افشای ویژه‌خواری در ساخت و ساز پایتخت

شورای عالی شهرسازی درباره عدم انطباق طرح جامع و تفصیلی تهران در اصلاح بند یک مصوبه مورخ ۹۱/۲/۴ مصوب کرد تبدیل زیر پهنه R111 به R112 تنها هنگامی امکان‌پذیر است که دو شرط حداقل عرض گذر ۸ متر و حداقل قطعات تفکیکی ۱۵۰ مترمربع محقق شود. به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت راه وشهرسازی، پیروز حناچی در نامه ای خطاب به استاندار و رئیس شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران، شهردار و رئیس شورای شهر تهران تصریح کرد: شورای عالی شهرسازی و معماری در جلسه مورخ 3/6/93 خود، به دنبال 4 جلسه بررسی مغایرت‌های طرح تفصیلی شهر تهران با طرح جامع مصوب 1386 ودر اجرای رهنمودهای مقام معظم رهبری در خصوص حفاظت از باغات و فضای سبز شهری ودرنظرگرفتن محدودیت‌های جدی منابع آب، ظرفیت‌های زیستی و ضرورت کاهش آلودگی هوا با بهره گیری از نظرات کمیته فنی شورای‌عالی و پیشنهادات شورای اسلامی و شهرداری تهران، به منظور انطباق طرح تفصیلی با طرح جامع و محدود نمودن حداکثری جمعیت پذیری شهر تهران ، در جلسه مورخ 3/6/93 تصمیماتی را مصوب کرد.
 معاون معماری و شهرسازی اعلام کرد: بند یک مصوبه مورخ 4/2/91 به این ترتیب اصلاح شده است که تبدیل زیر پهنه R111 به R112 تنها هنگامی امکان پذیر است حداقل عرض گذر 8 متر و قطعات تفکیکی 150 مترمربع باشد. همچنین در سایر موارد این بند ملغی اعلام می‌شود و شهرداری موظف است ظرف مدت یک‌ماه نقشه‌های مربوط به اعمال این بند به دبیرخانه شورایعالی ارائه دهد.  حناچی تاکید کرد: بند 3 و4 مصوبه مورخ 4/2/91 لغو شده است و به جای آن مصوب شده است که در اراضی و املاک دارای مساحت کمتراز 75 مترمربع (طبق سندمالکیت)، با اولویت تملک توسط شهرداری ، احداث صرفا یک واحدمسکونی (زیرزمین و همکف) مجازبوده و برای ساخت وساز در اراضی بامساحت بیش از 75 مترمربع صرفا مطابق ضوابط و مقررات پهنه بندی طرح تفصیلی عمل خواهدشد. همچنین سایر بندهای مصوبه مذکور ملغی می‌شود.
 معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تایید نظر کمیته فنی شورایعالی در خصوص محدوده طرح تفصیلی شهر تهران اظهار کرد: دبیرخانه شورای عالی موظف است ابهامات و ایرادات مصوبه مورخ 9/8/90 شورایعالی در خصوص الحاق برخی از مناطق جمعیتی به شهر تهران را که مورد ادعای استانداری و شهرداری تهران می‌باشد بررسی نموده و گزارش آن را برای تصمیم نهایی به شورای عالی ارائه نماید .  وی افزود: موضوع اصلاحات مطرح درباره ضوابط مقررات طرح تفصیلی شهر تهران مندرج در صورتجلسه کمیته فنی به منظور بررسی، مجدداً به دبیرخانه شورایعالی با همکاری شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران ارجاع و در صورت ایجاد تغییرات قابل توجه مجدداً در کمیته فنی شورای عالی بررسی شود.  در پایان نامه معاون شهرسازی و معماری آمده است: سایر موارد مربوط به طرح تفصیلی و جامع شهر تهران طی آینده توسط کمیسیون ماده 5 شهر تهران بررسی و نتایج جهت بررسی و تصویب نهایی در جلسه َآتی شورای عالی مطرح خواهد شد.
 توقف افزایش تراکم ساختمان‌ در تهران
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: سه بند از مصوبه هشت بندی طرح تفصیلی تهران اصلاح شد که براین اساس از افزایش 17 درصدی جمعیت جلوگیری و افزایش تراکم ساختمان‌های تهران متوقف می‌شود. پیروز حناچی، درباره تخلفات شهرداری در ساخت و سازهای غیر مجاز تصریح کرد: دولت ظرف 10 سال گذشته وظیفه حاکمیتی خود را اجرا نکرده و رغبتی برای برخورد با ساخت و سازهای غیر مجاز نداشته و بستر شروع این ساخت و سازها در دولت قبل فراهم بوده است.
