فناوریهای نوین ساختمان( بخش چهارم)
اشاره: در این بخش از معرفی فناوریهای نوین ساختمان سازی به معرفی سه سیستم ساخت و ساز میپردازیم. نخست به روش اجرای ساختمانهای بتن مسلح دیوار باربر با قالبهای عایق ماندگار بلوکی پلیاستایرن و نئوپور اشاره میشود که کاربرد این سیستم صرفا در مناطق با خطر نسبی کم و متوسط و برای ساختمانهای دارای اهمیت کم و متوسط تا حداکثر ارتفاع 10 متر مجاز است البته در صورتیکه ضوابط شکلپذیری رعایت شود، ضمن رعایت ضوابط مقاومت در برابر حریق، حداکثر ارتفاع ساختمان بر اساس ضوابط آییننامه 2800 ایران، 50 متر از تراز پایه است که در این سیستم از قالبهای عایق ماندگار بلوکی استفاده میشود.دومین روش که در این نوشتار به آن میپردازیم اجرای ساختمان بتن مسلح با قالبهای عایق ماندگار به عنوان یکی از سیستمهای متداول در کشور است با این توضیح کلی که هر چند بهرهگیری از این سیستم باعث افزایش سرعت ساخت و کاهش حجم عملیات قالببندی میشود، ولیکن بنا به نوع قالب انتخابی اجرای نما همچنان به عنوان یک روند زمانبر محسوب میشود. سرانجام به ساختمانهای بتن مسلح با بلوکهای چوبی- سیمانی به عنوان روش سوم اشاره خواهد شد با این تفاوت که هرچند تجربه استفاده از انواع مرسوم قالبهای پلیاستایرنی و پلیمری در کشور وجود دارد ولیکن بلوکهای چوب- سیمانی با توجه به عملکرد مطلوب در زمینههای انرژی، حریق واکوستیک، گزینه مطلوبی برای بهرهگیری به عنوان قالب ماندگار به شمار میرود.این مقاله را که برگرفته از پایگاه اینترنتی شرکت صنعتی سازی مسکن ایران (مپسا) است را بخوانید:
روش اجرای ساختمانهای بتن مسلح دیوار باربر با قالبهای عایق ماندگار بلوکی پلیاستایرن و نئوپور یکی از انواع شیوههای اجرای سیستم ICF است. سیستم سازههای حاصل از این روش اجرا، به عنوان سیستم سازهای دیوار باربر با دیوارهای برشی بتن مسلح محسوب میشود. در صورتیکه ضوابط شکلپذیر بر اساس آییننامه 2800 و مبحث نهم مقررات ملی ایران رعایت نشود ، با استناد به مبحث نهم مقررات ملی ایران کاربرد این سیستم صرفا در مناطق با خطر نسبی کم و متوسط و برای ساختمانهای دارای اهمیت کم و متوسط تا حداکثر ارتفاع 10 متر مجاز است. بدیهی است در صورتیکه ضوابط شکلپذیری رعایت شود، ضمن رعایت ضوابط مقاومت در برابر حریق، حداکثر ارتفاع ساختمان بر اساس ضوابط آییننامه 2800 ایران، 50 متر از تراز پایه است که در این سیستم از قالبهای عایق ماندگار بلوکی استفاده میشود. این بلوکها در ابعاد و ضخامتهای مختلف با استفاده از پلیاستایرن منبسط شونده کندسوز و نئوپور تولید میشوند. برای اتصال طرفین قالب از رابطهای فلزی استفاده و اتصال این بلوکها در ارتفاع و در طول با استفاده از کام و زبانه تعبیه شده در بلوکها انجام میشود. همچنین در زمان بتنریزی به منشور نگهداری قالبها و ایجاد داربست برای اجرای طبقات بالاتر لازم است در فواصل مناسب پشتبند اجرا شود. این روش اجرا در مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی مورد ارزیابی قرار گرفته و کاربرد آن در حیطه الزامات ارائه شده مجاز است.
صرفهجویی انرژی را فراموش نکنید
در نهایت باید توجه داشته باشید که کلیه مصالح و اجزا در این سیستم اعم از معماری و سازهای از حیث دوام، زیست محیطی و . . . باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئیننامههای ملی یا معتبر بینالمللی شناخته شده و مورد تایید به کار گرفته شود و رعایت مبحث نوزدهم و مقررات ملی ساختمان ایران به عنوان” صرفهجویی در مصرف انرژی” الزامی است. همچنین صدابندی هوابرد جداکنندههای بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات باید مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان “ عایقبندی و تنظیم صدا” تامین شود. توضیح آخر اینکه کلیه مقررات ساختمانی و مقررات محافظت در برابر آتش باید تناسب و بر اساس مقررات موجود در کشور رعایت شود و در تمامی مراحل تولید طراحی و اجرای مسوولیت نظارت عالیه و کنترل کیفی برعهده شرکت متقاضی است. البته توجیه اقتصادی طرح از وظایف مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی نبوده و صرفا به عهده شرکت متقاضی خواهد بود و رعایت کلیه مباحث مقررات ملی ساختمان و آئیننامههای ملی در استفاده از این سیستم الزامی است. بنابراین باید گواهینامه فنی برای محصولات تولیدی، پس از راهاندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی گرفته شود.
