شهرداری‌ها نگذارند افراد فاقد صلاحیت سازنده ساختمان باشند

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، وظایف و عملکرد سازمان نظام مهندسی ساختمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور اکبر ترکان رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور و مازیار حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

ترکان رئیس سازمان نظام مهندسی کشور در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی براینکه جنابعالی عملکرد این سازمان را چگونه ارزیابی می‌کنید گفت: قانون نظام مهندسی 20 سال است که در حال اجرا گذاشته شده است.وی با اشاره به این که سازمان نظام مهندسی کشور دستاوردهای خوب و باارزشی تاکنون داشته است، افزود: بخش زیادی از قانون نظام مهندسی در کشور اجرا شده است اما هم چنان در آن نواقصی را شاهد هستیم که باید برطرف شود.

* سازمان نظام مهندسی برای حفظ منافع بهره‌برداران ایجاد شده است

رئیس سازمان نظام مهندسی با بیان این که هنوز اهداف این قانون محقق نشده است اظهار داشت: سازمان نظام مهندسی برای حفظ منافع بهره‌برداران ایجاد شده است. ترکان با اشاره به این که مجری ذی‌صلاح و ناظر ذی‌صلاح تا حدود گسترده‌ای در کشور اجرا شده اما در شهرستان‌ها بهتر از تهران است گفت: خانوارهای ایرانی یک عمر کار می‌کنند تا یک ساختمان پس انداز کنند این در حالی است که انتظار از یک خانه این است که صد سال عمر کند اما شاهد این مسئله نیستیم.

وی با اشاره به این که شن و ماسه و آرماتوری که در ساختمان‌های ایرانی به کار می‌رود نیز در ساختمان‌های خارجی هم به کار گرفته می‌شود، افزود: عمر ساختمان‌های خارجی به صد سال می‌رسد ولی در ایران زمانی که یک ساختمان عمرش به 30 سال می‌رسد می‌گویند ساختمان فرسوده است.رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به این که در ایران خانه 20،‌30 ساله را خانه کلنگی قلمداد می‌کنند ادامه داد: متاسفانه کیفیت و استحکام ساختمان‌ها به گونه‌ای نیست که یک خانه را پس انداز بین نسلی بدانیم و این که یک نسل بتوانند از یک خانه استفاده کنند.

*افراد فاقد صلاحیت نباید سازنده ساختمان باشند

ترکان در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه اهداف دیگر تشکیل سازمان مهندسی چه بوده است گفت: شهرداری‌ها نباید بپذیرند که هر کسی حتی افراد فاقد صلاحیت سازنده ساختمان باشند. وی با اشاره به قانون نظام فنی و اجرایی کشور گفت: این قانون از سال 1334 تاکنون در کشور اجرایی شده است.رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به تعریف این قانون از کارفرما، پیمانکار و مشاور ادامه داد: شرایط عمومی پیمانکار براساس این قانون مورد تعریف قرار گرفته است. ترکان نظام فنی اجرایی را نظامی مستحکم دانست که تاکنون مشغول کار است گفت: سازمان برنامه و بودجه تنظیم کننده این بازار است.

وی با بیان این که عملکرد این نظام تاکنون موفق بوده است افزود: کمترین تعداد دعاوی حقوقی را در دادگستری‌های کشور تاکنون شاهد هستیم ولی وقتی وارد حوزه ساخت و ساز بخش خصوصی می‌شویم روابط به طور کامل و درست برقرار نمی‌شود یعنی روابط میان مجری ذی‌صلاح،‌طراح و ناظر ذی‌صلاح به خوبی برقرار نیست.

