دفاع مشاور رییس جمهور از سیاست‌های قیمتی انرژی

مسعود نیلی با بیان این موضوع تصریح کرد: سبکی از بحث راجع به قیمت انرژی این است که سمت عرضه انرژی را در نظر بگیریم و به این نکته توجه کنیم که در این سمت، اتلاف خیلی زیاد است. ‌بنابراین دولت اتلاف را نادیده می‌گیرد و فقط هزینه‌های اتلاف از سوی مصرف‌کننده را دریافت می‌کند. اما بحث اصلی اینجا است که تولید و مصرف انرژی فقط وقتی درست می‌شود که قیمت انرژی اصلاح شود. ‌وی با بیان اینکه اتلاف انرژی در بخش تولید و توزیع، ناشی از بی‌توجهی مدیریتی نیست چرا که مسائل مدیریتی موردی و محدود به تعدادی از تولیدکنندگان هستند، عنوان کرد: طبیعتا زمانی که می‌بینیم راندمان تولید انرژی در تمام پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها پایین است، علت این امر را نباید در بخش مدیریتی جستجو کرد، بلکه باید به دنبال تبیین اقتصادی این مساله باشیم.

نیلی افزود: مثلا طبیعی است که وقتی به پالایشگاه‌ها می‌گوییم بنزین را باید به قیمتی که ما می‌گوییم بفروشید اما برای فروش و صادرات نفت کوره آزاد هستید، پالایشگاه‌ها به دنبال تولید هر چه بیشتر نفت کوره و تولید هر چه کمتر بنزین می‌روند. خلاصه اینکه همان طور که قیمت‌گذاری انرژی رفتار مصرف‌کننده را تعیین می‏کند، رفتار تولیدکننده را نیز تعیین می‏‌کند. وی تاکید کرد: سیاست‌های غیر‌قیمتی، مثلا تبلیغ برای تشویق خاموش کردن لامپ‌های اضافی منازل در تلویزیون مفید است و می‌تواند مکمل سیاست‌های قیمتی باشد؛ اما هسته اصلی برای بهینه کردن مصرف انرژی باید در پیش گرفتن سیاست‌های قیمتی باشد. تا چند وقت پیش صداوسیما در تبلیغات متعددی مردم را به کاهش مصرف تشویق می‌کرد اما وقتی مردم می‌دیدند این کاهش مصرف نقشی در قبض برق آنان ندارد، از صرفه‌جویی چشم‌پوشی ‌کردند. مسعود نیلی با تاکید بر اینکه اقتصاد انرژی از مصادیق شکست بازار نیست عنوان کرد: اگر بازار انرژی از مصادیق شکست بازار بود، اصلا تعیین قیمت برای آن موضوعیت نداشت؛ همان‌طور که مثلا برای تامین امنیت در جامعه قیمت تعیین نمی‌کنیم.

نشریه پنجره ایرانیان، سال هفتم، شماره 79-78، اردیبهشت ماه 1393