پنجره های دوجداره ؛ مانع بزرگ در برابر آلودگی هوا

بهاره صفاری اصفهانی

وضعیت هوا در کلانشهرهای ایران اصلا خوب نیست و شهروندان ایرانی به سختی نفس می کشند. اگر روزگاری گلایه ها از آلودگی هوای تهران بلند بود، امروز نه فقط پایتخت نشینان که شهروندان اصفهانی، خوزستانی، خراسان رضوی و بسیاری از مراکز استان و البته شهرهای بزرگ ایران در برابر تشدید آلودگی هوا آسیب پذیرشده اند. به نظر می رسد راهکارهایی چون توصیه به مردم به وی‍ژه کودکان و میانسالان و بیماران برای ماندن در خانه در روزهای بد آب و هوا، ایجاد محدودیتهای ترافیکی و هشدارهای رسانه ای و توصیه های کارشناسی نسخه رایج برای زندگی کردن ایرانیان در روزهای آلودگی هوا شده است اما آین سوال جدی مطرح است که وقتی ذرات آلوده کننده هوا به راحتی به درون خانه و محل کار وارد می شوند، چه باید کرد؟ توصیه ما به همه این است که استفاده از پنجره های دوجداره یو.پی.وی.سی را به عنوان نسخه شفابخش برای در امان ماندن از خطرات ورود ذرات خطرناک موجود در هوای آلوده شهرها را جدی بگیرند و با استفاده از این نسخه دیوار بلند و نفوذ ناپذیری در برابر آلودگی هوا ایجاد کنند. گزارش وی‍ژه نشریه پنجره ایرانیان را از آخرین وضعیت آلودگی هوای تهران و اظهارنظر مسوولان را بخوانید.

وضعیت هوای تهران در 300 روز؛ 190 روز ناسالم

گزارش وضعیت آلودگی هوای پایتخت در ده ماهه ابتدایی سال 90 از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران منتشر شد.به گزارش مهر، بر اساس این گزارش از 306 روز ده ماهه نخست سال جاری تنها دو روز هوای تهران پاک بوده در حالی که 111 روز هوا در شرایط سالم قرار داشته است.این گزارش می‌افزاید طی این مدت هوای تهران 190 روز ناسالم بوده، ضمن این که سه روز در وضعیت بسیار ناسالم قرار داشته و به عبارتی 4/63 درصد روزهای سال هوا ناسالم و بسیار ناسالم و تنها 6/36 درصد روزهای سال نیز هوا سالم و پاک بوده است.بنا بر این گزارش شاخص کیفیت هوای تهران در ده ماهه ابتدایی سال 90 به علت تعداد بیشتر روزهای آلوده در مقایسه با مدت مشابه دو سال گذشته در وضعیت بسیار نامطلوب‌تری قرار داشته است.این گزارش اضافه می‌کند تعداد روزهای سالم و پاک هوای تهران از 269 روز در سال 88 به 224 روز در سال 89 و 113 روز در سال 90 کاهش پیدا کرده است.در مقابل، تعداد روزهای ناسالم و بسیار ناسالم هوای تهران از 36 روز در سال 88 به 82 روز در سال 89 و 193 روز در سال 90 افزایش پیدا کرده است.در دی ماه سال جاری نیز هوای تهران 24 روز ناسالم و تنها 6 روز سالم بوده که در مقایسه با مدت مشابه در سال‌های 88 و 89 در وضعیت نامطلوب‌تری قرار داشته است.

اعتراض هنرمندان به آلودگی هوا

آلودگی هوای تهران که بر اساس گزارش اخیر شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در شمال شهر و جنوب شهر تفاوتی با هم ندارد و تمام شهروندان در تمام نقاط تهران را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد، صدای هنرمندان را هم در آورده است.یک بازیگر بزرگ سینما می‌گوید: فکر نمی‌کنم مردم مسئول باشند یا کار مهمی از دستشان بر آید، بلکه مسئولان باید زیرساخت‌ها را تصحیح کنند اما حالا که وضعیت به این جا رسیده می‌توان از مردم خواهش کرد که از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند.داود رشیدی افزود: تنفس برای من سخت شده و صدایم گرفته و وقتی در منزل هستم و کمتر در معرض آلودگی قرار دارم، حالم بهتر است اما زمانی که به دفتر کارم یا خانه سینما می روم، آلاینده‌ها برایم آزار دهنده می‌شوند.این استاد پیشکسوت سینما مانند بسیاری از مردم امیدوار است باران و برف تهران را میهمان کند تا بلکه برای چند روز هم که شده شهروندان نفس راحتی بکشند و می‌افزاید: ای کاش آنان که در این زمینه مسئولیتی دارند، فکری اساسی بکنند.داود رشیدی خاطرنشان کرد: با این همه خودروهایی که در معابر تردد می‌کنند و اغلب فاقد استانداردهای لازم هستند، مسلم است که کار هوای تهران را به این جا می‌رسانند.