رئیس سازمان نظام مهندسی با بیان این که هر کسی فکر می‌کند می‌تواند ساختمان بسازد ادامه داد: شهرداری الزام نمی‌کند که باید مجری ذی‌صلاح سازنده ساختمان باشد بنابراین فرد ممکن است حقوقدان، دندانپزشک و یا ساندویچ فروش باشد و وارد ساخت و ساز شود. ترکان گفت: اکنون طراحی و نظارت ساخت و سازها تقریبا توسط افراد متخصص انجام می‌شود و شهرداری هم در بخش نظارتی به خوبی کار کرده است اما در اجرا شاهد نقص هستیم پس باید بگوییم همه مجریان صلاحیت ندارند.وی با تاکید بر این که بودن مجری ذی‌صلاح به افزایش کیفیت و بهره‌وری ساختمان کمک می‌کند خاطر نشان کرد: در مساحت‌های کم صاحبان ساختمان می‌توانند سازنده باشند.

رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به این که مجری ذی‌صلاح همه جا الزامی نیست، گفت: مجری ذی‌صلاح ممکن است شخصی باشد که صاحب یک کاسبی است.ترکان با اشاره به این که مجری ذی‌صلاح برای همه مساحت‌ها الزامی نشده است، خاطر نشان کرد: عده‌ای در حال ساخت و ساز هستند که حرفه‌هایشان ربطی به این مسئله ندارد در نتیجه تخلف هم کنند نگران نیستند که در پرونده‌هایشان درج شود.وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه چرا عمر ساختمان‌ها افزایش پیدا نمی‌کند گفت: طراحی‌های ساختمان توسط افراد ذی‌صلاح انجام می‌شود.

رئیس سازمان نظام مهندسی با تاکید براینکه مبحث دوم ساختمان باید تجدیدنظر شود، افزود: بهترین پیمانکاران کشور متاسفانه عضو سازمان نظام مهندسی نیستند به گونه‌ای که آن‌ها در مسیرهای سازمان فنی اجرایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق فعالیت می‌کنند.ترکان با بیان این که طراحی توسط افراد صاحب صلاحیت انجام می‌شود، اظهار داشت: نظارت هم نیز توسط ناظرین سازمان نظام مهندسی انجام می‌شود به گونه‌ای که شهرداری در این رابطه به خوبی عمل کرده است.

*الزامی شدن مجری ذی‌صلاح سبب ارتقای کیفیت می‌شود

وی با اشاره به وجود نقایصی در اجرای ذی‌صلاحان گفت: مجری ذی‌صلاح هنوز فراگیر نشده است بنابراین از نظر بنده مجری ذی‌صلاح و الزامی شدن آن در تمامی سطوح به ارتقای کیفیت می‌تواند کمک کند.

*49 درصد تلفات در صنعت ساختمان است

رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به مبحث 12 مقررات ملی ساختمان که مربوط به ایمنی و ایمنی‌سازی شرایط کار است، خاطرنشان کرد: طبق گزارشات رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سالانه بیش از 1830 نفر در حوادث کار کشته می‌شوند به طوری که 49 درصد این تلفات در صنعت ساختمان صورت می‌گیرد. ترکان با اشاره به این که روزانه 5 نفر در جغرافیای ایران در صنعت ساختمان کشته می‌شوند، ادامه داد: این تعداد کشته در کشور خوب نیست، بنابراین همه باید مسئول، پاسخگو و نگران باشند.وی بیشترین حوادث ساختمانی را مربوط به گودبرداری، کار در ارتفاع، برق گرفتگی، جرثقیل و تجهیزات ساختمانی دانست و خاطرنشان کرد: برای استان تهران هدفگذاری شده تا این تلفات انسانی به 50 درصد کاهش یابد.

*بیش از هزار مورد گودبرداری غیراصولی اعلام شده است

رئیس سازمان نظام مهندسی با بیان این که در سال گذشته مقررات گودبرداری وضع و ابلاع شده است اظهار داشت: سازمان نظام مهندسی کشور مامور این مسئله شده است به گونه‌ای که تاکنون از 14 هزار گودبرداری بازدید شده و بیش از 1100 مورد گودبرداری‌ها خلاف معیارهای فنی بوده است که دستور توقف آن‌ها را صادر کرده‌ایم.