ساختمانهای بتن مسلح با صفحات چوب سیمانی
اجرای ساختمان بتن مسلح با قالبهای عایق ماندگار جزی سیستمهای متداول در کشور است. هر چند بهرهگیری از این سیستم باعث افزایش سرعت ساخت و کاهش حجم عملیات قالببندی میشود، ولیکن بنا به نوع قالب انتخابی اجرای نما همچنان به عنوان یک روند زمانبر محسوب میشود. تختههای سیمانی از جمله پوششهای دیواری هستند که مورد تایید مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی ایران بوده و امکان استفاده از آنها در حیطه الزامات مربوطه مجاز شناخته شده است به ویژه اینکه استفاده از این تختهها به عنوان قالبهای ماندگار، با توجه به مقاومت و دوام آنها میتواند راه حل مناسبی برای رفع مشکل نماسازی باشد. بدین منظور، روش اجرای ساختمانهای بتن مسلح با قالب عایق ماندگار، با قالبهایی از جنس صفحات سیمانی در مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی بررسی و مورد تایید قرار گرفت. نکته دیگری و حائز اهمیت در روش اجرایی این است که امکان تهیه یک دیوار باربر با مقطع یکپارچه مستطیلی(و نه بصورت مجوف، همانند روشهای قالب عایق ماندگار بلوکی و پانلی)را فراهم میسازد.تنها محدودیت این روش این است که نیاز به دقت بالا در هنگام قالببندی دارد تا از وجود آمدن هر گونه بار اضافی که بیش از توان بیشینه صفحات باشد، جلوگیری به عمل آورد.
از اجرا تا الزام؛ آنچه باید بدانیم
سیستم سازهای حاصل از این روش اجرا، به عنوان سیستم سازهای دیوار باربر با دیوارهای برشی بتنی مسلح محسوب میشود و در صورتیکه ضوابط شکلپذیری بر اساس آئیننامه 2800 و مبحث نهم مقررات ملی ایران رعایت نشود و با استناد به مبحث نهم مقررات ملی ایران، کاربرد این سیستم صرفا در مناطق با خطر نسبی کم و متوسط و برای ساختمانهای دارای اهمیت کم و متوسط تا حداکثر ارتفاع 10 متر مجاز است. بدیهی است در صورتیکه ضوابط شکلپذیری رعایت شود، ضمن رعایت ضوابط مقاومت در برابر حریق، حداکثر ارتفاع ساختمان براساس ضوابط آئیننامه 2800 ایران، 50 متر از تراز پایه است. اما چند الزام کلیدی:
این ضوابط فنی را باید رعایت کنید
- ویژگیها و آزمون تعیین وزن واحد حجمی به ترتیب براساس BS EN 634-2 و BS EN 323
- ویژگیها و آزمون تعیین مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته به ترتیب بر اساس BS EN634-2 و BS EN 310.
