نظارت ضعیف است یا مسوولیت مشخص نیست؟
اشاره: تلخ است اما پایانی بر این واقعیت تلخ گویا نمیتوان تصور کرد. ساختمانی در اثر گودبرداری غیراصولی فرو میریزد و انسانی به دلیل ماندن زیر خروارها آوار جان میدهد. ساختمانهای جدید دور از چشم نهادهای ناظر ساخته میشود و چون فرو میریزد و مرگآفرین میشود همه وعده میدهند که دیگر اجازه ادامه این وضعیت را نمیدهند و دوباره خبر میرسد که ساختمانی در گوشهای از کشور فرو ریخته است و چند خانواده را سیاهپوش کرده است. یکی میگوید: نظام مهندسی مسوول کیفیت ساختوساز است نه شهرداری. دیگری وعده میدهد: دستورالعمل گودبرداری ساختمان از خردادماه امسال اجرایی می شود، آن دیگری هم ادامه میدهد که سازههای ساختمان پایتخت از اردیبهشت کنترل خواهد شد. دیگر مسوولی فرمان میدهد که حضور مهندسان در پروژههای ساختمانی باید اجباری شود. و دیگری در پاسخ میگوید: نظارت برگودبرداریها وظیفه نظام مهندسی نیست. آقایان! باور کنید این حکایت ریزش ساختمانها و مرگ آدمها را باید پایان داد یا دستکم کاهش داد. میتوانید؟ بسم ا. . .
این گزارشی است از تازهترین وعدهها و اظهارنظرها
نظام مهندسی مسوول است نه شهرداری
مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران گفت: کیفیت ساخت و ساز بر عهده سازمان نظام مهندسی و مهندس ناظر است و شهرداری تنها بر ضوابط و قوانین نظارت دارد، به این معنا که آنچه توسط مهندس طراح سازه و غیره در نقشهها منعکس میشود را کنترل میکند و کنترل کیفیت اجرا با مهندس ناظر است. جواد کریمیان اقبال با بیان این مطلب گفت : تعاملات مختلفی با سازمان نظام مهندسی در خصوص مباحث مربوط به گودبرداری انجام شده است و درنهایت منجر شد تا این سازمان بحث کیفیت ساخت و ساز را در دستور کار قرار دهد. وی افزود: کیفیت ساخت و ساز بر عهده سازمان نظام مهندسی و مهندس ناظر است و شهرداری تنها بر ضوابط و قوانین نظارت دارد، به این معنا که آنچه توسط مهندس طراح سازه و غیره در نقشهها منعکس میشود را کنترل میکند و کنترل کیفیت اجرا با مهندس ناظر است.
مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران تصریح کرد: در همه ساخت و سازها، شهرداری اخطارهای لازم را در مورد اجرای نقشههای ارائه شده میدهد و اجرای آن با مهندس ناظر است. کریمیان اقبال با اشاره به وظایف شهرداری در هنگام گودبرداریها خاطرنشان کرد: هنگامی که ساختمان در حال گودبرداری است، شهرداری به هیچ عنوان نمیتواند از اجرای سازه نگهبان جلوگیری کند و این اجازه را در دیگر قسمتهای ساختمان دارد. به گفته وی چنانچه سازنده به اخطار مهندس ناظر و شهرداری بی توجهی کند، در صورت بروز حادثه، مالک و سازنده ساختمان مقصر شناخته میشوند.
اجرای دستورالعمل گودبرداری ساختمان از خرداد
معاون وزیر راه و شهرسازی از تدوین دستورالعمل گودبرداری ساختمان با همکاری سازمان نظام مهندسی، وزارت راه و شهرسازی، شورای شهر و شهرداری خبر داد و گفت: این اساس این دستور العمل از اول خردادماه امسال اجرایی میشود. ابوالفضل صومعلو با اشاره به اینکه یکی از دغدغههای مهم مسئولان کشوری مشکلاتی است که به دلیل گودبرداری غیراصولی بوجود میآید، گفت: به تازگی دستورالعمل گودبرداری از سوی سازمان نظام مهندسی، وزارت راه و شهرسازی، شورای شهر و شهرداری تدوین شده است.
وی افزود: این دستورالعمل در شورای تدوین مقررات ملی بررسی شده و خوشبختانه در هفته آخر اسفندماه سال گذشته از سوی وزیر برای وزارت کشور ابلاغ شد تا به استانداران سراسر کشور ابلاغ شود که بر این اساس این دستور العمل از اول خردادماه امسال اجرایی میشود. معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در این دستورالعامل وظیفه تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی و دستگاههای اجرایی شفاف و روشن مشخص شده است، بیان کرد: تکلیف مالک، سازنده، مهندس ناظر، نظام مهندسی و شهرداری هرکدام به تفیکیک در این دستورالعمل آورده شده است و امیدواریم با رعایت دقیق مفاد آن دیگر شاهد مشکلاتی که بر اثر گودبرداری بوجود نیاید نباشیم.
صومعلو در خصوص مفاد این دستورالعمل، اظهار داشت: در این دستورالعمل به بررسی سوابق اجرایی ساختمانهای همجوار، ژئوتکنیک محل گودبرداری توجه شده است و اینکه باید جلسات مشترک برای گودهایی با خطر بالا تشکیل شود. وی تصریح کر د: همچنین قبل از شروع گودبرداری، باید مالکان همجوار مطلع شوند و حتی موضوع بیمه هم مطرح شده که قبل از اجرای گودبرداری باید به این موضوع هم توجه شود. معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص اجرای سامانه مهندسی، گفت: این سامانه هم در حال بررسی است و همکاران ما در سازمان نظام مهندسی بر روی آن کار کردند که به دلیل تاکید ما بر اجرای ماده 33 قانون نظام مهندسی از اول اردیبهشت 92، این سامانه تعریف شده است. صومعلو با بیان اینکه در این سامانه تمامی مشخصات و پروژههای مهندس ناظر آورده شده است، افزود: مسئولیت نظارت عالیه بر اجرای مقررات در ساختمان و طراحی و اجرای تمامی ساختمانها و طرحهای شهر و شهرک سازی بر عهده وزارت راه و شهرسازی است.
