جلسه هم‌اندیشی آلومینیومی‌ها با قائم‌مقام وزیر برگزار شد؛
مشکلات صنایع بالادست و پایین‌دست آلومینیوم
- سه شنبه 9 مرداد 1397 ساعت 9:55
به گزارش صمت، صنایع پایین‌دست آلومینیوم با مشکلاتی همچون تامین مواد اولیه روبه‌رو هستند که در صورت تامین نشدن با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند شد. البته صنایع بالادستی این صنعت نیز مشکلات خود را دارند و قادر به تامین و عرضه به داخل نیستند.
همفکری برای عبور از تحریم‌ها
در این نشست رضا رحمانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: به ۲ دلیل در سراسر سال باید جلسه‌هایی را با حضور صاحبان صنایع مختلف برگزار کنیم؛ یکی برنامه‌های سال وزارتخانه و دیگری مباحث روز و آثار تحریم‌هاست که ایجاب می‌کند با تشکل‌ها بیشتر در ارتباط باشیم.
رحمانی در ادامه خاطرنشان کرد: ما امسال یک پروژه اصلی به نام زنجیره ارزش فلزات اساسی داریم که در حال پیگیری آن هستیم و در آن به بررسی مشکلات زنجیره فولاد، مس و آلومینیوم می‌پردازیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بحث مهم دیگر، موضوع تحریم‌هاست که آثار آن را باید در این جلسه‌ها بررسی کنیم. هرچند تحریم‌ها مشکلاتی درزمینه تهیه مواد اولیه ایجاد می‌کند اما در جاهای دیگر می‌تواند یک فرصت تلقی شود. ازاین‌رو ایجاب می‌کند که با دوستان برای عبور از تحریم‌ها همفکری کنیم.
برنامه‌ریزی مناسبی نشده است
در ابتدای این نشست، هوشنگ گودرزی، رئیس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران عنوان کرد: امسال با عنوان حمایت از تولید و کالای ایرانی نام‌گذاری شده است. ازاین‌رو باید با همت بیشتری از تولیدات ایرانی حمایت کرد. وی افزود: در اردیبهشت و خرداد امسال ۴۲ میلیون دلار معادل ۱۲ هزار و ۵۰۰ تن محصولات آلومینیوم وارد کشور شده است. در تیر، حدود ۶۲ میلیون دلار با ارز ۴۲۰۰ تومانی در گمرک ثبت سفارش شد، درحالی‌که بر اساس اسناد گمرک، متوسط نرخ واردات معادل ۳ دلار و ۴۴ سنت شده که با ارزی که وارد شده است هر کیلو ۱۴۶۵۰ تومان می‌شود.
گودرزی در ادامه تاکید کرد: نرخ مواد اولیه صنایع پایین‌دستی آلومینیوم یعنی شمش، هر کیلو ۱۷۵۰۰ تومان تمام می‌شود؛ بنابراین بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده، صنایع پایین‌دستی در تنگنا قرار دارند. وی در ادامه یادآور شد: درحال‌حاضر بازار ملتهب است. ما فقط گزارش دهنده هستیم و تصمیم‌گیرنده، وزارتخانه است. البته برای تنظیم بازار در معاونت اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه‌ریزی شده و کارگروهی نیز تشکیل شده که قرار است برای تامین مواد اولیه پایین‌دستی برنامه‌ریزی کند.
وی در ادامه با اشاره به ظرفیت تولید شمش آلومینیوم خاطرنشان کرد: ظرفیت تولید در ۳ مجموعه شمش آلومینیوم ۴۳۰ تا ۴۵۰ هزار تن در سال است. تولید سال گذشته ۳۳۷ هزار تن، واردات ۲۲۲ هزار تن و صادرات ۲۰۴ هزار تن بوده است. صنایع پایین‌دستی نیاز به ۵ هزار تن شمش خالص و ۱۷۰۰ تن بیلت در هفته دارند که باید آن را از واحدهای تولیدی داخل تامین کنند یا واردات انجام دهند. ۳ واحد تولید شمش آلومینیوم شامل یک واحد ایرالکو در اراک و ۲ واحد هرمزال و المهدی در منطقه ویژه بندرعباس است که چون بر اساس قانون در منطقه ویژه قرار دارند، خود را ملزم به تامین نیاز داخلی نمی‌دانند.
