ونوس شیشه؛ در اوج

چراکه دستاوردهای این مجموعه در طرح ‏های عظیمی همانند برج میلاد، پردیس سینمایی ملت، باغ موزه دفاع مقدس، سالن‏ های وی‏ آی‏ پی و سی ‏آی ‏پی فرودگاه بین‎المللی امام خمینی، باغ کتاب تهران، تنها گوشه ‏ای از کارنامه درخشان و نیز نماد کیفیت این مجموعه است.
ونوس شیشه که به گفته مدیرعامل آن تمام سال‎های فعالیت خود را در دوران تحریم سپری کرده، توانسته است با اتکا بر دانش فنی متخصصان و سیستم مدیریت استراتژیک خود به چنین جایگاهی دست یابد. آنچه می‎خوانید حاصل گفتگوی خبرنگار نشریه پنجره ایرانیان با محمدحسن ‎نوروزی مدیرعامل ونوس شیشه است:

برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید.

کمی پیرامون پیشینه ونوس شیشه توضیح دهید؟
ونوس شیشه از سال 1384 فعالیت خود را آغاز کرد، و اکنون به دهمین سال فعالیت خود رسیده است. در سال‏ نخست این شرکت فعالیت خود را با 78 نفر کلید زد، اما هم ‏اکنون که در نیمه نخست سال 94 قرار داریم، شمار کارکنان ونوس شیشه به 380 نفر رسیده است.
در طول سال‏ هایی که گذشت، با وجود تمام مشکلات و سختی‏ هایی که با آن دست و پنجه نرم کردیم، نه تنها تعدیل نیرو نداشتیم بلکه جذب نیرو نیز داشته ‏ایم و باز هم در تمام طول این ده سال با نگاهی روبه جلو، همواره درصدد تحول و توسعه ونوس شیشه بوده ‏ایم، تاجایی که هم اکنون، سالن‏ های انبار و تولیدی کارخانه فضایی حدود 30/000 هزار متر مربع سالن سرپوشیده را به خود اختصاص داده است. از این بابت بسیار خوشحالیم که با حفظ و ارتقای چنین واحد تولیدی، و از سویی با ارائه محصولات خود، در خدمت صنعت ساختمان کشور بوده ‏ایم. البته تولیداتی که ونوس شیشه ارائه می‏ دهد، محصولات ویژه‏ ای است که عمدتا در راستای صرفه‏ جویی انرژی و کاهش آلودگی محیط زیست، مورد استفاده قرار می‏ گیرند. یکی از مهمترین منابع اتلاف انرژی، پنجره‏ ساختمان‏ ها می ‏باشد، و ونوس شیشه برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی، محصولات ویژه ‏ای را عرضه کرده است. فعالیت ما در ده سال گذشته به ‏گونه ‏ای بوده است که پروژه ‏های بزرگی را در کشور، اعم از برج، موزه، سینما، مراکز نمایشگاهی و غیره با موفقیت به انجام رسانده ‏ایم.

وقتی به کارنامه ونوس شیشه به‏ خصوص پروژه‏ های کلانی چون برج میلاد، باغ موزه دفاع مقدس، پردیس سینمایی ملت و غیره نگاهی می ‏اندازیم، این شائبه به‏ وجود می‏ آید که به ‏نوعی تحت حمایت دولت قرار دارید یا از برخی روابط بهره گرفته شده است، آیا چنین تعبیری درست است؟
ونوس شیشه یک شرکت صد درصد خصوصی است. حتی یک ریال هم رانت نگرفته‏ ایم و به سیستم بانکی کشور نیز بدهی معوقه نداریم. کار و کوشش ویژه ‏ای به خرج دادیم و از این طریق به درآمد رسیدیم؛ و از محل همین درآمدهایی که از کار تولیدی شبانه‏ روزی حاصل شده در خصوص توسعه مجموعه هزینه کرده‏ ایم .

به نظر شما، آنچه که ونوس شیشه را نسبت به دیگر واحدهای تولیدی متمایز می‏ کند، چیست؟
یکی از مهمترین وجوه تمایز ونوس شیشه با دیگر واحدهای تولیدی، دانش فنی متخصصان آن می ‏باشد. کادر فنی ونوس شیشه مسلط به دانش فنی روز دنیاست، زیرا آموزش پرسنل برای ما بسیار حائز اهمیت است و این دانش مدام به ‏روزرسانی می‏ شود. مقوله آموزش در ونوس شیشه برای تمام سطوح وجود دارد. بنابراین تعداد پرسنل متخصص در ونوس شیشه بیشتر از مراکز دیگر است.

