچنان درگیر تکمیل پروژه عظیم مسکن مهر و حل مشکلات آن است که به اعتقاد کارشناسان این بخش، تا این پروژه نیمه‌تمام به سرانجام نرسیده به صلاح نیست که پروژه دیگری کلید بخورد و مشکلات جدیدی به بخش عمرانی کشور افزوده شود.
ثبت نظر
