به گزارش ایرنا، برغم توصیههای مسئولان که رفته رفته در ماههای اخیر به هشدار تبدیل شده هنوز مصرف بیرویه آب و برق و بیتوجهی در مصرف آنها کاملا مشهود است.گرچه کاهش منابع آبی ناشی از خشکسالیها و تغییرات اقلیمی منجر به بروز شرایط موجود آبی کشور شده ولی متاسفانه افزایش 4 برابری میزان مصرف کشاورزی از منابع آبهای زیرزمینی از دیگر مشکلاتی است که عواقب جبرانناپذیری را ایجاد خواهد کرد.میزان استفاده بخش کشاورزی از منابع آب زیرزمینی از سال 51 تاکنون، چهار برابر شده است.میزان مصرف بخش کشاورزی از منابع آب زیرزمینی از حدود 13 میلیارد مترمکعب در سال آبی 1352 - 1351 به بیش از 55 میلیارد مترمکعب طی سالهای اخیر رسیده است.
این روند در مورد مصرف آب شرب و صنعت نیز مشاهده میشود به گونهای که میزان مصرف شرب و صنعت از حدود 1.5 میلیارد مترمکعب به حدود هفت میلیارد مترمکعب رسیده است.براساس گزارشها افزایش جمعیت، بالارفتن استانداردهای زندگی، ارتقا فناوری، افزایش دمای متوسط کشور، پایین بودن بازده آبیاری، تخریب اکوسیستمها و برهم خوردن توازن اکولوژیک، کوچک بودن قطعه زمینهای کشاورزی، پایین بودن قیمت آب و بسیاری از موارد دیگر، سبب مصرف بیش از حد منابع آب موجود کشور شدهاند.باتوجه به شرایط کم آبی کشور، چنانچه سدهای کنونی وجود نداشتند تا آب را برای مواقع کم آب ذخیره و تنظیم کنند، به طور یقین طی سالهای اخیر با بحران شدیدتری در زمینه تامین آب برای مصارف مختلف کشور مواجه میبودیم.
براساس گزارشهای موجود موضوع آب در سایر کشورها نیز با وضعیت نامساعدی روبرو بوده بطوری که مسئولان هند در پایتخت این کشور برای صرفهجویی در مصرف آب، دستگاههای خودکار توزیع آب تصفیه شده در مناطق مختلف این کلان شهر نصب کردهاند.این دستگاهها مانند خودپردازهای بانک هستند که به جای پول، آب سالم به شهروندان ارائه میکنند.در پی خشکسالی و کاهش منابع آب در هندوستان دولت این کشور شیوههای مختلفی برای صرفهجویی در مصرف منابع آب بکار گرفته که استفاده از دستگاههای خودکار توزیع آب از آن جمله است.
این شیوه علاوه بر کنترل و کاهش مصرف آب، میتواند آب آشامیدنی را به مراتب با قیمت کمتری در مقایسه با بطریهای آب معدنی در اختیار مصرفکنندگان قرار دهد.در برخی محلههای دهلی هنوز مردم آب را از تانکرهایی که هفتهای یکبار به محلهها مراجعه میکنند، دریافت میکنند.بررسیها نشان میدهد هندوستان تا سال 2020 میلادی به کشوری کم آب تبدیل خواهد شد، این در حالی است که هم اکنون تقریبا 50 درصد از مناطق روستایی هندوستان از دسترسی به آب آشامیدنی سالم محروم هستند.
همچنین در خبرها آمده که ایالت کالیفرنیای آمریکا یک بار دیگر دچار خشکسالی و فعالیت کارگران مزارع متوقف شده و از آنجا که کالیفرنیا بخش قابل توجهی از میوه و سبزیجات کشور آمریکا را فراهم میکند، نگرانیهای زیادی از بابت تامین امنیت غذایی در این کشور بوجود آمده است.در پنج سال گذشته به دلیل خشکسالی، قیمت آب در کالیفرنیا 10 برابر شده و ارزش حدود یک میلیون و 233 هزار و 482 لیتر آب به 2200 دلار رسیده است.
در پی وقوع خشکسالی، فروش آب خصوصی به یک موضوع رایج در ایالتهای آمریکا تبدیل شده که این کار افزون بر ایالت کالیفرنیا، در ایالتهای کلرادو و تگزاس نیز انجام میشود.برخلاف خشکسالی پیشین در سال 2009، مسئولان این ایالت اجازه دادند تا بازار قیمت آب را تعیین کند.