در سال‏ های گذشته بیش از 15 هزار واحد تولیدی تعطیل شده ‏اند. با آسیب شناسی این امر در می‏ یابیم که عمده ‏ترین مشکل این واحدهای تولیدی، افزون بر سونامی واردات، فقدان سرمایه در گردش و تامین مواد اولیه بوده است. سازوکار ونوس شیشه جهت مقابله با چنین چالش‏ هایی چیست؟
ما در این مدت تمام انرژی و تلاشمان را در مدیریت بهینه منابع مالی خود صرف کرده ‏ایم؛ البته به این معنا نیست که مشکلی نداشته‏ ایم. قطعا با چالش ‏ها و مشکلات بزرگی رو به ‏رو بودیم؛ اما کوشیده ایم از هر مشکل و چالشی درس بگیریم و امید خود را از دست ندهیم. حال که دوران بن ‏بست‏ ها را به ‏سلامت پشت سر نهادیم، با خوشحالی ابراز می ‏کنیم که ونوس شیشه اکنون کوله بار عظیمی از تجربه در اختیار دارد. تجربه ‏هایی که شاید مهمترین آن نحوه مدیریت چالش ‏ها بوده است.

کمی پیرامون اصول و سازوکار مدیریت بحران در شرکت ونوس شیشه توضیح دهید؟
مدیریت در ونوس شیشه بر چند اصل غیر قابل انکار استوار بوده است. که اولین اصل آن امید است. ما با وجود تهدیدها و مشکلات برهم زننده ثبات شرکت، هرگز ناامید نشدیم حتی در سخت ‏ترین شرایط با اتکا به این اصل آینده را از آن خود کردیم.
وفاداری به کیفیت، دومین اصل مدیریتی در ونوس شیشه است؛ کیفیت همان عنصری است که نه تنها در 10سال فعالیت ونوس شیشه ذره‏ ای از آن کاهش نیافته، بلکه رویکردها و تصمیمات در جهت ارتقاء آن بوده است. ما در تنگنای تحریم بودیم، اما سعی کردیم مواد اولیه مورد اعتماد خود را که عمدتا خاستگاه آن اروپا می ‏باشد، به اشکال و انحاء مختلف وارد کشورکنیم و هرگز استانداردهای تولید را تغییر ندهیم. وفاداری به کیفیت باعث شده تا اعتماد مشتریان را به ‏دست آوریم و همین بزرگترین سرمایه ماست. مشتریان ونوس شیشه امروز به این باور رسیده ‏اند که حتی در شرایط سخت اقتصادی، بحران‏ ها و بن‏ بست‏ ها ذره‏ ای از کیفیت محصولات ما کاسته نخواهد شد.

کمی به گذشته بازگردیم، در سال‏ های ابتدای فعالیت ونوس شیشه ساختار و شاکله تولید به همین شکل بوده یا روند تکامل تدریجی را طی کرده است؟
اجازه دهید کمی موضوع را باز کنم. تاسیس و راه‏ اندازی کارخانه تا رسیدن به نقطه تولید دو سال به طول انجامید. تحقیق و بررسی جذب نیرو، احداث ساختمان‏ ها، تجهیز سخت افزار و نرم افزار خطوط تولید و غیره، همگی در طی این دو سال شکل گرفت. طرح احداث کارخانه در سال 1380 و در شرایطی که رشد اقتصادی کشور هشت درصد بود، شکل گرفت. در واقع می ‏توان گفت که در دوران شکوفایی اقتصادی بنیان کارخانه را بر اصل کیفیت استوار کردیم. طرح که نوشته شد در طی سال‏های 1382 تا 1384 به مرحله اجرا در آمد و بالاخره تولید آغاز شد. تا جایی که امروز تمامی مراحل تولید، طی فرآیندهای مختلف در کارخانه به انجام می‏ رسد. البته در ابتدای راه همه محصولات امروز را نداشتیم و طبیعتا حجم و ظرفیت خط تولید نیز از این کمتر بود. اما با اتکا به توان و ظرفیت مجموعه خود و به کار بستن تکنولوژی‏ های نوین در صنعت فرآوری شیشه، موفق به برپایی مجموعه ‏ای پیشرو در این صنعت شدیم.

