ایران در میدان رقابت کجا ایستاده است
سمیه کربلایی
کشورهای جهان تلاش میکنند در مسابقه جهانی به سمت انرژیهای نوین از یکدیگر عقب نمانند؛ فرقی نمیکند این کشور، در حاشیه خلیج همیشه فارس قرار گرفته باشد و برخوردار از منابع و ذخایر نفتی و گازی، یا کشوری در قلب قاره سبز یعنی اروپا که میخواهد امنیت انرژی آینده شهرونداناش را تضمین کند یا بزرگترینهای اقتصاد جهان از آمریکا و چین گرفته تا غولهای اقتصاد اتحادیه اروپا؛ مهم این است که همه به این نتیجه رسیدهاند که سرمایهگذاری در زمینه انرژیهای نوین یک ضرورت ملی بلکه جهانی است. این روزها پیش از آنکه جهانیان دنبال اخبار اکتشاف میدانهای نفت و گاز جهان باشند و خوشحال از اینکه بر منابع انرژی جهان افزوده شده است، نگران مصرف بالای سوختهای فسیلیاند و در انتظار رونمایی از تازههای حرکت دنیا به سمت انرژیهای نوین به سر میبرند. ایران اما به گفته بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران منابع انرژی جهان، از ظرفیتهای بالقوهای برای در سرمایهگذاری در منابع انرژی نوین و پاک برخوردار است؛ حال آنکه ارزان بودن و نیمهیارانهای عرضه شدن سوختهای فسیلی، کمتر انگیزه سرمایهگذاران را تحریک و تقویت میکند. گزارش ویژه این ماه پنجره ایرانیان به آخرین تحولات، خبرها و ابتکارات کشورهای مختلف جهان در مسابقه رقابت به سمت انرژیهای نوین و پاک اختصاص دارد. بخوانید:
زمین پاک با انرژیهای تجدیدپذیر
کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییرات اقلیمی هشدار داد که در صورت شکست تلاش کشورهای جهان برای کاهش استفاده از انرژیهای تجدید ناپذیر، عواقب آن به کره زمین آسیب جدی میزند. برپایه گزارش سایت خبری پنت از مجموعه پانوراما، ایالات متحده آمریکا یکی ازپر مصرفترین کشورهای جهان در حوزه انرژیهای تجدید ناپذیر به شمار میرود اما واقعیتهای سیاسی ممکن است دولت این کشور را از انجام اقدامهای لازم برای جلوگیری از فاجعه زیست محیطی، باز دارد.
با توجه به گزارش جدید سازمان ملل متحد، افزایش درجه حرارت زمین بیش از دو درجه سانتیگراد در دهههای آینده، باعث ایجاد بلایای طبیعی و حوادث غیر منتظره جوی میشود. دلیل بالا رفتن درجه حرارت زمین، بالارفتن مقدار انتشار گازهای گلخانهای ناشی از سوزاندن نفت، زغال سنگ و گاز طبیعی، ذکر شده است که باید به منظور اجتناب از بحران، طی چند دهه آینده، به میزان 40 تا 70 درصد کاهش یابد.
با وجود این که 70 درصد از آمریکاییها معتقدند تغییرات آب و هوایی هم اکنون واقعیتی است غیر قابل انکار، تنها 40 درصد این واقعیت را به عنوان یک تهدید جهانی در نظر میگیرند، و کمتر از 30 درصد از آمریکاییها معتقدند که پرداختن به تغییرات آب و هوایی یکی از اولویتهای دولت است. در آمریکا، که پس از چین دومین کشور آلوده کننده جهان است، بزرگترین آلایندهها وسایل حمل و نقل، و ژنراتورهای الکتریکی با سوخت زغال سنگ به شمار میروند. اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، وعده داده، انتشار گازهای گلخانهای مانند دی اکسید کربن تا سال 2020، به مقدار 17 درصد کاهش یابد اما این میزان ممکن است به اندازه لازم کافی نباشد.
فرصت شغلی انرژیهای تجدیدپذیر
بر اساس گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژیهای تجدید پذیر «Irena»، در حدود 6. 5 میلیون انسان در سراسر جهان در سال 2013 در بخشهای مختلف انرژیهای تجدید پذیر مشغول به کار بودهاند. به گزارش خبرگزاری امارات، گزارش «بررسی سالانه مشاغل انرژیهای تجدید پذیر در سال 2014 « که به وسیله Irena تهیه شده، نقش مهم انرژیهای تجدید پذیر در افزایش مداوم فرصتهای شغلی درسراسر جهان و حمایت از اقتصاد جهانی را مورد تاکید قرار داده است.