رئیس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران با اشاره به نرخ جهانی آلومینیوم ادامه داد: نرخ امروز ال‌ام‌ای لندن، ۲۰۵۵ دلار است که با نرخ ارز آزاد ۹۴۰۰ تومانی، نرخ شمش آلومینیوم می‌تواند بالای ۱۹۰۰۰ تومان باشد. ما هم اگر جای این ۲ واحد در جنوب کشور بودیم، جنس خود را با ارز ۴۲۰۰ تومانی به فروش نمی‌رساندیم.
گودرزی تاکید کرد: برنامه‌ریزی انجام شده، مناسب نیست و کار از بنیاد اشکال دارد. در ۲ ماه امسال ۲۶ هزار تن شمش ایرالکو از تابلو خریداری و صادر شد؛ بنابراین شمش روی تابلو فروش می‌رود اما به‌دست تولیدکننده اصلی نمی‌رسد. وی افزود: باید برای بازار هم‌اندیشی شود که مواد اولیه به‌دست تولیدکننده برسد. در همین راستا پیشنهاد می‌کنم گزارشی که سال ۹۶ در شورای رقابت تهیه شد را حتما مطالعه کنید.
ارتباط مستمر انجمن‌ها با وزارتخانه
آرمان خالقی، عضو هیئت‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در ادامه این هم‌اندیشی عنوان کرد: برای اینکه بتوانیم مشکلات هر بخش را به‌طور تخصصی حل کنیم جلسه‌ها را به‌طور تخصصی تقسیم‌بندی کردیم. در حوزه آلومینیوم باید دریابیم که برای تامین نقدینگی و مواد اولیه این صنعت، چه کنیم. البته وزارتخانه چشم‌انداز و طرح‌های توسعه‌ای برای صنعت آلومینیوم در نظر گرفته است. انجمن‌های تخصصی آلومینیوم باید در این جلسه‌ها مشکلات خود را بیان کنند. ازاین‌رو ارتباط مستمر انجمن‌ها با وزارتخانه باید حفظ شود.
صنایع پایین‌دست مظلوم واقع شده‌اند
امیر صباغ، مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در ادامه این هم‌اندیشی عنوان کرد: یکی از چالش‌های صنعت آلومینیوم این است که متولی خاصی ندارد. درزمینه صنعت فولاد توانسته‌ایم یک ستاد فولادی از سنگ‌آهن تا محصول نهایی را در وزارتخانه تشکیل دهیم تا بخش خصوصی انجمن‌ها را پوشش دهد. یک‌سری زیرکمیته دارد و هر کمیته، مشاورانی دارد که ماهانه گزارش می‌دهند و همگی هم‌راستا هستند.
صباغ در ادامه خاطرنشان کرد: موضوع اصلی این است که تمام واحدها خصوصی شده‌اند، البته طرح‌های توسعه‌ای آلومینیوم زیر نظر ایمیدرو انجام شده اما از زمانی که زنجیره آلومینیوم گسسته شد و ایرالکو، هرمزال و المهدی جدا شدند، تنها جاجرم زیر نظر ایمیدرو باقی مانده که این امر یک چالش جدی برای این صنعت بشمار می‌رود. وی ادامه داد: چالش بعدی در صنعت آلومینیوم، قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها بود چراکه صنعت آلومینیوم یکی از انرژی برترین صنایع ایران به‌شمار می‌رود که به ازای هر ساعت ۱۵ هزار وات برق مصرف می‌کند. در دولت دهم در راستای آزاد شدن نرخ انرژی، به رئیس‌جمهوری وقت پیشنهاد شد برای صنعت آلومینیوم درزمینه برق مصرفی از نرخ ترجیحی استفاده کنند. قرار شد یارانه‌ای به کارخانه‌ها تعلق بگیرد که در قالب وام به این کارخانه‌ها اختصاص داده شد، البته همین موضوع سبب شد این شرکت‌ها بدهکار شوند. از آن زمان این واحدها بدهکار دولت هستند و مزیت رقابتی خود را از دست داده‌اند. صنعت آلومینیوم پس از قانون هدفمندی یارانه‌ها دیگر قدرت رقابت با صنعت آلومینیوم جهان را ندارد. صباغ ادامه داد: ازنظر ظرفیت نیز شرکت‌ها بسیار کوچک هستند و تنوع محصولات بسیار کم است. مواد اولیه باید از خارج تامین شوند اما برای تامین پودر آلومینا، بانک مرکزی ارزی اختصاص نمی‌دهد. از چین‌اند وارد می‌شود و تامین ۹۸ درصد مواد اولیه به دلار وابسته است. در این شرایط که دلار حدود چند برابر شده، تامین مواد اولیه بسیار مشکل است. در این زمینه بانک مرکزی اصلا همکاری نمی‌کند.