کنترل سازههای ساختمان پایتخت از اردیبهشت
معاون فنی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران از هشدار و توقف ساخت 800 ساختمان در حال ساخت در این استان خبر داد و گفت: طرح کنترل سازه ساختمانهای شهر تهران برای اولینبار از اردیبهشتماه اجرا میشود. رضا حیدریون اظهار کرد:2160 ساختمان مورد نظارت قرار گرفتهاندکه به 400 ساختمان در حین ساخت هشدار داده شده و ادامه ساخت و ساز 420 ساختمان به دلیل تخلف، متوقف شده است. وی ابراز خرسندی کرد در طول سه ماه انجام این طرح هیچ یک از ساختمانها دچار ریزش نشده و ساختمانهایی که هشدار ساخت گرفتهاند با رفع نقص ساختشان ادامه یافته است. معاون فنی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با بیان اینکه با ادامهی این طرح تعداد ساختمانهای استاندارد افزایش مییابد، از شهرداری در خواست کرد: هنگامیکه ساختمانها اقدام به گودبرداری میکنند، به سازمان نظام منهدسی اطلاع دهد تا ساخت و ساز از ابتدا به صورت فنی و مهندسی انجام شود. معاون فنی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران بیان کرد: برای اولینبار در ادامهی طرح نظارت بر گودبرداریها، بازرسی و کنترل سازه ساختمانهای شهر تهران در مرحلهی اسکلتبندی از اردیبهشتماه آغاز میشود که 15 روز اولیه به صورت آزمایشی خواهد بود.
حضور مهندسان در پروژههای ساختمانی اجباری شود
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با اعلام اجرای ماده 33 قانون نظام مهندسی در سال جاری، گفت: با اجرای این قانون، از حوادث گودبرداری کاسته میشود. علیرضا جعفری با بیان اینکه ماده 33 ابعاد مختلفی دارد که باید به طور کامل اجرایی شود، افزود: با اجرای این قانون حضور چهار مهندس در حوزههای معماری، اجرای سازهای، برق و تاسیسات در هر پروژه ساختمانی اجباری خواهد بود. وی که مسوولیت سازمان نظام مهندسی استان تهران را نیز بر عهده دارد، حوادث و سوانح گودبرداری را انگشتشمار توصیف و تاکید کرد که این موضوع نباید تلاش مهندسان را زیر سوال ببرد.
جعفری خاطر نشان کرد: با اجرای ماده 33، مجریان ذیصلاح که دارای کارت مجری هستند و تایید صلاحیت آنها توسط سازمان نظام مهندسی صورت گرفته است، باید در پروژههای ساختمانی به صورت تمام وقت حضور داشته باشند. مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران به نظر مثبت شهردار تهران درباره اجرای این ماده قانونی هم اشاره کرد و گفت: با حمایت شهرداری تهران و همکاری سازمان نظام مهندسی، ماده 33 امسال اجرایی خواهد شد و به این ترتیب شاهد کاهش و به مرور حذف حوادث گودبرداری خواهیم بود.
نظارت برگودبرداریها وظیفه نظام مهندسی نیست
رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران با تاکید بر اینکه این سازمان وظیفه ای برای نظارت بر گودبرداریها ندارد، گفت: ایمنی ساختمان ربطی به مهندسان ناظر ندارد و سازنده صاحب صلاحیت باید آن را تضمین کند. سعید غفرانی در خصوص افزایش نظارت بر عملکرد مهندسان ناظر برای جلوگیری از گودبرداریهای غیراصولی، اظهار داشت: براساس قانون سازمان نظام مهندسی وظیفه ندارد تا بر ساختمان سازی نظارت داشته باشند بلکه مسئول هر پروژه سازنده و مهندس ناظر است. وی با بیان اینکه چندمورد بازرسی بصورت تصادفی از ساختمانها انجام گرفته شد، گفت: سازمان نظام مهندسی سال گذشته چند مورد بازرسی را برخلاف وظیفه قانونی خود انجام داد زیرا برای ما مقدور نیست که بر تمام پروژهها نظارت داشته باشیم. رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران تصریح کرد: سازمان تنها نظارت عالیه بر این چند پروژه داشت که موردهایی هم به دلیل تخلف به شهرداری گزارش شد. غفرانی با اشاره به ابلاغ آیین نامه گودبرداری، افزود: امیدواریم با همکاری شهرداری این آیین نامه به اجرا برسد و مهندسان ناظر با تکیه بر این آیین نامه بر گودبرداریها نظارت داشته باشند. وی با تاکید بر اینکه ایمنی ساختمان ربطی به مهندسان ناظر ندارد، بیان کرد: ایمنی ساختمان را باید سازنده صاحب صلاحیت که از وزارت راه و شهرسازی پروانه دارد تضمین کند. رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران در پاسخ به این پرسش که هنوز تعدادی زیادی از ساختمانها از سوی مالکان ساخته میشود، گفت: وظیفه کنترل این پروژهها با شهرداری است و سازمان نظام مهندسی نمیتواند کنترلی بر این موارد داشته باشد.
ماهنامه پنجره ایرانیان – شماره67-