یکی دیگر از بازیگران پیشکسوت سینما نیز با ابراز گلایه از آلودگی هوا می‌گوید: برای یک بازیگر توان تنفسی بالا و ریه‌های سالم ضروری است زیرا بازیگران باید بدون تپق یا سرفه بتوانند دیالوگ‌های خود را بگویند و داشتن بدن ورزیده و سالم در این حرفه مانند بسیاری از شغل‌ها لازم است.گوهر خیراندیش با ذکر این نکته که آن قدر هوا شرایط نامناسبی دارد که به نظرم نه تنها سالمندان و بیماران بلکه افراد به ظاهر سالم هم نباید از خانه خارج شوند، افزود: همه افراد وقتی در معرض آلاینده‌های هوا قرار بگیرند، دچار مشکلات جبران ناپذیری می‌شوند و آلودگی هوا روی کار بازیگران مانند دیگر افراد جامعه تأثیر می‌گذارد و در کارشان اخلال ایجاد می‌کند.این بازیگر با سابقه سینما در پایان با تأکید بر این که همه باید برای کاهش آلاینده‌ها در هوای تهران دست به دست هم بدهیم، گفت: در این زمینه باید فرهنگ‌سازی شود و به عنوان نمونه فرهنگ استفاده از دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی جا بیفتد و دوم به لحاظ اجتماعی بین فردی که برای حفظ سلامت همنوعان خود از وسیله نقلیه شخصی استفاده نمی‌کند با فردی که حتی برای خریدن نان هم از خودروی شخصی استفاده می‌کند، فرق قائل شد تا این مهم همگانی شود.

ادعای سازمان محیط زیست درباره بهبود هوای تهران

اما در میان اعتراضها و انتقادها گسترده نسبت به تشدید آلودگی هوای شهر تهران، رئیس سازمان محیط زیست گفت: وضعیت هوای تهران در سال جاری در همه مولفه‌های زیستی به غیر از ذرات کمتر از 2.5 میکرون نسبت به سال قبل و دو سال گذشته بهتر شده است. محمدجواد محمدی زاده در مراسم افتتاح مرکز پایش و کنترل آنلاین سازمان محیط زیست کشور گفت: این اقدام که شاید تکمیل آن سالها طول بکشد به عنوان یک انقلاب و تحول بنیادین تلقی می‌شود که به سازمان محیط زیست که یک دستگاه نظارتی و حاکمیتی است در امر نظارت و کنترل و پیگیری تخلفات در دستگاههای مجری چه در حوزه دولت و چه در بخش خصوصی کمک بزرگی می‌کند.به گفته رئیس سازمان محیط زیست، با راه اندازی این مرکز گستره اطلاعات بسیار وسیع شده و اکنون می‌توانیم در حوزه‌هایی ورود پیدا کنیم که تا کنون نه تنها هیچ حضوری نداشتیم بلکه استانداردی برای بررسی آن حوزه وجود نداشت.

او تصریح کرد:‌ در حال حاضر افرادی که تنها قصد سیاه نمایی و تخریب خدمات سازمان محیط زیست را دارند می توانند با استفاده از این اطلاعات و مستندات که سازمان محیط زیست به صورت لحظه‌ای در اختیار آنان قرار می دهد تحلیل صحیح‌تر و صادقانه‌تری از وضعیت هوای تهران داشته باشند.به اعتقاد محمدی‌زاده، راه اندازی مرکز پایش و کنترل محیط زیست کشور در سازمان محیط زیست به این معنی است که ما در این سازمان هیچ چیز برای پنهان کردن نداریم و کشورهای سراسر دنیا می‌توانند از این اقدام الگو گرفته اگرچه معتقدیم هنوز در این مسیر توسعه یافتگی نقص وجود دارد و بایستی این نقص‌ها برطرف شوند.به گفته وی، با راه اندازی این سیستم نظارت و کنترل صنایع بزرگ راحت‌تر بیشترمی‌شود و واحدهای سیمان آبیک، واحد ایرالکو در اراک، نیروگاه شازند، نیروگاه شهید منتظری اصفهان که دارای مشکلات زیست محیطی هستند بایستی بدانند که بعد از این با سخت‌گیری و جدیت بیشتری نظارت می‌شوند و در صورتی که مشکلاتشان را رفع نکنند سازمان محیط زیست با آنها برخورد قانونی خواهد کرد.