- ویژگیها و آزمون تعیین مقاومت کششی ناشی از بارعمود بر سطح به ترتیب بر اساس BS EN 634-2 و BS EN 319
- ویژگیها و آزمون تعیین مقاومت خمشی بعد از آزمایشات چرخهای به ترتیب براساس BS EN 643-2و BS EN 321وBS EN 319
- ویژگیها و آزمون تعیین تورم در ضخامت بعد از 24 ساعت غوطهوری در آب به ترتیب بر اساس BS EN 634-2 و BS EN 317
- ویژگیها و آزمون تعیین تورم در ضخامت پس از آزمایشات چرخهای به ترتیب براساس ویژگیها و آزمون تعیین مقاومت کششی ناشی از بارعمود بر سطح به ترتیب بر اساس BS EN 634-2 و BS EN 321 و BS EN 317
- ویژگیها و آزمون تعیین میزان رطوبت به ترتیب بر اساسBS EN 634-1 و BS EN 324-1
- تعیین پایداری بیولوژیکی بر اساس BS EN 335-3
- ویژگیها و آزمون تعیین محدوده مجاز مشخصات ابعادی به ترتیب بر اساسBS EN 634-1 و BS EN 324-1
- تعیین ضریب هدایت بر اساس BS EN 12664
- تعیین ضریب انبساط حرارتی بر اساس DIN 51045
- آزمونهای رفتار در برابر حریق بر اساس DIN EN 13823
- تعیین پایداری ابعادی بر اساس BS EN 318
- آزمون رفتار در برابر صورت بر اساس BS EN 13986
- آزمون عبور بخار آب بر اساس BS EN 12572
الزامهای اجرایی را جدی بگیرید
در اجرای کلیه اتصالات شامل زیرسازی، نصب تختههای سیمانی به زیرسازی، نصب زیرسازی به ساختمان باید از پیچ یا پرچ مطابق ضوابط موجود در مقررات ملی ساختمان استفاده و درز انبساط بین تخته سیمانی در فواصل مشخص و به میزان معین، برمبنای تغییر شکلهای ناشی از تنشهای حرارتی، بایستی به نحو صحییح تعبیه شود. همچنین درز بین تخته سیمانی باید با مواد و مصالح مناسب(مانند ورقهای پلاستیکی یا آلومینیومی یا . . . )پوشانده و بر روی پیچها یا پرچها باید پس از پوشش دادن با ملات مناسب، سنبادهکاری و رنگآمیزی شود و رنگآمیزی تختههای سیمانینما در هر دو وجه الزامی است رنگهای مورد استفاده باید مقاوم در برابر شرایط جوی و محیطهای قلیایی باشد به نحوی که این تخته میبایست برای مقاومت در برابر بارهای وارده حین بتنریزی، طراحی و ضوابط مندرج در آییننامه ACI347-01 را برآورده سازد.
در مقررات مربوط به ساختمانهای بتن مسلح با صفحات چوب سیمانی به صراحت آمده است که باید مقاومت سیستم در برابر آتش برای دیوار و سقف، با توجه به تعداد طبقات، نوع و جزئیات دیوار بتنی و . . ، مطابق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمانها در مقابل حریق و الزامات نشریه 444 مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی مربوط به مقاومت جدارهها در مقابل حریق تامین شود. افزون بر اینها، کلیه مقررات ساختمانی و مقررات محافظت در برابر آتش باید به تناسب و بر اساس مقررات موجود در کشور رعایت شود و رعایت کلیه مباحث مندرج در مبحث 18 مقررات ملی ساختمان به جهت صدابندی دیوار و سقف، الزامی است. به ویژه اینکه لازم است تمهیدات لازم به منظور تامین صدابندی مورد انتظار، بخصوص در دیوارهای بین واحدها، با استفاده از روشهای توصیه شده در مقررات ملی ایران، انجام شود. توضیح ضروری اینکه هم رعایت مباحث مربوط به صرفهجویی در مصرف انرژی مطابق مبحث شماره 19 مقررات ملی ساختمان ضروری است و هم تمهیدات لازم در شرایط اقلیمی مختلف کشور برای پوشش نهایی جهت مقابله در محیطهای خورنده و نیز استفاده از فولاد گالوانیزه در این محیطها و رعایت الزامات مربوط به مبحث نهم مقررات ملی ساختمان الزامی است. در نهایت اینکه در تمامی مراحل تولید و اجرای مسوولیت نظارت عالیه و کنترل کیفی برعهده شرکت متقاضی بوده و رعایت کلیه مباحث مقررات ملی ساختمان و آئیننامههای ملی در استفاده از این سیستم الزامی است و باید آییینامه فنی برای محصولات چوب – سیمانی، پس از راهاندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی اخذ شود.
ساختمانهای بتن مسلح با بلوکهای چوبی- سیمانی
سیستم ساختمانی دیوار باربر بتن مسلح در زمره سیستمهای ساختمانی مندرج در آییننامه 2800 ایران است که روشهای مختلفی برای اجرای ان وجود دارد. یکی از این شیوههای اجرا، سیستم قالبهای عایق ماندگار است که قبلا نیز به عنوان شیوههای اجرای مورد تائید معرفی شده است. تفاوت شیوههای مختلف اجرائی موجود، در انتخاب قالبهاست. تجربه استفاده از انواع مرسوم قالبهای پلیاستایرنی و پلیمری در کشور وجود دارد ولیکن بلوکهای چوب- سیمانی که پیشتر برای تولید دیوارهای غیر باربر مورد تایید قرار گرفته است، با توجه به عملکرد مطلوب در زمینههای انرژی، حریق و اکوستیک، گزینه مطلوبی برای بهرهگیری به عنوان قالب ماندگار به شمار میرود. لذا با بررسیهای به عمل آمده در زمینه رفتار این قالبها و همخوانی آن با روند اجرای ساختمانهای با سیستم دیوار باربر، روش اجرای سازههای بتن مسلح با قالب عایق ماندگار از جنس این بلوکها به تائید مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی رسید.
ماهنامه پنجره ایرانیان – شماره63-