ساختمان های پولساز؛ رونق گردشگری با معماری های شگفت انگیز

تاج محل در هند

بنای تاریخی مشهورتاج محل در هند که در سال 2011 میزبان بیش از 9 میلیون گردشگر بود، در سال‌های اخیر به جاذبه نخست گردشگری هند تبدیل شده و هر ساله میزبان میلیون‌ها گردشگر از کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا است. تاج‌ محل که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است، در قرن هفدهم میلادی به‌ دستور یکی از پادشاهان مغول هند به نامشاه‌ جهان برای اثبات علاقه‌اش به همسرش در مدت 22 سال ساخته شد. این بنا که در شمال شهرآگرا در منطقه گوجرات و در 400 کیلومتری دهلی‌نو واقع شده است، نمایی از سنگ مرمر سفید دارد و طبق بررسی‌های باستان‌شناسان با استفاده از 20 هزار قطعه‌سنگ مرمر روی سکویی عظیم از مرمر بنا شده است. نمای این بنای تاریخی در سال‌های اخیر به‌دلیل آلودگی‌های محیطی ناشی از فعالیت‌های معادن منطقه گوجرات، صدمه دیده و رنگ آن از سفید به زرد متمایل و ترک‌هایی نیز در آن ایجاد شده و مناره جنوب‌غربی تاج‌محل نیز از سال 2009 تاکنون در حدود چهار سانتی‌متر کج شده است. از سوی دیگر، مقامات صنعت گردشگری هند در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی را برای افزایش تعداد بازدیدکنندگان این بنای تاریخی انجام داده‌اند که از آن جمله به توسعه فرودگاه شهر آگرا که شامل احداث چند ترمینال جدید و نصب تجهیزات لازم برای فعالیت شبانه‌روزی است، توسعه باغ مجموعه، استاندارد کردن هتل‌های منطقه آگرا، تبلیغ در شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی و تسهیل شرایط صدور ویزا برای گردشگران خارجی می‌توان اشاره کرد.

 قصرپوتالا در چین

قصرپوتالا با بیش از 1000 اتاق، در منطقه تبت کشور چین، صومعه مقدس بودائیان و اقامتگاه سابق دالایی لاما است که در شهر لهاسا قرار دارد. این قصر که در فهرست میراث جهانی سازمانیونسکو نیز به ثبت رسیده، از سال‌ها قبل به یک موزه تبدیل شده بوده و در آن بیش از 20 هزار مجسمه و آثار ارزشمند هنری به نمایش درآمده‌اند. قصر پوتالا که شامل قصر سفید، قصر سرخ و ساختمان‌های کوچک است، بر فراز کوهستان سرخ در مرکز دره لهاسا و در ارتفاع ۳۷۰۰ متری از سطح زمین واقع شده و از شاهکارهای معماری تبتی محسوب می‌شود.

خانه اپرا سیدنی در استرالیا

 خانه اپرا سیدنی که در شهر بندری سیدنی استرالیا واقع شده است، یکی از متمایزترین بناهای قرن بیستم از لحاظ هنر معماری بوده و در حال حاضر یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این کشور محسوب می‌شود. این ساختمان عظیم که تنها پوسته حلزونی شکل آن شامل یک میلیون و ۵۶ هزار تکه سنگ گرانیت سوئدی است، توسط یک آرشیتکت دانمارکی طراحی و ساخته شده و در ۲۰ اکتبر ۱۹۷۳ گشایش یافت. خانه اپرا سیدنی شامل پنج سالن تئاتر، پنج سالن تمرین نمایش، دو سالن اصلی، چهار رستوران و تعداد زیادی فروشگاه بوده که روزانه میزبان هزاران گردشگر از کشورهای مختلف جهان هستند.

 برح خلیفه در امارات

برح خلیفه یا برح دبی که در شهر دبی امارات واقع شده است، نام آسمان‌خراشی با 828 متر ارتفاع در ۱۶۳ طبقه است که در حال حاضر بلندترین سازه ساخته دست بشر به شمار می‌رود. این برح که با الهام از معماری اسلامی طراحی شده است، طی شش سال ساخته شده و در چهارم ژانویه ۲۰۱۰ گشایش یافت. برح خلیفه بیش از یکهزار آپارتمان، ۴۹ طبقه اداری، ۴ استخر و یک کتابخانه مخصوص ساکنان و همچنین هتل آرمانی با ۱۶۰ اتاق به طراحی جورجیو آرمانی را در خود جای داده و روزانه میزبان هزاران گردشگر از کشورهای مختلف جهان است.