وی عنوان کرد: صنعت پایین‌دست آلومینیوم، مظلوم است. درزمینه فولاد و مس چون همیشه مازاد عرضه وجود داشته، صاحبان صنعت توانسته‌اند صنایع پایین‌دست خود را تقویت کنند؛ تقویت به این معنی که کالای خود را بدهند و ۳ ماهه بفروشند یا سهامدار شوند و آن‌ها را حمایت کنند اما درزمینه آلومینیوم چون بالادست این صنعت تقویت نشده است، صنایع پایین‌دست به‌شدت آسیب‌پذیر شده‌اند.
اگر صادرات نباشد بازار در تعادل است
صباغ افزود: سال گذشته درزمینه صنایع آلومینیوم ۱۱۱ هزار تن واردات انجام شد که به ازای ۱۴ هزار تن صادرات محصولات آلومینیوم بوده و در عمل، ظرفیت خالی هم بی‌نهایت است. در ۳ ماه نخست سال اوضاع کمی بهتر شد و ازآنجاکه نرخ دلار افزایش پیدا کرد، دیگر واردات به‌صرفه نیست و صادرات به‌صرفه شده است. ازاین‌رو واردات ۵۵ درصد محصولات آلومینیوم در ۳ ماه نخست امسال کاهش یافت یعنی ۲۹ هزار تن شمش و محصولات آلومینیوم وارد شد. از سوی دیگر صادرات تا حدی رقابت‌پذیر شد و رشد صادرات به ۳۱ درصد رسید، ۳۹ هزار تن شمش و محصولات آلومینیومی نیز صادر شده است. درزمینه پودر آلومینا وضعیت بدی نداریم و در ۳ ماه نخست امسال ۱۰۱ هزار تن پودر وارد کشور شد که اگر آن را در ۴ فصل سال ضرب کنیم ۴۰۴ هزار تن خواهد شد و با ۲۵۰ هزار تنی که در آلومینای جاجرم تولید می‌شود به بیش از ۶۵۰ هزار تن می‌رسد؛ بنابراین نسبت به دوره گذشته مشکلی درزمینه مواد اولیه تولید شمش نخواهیم داشت، به شرطی که روند ۳ ماه نخست سال ادامه داشته باشد. البته ارز ۳ ماه نخست امسال همان ارز ۳ ماه آخر سال ۹۶ بود. بانک مرکزی باید روند واردکردن مواد اولیه به داخل کشور را ادامه دهد، هرچند دوستان در بانک مرکزی به الکترود گرافیتی که صنعت فولاد به آن وابسته است و نیز به آند و پودر آلومینا توجهی ندارند. ما خواهانیم که وزارتخانه به‌عنوان متولی، پیگیر این موضوع از بانک مرکزی باشد.
مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری ایمیدرو ادامه داد: درزمینه فروش نیز مشکلاتی وجود دارد. برخی شرکت‌ها محصولاتشان را در بورس به فروش می‌رسانند و برخی آن‌ها را در بورس نمی‌فروشند. این موضوع سبب شده شرکت‌هایی که در بورس می‌فروشند مدعی شوند که دیگر آن‌ها هم حاضر نیستند در بورس عرضه کنند چراکه دولت نباید دوگانه برخورد کند؛ یا باید همه در بورس بفروشند یا هیچ‌کس نفروشد.