این گزارش سالانه نشان میدهد که در تعداد کل مشاغل در بخشهای مختلف حوزه انرژیهای تجدیدپذیر در سراسر جهان افزایش ثابتی دیده میشود، به طوری که در سال 2012 در این بخش حدود 5. 7 میلیون شغل ثبت شده است. تغییرات منطقهای و روند اصلاحات در بعضی صنایع، همچنین رقابت شدید و تحولات عمده در فنآوری و تولید، تاثیرات قابل توجهی براشتغال درحوزه انرژیهای تجدیدپذیر در سال 2013، داشته است.
بر پایه این گزارش چین در میان کشورهای جهان، بزرگترین تعداد مشاغل در حوزه انرژیهای تجدید پذیر را داراست. پس از آن برزیل، ایالات متحده، هند، آلمان و اسپانیا و سپس بنگلادش در ردههای بعدی قرار گرفتهاند. رابعه فروخی، مسئول بخش بودجه، سیاست و دانش در «Irena» در این ارتباط گفت: رشد تقاضای روز افزون انرژی خورشیدی در ژاپن و چین، برای تولید برق با استفاده از پنلهای فتوولتائیک علاوه برافزایش فرصتهای شغلی در زمینه نصب و اجرای این سیستمها، باعث کاهش نگرانی برخی از سرمایه گذاران این حوزه در مورد مازاد عرضه شده است. در نتیجه برخی از تولید کنندگان در چین درحال افزایش تواناییهای خود در این زمینه هستند اما در حوزه تولید برق از باد، کانادا و چین، با اقدامات خود انگیزههای مثبتی در این زمینه ایجاد کردند. این درحالیست که در ایالات متحده به دلیل وضعیت ناپایدار سیاسی تاکنون اقدامات روشنی در این زمینه صورت نگرفته است.
امید جدید سرمایهگذاران آمریکایی
74 درصد از سرمایهگذاریهای جدید انجام گرفته در سه ماه نخست سال 2014 میلادی در آمریکا، برای تولید برق، متعلق به بازار انرژی خورشیدی بوده است. به گزارش سایت خبری یشیل اکونومی، در سه ماه نخست سال جاری میلادی، ظرفیت تولید انرژی خورشیدی آمریکا 1. 330 مگاوات افزایش یافته است.
بر اساس گزارش انجمن صنایع انرژی خورشیدی آمریکا، 74 درصد از سرمایهگذاریهای جدید انجام گرفته در تولید برق این کشور، متعلق به بازار انرژی خورشیدی بوده است. دو سوم این سرمایهگذاریهای، برای ساخت و راهاندازی نیروگاههای خورشیدی و مابقی برای نصب پنلهای خورشیدی در ساختمانهای مسکونی و تجاری بوده است. با افزایش 1. 330 مگاواتی تولید انرژی خورشیدی، ظرفیت تولید کلی انرژی خورشیدی آمریکا به 13. 395 مگاوات رسیده است. انجمن صنایع انرژی خورشیدی آمریکا در گزارشاش به این نکته اشاره میکند که، میزان تولید انرژی خورشیدی این کشور، برابر انرژی است که با سوزاندن هشت میلیون تن زغالسنگ در یک سال بدست میآید و سرمایهگذاری هرچه بیشتر در این بازار، به داشتن محیط زیست پاک تر کمک میکند.
اروپا؛ برق خورشیدی قد میکشد
موسسه تحقیقاتی ان دی پی سولاربوز (NDP Solarbuzz)، در گزارش خود اعلام کرده است سرعت رشد استفاده از انرژی خورشیدی در اروپا، در سال 2014 کاهش مییابد. به گزارش پایگاه خبری اقتصاد سبز، این موسسه در تازهترین گزارش خود از کاهش سرعت رشد استفاده از انرژی خورشیدی در اروپا خبر داد.
بنابر این گزارش کاهش و یا لغو تشویقهایی که از سوی دولتهای آلمان، ایتالیا، یونان و رومانی اعمال میشد، عامل اصلی این اتفاق است. در گزارش این موسسه آمده است که در پی این اتفاق، سهم اروپا در تولید برق با انرژی خورشیدی، به 22 درصد کاهش مییابد. تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی در اروپا، در سال 2011، 19. 2 گیگاوات افزایش یافته و این رشد سریع باعث شده بود سهم اروپا در تولید برق با انرژی خورشید در جهان، به 70درصد برسد. بر اساس این گزارش در سال 2014 بازارهای انرژی خورشیدی فرانسه، هلند، اتریش، پرتغال، سوئیس و ترکیه رشد کرده، اما بازارهای بلژیک، دانمارک، رومانی و اوکراین کوچکتر میشوند.
در این گزارش آمده است که در سال 2014 بین کشورهای اروپایی، انگلستان بیشترین رشد در حوزه انرژی خورشیدی را دارد، این کشور در پایان ماه مارس سال 2014، به ظرفیت تولید 4. 5 گیگاوات برق با استفاده از انرژی خورشیدی رسید که 99 درصد این میزان، در 36 ماه اخیر به بهرهبرداری رسیده است.