 برح پیزا در ایتالیا

برح پیزا در شهر پیزا کشور ایتالیا واقع شده که به دلیل کج بودن، عنوان مشهورترین برح جهان را یدک می‌کشد. ساخت این برح با ۸۵ متر طول و 14 هزار و 500 تن وزن، 176 سال طول کشید و در سال 1350 میلادی به پایان رسید. از آن زمان تاکنون طی قرن‌ها به طور مداوم بر میزان انحراف این برح افزوده شده و به عنوان نماد شهر پیزا و یکی از نمادهای کشور ایتالیا که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده، سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر است.

 مسجد ایاصوفیه در ترکیه

مسجد ایاصوفیه که از عظیم‌ترین‌ آثار تاریخی برح ای‌ مانده‌ از تمدن‌ بیزانس است، یکی از مقاصد گردشگری شهر استانبول و کشور ترکیه است و سالانه میزبان نزدیک به سه میلیون گردشگر از سراسر جهان است. این مسجد‌ که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده، پیش‌ از فتح‌ استانبول‌ توسط‌ مسلمانان یک کلیسا بود و سپس توسطسلطان‌ محمد فاتح‌ به‌ یک مسجد و در نهایت در سال ۱۹۳۵ به یک موزه‌ تبدیل‌ شد‌. عظمت و زیبائی مسجد ایاصوفیه، گنبد آن و ظرافتی که معماران اولیه در ساخت آن به خرج دادند، در طول قرن‌ها همواره موضوع بحث و تحسین تاریخدانان، معماران و مهندسین بوده‌ است.

 برح ایفل در فرانسه

برح ایفل در شهر زیبای پاریس در کشور فرانسه تا سال 1929 میلادی مرتفع‌ترین ساختمان جهان است و در حال حاضر در کنار موزه لوور و کاخ ورسای، یکی از سه جاذبه اصلی گردشگری این کشور به شمار می‌رود. این برح توسط معماری به نامگوستاو ایفل در سال 1889 میلادی به عنوان هسته مرکزی نمایشگاه بین‌المللی پاریس ساخته شد. برح ایفل تا 10 سال پس از ساخت بدون آسانسور بود و بازدید‌کنندگان مجبور بودند برای تماشای منظره شهر پاریس از هزاران پله بالا بروند تا اینکه در سال 1899 به آسانسور مجهز شد. این برح در سال‌های بعدی نیز به میله‌های حفاظتی با هدف جلوگیری از اقدام به خودکشی بازدید‌کنندگان، آسانسور‌های هیدرولیکی و دستگاه‌های امنیتی مجهز به فن‌آوری اشعه ایکس مجهز شد. نکته جالب توجه دیگر درباره برح ایفل، نحوه رنگ‌آمیزی آن است. طبق گفته مسؤولان این برح ، یک گروه 30 نفره از نقاشان برای رنگ کردن این برح به 18 ماه زمان نیاز دارند. ارتفاع برح ایفل نیز بر اساس درجه حرارات هوا تا 15 سانتیمتر تغییر می‌کند و در هوای شفاف و تمیز می‌توان تا چهل مایل دورتر را هم از بالای این برح مشاهده کرد.

اهرام ثلاثه در مصر

مجموعهاهرام ثلاثه یااهرام جیزه که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده‌ و از آن به عنوان تنها بازمانده عجایب هفت‌گانه جهان باستان نام برده می‌شود، در حاشیه شمالی قاهره در کشور مصر واقع شده و سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان هستند. قدمت اهرام ثلاثه به سلسله چهارم فراعنه تمدن مصر باستان بازمی‌گردد و مساحت کل منطقه تاریخیجیزه نیز در حدود هشت کیلومتر مربع است. سه هرم اصلی این مجموعه خوفو، خفره و منکور بوده و علاوه‌بر آنها چندین هرم کوچک‌تر، مجسمه ابوالهول و کشتی بزرگ مصری متعلق به 2500 سال پیش از میلاد نیز در منطقه جیزه قرار دارند. این هرم‌ها که قدمتی حدود 4500 سال دارند، با رمز و راز و علوم پنهانی در ارتباط بوده و نمادهای حکمت ازلی، سرزمین مصر، پایداری ابدی و فنون جادوگری بوده‌اند و اهرام ثلاثه نیز نقطه اوجی در تکامل شیوه‌ معماری مقبره‌های مصریان باستان هستند. اهرام ثلاثه مقصد نخست گردشگری مصر است و از چند سال قبل پروژه ارتقاء سیستم امنیتی و امکانات رفاهی منطقهجیزه آغاز شده و فاز اول آن در سال ‌2008 به بهره‌برداری ‌رسید. با اجرای این پروژه که از آن به‌عنوان پروژه مدرنیزه کردن اهرام ثلاثه نیز نام برده می‌شود، فعالیت دست‌فروشان و شتربانان در این منطقه ممنوع شد و برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب به اهرام ثلاثه توسط گردشگران، دوربین‌هایی مداربسته نصب شده‌اند و تعداد گردشگران کنترل می‌شود.