* مسئول گودبرداری غیراصولی مهندس ناظر و مهندس مجری کار است

ترکان با بیان این که مسئول گودبرداری غیراصولی مهندس ناظر و مهندس مجری کار است گفت: برای طرح گودبرداری باید مجوز گرفته شود.وی با اشاره به این که در سال جاری به دنبال مباحث مرتبط با داربست و کار در ارتفاع هستیم گفت: متاسفانه ما هنوز از بست و لوله‌های آنترپوز استفاده می‌کنیم که نسبت به فناوری روز عقب است.رئیس سازمان نظام مهندسی با تاکید براین که باید بر روی کار در ارتفاع فکری کرد و به دنبال ایمن سازی باشیم افزود: بسیاری از تلفات در ارتفاع و مباحث مرتبط با برق گرفتگی بودند.

ترکان برق گرفتگی را به دلیل عدم آموزش و عدم ایمنی در مواقع کار دانست و عنوان کرد: در نظام مهندسی تصمیم گرفته‌ایم تا از مهندسین مقصر دفاع نکنیم و باید طبق قانون با این مهندسان برخورد کنیم.وی با بیان این که باید قانون را اعمال کرد تا همه منضبط شویم گفت: از شلختگی و بی‌انضباطی نمی‌توان نتیجه‌ای را حاصل کرد.

*پروانه ساختمان نباید تک برگی باشد

رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به این که در برخی مواقع مجری ذی‌صلاح در کار نیست گفت: پروانه ساختمان نباید تک برگی باشد بلکه باید برای عملیات‌های مهم ساختمان جداگانه پروانه صادر شود.وی با تاکید براینکه مهندسانی که صاحب امضا برای ساخت و سازها هستند، باید از بهترین‌ها باشند، خاطرنشان کرد: دستورالعمل گودبرداری‌ها صادر شده و باید الزامی شود.

رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به این که وزارت راه و شهرسازی از مهندسین فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها آزمون به عمل می آورد و به قبول شدگان پروانه اشتغال می‌دهد، افزود: باید بر اجرای ضوابط پافشاری کرد و مهندسان را به سمت انضباط هدایت کنیم. وی با اشاره به این که سازندگان باید پروانه کار و پروانه عملکرد داشته باشند ادامه داد: باید نسبت به حرفه انضباط را اعمال کرد.

وی با اشاره به اینکه کسانی که واحد زیرنصاب دارند مجری ذی‌صلاح برایشان الزامی نشده است، خاطرنشان کرد: باید پروانه را به صاحبان ملک نداد بلکه باید پروانه را به مجری ذی‌صلاح داد.ترکان با اشاره به اینکه در شهرداری‌ها باید مجری ذی‌صلاح الزامی شود، افزود: دارندگان پروانه اشتغال در ایران 50 درصد جامعه مهندسی را تشکیل می‌دهند.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی کشور 100 هزار عضو دارد، گفت: 160 هزار پروانه اشتغال تاکنون صادر شده است، به گونه‌ای که باید بگوییم این میزان پروانه را لازم نداریم.وی با اشاره به اینکه 120 میلیون متر مکعب در سال ساخت و ساز صورت می‌گیرد، افزود: برای این میزان ساخت و ساز با تعداد کمتری پروانه می‌توان کار را پیش برد.

* صاحب امضاء باید از بهترین‌ها و باسوادها باشد

ترکان با اشاره به اینکه صاحب امضاء باید از بهترین‌ها، برجسته‌ترین ها و باسوادها باشد ادامه داد: باید سایر افراد به عنوان دستیار کار کنند.

مازیار حسینی معاون فنی عمرانی شهرداری در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی بر اینکه جنابعالی کیفیت ساختمان‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید گفت: جامعه مهندسی یکی از بزرگترین تشکل‌های موجود در کشور از نظر تعداد اعضاء است.وی با بیان اینکه در سازمان مهندسی کشور انسان‌های اثرگذار بسیاری حضور دارند، ادامه داد: این صنف توانسته است خدمات خود را به خوبی به کشور ارائه دهد.

