2 تصویر از نوسان ساخت و ساز در سال 91

• ·         مریم کربلایی

می‌گویند سال  که نکوست از بهارش پیداست، اما تصویری که در دو گزارش رسمی به طور همزمان از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران ارائه شد، نشان داد که بهار ساخت و ساز در پایان سال به پاییز و زمستان سرمایه‌گذاری‌ها انجامیده است چرا که نه تنها رشد 27 درصدی صدور پروانه‌هاس ساختمانی ادامه نداشته که به افت 2/9 درصدی در پایان سال 91 ختم شده است. آخرین آمارهای رسمی از کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی در تهران و سایر شهرهای کشور در طول یک سال خبر می‌دهند. به نحوی که  بررسی نتایج طرح "جمع‌آوری اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های کشور" در زمستان سال 91 بیانگر کاهش 2/38 درصدی واحد‌های مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادر‌شده برای احداث ساختمان توسط شهرداری تهران و کاهش 2/9 درصدی آن در سایر شهرداری‌های کشور در زمستان 91 نسبت به زمستان 90 است.

بهار 91؛ رونق ساخت و ساز در کلان‌شهرها

تازه‌ترین برآورد رسمی بانک مرکزی از وضعیت صدور پروانه‌های ساختمانی در مناطق شهری ایران نشان می‌دهد که در بهار سال گذشته رونق ساخت و ساز به تهران و شهرهای بزرگ ایران برگشته، هرچند سرمایه‌گذاران کمتر در سایر مناطق شهری ایران برای ساختمان‌سازی علاقه نشان داده‌اند. اداره آمارهای اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرد: تعداد پروانه‌های ساختمانی صادرشده توسط شهرداری تهران از 6 هزار و 567 فقره در بهار 90  با رشدی 6/53 درصدی به 10 هزار و 86 فقره در بهار 91 رسیده است. این گزارش می‌افزاید: در بهار سال 90 تعداد پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در شهرهای بزرگ ایران از 10 هزار و 575 فقره به 12 هزار و 996 فقره در بهار 91 رسیده که رشدی 9/22 درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که تعداد پروانه‌های ساختمانی در بهار 91 نسبت به بهار 91 در سایر مناطق شهری ایران تنها 2 درصد بیشتر شده، به عبارتی از 26 هزار و 139 فقره به 26 هزار و 671 فقره افزایش یافته است. رشد متوسط پروانه‌های ساختمانی در مناطق شهری ایران در بهار 91 نسبت به بهار 90 ، به میزان 15 درصد بوده و از حیث تعداد از 43 هزار و 218 فقره به 49 هزار و 753 فقره رسیده است.

رونق ساخت و ساز در کلان‌شهرها به ویژه در پایتخت در سه ماه نخست پارسال در حالی در آمارهای رسمی انعکاس یافته که به نظر می‌رسد در صورت تداوم این روند در دیگر فصل‌های سال گذشته رکورد تعداد پروانه‌های ساختمانی نسبت به پایان سال 90 تغییری نکند چرا که تعداد کل پروانه‌های ساختمانی صادرشده در سال 90 بیش از 191 هزار فقره برآورد شده است.

به گزارش پنجره ایرانیان، در سال 87 در کل مناطق شهری ایران 176 هزار و 683 پروانه ساختمانی توسط شهرداری‌ها صادر شده که در سال بعد با کاهشی 21 درصدی به 139 هزار و 458 فقره رسیده و در سال 89 روند کاهشی متوقف شده و با افزایشی حدود 30 درصد تعداد پروانه‌های ساختمانی به حدود 181 هزار فقره رسیده و سرانجام در پایان سال 90، بالغ بر 191 هزار و 404 پروانه ساختمانی با رشدی 8/5 درصدی صادر شده است. بانک مرکزی می‌گوید: در سه ماه نخست پارسال، برآورد سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها براساس پروانه‌های ساختمانی صادر شده در تهران 7/69 درصد، در شهرهای بزرگ 7/33 درصد، در سایر مناطق شهری منفی 1/4 درصد و در کل مناطق شهری ایران 9/26 درصد نسبت به سه ماهه نخست سال 90 بیشتر شده است. همچنین رشد شاخص بهای خدمات ساختمانی در بهار پارسال نسبت به بهار 90 رشدی 24 درصد و رشد شاخص بهای تولیدکننده مصالح ساختمانی هم افزایشی 3/36 درصد را تجربه کرده است. جدول شماره یک روند شاخص‌های ساختمانی را از حیث تعداد پروانه‌های ساختمانی و برآورد سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها در مناطق شهری ایران در فاصله سال 1387 تا پایان بهار سال 1391 را نشان می‌دهد:

