عباس آخوندی سکاندار وزارت راه وشهرسازی بارها از طرحهایی مانند طرح مسکن حمایتی، مسکن اجتماعی، بازار رهن ثانویه و صندوق توسعه مسکن سخن به میان آورده است ، اما تا به امروز هیچ یک از این طرحها نه تنها عملی نشده بلکه به نظر میرسد پس از گذشت یک سال همچنان در حد طرح اولیه باقیمانده باشد .
براساس این گزارش، هزینه 45 هزار میلیارد تومانی بر جای مانده از مسکن مهر دولت را دچار نگرانی کرده و به تب وتاب انداخته تا راه حلی برای بحران مسکن پیدا کند و یکی از این راهها لیزینگ مسکن است. در همین راستا، دولت قصد دارد 25 درصد از خانهبهدوشان را با اختراع جدیدی به نام لیزینگ مسکن صاحبخانه کند این در حالی است که بسیاری از کارشناسان مسکن این راه حل را سمی مهلک برای بازار مسکن میدانند.
جالب است که بدانید اختراع جدید وزارت راه وشهرسازی دولت یازدهم تکراری است واین طرح در دوران وزارت سعیدیکیا بر وزارت مسکن و شهرسازی نیز به عنوان یکی از راههای خانهدارشدن متقاضیان مسکن مطرح بود در آن زمان نیز کاری از پیش برده نشد.
شاید بسیاری از مستاجران که هر بار نور امیدی برای خانهدارشدن از سوی مسئولان میبینند اما بعد از مدتی امیدشان ناامید میشود نداند که لیزینگ مسکن چیست ؟
لیزینگ، قراردادی بین موجر و مستاجر است که طی آن به مستاجر حق استفاده از دارایی معینی داده میشود و در ازای آن، او نیز متعهد میشود که در دورههای معینی، مبلغ مشخصی (مالالاجاره) را به موجر بدهد، بنابراین هر دارایی را که بتوان خریداری کرد، میتوان لیزینگ نمود.
براساس این گزارش، حسین عبدهتبریزی، مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی در اردیبهشت ماه از راهاندازی طرح لیزینگ مسکن از دو ماه آینده خبر داد و گفت: سقف پرداخت ۵۰ میلیون تومان تسهیلات برای خرید مسکن دست اول میتواند در وهله نخست مناسب باشد این در حالیست که هاشمی، رئیس کمیسیون عمران مجلس گفته است تا به حال هیچ طرحی رسمی به مجلس ارائه نشده است.
وی در ادامه افزود: طرح مسکن لیزینگ در کشور چند ماه پیش مطرح شد اما فقط در قالب یک خبر باقی ماند و خبر دیگری از ادامه آن به گوش نرسیده و تمام دانستههایمان براساس اظهارنظر چند ماه قبل و شایعاتی است که درباره این موضوع از اطراف میشنویم. براساس این گزارش، شرکتهای لیزینگ تا یک سال قبل ورشکستگان اقتصاد ایران بودند و گزارشهای تازه بورس تهران هم نشان میدهد صنعت لیزینگ ایران در دسته بحرانزدهها قرار دارد ولی به نظر میرسد که دولت یازدهم برای نجات صنعت لیزینگ میخواهد مستاجران را آزمایش کند.
حتی برخیها روایت میکنند وامهای لیزینگ مسکن تنها برای نجات 30 شرکت لیزینگی کشور راه افتاده است. بد نیست بدانیم حجم فعالیت لیزینگها در اقتصاد ایران به طور متوسط یک میلیارد دلار است. براساس این گزارش، شیروانی دبیر کل کانون شرکتهای لیزینگ دررابطه با این طرح با بیان این که بانک مرکزی موافقت خود را با آن اعلام کرده است، میگوید: پولهایی که از صنعت لیزینگ خارج میشود تورمزا نیست و علاوه بر آن افراد با تامین 20 الی 30 درصد هزینه ملک میتوانند صاحب مسکن شوند.
* طرح لیزینگ مسکن پشت درهای بسته شواری پول واعتبار
در همین راستا عبده تبریزی مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی از ارسال طرح و نظرات وزارت راه و شهرسازی در رابطه با لیزینگ مسکن به بانک مرکزی خبرداده و گفته است:" سقف تسهیلات در مرحله اول 50 میلیون تومان خواهد بود. براساس این گزارش، در صورتیکه مستاجران تسهیلات 50 میلیون تومانی برای خرید مسکن دریافت کند ومتقاضیان 45 میلیون تومان نیز از بانک مسکن وام دریافت میکنند و در نهایت قدرت خرید آنها به 19 متر خانه در تهران میرسد.