امارات رتبه سوم جهان را کسب کرد
بر اساس گزارش سال 2014 شبکه سیاست انرژیهای تجدید پذیر قرن بیست ویکم، مارات در رتبه سوم تولید انرژی خورشیدی متمرکز در سال 2013 جهان قرار گرفته است. به گزارش پایگاه خبری عربیان بیزینس، در گزارش سال 2014 شبکه سیاست انرژیهای تجدید پذیر قرن بیست ویکم (ren21) آمده است: کشور اسپانیا در زمینه تولید انرژی خورشیدی متمرکز (سی اس پی) در سال 2013 رتبه نخست جهان، آمریکا رتبه دوم، امارات رتبه سوم و در نهایت هند و الجزایر در جایگاه چهارم و پنجم قرار گرفتهاند. بر اساس گزارش شبکه سیاست انرژیهای تجدید پذیر قرن بیست ویکم، ظرفیت تولید انرژی خورشیدی متمرکز در جهان از سال 2004 ده برابر افزایش یافته است و در سال گذشته میلادی با 36 درصد افزایش به 4. 3 گیگاوات رسید. این گزارش میافزاید نیروگاه تولید انرژی خورشیدی «شمس1» که در ماه مارس 2013 توسط رئیس جمهور امارات، خلیفه آل نهیان افتتاح شد، نقش مهمی در گسترش فناوری انرژی خورشیدی متمرکز شده در بازارهای در حال رشد ایفا کرد. نیروگاه خورشیدی «شمس 1» با قدرت تولید 100 مگاوات از طریق یک واحد تولید، اولین ایستگاه خورشیدی پیشرفته در خاورمیانه به شمار میرود. این ایستگاه خورشیدی با برق رسانی به بیش از 20 هزار منزل مسکونی در امارات و جلوگیری از انتشار 175 هزار تن گاز دی اکسید کربن، دارای سامانه خنک کننده خشک است که به شکل قابل توجهی در مصرف آب صرفه جویی میکند و در مقایسه با فناوریهای دیگر از درصد بهرهوری بالاتری برخوردار است. فناوری انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان به ویژه آمریکا که در زمینه ایستگاههای تولید برق از انرژی خورشیدی تجربههای بسیاری دارد، به صورت قابل توجهی رواج یافته است. همچنین کشورهایی مانند اسپانیا، چین، استرالیا، مصر، مراکش و تایلند نیز شاهد رشد روزافزون این فناوری نوین بودهاند.
رکورد آلمانها؛ 75 درصد برق پاک شد
آلمان در 9 ماه مه (19 اردیبهشت ماه) با تأمین 75 درصد از برق مورد نیاز خود از منابع تجدید پذیر، رکورد تازهای در دنیا به ثبت رساند. به گزارش سایت خبری انستیتو انرژی، آلمان نتیجه گیری درباره سرمایهگذاریهای عظیم خود را در حوزه انرژیهای تجدید پذیر کرده آغاز کرده است.
این کشور در سه ماه نخست سال جاری میلادی، به طور میانگین 27 درصد از برق مورد نیاز خود را، معادل 40. 2 میلیارد کیلووات ساعت، از منابع تجدید پذیر تامین کرده است. آلمان قصد دارد تا سال 2050 میلادی، 80 درصد از برق مورد نیاز خود را از طریق انرژیهای تجدیدپذیر تأمین کند.
این کشور موفق شد، در تاریخ 9 مه (19 اردیبهشت ماه) سال جاری، 75 درصد از برق مورد نیاز خود را، البته تنها برای چند ساعت، از منابع تجدید پذیر تامین کرده است و رکورد تازهای در دنیا به ثبت برساند. آلمان سال گذشته میلادی نیز، با تولید 25,2 گیگاوات انرژی بادی در یک روز، رکورد دیگری را در دنیا به ثبت رسانده بود. در مرحله نخست این طرح با بهره گیری از دانش فنی داخلی، 100 هزار بخاری گازسوز با راندمان 82 درصد و رده انرژی B تولید میشود و با تولید 100 هزار بخاری، 120 شغل مستقیم و 480 شغل غیرمستقیم ایجاد میشود.
در حال حاضر به 20 میلیون دستگاه از این بخاریها برای بازار داخل نیاز است که با افزایش تولید، امکان صادرات به کشورهای آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، بلاروس، تونس، الجزایر و بازارهای رو به رشد شرق آسیا از جمله هند، پاکستان و افغانستان فراهم میشود. بر پایه این گزارش، تولید این بخاری در مقایسه با بخاریهای کم بازده 25 درصد کاهش مصرف گاز را در بر خواهد داشت که با توجه به تولید 100 دستگاه، سالیانه در هر بخاری 250 متر مکعب صرفهجویی گاز محقق خواهد شد. صرفهجویی سالیانه 8 میلیارد مترمکعب در مصرف گاز طبیعی، رونق تولید در صنعت و ایجاد اشتغال بدون سرمایهگذاری جدید و صادرات محصول با کیفیت برتر و ایجاد درآمد ارزی، از جمله اهداف دراز مدت اجرای این پروژه است.