مهمترین دغدغه شما به ‏عنوان یک تولید کننده چیست؟
در گذشته دغدغه‏ های ما فراوان بودند، اما امروزه همه آنها را پشت سر گذاشته‏ ایم. در آن دوره امیدوار بودیم، و اکنون نیز با امیدی مضاعف و نشاطی که بدان افزوده شده، چشم ‏انداز بسیار روشنی را پیش روی خود متصور هستیم. امیدواریم فضایی که توافقات هسته ‏ایی به‏ وجود آورده، ادامه داشته باشد.

ونوس شیشه از چه جایگاه جهانی برخوردار است؟ با ورود کالاهای خارجی باکیفیت در فضای پساتحریم، آیا سهم بازار ونوس شیشه با چالش مواجه نخواهد شد؟
در 10سال فعالیت ما، تحریم ‏ها فضای کشور را تبدیل به یک جزیره کرده بود که به هیچ جای جهان راهی نداشت؛ این یک واقعیت است. همان گونه که اشاره کردم در این دوره دشوار که تحریم ‏ها بر اقتصاد کشور حاکم بودند ما به پیشرفت‏ خود ادامه دادیم، حتی نیروی انسانی ما از 78 نفر به 380 نفر رسیده است. ونوس شیشه امروز برای تولید رقابتی آمادگی کامل دارد. از نظر من، اگر شرایط عادی رقابت فراهم آید و مشکلاتی نظیر نقل و انتقالات مالی حل شود، زمینه ‏های فعالیت در خارج از کشور برای ما وجود خواهد داشت. بر همین اساس، در سال گذشته مجموعه ونوس شیشه سرمایه‏ گذاری بسیار سنگینی در توسعه خطوط تولید و افزایش ظرفیت آن داشته است.

مواد اولیه ونوس شیشه از چه کشورهایی تامین می ‏شود؟
عمدتا از کشورهای اروپای غربی. درسال‏ های تحریم، برای تامین مواد اولیه و ورود آنها به کشور با مشکلات عدیده ‏ای رو به ‏رو بودیم. واردات مواد اولیه مرغوب نیازمند صرف هزینه بسیار سنگینی بود. طبیعی است که این امر، بر نرخ محصولات تولیدی تاثیر می‏ گذاشت. چنانچه چندی پیش رئیس جمهور محترم در سخنان خود اذعان داشتند که در شرایط تحریم حدود 40درصد هزینه به کشور، تحمیل ‏شده است. همچنین طی 10سال گذشته نرخ ارز حداقل 4برابر شده است. نرخ تورم، حق الزحمه پرسنل و مواردی از این دست را نیز باید به آن اضافه کرد. با وجود تمام این مشکلات، قیمت محصولات ما کاملا رقابتی باقی مانده است.

ویژگی محصولات ونوس شیشه را چگونه می‏ بینید؟
ونوس شیشه با امکانات مدرن خود بیش از 90% کل نیازهای شیشه ‏ای یک ساختمان را بسته به تفکر و نظر سازنده برآورده می‏ سازد. اگر شما به ‏دنبال صرفه‏ جویی در مصرف انرژی، کاهش آلودگی صوتی، ایمن سازی در برابر زلزله، زیبایی های بصری و غیره هستید، محصولات ونوس شیشه همه این موارد را پوشش می‏ دهند. به همین دلیل است که در بسیاری از پروژه‏ های کلان ساختمانی کشور حضور داشته ‏ایم.

آیا تلاش‏هایی برای صادرات نیز داشته ‏اید؟
بله، اخیرا اقداماتی نیز در برخی کشورها داشته‏ ایم، اما به دلیل عدم امکان نقل و انتقال مالی ناشی از تحریم ‏ها، مشکلاتی وجود داشته است. البته فعالیت‏ های ما به ‏نوعی به فعالیت شرکت‏ های ارائه‏ دهنده خدمات ساختمانی وابسته است. امیدواریم با تسهیل فعالیت این گروه از شرکت‏ ها، ما نیز بتوانیم فعالیت‏ های صادراتی خود را گسترش دهیم.
چنانچه می‎دانید، شرکت‎های ساختمانی بسیار خوبی در کشور حضور دارند، این شرکت‎ها با امکانات، توان و دانش فنی مهندسی خود می‏ توانند در پروژه‎های ساختمانی منطقه بسیار فعال باشند، چرا‏که در طول این سال‎ها تجربیات گرانبهایی در داخل کشور کسب کرده‎اند. در شرایطی که این شرکت‎ها در منطقه فعال شوند، کلیه فعالان خدمات مهندسی ساختمان کشور می‎توانند بازارهای بسیار خوب خارج از کشور را تصاحب کنند.