وی با بیان این‌که چالش‌های زیادی در این زمینه وجود دارد، افزود:‌ در شرایط بی‌نظمی هستیم که این چالش‌ها به وجود می‌آید اما مصوبات شورای عالی شهرسازی باید اول اجراپذیر باشد، دوم اجرا شود و سوم مانیتورینگ آن صورت گیرد. وحدتی، مدیر کل دفتر طرح‌های کالبدی وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: شیوه رسیدگی به تخلفات در رابطه با ساخت و‌سازهای غیر مجاز به گونه‌ای است که برخی از این ساخت و سازها از نظر ما غیر مجاز است و با ضابطه‌های طرح جامع مغایرت دارد. وی در ادامه با بیان این‌که نحوه برخورد با این تخلفات مهم است، تاکید کرد:‌ برخی از موارد که شکل قانونی ندارد شهرداری بدون اخذ مجوزها و اصلاح قانون ماده 100 این مجوزها را داده است.
معاون شهرسازی وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: مصوباتی داشتیم که سال 91 در شورای عالی شهرسازی مطرح و این مصوبات مراحل تخصصی و کارشناسی را پشت سر نگذاشته بود به این معنا که معمولا مصوباتی که مطرح می‌شوند مشاوران، آنها را مطالعه می‌کنند و مراحل دفاتر تخصصی خود را گذرانده و بعضا در کمیته فنی هم بررسی می‌شود و نهایتا به تصویب شورای عالی شهرسازی می‌رسد.
وی تاکید کرد: مصوبه هشت بندی همان مصوبه‌ای است که در آن مشخص می‌شود به ساختمان‌های شهر تهران یک یا دو طبقه اضافه شده است و با فضای مفاهمه در جلسه صبح امروز به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار گرفت؛ به طوری که توانستیم بخش اول را مورد بررسی قرار دهیم و از این دستورالعمل هشت بندی سه بندش را به توافق رسیدیم و برای مابقی‌اش چالش جدی نداریم.
معاون شهرسازی وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد:‌ یعنی 80 درصد نقطه نظرات منطبق است و برای بخش دوم در جلسه بعدی شورای عالی شهرسازی صحبت‌ها و رایزنی‌ها را ادامه می‌دهیم.وی با بیان این‌که اگر بخواهیم اقدامی برای کلان‌شهر تهران انجام دهیم، این جلسه مقدماتش را فراهم می‌کند، تصریح کرد: ما نمی توانیم از ذخایر تهران بدون نگرانی از آینده استفاده کنیم.
حناچی تاکید کرد: تصمیمات در مقیاس کلان و محله باید گرفته شود تا با تمرکز مضاعف از این کلان‌شهر و حتی بقیه کلان‌شهرها نگرانی‌ها را دور کنیم.
وی خاطرنشان کرد: این کار به طور نسبی انجام می‌شده اما بخشی از حساسیت‌ها با مرور زمان در این زمینه کم شده است. معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که طرح کنترل شعاع 120 متری در اطراف کلان‌شهر تهران را داشته‌ایم و حدود هشت سال است که این مساله کنار گذاشته شده است، تصریح کرد:‌ نتیجه انجام این کار این است که هم شهرک‌های صنعتی دیگر متقاضی ندارند و هم پیوستگی صنعتی و تمرکز و افزایش جمعیت بیشتر در اطراف کلان‌شهرها اتفاق می‌افتد.
وی افزود: در مجموع شهری تهران از شمال از فیروزکوه تا هشتگرد و از جنوب از قم تا حسن آباد حدود 21 درصد مساحت کشور نزدیک به 30 درصد تولید ناخالص ملی به شکل متمرکز در این محدوده وجود دارد و بسیاری از مشکلاتی که کلان‌شهر تهران پشت سر می‌گذارد مثل آلودگی هوا، ترافیک و ... ناشی از همین مشکلات و تمرکز مضاعف است.
حناچی با بیان این‌که به طور طبیعی سیاست‌هایی که تغییر می‌کنند سیاست‌های عدم تمرکز است، تصریح کرد:‌ نمی توانیم با اجبار افراد را از شهرها بیرون کنیم و اگر می‌خواهیم که جمعیت زیادی در شهرها تمرکز نکنند باید قطب‌های رقیبی ایجاد شوند تا امکان رقابت وجود داشته باشد. وی ادامه داد:‌ در کشورمان عملا این اتفاق افتاده اما ایده آل آن است که این برنامه با سیاست گذاری‌های بلند مدت انجام شود؛ به طوری که سیاست‌های عمومی در بدنه خرد و کلان در شهرداری‌ها هم مشاهده شوند.
معاون وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: دبیرخانه شورای عالی شهرسازی را ترغیب می‌کنیم که تغییرات در پهناها و جابجایی پناها را مورد توجه قرار دهد و ساختمان‌های حجیمی که ساخته شده‌اند قرار است با اطلاعات دقیق‌تری گزارش شوند.
حناچی درباره افزایش تراکم در بافت‌های فرسوده اظهار کرد: بافت‌های فرسوده ضوابط خود را دارند به طوری که دبیرخانه بنا بر پیشنهاد شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ضوابط جدیدی را تعیین می‌کند.
وی با بیان این‌که سه موضوع ناپایداری، نفوذپذیری و ریزدانگی در بافت‌های فرسوده مطرح شده است، افزود: قرار است به این سه موضوع آیتم‌های دیگری هم اضافه کنیم به طوری که شرایط خاصی برای ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده به وجود بیاید اما به طور کلی بافت فرسوده از ضوابط خود پیروی می‌کند.