هشدار ! آلاینده های مدرن را جدی بگیرید

 مدیر عامل شرکت کیفیت کنترل هوای تهران گفت: رفته رفته آلاینده‌های خاص و مدرن مانند آزبست و هیدروکربن‌های سرطان‌زا جای خود را به آلاینده‌های کلاسیک مانند هیدرو اکسید کربن داده‌اند. یوسف رشیدی افزود: سنجش آلاینده‌های خاص و مدرن علاوه بر آلاینده‌های کلاسیک برای نخستین‌بار در کشور از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا انجام می‌شود، چرا که رفته رفته آلاینده‌های خاص و مدرن مانند آزبست و هیدروکربن‌های سرطان‌زا جای خود را به آلاینده‌های کلاسیک مانند هیدرو اکسید کربن، هیدرو اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد داده‌اند.رشیدی با اشاره به این که 15- 10 سال پیش مرکز شهر از همه جای تهران آلوده‌تر بود اما در حال حاضر در برخی از روزهای هفته آلودگی هوای شمال شهر بیشتر از جنوب شهر است، تصریح کرد: در حال حاضر آلودگی هوای بالای شهر و پایین شهر تفاوت چندانی با هم ندارد.

رشیدی با تأکید بر اهمیت عزم ملی در موضوع آلودگی هوا و ضرورت خروج این موضوع از جرگه مسائل سیاسی، اضافه کرد: نتایج اندازه‌گیری‌های شرکت کنترل کیفیت هوا از آلاینده‌های هوا برای دولت یک فرصت است تا بر روی زوایای پنهان این موضوع که ممکن است از آن‌ها غافل بوده، کار کند و مسئولان دولتی باید این فرصت را غنیمت بشمارند.

وی مهم‌ترین دغدغه تهران در 5 سال آینده در زمینه آلودگی هوا را وجود ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون و آلاینده‌های خاص و مدرن دانست و اعلام کرد: علاوه بر این ریزگردهای عربی شهرهای ما را مورد تهاجم قرار داده‌اند که باید اقداماتی نظیر ایجاد کمربند سبز و بیابان‌زدایی را انجام دهیم.رشیدی برای کاهش تولید آلاینده‌ها، خروج خودروهای فرسوده و تعویص کاتالیست‌ها را لازم دانست و افزود: هم‌چنین گرد و غبار یک تهدید جدی است، ضمن این که آزبست و هیدروکربن‌های حلقوی هم جای خود را دارند که اگر کنترل نشوند منجر به شیوع سرطان در تهران تا 5 سال آینده می‌شوند.

وی هدفمند کردن و هدایت افکار عمومی در زمینه کاهش آلودگی هوا از طریق اطلاع‌رسانی را مورد تأکید قرار داد و اظهارداشت: برای نخستین بار یکی از روزهای سال 76، تهران به دلیل آلودگی هوای ناشی از مونو اکسید کربن تعطیل شد در صورتی که در حال حاضر مشکل اصلی ما ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون است.

وی با تأکید بر این که باید آلودگی هوا تبدیل به اولویت اصلی دولت و مجلس شود و به این منظور نیازمند یک عزم ملی به شکل برنامه‌دار هستیم، گفت: اگر حمل و نقل عمومی گسترده داشته باشیم و بتوانیم با شرایط مناسب شهروندان را جابه‌جا کنیم، دیگر کسی از خودروی شخصی استفاده نمی‌کند.رشیدی شاه کلید کاهش آلودگی هوا را توسعه حمل و نقل عمومی دانست و اضافه کرد: علاوه بر این، سوخت استاندارد، خودروهای استاندارد و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده اهرم‌های مناسبی در جهت کاهش آلودگی هوا محسوب می‌شوند اما اصلی‌ترین اقدام همان توسعه حمل و نقل عمومی است.

وی با بیان این که سازمان بهداشت جهانی به دو دلیل استفاده از حمل و نقل عمومی را توصیه می‌کند، تأکید کرد: اول به دلیل الگوی زندگی مردمی که کم تحرک هستند حداقل تا محل ایستگاه و بر عکس فعالیت مختصری دارند و دوم به علت کاهش آلودگی هواست که بهداشت فردی و سلامت جمعی جامعه را در بر می‌گیرد.

مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پایان موضوع آلودگی هوا را یک اولویت اصلی دانست و خاطرنشان کرد: در این میان تصویب قوانین در یک طرف قرار دارد و نظارت بر حُسن اجرای این قوانین در طرف دیگر، وگر نه این همه قانون اجرا نشده نداشتیم.

نشریه پنجره ایرانیان، سال پنجم ، شماره 53 ، اسفندماه 1390