معاون فنی عمرانی شهرداری با بیان اینکه برای بهبود کیفیت ساخت و سازها گام‌های خوبی برداشته شده است خاطرنشان کرد: برخی از ساختمان‌های مسکونی و ساختمان‌های عمومی مشکل مهندسی دارند اما طرح‌های بزرگی که در شهر تهران اجرا شده ایمنی و استاندارد لازم را برخوردار هستند.

حسینی با اشاره به اینکه پروژه‌هایی که در شهر تهران انجام می‌شود از نظر کیفیت استاندارد، ایمنی و زیبایی در سطح بین‌المللی قابل ارائه هستند گفت: وقتی زمین بازی به سمت ساخت زمین مسکونی هدایت می‌شود، با عرض شرمندگی باید گفت، مشکلاتی را در ساختمان‌های غیر مسکونی با کاربری عمومی شاهد هستیم.وی با اشاره به زلزله استان بوشهر گفت: در این زلزله ساختمان بیمارستانی که هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگرفته بود دچار آسیب شد، بنابراین این مسائل نشان می‌دهد که در ساختمان‌سازی دچار نقص هستیم و باید به دنبال ریشه‌یابی نقایص باشیم.

معاون فنی عمرانی شهرداری با بیان اینکه در حوزه مهندسی عمران شاهد پیشرفت‌های خوبی هستیم خاطرنشان کرد: پروژه‌های خوبی از سوی مهندسین کشور شاهد هستیم، اما زمانی که وارد مهندسی ساختمان می‌شویم وضعیت تغییر می‌کند، البته باید گفت در این راستا نیز قدمهای بسیار خوبی برداشته شده است.حسینی با اشاره به اینکه اکنون در شهر تهران ساختمان‌هایی ساخته شده که از نظر کیفیت قابل قبول هستند، افزود: متاسفانه بخش عمده‌ای از ساخت و سازهایی که در بخش خصوصی انجام می‌شود از کیفیت و اطمینان کافی برخوردار نیست.

* نقش شهرداری‌ها در ساخت و سازها کار دفتری است

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا شهرداری فکر می‌کند که هرکسی می‌تواند سازنده ساختمان باشد، اظهار داشت: نقش شهرداری‌ها در ساخت و سازها کار دفتری است و سلایق مهندسان توسط وزارت راه و شهرسازی تائید شده و براساس آن پروانه صادر می‌شود.

*** شهرداری به موضوع صلاحیت مهندسان ورود نمی‌کند

معاون فنی عمرانی شهرداری تصریح کرد: مهندس براساس صلاحیت خود نقشه‌های ساده را تهیه کرده و تحویل شهرداری می‌دهد و شهرداری براساس آن نقشه‌ها پروانه ساختمان را صادر می‌کند و به موضوع صلاحیت مهندسان ورود نمی‌کند.حسینی با اشاره به اینکه صلاحیت مهندسین به پایه 1، 2 ، 3 و نهایتا ارشد تقسیم شده است، گفت: مهندس ارشد کسی است که دارای سابقه تحصیلی خوبی باشد.وی با اشاره به اینکه در متراژهای بالای چند مهندس دورهم جمع می‌شوند و یک پروژه را هدایت می‌کنند، گفت: شهرداری براساس نقشه‌ها پروانه ساختمان را صادر می‌کند.

*** قانون ملی ساختمان همه مسئولیت‌ها را به مجری سپرده است

معاون فنی عمرانی شهرداری با تاکید بر اینکه کنشگران بازار صاحبان سرمایه و مالکین هستند، ادامه داد: بند 2 و 4 مبحث مقررات قانون ملی ساختمان مسئولیت‌ها را به مجری سپرده است، به گونه‌ای که مجری ساختمان مسئولیت صحت انجام کلیه عملیات اجرایی ساختمان را برعهده دارد.حسینی با اشاره به اینکه معمولا کنترل کیفیت‌ها را ما انجام می‌دهیم گفت: مشکل در تضمین کیفیت است نه در کنترل آن.

