مدیریت مصرف انرژی در ساختمان اداری

منبع:سازمان بهره وری انرژی ایران

 به عبارت دیگر چنانچه تعداد کارکنان یک سازمان اداری - تجاری بیش از 20 نفر باشد، معادل حقوق کامل یک نفر از کارکنان صرف هزینه‎های انرژی می‎شود. مقدار مصرف انرژی یک ساختمان مسکونی متوسط در طول سال به اندازه‎ای است که حدود دو برابر یک خودروی معمولی گازهای گلخانه‎ای تولید می‎کند. توجه به این امر در مورد ساختمان‎های اداری - تجاری که به لحاظ عمومی بودن مالکیت آنها معمولاً تحت کنترل و نظارت دقیقی قرار نمی‎گیرند، حائز اهمیت بسیاری است.

 برای آنکه قادر باشید کارایی انرژی مصرفی سازمان اداری- تجاری خود را بهبود بخشید، ابتدا باید بدانید که در چه وضعیتی از نظر مصرف انرژی قرار دارید. به این منظور ساده‎ترین راه آنست که صورت حساب انواع انرژی‎های مصرفی شامل آب، گاز، سوخت و برق را در طول یک سال جمع‎آوری کنید. واحد تمام حامل‎های انرژی را به کیلووات ساعت تبدیل کرده و با هم جمع کنید. مقدار بدست آمده (مصرف سالانة انرژی) را بر مقدار زیربنای ساختمان تحت اختیار خود تقسیم کنید تا مقدار انرژی مصرفی بر هر متر مربع از ساختمان بدست آید (Kwh/m2) .

• ·         متری برای سنجش انرژی

1. بنابراین در صورتی که انرژی مصرفی ساختمان اداری - تجاری شما کمتر از Kwh/m2 100 می‎باشد، در وضعیت بسیار خوبی از لحاظ کارایی انرژی قرار دارید و باید تلاش کنید که این وضعیت را حفظ نمایید.
2. اگر مقدار مصرف Kwh/m2 200- 100 است، ساختمان از نظر کارایی انرژی وضعیت خوبی دارد.
3. اگر مصرف انرژی Kwh/m2 300- 200 است، ساختمان شما از نظر کارایی انرژی با مشکلاتی روبروست و اتلاف انرژی در آن وجود دارد. مصارف انرژی ساختمان را مورد بازنگری قرار داده و راهکارهای جلوگیری از تلفات انرژی را در آن بیابید.
4. اگر مصرف انرژی Kwh/m2  400-300 است، مشکلات بهره‎وری انرژی ساختمان بسیار اساسی است. هر چه زودتر برنامه‎های بهینه‎سازی مصرف انرژی را به اجرا درآورید. به این منظور حتماً از خدمات مشاوره‎ای کارشناسان انرژی بهره‎مند شوید.
5. سرانجام اینکه اگر مصرف انرژی بیش از Kwh/m2  400 است، عملکرد سیستم‎های مصرف‎کنندة انرژی در ساختمان (تهویه مطبوع، روشنایی، آب گرم مصرفی، وسایل اداری و ... ) به کلی غیرکارا هستند.

   توجه داشته باشید که تقسیم‎بندی فوق برای یک ساختمان اداری - تجاری معمولی با تجهیزات اداری متعارف و برای 5 روز کار در هفته در نظر گرفته شده است. همچنین ترکیب مصرف انرژی در آشپزخانه و سالن‎های غذاخوری ادارات عموماً به صورت زیر است:

گرمایش و سرمایش:            27 درصد،

پخت و پز:           23 درصد،

گرمایش آب:         19 درصد،

روشنایی:             11 درصد،

یخچال‎ها:             8 درصد،

تخلیه و تعویض هوا:          5 درصد،

تجهیزات اداری:    1 درصد

سایر مصارف:      6 درصد.

چند  توصیه برای داشتن ساختمان دوستدار انرژی

1. در هر یک از موارد فوق می‎توان اقدامات بسیاری برای کاهش مصرف انرژی انجام داد . به این منظور برنامه‎ای برای نظارت بر مصرف انرژی در آشپزخانه و سالن غذاخوری تهیه کرده و بر حسب مقتضیات سازمان اداری - تجاری خود، راهکارهای عملی بهبود کارایی مصرف انرژی را در این قسمت‎ها بیابید.
2. امکان کاشت درختان همیشه سبز (مانند کاج و سرو) را در ضلع شمالی ساختمان اداری - تجاری خود بررسی کنید. درختان کاشته شده در ضلع شمالی جلوی بادهای زمستانی را می‎گیرند و از این طریق ضمن کمک به کاهش تلفات حرارتی ساختمان، از نفوذ هوای سرد به داخل ساختمان نیز تا حدودی جلوگیری می‎کنند. این موضوع در مورد مناطق نیمکرة شمالی زمین (مانند ایران ) صادق است.
3. امکان ایجاد فضای سبز و کاشت درخت در ضلع جنوبی و غربی ساختمان خود را بررسی کنید. با کاشت درخت در ضلع جنوبی و غربی ساختمان از شدت گرمای ناخواستة انتقالی به ساختمان در فصل تابستان کاسته می‎شود. درختان بلند با ایجاد سایه، رطوبت زمین را برای مدت بیشتری حفظ می‎کنند و نیاز به آبیاری را کاهش می‎دهند و از این طریق نیز مصرف انرژی کاهش می‎یابد. از سوی دیگر این درختان در فصل تابستان برگ‎های خود را از دست می‎دهند و بنابراین مانعی در برابر روشنایی و گرمایش طبیعی ساختمان ایجاد نمی‎کنند.
4. چنانچه محدود به استفاده از لامپ‎های رشته‎ای هستید، سعی کنید روشنایی مورد نیاز خود را به جای استفاده از چند لامپ رشته‎ای کوچک، با یک لامپ رشته‎ای بزرگتر تأمین نمایید. به طور کلی بازدة لامپ‎ها و از جمله لامپهای رشته‎ای با افزایش توان (وات) آنها افزایش می‎یابد. به عنوان مثال روشنایی ایجاد شده توسط یک لامپ 100 وات رشته‎ای معادل روشنایی 2 لامپ 60 وات یا 4 لامپ 40 وات است، اما مقدار مصرف برق آن کمتر است.
5. از اتصال بیش از اندازة بارهای الکتریکی به مدار برق خودداری کنید. اتصال همزمان بارهای الکتریکی با توان زیاد به مدار، علاوه بر اتلاف انرژی، به سیم‎کشی برق ساختمان نیز آسیب می‎رساند. فیوزهای برق ساختمان تحت اختیار خود را بررسی کنید و از حد تحمل توان الکتریکی سیم‎کشی ساختمان اطلاع حاصل نمایید.
6. سیستم‎های تهویه مطبوع، آسانسور، بالابر، پله برقی، موتور پمپ و ... دارای موتور الکتریکی هستند. در صورت از کار افتادن یک موتور الکتریکی، چنانچه هزینة آن حدود 60 درصد هزینة خرید یک موتور الکتریکی کارا باشد، به جای تعمیر نسبت به خرید موتور الکتریکی کارا اقدام نمایید.

نشریه پنجره ایرانیان، سال پنجم ، شماره 52 ، بهمن ماه 1390