چینیها دست بردار نسیتند
چین برای مقابله با تهدیدهای زیست محیطی استفاده از زغال سنگ، اهداف استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، به ویژه انرژی بادی و انرژی خورشیدی را گسترش داد. به گزارش پایگاه خبری اقتصاد سبز، دولت چین اعلام کرد برای گسترش استفاده از انرژیهای تجدید پذیر و مقابله با آلودگی هوا، هدفهای جدیدی را تعیین کرده است.
بر اساس این گزارش که از سوی کمیسیون ملی اصلاحات و توسعه چین، با عنوان نقشه راهبردی مقابله با آلودگی هوا منتشر شده است، برای کاهش مصرف زغال سنگ، گاز و سوخت هسته و افزایش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، به ویژه انرژی بادی و انرژی خورشیدی، هدفهای بلند مدت و کوتاه مدت جدیدی تعیین شده است.
در این گزارش آمده است که دولت چین ملزم به تعطیل کردن معادن زغال سنگ کم بازده، بهبود وضعیت استانداردهای معادن زغال سنگ در حال فعالیت و معادنی که شروع به فعالیت میکنند، گسترش شیوههای مصرف بهینه انرژی، تقویت زیرساختهای عایق بندی و افزایش تولید قطعات و لوازم مورد نیاز برای پنلهای خورشیدی و توربینهای بادی شده است. بر اساس اهداف جدید دولت چین، این کشور در پایان سال 2015 باید به ظرفیت تولید 100 گیگاوات و در سال 2017 به ظرفیت تولید 150 گیگاوات برق به وسیله انرژی بادی تولید کند. چین در سال 2013 با استفاده از انرژی بادی 91 گیگاوات برق تولید کرده بود. چین اهداف خود در زمینه انرژی خورشیدی را نیز دو برابر کرده و برای سال 2015 تولید 35 گیگاوات و برای سال 2017 تولید 70 گیگاوات برق را به عنوان هدف قرار داده است.
این کشور برای سال 2017 در نظر دارد با استفاده از سوختهای زیست توده 11 گیگاوات و با استفاده از زیست سوخت 500 مگاوات برق تولید کند. در زمینه هیدروالکتریک نیز چین در نظر دارد در سال 2015، 290 گیگاوات و در سال 2017، 330 گیگاوات برق تولید کند. چین در نظر دارد برای کاهش مصرق زغال سنگ در کشور نیز سیاستهای جدیدی اعمال کند و بتواند سهم زغال سنگ در تولید کل انرژی کشور که در سال 2012، 66. 8 درصد بود را در سال 2017 به زیر 65 درصد برساند. بر اساس برنامهریزیهای انجام شده از سوی دولت پکن پیشبینی میشود، سهم سوختهای غیر فسیلی در تولید کل انرژی کشور در سال 2015 به 11. 4 درصد و در سال 2017 به 13 درصد برسدبا دستور وزیر نفت انجام میشود.
اروپا رقیب خورشیدی چین میشود
اروپا قصد دارد با ساخت کارخانهای عظیم، با چین در تولید انرژی خورشیدی رقابت کند. به گزارش سایت خبری انرژی گونلویو، شرکتهای بزرگ انرژی اروپا قصد دارند برای افزایش قدرت رقابتشان با چین، با تشکیل کنسرسیومی بزرگترین کاخانه انرژی خورشیدی اروپا را احداث کنند. این کارخانه ظرفیت تولد سالانه یک گیگاوات انرژی خورشیدی خواهد داشت.
برای ساخت این کارخانه عظیم که 1200 نفر نیز در آن مشغول خواهند شد، یک میلیارد یورو سرمایه مورد نیاز است. کشوری که این کارخانه در آن احداث خواهد شد، هنوز مشخص نشده است. شرکت سولار ورلد آلمان، که یکی از بزرگترین شرکتهای جهان در این حوزه است، با اعلام این که چنین طرحی عظیمی هم برای بازار و هم برای سرمایهگذاران ریسک بسیار بالایی دارد، حضور در این کنسرسیوم را رد کرد.