تامین مواد اولیه با نرخ ارز دولتی
صباغ ادامه داد: پیشنهاد این است که مواد اولیه آلومینیوم با نرخ ۴۲۰۰ تومانی به‌وسیله بانک مرکزی تامین شود و اگر دولت نمی‌تواند ارز آن‌ها را تامین کند، ۳۰ درصد آن را تامین کند که در این صورت شرکت موظف است ۳۰ درصد محصول خود را در بورس بفروشد و بقیه را آزاد بفروشد یا صادر کند تا ارز مواد اولیه خود را تامین کند. وی افزود: بحث دیگر این است که در بورس تقاضا به‌شدت افزایش یافته است. برای نمونه فولاد مبارکه ۱۵ هزار تن شمش آلومینیوم می‌خواهد که اعلام می‌کند قبلا عیار ۸۰ درصد مصرف می‌کرده و چون دولت مدعی است محصول فولاد مبارکه باید در بورس به فروش برسد، چندان اقتصادی نیست که از بازار آزاد خریداری شود؛ بنابراین رشد تقاضا می‌تواند از این بخش‌ها ناشی شود که خطرناک است و باید آن را کنترل کرد. وی ادامه داد: اگر شمش صادر نشود عرضه و تقاضا در حالت تعادل قرار می‌گیرند اما اگر دولت به مواد اولیه صنعت آلومینیوم ارز ندهد، صنعت آلومینیوم باید ۱۰۰ هزار تن شمش صادر کند تا ارز مواد اولیه خود را تامین کند. بازار کسری ۱۰۰ هزار تنی دارد پس باید شمش را وارد کند و دولت باید بین ارز شمش و ارز مواد اولیه یکی را انتخاب کند. طبیعی است که اگر دولت به مواد اولیه ارز بدهد شمش در داخل تولید می‌شود و اشتغال هم ایجاد خواهد شد. صباغ افزود: مشکل دیگر این است که محصولات پایین‌دست آلومینیوم هنوز وارد گروه ۴ نشده‌اند و در گروه ۲ و ۳ قرار دارند. پیشنهاد ما این است که به گروه ۴ برده شوند.
برای آلومینیوم متولی تعیین کنید
همچنین در ادامه این نشست، هبت‌الله فاضلی، عضو سندیکای آلومینیوم ایران عنوان کرد: از زمانی که کارخانه‌های آلومینیوم واگذار شدند، فکر می‌کردیم اوضاع صنعت آلومینیوم بسیار خوب شود اما این اتفاق روی نداد و هرروز شاهدیم که اوضاع بدتر از گذشته می‌شود. فاضلی در ادامه خاطرنشان کرد: در چند ماه گذشته شاهد افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی قیمت‌ها در این بازار هستیم و تنظیم بازار به‌طور کامل وجود ندارد، درحالی‌که رهبر معظم انقلاب و مجلس شورای اسلامی بر تنظیم بازار تاکید دارند. وی با اشاره به قراردادهایی که پیش از سال بسته‌شده‌اند، گفت: ما پیش از سال قراردادهایی با ۲۰ تا ۳۰ درصد سود بستیم اما کالاها را تحویل ندادیم. هم‌اکنون با ۷۰ درصد افزایش قیمت‌ها روبه‌رو شده‌ایم و نمی‌دانیم در این شرایط چه کنیم. با مشکل تامین مواد اولیه روبه‌رو هستیم و تنها تامین‌کننده، ایرالکو است. بقیه شرکت‌ها خود را ملزم به تامین نیاز داخل نمی‌دانند. خواسته ما این است که وضعیت هرمزال و المهدی مشخص شود. این عضو سندیکای آلومینیوم ایران تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما این است که متولی نداریم، خواهش می‌کنیم برای آلومینیوم یک متولی مشخص کنید.
فاضلی ادامه داد: ما باید مواد اولیه را وارد کنیم تا تولید انجام شود، این در حالی است که فقط درزمینه لوله و پروفیل اجازه واردات داریم.
ارز دولتی نداریم در بورس هم نمی‌فروشیم
محمد علی‌محمدی، مدیرعامل شرکت آلومینیوم المهدی همچنین در این نشست عنوان کرد: بنگاه‌هایی که از سوی سازمان خصوصی‌سازی واگذارشده‌اند، به‌نوعی زیان‌ده بوده‌اند. بنگاه هرمزال و المهدی در یک بازه ۱۰ ساله، زیان انباشته داشته و زمان لازم دارد که این کشتی غرق‌شده به سطح آب بیاید.