وی با اشاره به اینکه در کشور کمبود قوانین نداریم، بلکه با تورم آن نیز مواجه هستیم، افزود: چارچوب نظام فنی اجرایی بیش از 6 دهه است که در کشور اجرایی شده است، به گونه‌ای که این چارچوب در کار ساختمان وجود ندارد.معاون فنی عمرانی شهرداری با اشاره به اینکه ما به دنبال ساخت تصویری هستیم که به درستی شکل نمی‌گیرد، زیرا قاب تصویر را به درستی انتخاب نکرده‌ایم.

حسینی با بیان اینکه باید قاعده و زمین بازی را عوض کنیم، ادامه داد: برای اینکه زمین بازی را عوض کنیم باید متوجه این موضوع شویم که هر کسی شخصا دارای مسئولیت‌هایی است که باید آنها را به درستی انجام دهد.وی با اشاره به اینکه همه مسئول کار خود هستند و باید مسئول کار مشترک‌شان با دیگران هم باشند، گفت: باید فرآیندی شکل بگیرد تا ساختمان به خوبی تکمیل شود، به گونه‌ای که گودبرداری بخشی از این فرآیند است که باید به خبوی صورت گیرد.

*** نحوه تعامل در گودبرداری باید به صورت وسیع آموزش داده شود

معاون فنی عمرانی شهرداری با تاکید بر اینکه سازمان نظام مهندسی باید به عنوان صنف حرفه‌ای از زیر یوغ دولت بیرون بیاید، ادامه داد: نحوه تعامل در موضوع گودبرداری و روش‌های آن متناسب با شرایط بومی کشور باید به صورت وسیع آموزش داده شودحسینی گفت: وزارت راه و شهرسازی، دولت و وزارت کشور باید اجازه دهد که صنعت با حرفه، بیمه به خوبی در ارتباط باشد تا بتواند محصول باکیفیتی را ارائه دهد.

وی با اشاره به اینکه مجری می‌تواند در زمینه مهندسی مکانیک خاک هیچ تجربه‌ای نداشته باشد افزود: خاک پدیده‌ای بسیار پیچیده است، به گونه‌ای که دارای رفتار ساده نیست.معاون فنی عمرانی شهرداری یکی از مشکلات کشور را در سطح دستورالعمل‌های متوقف شده مباحث کلی دانست و خاطرنشان کرد: باید فرآیند از صفر تا صد در نظر گرفته شود، به گونه‌ای که همه اجزاء را باید در کنار هم مشاهده کنیم.

منوچهر شیبانی‌اصل مشاور معاونت ساختمان و مسکن راه و شهرسازی نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: برای بهبود کیفیت ساخت و سازها باید نقایص مشخص شود و در راستای برطرف کردن آنها بکوشیم.وی با اشاره به اینکه همه عملیات‌های اجرایی ساختمان باید به افراد صلاحیت‌دار سپرده شود، افزود: نباید به دنبال مقصر گشت، بهتر است سیستم‌ها و فرآیند ها را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم که ضعف و نقص2 در کجاست.

** مجری باید دارای صلاحیت باشد

شیبانی اصل با اشاره به اینکه مجری باید دارای صلاحیت باشد خاطرنشان کرد: در بحث ساخت و ساز دخالت افراد فاقد صلاحیت بسیار زیاد است.مشاور معاونت ساختمان و مسکن راه و شهرسازی با اشاره به اینکه کلیه مالکین ملزم هستند تا تمامی عملیات‌های اجرایی را به دست افراد دارای صلاحیت بسپارند افزود: باید نام و مشخصات مجری واجد شرایط را در اختیار شهرداری‌ها قرار داد تا در پروانه ساختمان قید شود.وی با اشاره به اینکه تمامی ضوابط باید مورد رعایت قرار بگیرد، گفت: کار باید به دست متخصصین انجام شود، چرا باید پروژه‌‌ای را به دست جوان 30 ساله‌ای داد که با امور ساخت و ساز آشنایی ندارد؟