مصر پایتخت آینده انرژی خورشیدی دنیا
جهان میتواند 30 درصد از انرژی خورشیدی مورد نیاز خود را در مصر تولید کند. کارشناس برجسته بینالمللی انرژی خورشیدی اعلام کرد: بیابانهای مصر با توجه به قابلیتهای اقلیمی قادر به تولید بیش از 30 درصد از کل انرژی خورشیدی هستند که سالانه در سراسر جهان تولید میشود. هانی النقراشی در مصاحبه اختصاصی با پایگاه خبری بوابه نیوز ضمن اشاره به این که در سالهای اخیر علاقه مندی خاصی به ماهیت آب و هوایی مصردر سطح بینالمللی ایجاد شده است، گفت: بیابانهای مصر باقدرت تمام میتواند به عنوان یکی از بزرگترین مراکز تولید انرژی خورشیدی در جهان مطرح باشد. وی افزود: بزرگترین شرکتهای بینالمللی مشاوره انرژی مانند شرکت «بوزاند کمپانی» درتحقیقات گسترده خود در زمینه تولید انرژیهای جدید و تجدیدپذیر تاکید داشتهاند که منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) مزایای جغرافیایی و آب و هوایی منحصر به فردی برای تولید بیش از 35 درصد از ظرفیت کل انرژی خورشیدی تولید شده در جهان را داراست.
در این مطالعات آمده است که: مصر به تنهایی قادر به تامین 85. 7 درصد انرژی خورشیدی از مجموع 35 درصد انرژی خورشیدی تولید شده در این منطقه است. النقراشی با تاکید بر این که مصرمیتواند با تکیه بر انرژیهای جدید و تجدید پذیر، به ویژه انرژی باد و خورشید از بحران انرژی و برق کنونی خود خارج شود، بیان کرد: برای جذب بیشتر سرمایهگذاران و شرکتهای بینالمللی علاقه مند به انرژی پاک، لازم است مصر در این حوزه قوانین جدید حمایتی تصویب کند.
برق اروگوئه فقط با انرژیهای تجدیدپذیر!
رئیس اداره ملی توزیع برق اروگوئه اعلام کرد که کشورش مصمم است از سال 2015 به طور کامل از انرژیهای تجدیدپذیر برق تولید کند. به گزارش سایت خبری مناره، کاساراویجا، در بیانیهای مطبوعاتی اعلام کرد: اروگوئه در سالهای اخیر به دنبال سیاست توسعه تولید انرژی از آب، زیست توده و انرژی باد بوده است، به نحوی که اکنون فراتر از نیاز داخلی خود این انرژیهای نوین را تولید میکند. وی با بیان این که از سال 2015 میلادی کل مصرف برق این کشور از منابع انرژی تجدید پذیر تولید میشود، افزود: 45 در صد این انرژی از طریق انرژی آبی و 15 درصد از زیست توده، ( مواد آلی به دست آمده به طور مستقیم از گیاهان و یا به طور غیر مستقیم از محصولات صنعتی کشاورزی و خانگی یا تجاری) و نزدیک به 30 درصد از انرژی بادی تامین میشود. سرمایهگذاریهای اروگوئه در بازه زمانی سالهای 2010 تا 2017 در زمینه انرژی، از جمله تولید برق حدود هفت هزار میلیارد دلار برآورد شده است.
عربستان هم بله؛ چرا که نه؟
معاون کمیسیون تنظیم مقررات برق و امور نظارتی در تولید عربستان از تدوین چارچوب قانونی صدور مجوز فعالیتهای مرتبط به انرژیهای تجدید پذیر و انرژی هستهای با هماهنگی سازمانهای مختلف خبر داد. به گزارش پایگاه خبری زاویه و به نقل از روزنامه الاقتصادیه، ناصر القحطانی با تاکید بر این که کاهش مصرف سوخت با استفاده از راهکارهای دیگر مانند بهرهوری انرژی و همچنین ورود انرژیهای تجدیدپذیر به سبد انرژی جامعه امکانپذیر خواهد بود، گفت: این موضوع برای عربستان سعودی بسیار حائز اهمیت است.
القحطانی گفت: ورود انرژیهای تجدیدپذیر به سبد انرژی کشور ما را به سمت جذب فناوری و دانش پایدار که از مسائل اساسی و بنیادی این فناوری نوین به شمار میرود، هدایت میکند. وی همچنین درباره سهم انرژی تجدیدپذیر در تامین نیازهای صنعت برق عربستان سعودی گفت: این موضوع به تجربههای اولیه ما در این زمینه بستگی دارد، ما هم اکنون آزمایشهای بسیار سادهای را در مکانهای مختلف آغاز کردهایم، اما زمانی که این تجربهها درسطح بالاتر قرار بگیرند به ما اطلاعات دقیق تری در باره توانایی این فناوری برای پوشش تقاضا برق ارائه میدهند. القحطانی با تاکید بر این که عربستان سعودی به بهرهبرداری از انرژیهای کم هزینه علاقه مند است، ادامه داد: اشراف بر علم تغییرات اقلیمی و بررسی بهترین تکنیک ( انرژی بادی یا انرژی خورشیدی) از مواردی است که به موفقیت این فناوری کمک میکند.