 کلیسایوست مینستر در انگلیس

کلیسایوست مینستر که در مرکز شهر لندن در کشور انگلیس واقع شده، در سال‌های اخیر در کنار برح ساعتبیگ بن و موزه بریتانیا، به یکی از سه جاذبه اصلی گردشگری لندن تبدیل شده است. این کلیسا که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده، در سال 616 میلادی به سبک معماری گوتیک ساخته شد و مکان سنتی مراسم تاج‌گذاری، ازدواج و تدفین پادشاهان انگلیس است. دو برح غربی کلیسای وست مینستر در سال‌های ۱۷۲۲ و ۱۷۴۵ ساخته شدند و در قرن 19 میلادی مورد مرمت اساسی قرار گرفت. در این کلیسا همچنین افراد مشهوری دفن شده‌اند که از آن جمله می‌توان به پادشاهانی همچون هنری سوم، ریچارد دوم و ادوارد ششم و دانشمندانی همچونایزاک نیوتن وچارلز داروین اشاره کرد.

 معبد پانتئون در ایتالیا

معبد پانتئون در شهر تاریخی رم ایتالیا با قدمتی نزدیک به 2000 سال، با داشتن یکی از بزرگترین گنبدهای جهان که جزء شگفتی‌های دنیای معماری به شمار می‌رود، از سال‌ها قبل به یکی از جاذبه‌های گردشگری ایتالیا تبدیل شده است. این گنبد پوسته‌ای بتونی دارد که به تدریج در سمت قاعده‌ بر ضخامتش افزوده می‌شود. در مرکز این گنبد همچنین سوراخی گرد به نامچشمه نور یانورگیر به قطر ۹ متر تعبیه شده است که رو به آسمان باز شده و تنها منبع نور برای تأمین روشنایی داخل بنا است. کف پانتئون که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده، از تصاویر زیبایی بهره می‌برد و از بلندترین نقطه گنبد 43 متر فاصله دارد.

 شهرپترا در اردن

شهر تاریخی پترا در کشور اردن که متعلق به دوران پیش از تاریخ بوده و در سال 1812 میلادی توسط یک باستان‌شناس سوییسی کشف شد، در سال‌های اخیر به مقصد نخست گردشگری این کشور تبدیل شده است. این شهر تاریخی که در سال‌های دور بخشی از شهر باستانیناباتایان محسوب می‌شده، در تقاطع راه‌های اصلی کاروان‌هایی که از دریای سرخ عبور می‌کرده‌اند، قرار داشته است. معبد باستانیپترا یک اثر تاریخی نیمه‌کاره است که در صخره‌ای بزرگ ساخته شد و داخل آن مملو از دالان‌ها و دهلیزهای اسرارآمیز است. شهر تاریخی پترا یکی از مشهورترین بناهای جهان محسوب می‌شود و به‌ دلیل استفاده از نوع خاصی از معماری با تلفیق معماری سنتی شرقی و معماری یونانی، در سال 1985 میلادی در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو ثبت شده است. البته با انتخاب شهر پترا به عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه جهان از نگاه مردم دنیای مدرن در سال 2007 و ساخت یک مجتمع گردشگری در کنار آن، تعداد گردشگران این شهر به‌طور چشمگیری افزایش یافته و این امر وارد ‌شدن صدمه را به شهر تاریخی پترا در پی داشته است.