فایل شماره 1 پیوست درج شود

رشد  چشمگیر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تهران

بانک مرکزی در گزارش مستند خود تاکید کرده که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در بهار سال 91 بالغ بر 27 درصد بیشتر برای احداث ساختمان در مناطق شهری ایران نقدینگی تزریق کرده‌اند که البته می‌تواند نشان از افزایش هزینه ساخت و ساز در کشور به واسطه افزایش قیمت مصالح ساختمانی باشد. از مجموع 128 هزار و 482 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری انجام شده توسط بخش خصوصی طی مناطق شهری ایران در پایان بهار 91، بیش از 41 هزار میلیارد ریال برای کلنگ زدن ساختمان‌های جدید، 71 هزار میلیارد ریال برای ساختمان‌های نیمه تمام و حدود 16 هزار میلیارد ریال برای تکمیل ساختمان‌های در دست ساخت انجام شده است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد از کل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمانهای جدید شهری ایران، 34 هزار میلیارد ریال در تهران، بیش از 39 هزار میلیارد ریال در شهرهای بزرگ و در سایر مناطق شهری ایران هم حدود 55 هزار میلیارد ریال انجام شده است. نکته مهم اینکه در مقایسه وضعیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش ساختمان طی بهار 91 نسبت به بهار 90 سرمایه‌گذاری در تهران رشد 65 درصدی، در شهرهای بزرگ رشد 35 درصد و در سایر مناطق شهری کشور رشدی 1/7 درصدی داشته است. جدول شماره 2 تصویری روشن‌تر از روند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید مناطق شهری ایران از سال 1387 تا پایان بهار 1391 ارائه می‌کند:

فایل شماره 2 پیوست درج شود

کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی در کشور

 آخرین آمارهای رسمی از کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی در تهران و سایر شهرهای کشور در طول یک سال خبر می‌دهند. به گزارش مرکز آمار ایران، بررسی نتایج طرح "جمع‌آوری اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های کشور" در زمستان سال 91 بیانگر کاهش 2/38 درصدی واحد‌های مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادر‌شده برای احداث ساختمان توسط شهرداری تهران و کاهش 2/9 درصدی آن در سایر شهرداری‌های کشور در زمستان 91 نسبت به زمستان 90 است.

کاهش ساخت واحد های مسکونی در تهران

بنابراین گزارش در زمستان 91، حدود 37 هزار و 176واحد مسکونی در پروانه‌های صادر‌شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران، پیش‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته حدود 2/19 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 2/38 درصد کاهش یافته است.این در حالی است که متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه‌ها 4/9 واحد بوده است. همچنین تعداد 3956 پروانه احداث ساختمان توسط شهرداری تهران صادر شده که نسبت به فصل گذشته حدود 5/16 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 2/53 درصد کاهش داشته است.

 کاهش 23 درصدی زیربنا در پروانه‌های ساختمانی

 مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداری تهران در زمستان 91 بالغ بر 7 میلیون و 504 هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته حدود 3/23 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 2/23 درصد کاهش داشته است. متوسط مساحت زیربنای این دسته از پروانه‌ها در دوره مورد بررسی حدود 1897 مترمربع بوده است.

کاهش مساحت زمین در پروانه‌های ساختمانی

مجموع مساحت زمین پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان در حدود یک میلیون و 533 هزار مترمربع بود که نسبت به فصل گذشته حدود 8/7 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 4/30 درصد کاهش داشته که متوسط مساحت زمین در هر پروانه احداث ساختمان 388 مترمربع بوده است.

39  درصد مجوزها برای ساخت ساختمان‌های فلزی

 همچنین توزیع پروانه‌های احداث ساختمان مسکونی برحسب نوع اسکلت و مصالح عمده به کار رفته در بنای آنها در زمستان 91 بیانگر آن است که 1/39 درصد این پروانه‌ها برای احداث ساختمان‌های اسکلت فلزی، 8/60 درصد برای احداث ساختمان‌های بتون آرمه، یک دهم درصد برای احداث ساختمان‌هایی با آجر و آهن و پروانه‌ای برای احداث ساختمان‌هایی با سایر مصالح وجود نداشته است.

 مجوز ساختمان‌های سه طبقه در کشور

 اما در زمستان گذشته حدود 195 هزار و 299 واحد مسکونی در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور، پیش‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته حدود 6/21 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 2/9 درصد کاهش یافته و متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه‌ احداث ساختمان 3/3 واحد بوده است. همچنین 59 هزار و 874 پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور در زمستان 91 صادر شده است که نسبت به فصل گذشته حدود 2/40 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 2/4 درصد کاهش داشته است.

زیربنای 33 میلیون متری در پروانه‌ها

مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان نیز حدود 33 میلیون و 122 هزار مترمربع بود که نسبت به فصل گذشته حدود 9/37 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 6 دهم درصد کاهش داشته است، همچنین متوسط مساحت زیربنا در این پروانه‌ها 553 مترمربع بوده است.

افزایش 47 درصدی مساحت زمین

مجموع مساحت زمین در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان در زمستان 91 در کل کشور حدود 21 میلیون و 61 هزار مترمربع بود که نسبت به فصل گذشته حدود 4/47 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته، 6درصد کاهش داشته است که متوسط مساحت زمین در هر پروانه احداث ساختمان 352 مترمربع بوده است.

نیمی از ساخت و سازها بتون آرمه هستند

همچنین توزیع پروانه‌های احداث ساختمان مسکونی برحسب نوع اسکلت و مصالح عمده به کار رفته در بنای آنها در زمستان 91 نشان می‌دهد که 3/24 درصد این پروانه‌ها برای احداث ساختمان‌های اسکلت‌ فلزی، 1/55 درصد برای احداث ساختمان‌های بتون آرمه، 7/19 درصد برای احداث ساختمان‌هایی با آجر و آهن و 9/0 درصد برای احداث ساختمان‌هایی با سایر مصالح بوده است.