طرح "لیزینگ مسکن" مانند سایر طرحها پشت درهای بسته شواری پول واعتبار باقیمانده و بعید است که به این زودیها نوبت به بررسی آن برسد. براساس این گزارش راهکار جدید دولت برای خانهدارشدن مردم موافق و مخالفان بسیاری دارد و برخی آن را راه نجات برای خانهدارشدن میدانند و برخی سمی مهلک برای مستاجران عنوان میکنند.
***موافقان ومخالفان لیزینگ چه میگویند؟
علی چگینی، مدیرکل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راهوشهرسازی با اشاره به اینکه در دنیا و بهخصوص در کشورهایی مثل ترکیه و آمریکا، نهادهایی وجود دارند که در دو زمینه «ساختوساز» و «مالی اعتباری» همزمان فعالیت میکنند،گفت: لیزینگ مسکن در صورت صدور مجوز فعالیت برای آنها، چنانچه حداقل 50درصد از میانگین قیمت آپارتمان در شهری مثل تهران را برای خریداران تامین مالی کنند، در این صورت در مقایسه با قدرت حداکثر 17درصدی وام فعلی خرید، قادر خواهند بود معادل 3برابر تسهیلات بانکی، به متقاضیان مسکن سرویس اعتباری ارائه کنند.
چگینی در ادامه افزود: این طرح از یک سو بازاری برای تولیدکننده فراهم میکند و از سوی دیگر با شرایطی که در فروش لیزینگی به وجود میآید ، خریدار هم رغبت بیشتری برای خرید واحد مسکونی خواهد داشت. وی درادامه تصریح کرد: درصورتیکه به صورت قاعدهمند آن را اجرا کنیم نه تنها اختلالی ایجاد نمیکند ، بلکه میتواند به افزایش رقابت میان شرکتها نیز منجر شود.
براساس این گزارش نظر مخالفان این طرح جالباست و آن را بزرگترین ظلم در حق مستاجران میدانند.
مجتبی بیگدلی،نائب رئیس انجمن انبوهسازان مسکن از منتقدان این طرح به شمار میرود. او از تعطیلی صنعت مسکن و ساختمان از دو سال آخر دولت دهم تا به حال میگوید و وضعیت فعلی بازار مسکن را راکد توصیف میکند. وی ضمن ابراز نارضایتی از شرایط فعلی و انتقاد از راهاندازی لیزینک مسکن گفت: این هنر نیست که لیزینگ راه بیندازیم که جیب بانکها و شرکتهای بانکی پر شود.
بیگدلی در ادامه اظهار داشت :این کار بزرگترین ظلم در حق مردم است به این دلیل که ایران از نظر بهره سود بانکی با سود حدود 20 و 30 درصد جزو کشورهای اول دنیا طبقهبندی میشود که این مسئله به این معنی است که 20 میلیون تومان وام بعد از چند سال 60 میلیون از مردم تحویل گرفته میشود.
رئیس انجمن انبوهسازان در ادامه توضیح داد: باید میزان پرداخت تسهیلات افزایش داشته باشد و به تولیدکننده وام با سود تک رقمی تعلق گیرد در غیر این صورت این شیوهها را تبعیضآمیز میداند که باعث تخریب اقتصاد میشود . وی در ادامه افزود: طرح لیزینگ مسکن میتواند تاثیر مثبت داشته باشد اما وقتی مسکن در سبد خرید خانوار، گرانترین محصول با بالاترین نرخ بهره است این موضوع میتواند سر راه تولیدکننده سد ایجاد کند.
***یا رومیروم یا زنگیزنگ
براساس این گزارش نظرات مخالفان وموافقان این طرح را گفتیم یا رومیروم یا زنگیزنگ!
طرحی که نتیجه آن از 2 حالت خارج نیست یا به مصادره شدن مال و داروندار متقاضیان میانجامد از کف داده میشوند و یا به سند منگولهدار ختم میشود و به نوایی میرسند.
بستگی دارد طرح رومی اجرا شود یا زنگی در یک کلام از آن طرحهایی است که اگر از روی ناآگاهی و با ذهنیت نادرست اجرا شود چیزی جز مال باختگی و مصادره اموال مردم نتیجه نمیدهد اما برعکس اگر، همه چیزش روی اصول و حساب و کتاب باشد، اتفاقا میتواند به یک نقطه درست و حسابی هم ختم شود.