خبر دیگر اینکه شرکت نفت دولتی آرامکو سعودی عربستان در نظر دارد به منظور کاستن از میزان مصرف سوختهای فسیلی، تولید انرژی خورشیدی را در این شبه جزیره افزایش دهد. به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، عربستان سعودی درنظر دارد استفاده از انرژی خورشیدی را افزایش دهد که این اقدام میتواند از مصرف سوختهای فسیلی در بزرگترین کشور صادر کننده نفت جهان بکاهد.
خالد الفالح، مدیرعامل سعودی آرامکو در کنفرانسی در بحرین گفت: ما مشتاقانه به دنبال جذب سرمایهگذاری در حوزه انرژی خورشیدی هستیم. این گفتهها نشان میدهد که قدرت تولید انرژیهای تجدیدپذیر در عربستان سعودی در دستان شرکت آرامکو است، شرکتی که برای چندین دهه موفق به تحول در صنعت نفت عربستان شده است و در مدیریت قردادهای بزرگ با شرکتهای غربی تخصص دارد. تا کنون شهرک انرژی اتمی و تجدیدپذیر ملک عبدالله مدیریت راهبرد انرژیهای تجدیدپذیر عربستان سعودی را عهده دار بوده است، سازمانی رسمی که به وسیله دولت خارج از وزارت انرژی اداره میشود.
مقامهای این شهرک در ماه مه سال 2012 عنوان کردند که به دنبال جذب 109 میلیارد دلار سرمایه برای ایجاد صنعت خوشیدی تا سال 2032 هستند هر چند از آن تاریخ به بعد پروژه شاهد پیشرفت اندکی بوده است.
قاسم الشیخ، مدیر واحد انرژی گروه بن لادن عربستان سعودی، در گفتگو با پایگاه خبری منامه اظهار داشت: پروژه خورشیدی دولت به کندی پیش میرود و ما تا حدودی در جریان امور هستیم اما پروژه با سرعتی که باید پیش نمیرود. وی همچنین افزود: کشور نمیتواند منتظر بماند، ما هر سال سوختهای مایع بیشتری مصرف میکنیم و به همین دلیل شرکت آرامکو عربستان وارد عمل شده است. شرکت الشیخ تمایل دارد در مناقصه پروژههای خورشیدی جدیدی که شهرک انرژی اتمی و تجدیدپذیر ملک عبدالله اعلام کرده است، شرکت کند، پروژههایی که به دستور ملک عبدالله در آوریل 2010 آغاز شد. البته شرکت آرامکو مستقل از این قراردادها عمل میکند.
الفالح گفت: عربستان سعودی باید در افزودن به ظرفیت انرژی خورشیدی صبور باشد و این پروژه را «به آرامی و با دقت» انجام دهد و از اشتباههایی که در کشورهای اروپایی رخ داد اجتناب کند، اشتباهاتی که آنها را مجبور کرد یارانههای دولتی را پس از وقوع تحولی عظیم در نصب پنلهای خورشیدی محدود کنند. وی افزود: ما نمیخواهیم همانند آلمان و اسپانیا با سرعت پیش برویم و در پایان کار از روند آن متاسف شویم.
شرکت آرامکو در بررسی سالانه خود در تاریخ 15 ماه مه نبست به افزایش نیاز داخل کشور به نفت هشدارداد و اعلام کرد: افزایش تقاضای داخلی به جایی رسیده که ممکن است باعث افت صادرات نفت به پایینترین سطح غیر قابل قبول در دو دهه آینده شود. الفالح یادآور شد: شرکت آرامکو قرارداد اولیهای برای پرورش گیاهان در منطقهای دور افتادهای درعربستان سعودی امضا کرده که هدف از آن تولید 300 مگاوات انرژی خورشیدی و کاهش مصرف دیزل برای تولید برق در این منطقه است. آرامکو همچنین یک نیروگاه کوچک انرژی خورشیدی در جزیره فراسان نزدیک سواحل دریای سرخ عربستان راهاندازی کرده است. الفلاح تصریح کرد: ما باید مشتاقانه این پروژه را تکمیل کنیم، حمل و انتقال گازوئیل به نیروگاههای برق جزیره هزینه هنگفتی را برای شرکت به همراه داشته است.
حمایت بانک جهانی از ترکیه
بانک جهانی، به ترکیه برای یکپارچه سازی طرحهای انرژی تجدید پذیر، یک وام 300 میلیون دلاری اهدا کرد. به گزارش روزنامه رادیکال چاپ ترکیه، بانک جهانی با انتشار بیانیه ای، باتایید این خبر اعلام کرد که این وام به ترکیه، برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون انرژی برق خود به وسیله افزایش تولید انرژیهای تجدیدپذیر و تقویت سیستمهای انتقال آن، اعطا شده است.
