کارت انرژی؛ منطقی‌تر از یارانه نقدی

آنچه به‌عنوان کارت اعتباری انرژی با نام اختصاری «سهمیا» مطرح شده در واقع یک ایده مطالعاتی و مقدماتی است که به یکی از بخش‌های وزارت نفت پیشنهاد شده که به‌نظر با اجرایی‌شدن این طرح، می‌توان نقدینگی ناشی از تزریق مستقیم پول برای پرداخت یارانه نقدی را مهار و از افزایش تورم جلوگیری کرد، چرا که ادامه روند کنونی تأمین منابع پرداخت یارانه نقدی نه‌تنها خسارت‌بار و دشوار خواهد بود بلکه اثرات پمپاژ مستقیم پول هم بر پیچیدگی‌ها و مشکلات دولت خواهد افزود.

با صدور این کارت امکان پرداخت قبوض حامل‌های انرژی با استفاده از شیوه‌های الکترونیک فراهم می‌شود و در راستای جلوگیری از برداشت نقدی و در نتیجه میزان مراجعه مردم به بانک‌ها و همچنین جلوگیری از افزایش نقدینگی در بازار بسیار مؤثر خواهد بود چرا که با این اقدام به خانوارها کارت اعتباری انرژی داده‌ خواهد شد تا افزون بر پرداخت هزینه‌های انرژی مورد مصرفی خود ازجمله آب، برق، گاز، بنزین و...، درصورت صرفه‌جویی بیشتر بتوانند باقیمانده اعتبار کارت را به دیگران انتقال دهند یا پس از مدتی می‌توانند به‌صورت مستقیم با آن خرید کنند و حتی اقدام به پرداخت باقیمانده پول کنند.

از سوی دیگر نباید از نظر دور داشت که کارت اعتباری انرژی به عدالت در برخورداری شهروندان از انرژی در کشور نزدیک‌تر است و هر شهروند ایرانی به ازای انرژی مورد نیاز خود مبتنی بر اصلاح الگوی مصرف، اعتبار ویژه‌ای دریافت خواهد کرد و شهروندان خودشان می‌توانند مدیریت انرژی را در اختیار بگیرند و افزون بر اینها، امکان صرفه‌جویی بیشتر هم فراهم خواهد شد. روشن است که به سبب مشکلات ایجاد شده پرداخت مستقیم یارانه نقدی و تزریق بی‌محابای نقدینگی به جامعه، جایگزین کردن کارت اعتباری انرژی ضرورتی است برای رهایی دولت، مردم و اقتصاد ایران از چالش‌های پیش روی اجرای فازهای بعدی هدفمندی یارانه‌ها و اصلاح قیمت حامل‌های انرژی. به‌نظر اجرایی کردن این پیشنهاد در سال آینده هم امکان پذیر خواهد بود و هم ضرورت دارد و دولت باید تصمیم بگیرد و مجوزهای لازم را درصورت نیاز به تصویب احتمالی قانون اخذ کند تا دستگاه‌های اجرایی هم به موقع زیرساخت‌های آن را فراهم سازند. مهم این است که تبدیل این ایده به یک طرح قابل دفاع و اجرایی نیازمند مطالعات بیشتر و دقت‌نظر و البته اجماع بر سر اجرای آن خواهد بود.

 سید‌عماد حسینی - کارشناس اقتصاد انرژی

نشریه پنجره ایرانیان، سال هفتم، شماره 80، خرداد ماه 1393