ماچوپیچو در پرو

شهر تاریخیماچوپیچو در کشور پرو که در سال 2011 یکصدمین سال کشف آن جشن گرفته شد، در این سال با میزبانی از بیش از دو میلیون گرشگر، عنوان مقصد نخست گردشگری پرو و یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است. این شهر تاریخی در 24 جولای سال 1911 میلادی توسط یکی از باستان‌شناسان دانشگاه ییل آمریکا به نام هیرام بینگهام کشف شد. بینگهام پس از کشف بقایای پایتخت اینکاها به‌ دنبال کشف بقایای دژ مشهور تمدن اینکاها بود، اما او مسیر را اشتباه رفت و از منطقه‌ای کوهستانی کهماچوپیچو در آن واقع شده بود سر درآورد. در طول سال‌ها، ماچوپیچو یک شهر دژ نظامی، مکانی مذهبی و محل استقرار چند کاخ متعلق امپراطوران اینکاها بوده است.  بینگهام آثار تاریخی زیادی در بقایای این شهر تاریخی کشف کرد که بخش عمده آنها برای سال‌ها در موزه دانشگاه ییل نگهداری می‌شدند تا اینکه پس از سال‌ها به پرو بازگردانده شدند. ماچوپیچو که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده، در سال 2007 به عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه دنیای مدرن انتخاب شد و چندین سال نیز در فهرست میراث جهانی در خطر این سازمان قرار داشت تا اینکه سرانجام از این فهرست خارج شد.

 مجسمه آزادی در آمریکا

مجسمه آزادی در آمریکا که در جزیره آزادی در دهانه رودهودسون در بندر نیویورک قرار دارد، از نظر شمایل ظاهری به مجسمه باستانی غول رودس شباهت‌هایی داشته و توسط فرانسه در سال 1886 به آمریکا اهدا شد. مجسمه آزادی که سازندگان آنفردرید آوگوسته،بارتولدی وگوستاو آیفل بوده‌اند، مجسمه زنی است که مشعلی را به دست راست خود گرفته و با دست چپ خود نیز لوحی را نگه داشته است. این مجسمه که ارتفاع کلی آن از سطح تا نوک مشعل 93 متر است، سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان است.

کلزیوم در ایتالیا

بنایکلزیوم در شهر تاریخی رم ایتالیا با قدمتی نزدیک به 2000 سال که در مرکز یکی از شلوغ‌ترین مناطق این شهر قرار گرفته است، از سال‌ها قبل به یکی از جاذبه‌های گردشگری ایتالیا تبدیل شده است. از سال 2010 بازدید از تونل‌های زیرزمینی این بنای تاریخی که از دهه 70 میلادی ممنوع شده بود، پس از پایان پروژه مرمت آغاز شد و گردشگران می‌توانند از زیرزمین مخوف این بنای کلزیوم دیدن کنند. این تونل‌ها در گذشته مکان‌هایی ترسناک و وحشتناک برای انسان‌ها و حیوانات بود و انسان‌های زیادی در هزاران سال قبل آخرین ساعات عمر خود را در این تونل‌ها تجربه کردند. این تونل‌ها علاوه بر این‌که مکان زندانی شدن گلادیاتور‌ها بوده‌، مکانی برای نگهداری حیوانات وحشی بوده‌اند که ناگهان از طریق درهای مخفی وارد میدان کلزیوم شده و به گلادیاتورها حمله می‌کرده‌اند. کلزیوم رم که به عنوان زیباترین کلزیوم ایتالیا، روزانه میزبان هزاران گردشگر است، با گنجایش 50 هزار تماشاگر، در سال 70 بعد از میلاد در زمان فرمانروایی یکی از امپراتورهای تمدن رم باستان به ناموسپاسیان احداث شد و سپس در سال‌های بعد توسطتیتوس، پسروسپاسیان گسترش یافت.

مجسمه آزادی مسیح در برزیل

مجسمه آزادی مسیح در شهر ریودوژانیرو کشور برزیل که یک در نظرسنجی جهانی در سال 2007، در شمار یکی از عجایب هفتگانه جهان از نگاه مردم دنیای مدرن قرار گرفت، در نوک کوهکورکووادو قرار دارد. ساخت این مجسمه با 38 متر ارتفاع در سال 1926 در ارتفاع 710 متری توسط مجسمه‌ساز بزرگ فرانسویپل لندوسکی آغاز شد و ساخت آن پنج سال به طول انجامید. مجسمه آزادی که حضرت مسیح (ع) را در حالیکه دستان خود را کاملا باز کرده نشان می دهد، در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد برتر گردشگری برزیل تبدیل شده است.

نشریه پنجره ایرانیان، سال پنجم ، شماره 56 ، خردادماه 1391