این تشدید قیمت پس از هشدارهای پیاپی دانشمندان مبنی بر وقوع خشکسالی بدتر و افزایش هزینههای تامین و نگهداری سامانههای آبی کالیفرنیا انجام شده است.برخی از اقتصاددانان آب خواستار وضع مقررات جدیتر برای جلوگیری از خالی شدن سفرههای آب زیرزمینی شده اند.براساس گزارشهای ارسالی درخبرها آمده که خشکسالی موجب کاهش تولید برق آبی در کشور ترکیه نیز شده است.سطح عمدهترین ذخایر آب ترکیه واقع در جنوب غربی این کشور در ماههای اخیر 43 درصد کاهش یافته که این امر موجب وابستگی شدید به گاز طبیعی برای تولید برق طی تابستان امسال خواهد شد.
براساس آمار منتشرشده از سوی شرکت تولید برق ترکیه در ماه می، 49 درصد از برق ترکیه از گاز طبیعی، 29 درصد از زغال سنگ، 15 درصد از واحدهای برق آبی و هفت درصد ازطریق تجدیدپذیرها شامل باد و زمین گرمایی تامین شده است.بنابر گزارشها و آمارهای موجود که موضوع خشکسالی و بحران آب در اقصی نقاط دنیا به دغدغهای مهم تبدیل شده، توجه به این ماده حیاتی نیاز به عزم جدی همه مردم جهان دارد.
از سوی دیگر در هفته ای که گذشت باز هم شاهد کاهش منابع آبی در کشور بودیم بطوری که حجم آب 52 سد کشور ازجمله سدهای استقلال، دوستی، لار، کرخه، پانزده خرداد و وشمگیر تا پایان هفته گذشته به کمتر از 40 درصد ظرفیت مخزن این سدها رسیده است.
همچنین در این مدت 25 سد ازجمله سدهای شهید عباسپور، دز، ایلام، آغ چای، کوثر، بافت، کینه ورس و کارون 3 که 15 درصد از ظرفیت کل مخازن کشور را تشکیل میدهند، بین 90 تا 100 درصد حجم مخزن موجودی آب داشتند.
براساس آمارهای موجود حجم آب 27 سد کشور ازجمله سدهای البرز، بوکان، خمیران، سبلان، پیشین، کارون 4، زیردان و کرج که 22 درصد از ظرفیت کل مخازن کشور را تشکیل میدهند، تا پایان هفته گذشته بین 70 تا 90 درصد ظرفیت مخزن این سدها رسید.شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرد که 28 سد کشور در زمان حاضر بین 50 تا 70 درصد پرشدگی دارند که از آن جمله میتوان به سدهای ارس، گاوشان، گتوند علیا، تهم، شمیل و نیان، گلستان 2، اکباتان، کمال صالح و شهید رجایی اشاره کرد که 19 درصد از ظرفیت کل مخازن کشور را تشکیل میدهند.
همچنین در پایان هفته گذشته 20 سد ازجمله زاینده رود، رییسعلی دلواری، ماملو، ستارخان، گلستان، علویان و سفیدرود که 9 درصد از ظرفیت کل مخازن کشور را تشکیل میدهند، بین 40 تا 50 درصد حجم مخزن موجودی آب داشتند.براساس این گزارش، در زمان حاضر 36 درصد از سدهای کشور کمتر از 40 درصد پرشدگی دارند.گزارشها نشانگر آن است که حجم کنونی آب موجود در سدهای استان تهران در مقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته، 22 درصد کاهش یافته است.
همچنین حجم آب موجود در مخازن سدهای تامین کننده آب تهران با کاهش 172 میلیون مترمکعبی درمقایسه با زمان مشابه سال گذشته به حدود 603 میلیون مترمکعب رسیده است.در زمان کنونی، حجم آب موجود در مخزن سدهای لار، طالقان، کرج، ماملو و لتیان به ترتیب 79، 209، 141، 105 و 70 میلیون مترمکعب گزارش شده است.همچنین حجم آب ورودی به مخازن سدهای تامین کننده آب تهران با کاهش 213 میلیون مترمکعبی در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته به حدود 891 میلیون مترمکعب رسیده است.
حجم آب ورودی به سدهای استان تهران درمقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته، 19 درصد کاهش یافته است.با توجه به شرایط ذخیره آب و کاهش منابع آبی در پشت سدهای پنجگانه تهران، شهروندان تهرانی باید نسبت به رعایت الگوی مصرف آب دقت لازم را داشته باشند.به نظر میرسد هشدارها و اطلاع رسانی از وضعیت موجود آب و شرایط بحرانی که در آن قرار داریم هنوز نتوانسته تغییراتی در نحوه مصرف بوجود آورد.بنابراین همانطور که در خبرها نیز به آن اشاره شده شاید ابزارهای اعمالی دیگری بتواند به واکاوی و روشن تر شدن شرایط موجود برای مدیریت مصرف آب کمک نماید.