هدف اصلی حمایت از یکپارچه سازی طرحهای انرژی تجدید پذیر ترکیه، کاهش استفاده از انرژیهای فسیلی در تولید برق، در نتیجه جلوگیری از انتشار گازهای گلخانهای است. یکی از شروط اصلی بانک جهانی، برای واگذاری این وام 300 میلیون دلاری به ترکیه، سرعت بخشیدن این کشور به طرحهای انرژی بادی خود است. تقویت سیستمهای انتقالی نیروگاههای بادی موجود در شهرهای ازمیر، چاناک قلعه و کرکلارالی و ساخت نیروگاههای جدید در این سه شهر، که ظرفیت تولید 70 درصد انرژی بادی این کشور را دارند، در دستور کار وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه با استفاده از این وام قرار دارد. وزارت انرژی این کشور همچنین باید با استفاده از این 300 میلیون دلار، به سرمایهگذاری بر روی شبکه هوشمند توزیع انرژی، ساخت کابلهای زیر دریایی جدید برای انتقال برق از استانبول به ترکیه و تقویت سیستم انتقال انرژی تنگه چاناک قلعه - استانبول بپردازد. یکی از شرطهای دیگر بانک جهانی، اختصاص 50 میلیون دلار این مبلغ به صندوق حمایت از طرحهای انرژی تجدید پذیر ترکیه است. وظیفه اصلی این صندوق، حمایت از طرحهای انرژی تجدیدپذیر در حال ساخت این کشور، برای به پایان رساندن آنهاست.
رونمایی از نیروگاه پاک در ترکیه
بزرگترین نیروگاه انرژی تجدید پذیر ترکیه، با ظرفیت تولید 150 مگاوات برق، آغاز به فعالیت کرد. به گزارش پایگاه خبری اقتصاد سبز، این نیروگاه انرژی بادی که با همکاری شرکت پولات و شرکت فرانسوی EDF Energies Nouvelles ساخته شده است، ظرفیت تولید 150 مگاوات برق را دارد. برای ساخت این نیروگاه که بزرگترین نیروگاه انرژی تجدید پذیر ترکیه به حساب میآید، 190 میلیون یورو سرمایهگذاری شده است. پیشبینی میشود به وسیله این نیروگاه، برق مورد نیاز 191 هزار و 500 نفر تامین شود.
در این نیروگاه که در روستای گِیجِک واقع در استان قیرشهر ترکیه قرار دارد، 60 توربین E-82 E2 با ظرفیت 2000 کیلووات و 10 توربین E-82 E3 با ظرفیت 3000 کیلووات استفاده شده است. پیش از این نیروگاه، نیروگاه انرژی بادی بالیک اسیرکه ظرفیت تولید 143 مگاوات برق دارد، بزرگترین نیروگاه انرژی تجدید پذیر ترکیه به حساب میآمد. برای ساخت نیروگاه بالیک اسیر، 153 میلیون یورو هزینه شده بود. تانر ییلدیز، وزیر انرژی و منایع طبیعی ترکیه در گذشته بارها اعلام کرده بود که ترکیه در نظر دارد تا سال 2023 به تولید 20 هزار مگاوات برق با استفاده از انرژی بادی دست پیدا کند.
مراکش 3. 5 میلیون دلار سرمایهگذاری میکند
مراکش 40 میلیون درهم یا 3. 5 میلیون دلار را به سرمایهگذاری و توسعه فناوریهای علمی در حوزه انرژیهای تجدید پذیر، اختصاص میدهد. به گزارش پایگاه خبری شوف تی وی و به نقل از آژانس « افی» اسپانیا، روز دوشنبه (29 اردیبهشت ماه) طرح تامین مالی پروژههای پژوهشی در زمینه انرژی خورشیدی، در مقر وزارت انرژی و معادن مغرب، امضا شد.
بر پایه این گزارش، برای طرح یاد شده که شامل تامین مالی 6 پروژه تحقیق و توسعه است، بودجهای حدود 19 میلیون درهم برآورد شده است. همچنین در این جلسه نتایج درخواست مناقصههای سال 2014 اعلام شد، که بر اساس آن 11 پروژه برای مرحله دوم به منظور استفاده از مبلغ 40 میلیون درهم انتخاب شدند. مراکش در سالهای اخیر بودجههای هنگفتی برای حمایت از پروژههای مربوط به انرژی اختصاص داده است، به طوری که تا کنون سرمایهگذاری کلی این کشور آفریقایی در برنامه انرژیهای تجدیدپذیر به حدود 13. 1 میلیون دلار رسیده است.
خبر دیگر اینکه دولت مراکش برای کاستن از هزینه برق مساجد این کشور، تصمیم به نصب پنلهای خورشیدی در آنها گرفته است. به گزارش سایت خبری یشیل اکونومی، با امضا تفاهمنامهای میان وزارت انرژی و محیط زیست و وزارت امور اسلامی مراکش، از این پس مساجد این کشور نیمی از برق مصرفی خود را به وسیله پنلهای خورشیدی که در آنها نصب میشود، تامین خواهند کرد.