معاون شهرسازی وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که جهت گیری عمومی شورای عالی شهرسازی و معماری به سمت کاهش جمعیت پیش می‌رود‌، تاکید کرد: اگر سه بند از مصوبه هشت بندی اجرا می‌شد جمعیت تهران 17 درصد افزایش پیدا می‌کرد چرا که مصوبه‌ای داشتیم که براساس آن برای افزایش طبقات به طوری که به اجبار محدوده شهرها افزایش پیدا می‌کرد.
حناچی درباره محدودیت منابع آب در کلان‌شهر تهران گفت: منابع آبی تهران یکی از طرح‌هایی است در مجموع شهری تهران در سال 80 مدنظر قرار گرفته اما از بخش‌های دیگری مثل کشاورزی آب را می‌گیریم و برای کمک برای تامین کمبود آب تهران انتقال می‌دهیم اما این مساله عارضه‌هایی را بوجود می‌آورد.
 انتقاد از برج‌سازی غیرقانونی در ارتفاعات تهران
معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: تعداد زیادی از برج‌های تهران در مناطقی که ظرفیت بلند مرتبه سازی ندارند ساخته شده است و مدیریت شهر باید در قبال این موضوع با هوشمندی برخورد کند.
پیروز حناچی، درباره ساخت و سازها به ویژه در ارتفاعات شهر تهران اظهار کرد: وقتی یک طرح جامعی مطرح می‌شود و آن را تهیه می‌کنیم مناطق با ظرفیت بلند مرتبه سازی را شناسایی می‌کنیم ولی هیچ کدام از برج‌های ساخته شده در شهر تهران در این پهنه‌ها نیست.
وی افزود: از ضوابطی که در نظام مدیریتی دور می‌زنیم معلوم است که به بیراهه رفته‌ایم. حتی اگر به ظاهر شکل قانونی به این روند داده شود با برنامه‌ریزی‌های بلندمدتی که برای این شهر در نظر گرفته شده متضاد است و قابل ادامه دادن نیست.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد:‌ افرادی که از نفوذ و ارتباطات بیشتری برخوردارند در کوتاه مدت با شرایطی که عنوان شده موفق می‌شوند پروانه‌هایی را بگیرند که مطمئنا همه مردم شهر اگر بخواهند این ساخت و سازها را بدین ترتیب انجام دهند به هیچ عنوان عملی نیست. وی خاطرنشان کرد: در خیابان فرمانیه از میدان اقدسیه به سمت پاسداران در دو طرف خیابان برج‌هایی وجود دارد که به آن‌ها براساس پلاک‌های ثبتی‌شان مجوز داده شده و سوالی که در این میان از شهرداری مطرح است آن است که اگر افراد دیگری که در مجاورت این برج‌ها قرار دارند هم بخواهند بلند مرتبه سازی کنند آیا امکانش وجود دارد؟
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد:‌ وقتی این کار امکان پذیر نبوده چرا این راه را باز کردیم و علت این که شورای عالی شهرسازی بعضا وارد این موضوعات می‌شود آن است که تعداد تخلفات در شهر تهران در این زمینه بسیار بالا است و نمی توانیم به تک تک این پروژه‌ها وارد شویم. حناچی با بیان این‌که این تخلفات نشان دهنده آن است که نظام مدیریت شهری ما باید حامی منافع بلند مدت شهروندان باشد، تصریح کرد: اگر سوال کنیم که چرا این پروانه‌ها صادر شده جواب قانع کننده تخصصی وجود ندارد.  معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه در پاسخ به این سوال که این وزارتخانه چگونه می‌تواند رو در روی شهرداری بایستد گفت: ما روی پروژه‌های نمونه و نماینده ایستاده‌ایم به گونه ای که از پروژه‌هایی که خدمات عمومی را به فضاهای تجاری تبدیل کرده‌اند جلوگیری کردیم و به شهرداری فشار آوردیم که این مسیر قابل قبول نیست و باید اصلاح شود.
وی با بیان این‌که پالس‌های خطرناکی در این زمینه وجود دارد تاکید کرد: نظام شهرداری و مدیریت شهری باید با خرد جمعی و توسط نیروهای متخصص بهترین تصمیمات را بگیرد که متاسفانه این روال وجود ندارد و نمی توان گفت همه تصمیمات گرفته شده تخصصی است. حناچی در ادامه درباره برنامه عملیاتی وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: در دوره‌ای که دولت وظایف حاکمیتی را تعطیل کرده ممکن است تصمیماتی غلط گرفته شود که این تصمیمات شکل و ظاهر قانونی به خود گرفته باشد.
وی در ادامه تاکید کرد:‌ در شورای عالی شهرسازی به دنبال اصلاح مصوبه‌هایی هستیم که امکان تفسیر به رای کردن را به طور کامل از بین ببرد.

نشریه پنجره ایرانیان، سال هفتم، شماره 84، مهرماه 1393