وی در ادامه توضیح داد: درزمینه تعهدات دولت به نمایندگی از ایمیدرو تصمیم گرفته شد در کنار کارخانه المهدی، یک طرح دیگر به نام هرمزال اجرا شود. آن زمان تعهدات ارزی بهتر بود و این طرح اجرایی شد. امروز این واحد بالای ۲۲۰ تن تولید دارد که نشانه توان بخش خصوصی است. شاهدیم که عمر مفید دیگ‌های آن به ۴/۵ سال رسیده یعنی تمام دیگ‌های آن برای ۴/۵ سال بعد بازسازی شده است. وی تاکید کرد: پس از واگذاری، المهدی یک دلار ارز از دولت نگرفته است. به ما ابلاغ کرده‌اند که ارزی به ما تعلق نمی‌گیرد و زمانی که ارزی به ما تعلق نمی‌گیرد چرا باید کالایمان را در بورس بفروشیم؟
علی‌محمدی توضیح داد: به دلیل شرایط تحریمی، پودرمان را گران‌تر از قبل می‌خریم و محصول را ارزان‌تر از بازار می‌فروشیم. هیچ کالای دپو شده‌ای در کارخانه نداریم و دولت هم هیچ حمایتی از ما نکرده است. پودر و آند را نیز تهاتری تهیه می‌کنیم. وی افزود: دولت ایران قبل و بعد از انقلاب درزمینه زیرساخت‌های صنعت آلومینیوم هیچ حرکتی نکرده، به‌جز اینکه کارخانه جاجرم را راه‌اندازی کرده است.
دولت به هیچ تولیدکننده‌ای ارز ندهد
مدیرعامل شرکت آلومینیوم المهدی در ادامه توضیح داد: پس از واگذاری، تعهد داریم که ۲۵۰۰ تن شمش به بیمه بدهیم و آن را با ارز آزاد پرداخت کنیم. مگر واحد تولیدی ما چه میزان تولید دارد؟ اگر کل تولیدات را بابت تعهدات بدهیم ۷ هزار و ۵۰۰ تن کسر می‌آوریم که باید آن را از منابع دیگری تامین کنیم. علی‌محمدی ادامه داد: دولت پیشنهاد بدهد که ما چه کنیم. من مدعی هستم که دوره مفت‌فروشی در صنعت آلومینیوم تمام شده است. اگر دولت ارز نداشته باشد همه تولیدکننده‌ها باید با ارز آزاد کار کنند. پیشنهاد من این است که دولت اصلا ارزی ندهد تا ببینیم درنهایت چه کسی تولیدکننده باقی می‌ماند. درنتیجه تولیدکننده واقعی باقی می‌ماند و بقیه خارج می‌شوند. علی‌محمدی ادامه داد: اگر بورس واقعی است نباید قیمتی برای آن تعیین کنیم. سقف آن را باید باز گذاشت تا عرضه و تقاضا آن را مشخص کنند.
وارداتی بودن ۹۸ درصد مواد اولیه آلومینیوم
همچنین سید علی بهشتی، معاون بازرگانی شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) در این نشست عنوان کرد: تولیدکنندگان بالادستی هزار و یک مشکل دارند که کمتر به آن‌ها رسیدگی می‌شود. یکی از مشکلات اصلی ما تامین مواد اولیه است. مصرف ماهانه ما ۳۰ هزار تن در ماه است که ثبت سفارش برای تخصیص ارز، ۲ ماه و ۶ روز طول کشید و به دلیل اعتصاب رانندگان کامیون نتوانستیم مواد اولیه را به‌موقع به کارخانه برسانیم. بهشتی ادامه داد: از اول مرداد هم نتوانسته‌ایم آند، آلومینا، کاتد و... را وارد کنیم تا شمش خالص را به‌موقع تولید کنیم.
باید مواد را از بندرها وارد کنیم که به دلیل مشکلات گمرکی نتوانسته‌ایم واردات داشته باشیم. این در حالی است که ۹۸ درصد مواد موردنیازمان از خارج از کشور تامین می‌شود.
ثبت نظر