در مراکش حدود 15 هزار مسجد وجود دارد، که هزینه برق آنها سالانه مبلغی فراتر از 3,5 میلیون یورو میشود. در مرحله نخست، 1000 مسجد این کشور مجهز به پنلها خورشیدی میشوند. دولت مراکش امیدوار است با عملی شدن این طرح، 40 درصد از هزینه برق مساجد کاهش یابد. مراکش که یک کشور وارد کننده انرژی به شمار میرود، هم اکنون تنها قادر به پاسخگویی هشت درصد از انرژی مورد نیازش، به وسیله منابع تجدیدپذیر است.
نیروگاه خورشیدی ورزازات، که بهرهبرداری از فاز نخست آن در سال 2015 میلادی و استفاده کامل از ظرفیت آن تا سال 2019 میلادی محقق خواهد شد، ظرفیت تولید 500 مگاوات برق را دارد. نیروگاه خورشیدی ورزازات تا سال 2020 میلادی، به تنهایی تأمین کننده 18 درصد از برق مورد نیاز مرکش میشود. نیروگاه بادی طرفایه نیز که تا ماه اکتبر آغاز به فعالیت میکند، با ظرفیت تولید 300 مگاوات انرژی به بزرگترین نیروگاه بادی آفریقا بدل میشود.
تلاش اردن برای توسعه بهرهوری از انرژیهای نوین
نخست وزیر اردن در جلسه ویژه مجلس نمایندگان این کشور گفت: دولت در روزهای آینده، طرح تولید 400 مگاوات برق از انرژیهای تجدید پذیر را به مجلس ارائه میکند. به گزارش روزنامه السوسنه چاپ اردن، عبدالله النسور در نخستین جلسه ویژه نمایندگان مجلس که عصر دیروز (یکشنبه 11 خرداد ماه) برگزار شد، با اشاره به این که اردن امیدوار به انرژیهای تجدیدپذیر است، گفت: دولت تاکنون بسیاری از مناقصهها را به 12 شرکت تولید کننده انرژیهای تجدیدپذیر واگزار کرده و کار روی این پروژهها آغاز شده است. این 12 شرکت تولید کننده انرژیهای تجدیدپذیر، پنج درصد از مصرف کل انرژی را در اردن تامین میکنند. وی افزود: در چند روز آینده، یک پروژه 400 مگاواتی تولید برق از انرژیهای تجدید پذیر راهاندازی و همچنین پروژه ای برای تولید یک هزار مگاوات برق با امارات متحده عربی تا پایان سال جاری به اتمام خواهد رسید. به این ترتیب اردن دومین کشور عربی پس از مراکش در زمینه تولید انرژیهای تجدید پذیر خواهد بود. اردن که سالانه حدود 96 درصد از نیاز انرژی خود را از راه واردات تأمین میکند، پس از چند بار اختلال در واردات گاز از مصر در ماههای گذشته، تصمیم گرفته است به منابع تأمین انرژی خود تنوع بخشد.
ساخت خوابگاه صفر انرژی در اردن
مراحل نصب و اجرای بزرگترین ایستگاه فوتو الکتریک با انرژی خورشیدی در اردن در ماه آوریل امسال تمام شد. این ایستگاه برق خورشیدی با قدرت تولید 1. 028 مگاوات، نخستین و بزرگترین پروژه در منطقه توسعه معان در اردن به شمار میرود. این ایستگاه تولید برق در یک خوابگاه دانشجویی واقع در نزدیکی دانشگاه حسین بن طلال، یکی از محورهای اصلی منطقه توسعه معان، واقع شده است و شرکت عمران معان که توسعه دهنده اصلی این منطقه است، مالکیت آن را بر عهده داد. دو شرکت فنآوریهای پاک «افقهای آینده» و فینکس سولار در نصب و راهاندازی 4032 پنل خورشیدی و 56 آداپتور برق معکوس در زمینی به مساحت 14000 مترمربع، برای ساخت این نیروگاه خورشیدی با یکدیگر همکاری کردند. پیشبینی میشود این ایستگاه سالانه معادل 2000 مگاوات ساعت برق تولیدکند به طوری که 100 درصد، نیاز مصرف برق این خوابگاه دانشجویی در سال نخست ( با توجه به حجم مصرف برق در سال گذشته) پاسخ داده شود. به این ترتیب این خوابگاه نخستین مجتمع مسکونی «صفر انرژی» (zero- energy) در اردن و نمونهای مناسب از سامانههای فوتو الکتریک در نوع خود است.
نشریه پنجره ایرانیان،سال هفتم، شماره 81، تیرماه 1393