جایگاه صنعت شیشه کشور را در عرصه جهانی چگونه ارزیابی می‎کنید؟
حقیقت این است که ما همچنان در ابتدای راه قرارداریم. البته در مقایسه با کشورهای مختلف این امر متفاوت است. اگر با استانداردهای کشورهای اروپایی و آمریکایی مقایسه کنیم، باید اذعان کنم که مسیر درازی پیش روی ماست. کشورهای همسایه به‎ویژه کشورهای جنوب خلیج‎فارس این استانداردها را پذیرفته و اجرایی کرده‎اند، به همین جهت از ما پیشی گرفته‎اند. یکی از مهمترین علل عقب‎ماندگی کشور ما از کشورهای غربی و همسایگان خود، نرخ انرژی است‎. حقیقتا قیمت انرژی در کشور ما بسیار ارزان است و جامعه نه بهای واقعی انرژی را می‎داند و نه این بها را می‎پردازد. مادامی که اقتصاد کشور، اقتصادی انرژی ‏محور نشود، این وضع ادامه خواهد داشت. در شرایطی اوضاع اقتصادی کشور به ‏سامان خواهد شد و می ‏توان به اقتصاد کشور و توسعه پایدار فکر کرد، که همه چیز از منظر مصرف انرژی، بررسی اقتصادی شود. در چنین شرایطی است که امکان تدوین و اجرایی شدن استانداردهای لازم در کشور مهیا می ‏گردد.

اجرای این استانداردها وظیفه کدام ارگان یا مرکز دولتی است؟
ارگان ها یا مجموعه های ذیربط تدوین و اجرای این استانداردها در تمام دنیا معمولا وزارت مسکن، سازمان محیط ‎زیست با همکاری شهرداری می‎باشد. شهرداری‎ها بازوی اجرایی هستند، از همین‏ رو قصد دارم تا نقش شهرداری را برجسته کنم. برای این منظور به چند مثال اشاره می ‏کنم.
کشور ما دارای آب و هوای بسیار متنوعی است. برای مثال در داخل مرزهای کشور منطقه بسیار سردسیری مانند بروجرد و اردبیل، منطقه بسیار گرمسیری نیز مانند خوزستان وجود دارد. همچنین منطقه معتدلی مانند تهران و شهرهای شمالی کشور. باید توجه داشت که مدیریت انرژی از حیث نوع آب و هوا متفاوت است و تنوع آب و هوایی از منظر انرژی الزامات خود را دارد. بیشترین هزینه انرژی در شهری مثل اردبیل صرف گرمایش و در جنوب صرف سرمایش می‏ شود. از همین‏ رو مولفه‏ های مصرف انرژی در مناطق مختلف آب و هوایی با یکدیگر متفاوت بوده و به همین دلیل نحوه عایق کردن و ایزولاسیون نیز متفاوت است.
کشور ما یک کشور زلزله‏ خیز می‎باشد و روی گسل قرارگرفته است. بنابراین استانداردهای ساختمان‏ سازی نیز بر همین اساس باید تدوین و اجرا شود. همواره در مقابل اجرای مقررات مقاومت‎هایی وجود خواهد داشت. در دنیا روال کار همواره بر این اساس است که در ازای اجرای قوانین، یارانه یا معافیت‎هایی تعلق می‏ گیرد. چیزی حدود 5 تا10درصد به عوارض شهرداری‎ها، یارانه تعلق می‎گیرد و شهرداری این مبالغ را از شرکت نفت یا از دولت می‎گیرد. از سوی دیگر مقولاتی، مانند چگونگی مصرف انرژی و غیره باید از کودکی آموزش داده شود تا به صورت فرهنگ جامعه درآید. متاسفانه به چنین آموزش هایی در کشور ما توجه لازم نمی شود.

آیا می‎توان به این نتیجه رسید که نوعی فقر آموزش و فقر فرهنگی در این زمینه وجود دارد؟
بنده متخصص فرهنگی نیستم و صلاحیت این را ندارم که پیرامون فقر فرهنگی در جامعه صحبت کنم. اما چیزی که همگان بر آن صحه می‎گذارند، این است که دولت و دیگر ارگان‎های ذیربط در این‏باره کم‎کاری می‎کنند. آموزش از سطوح پایین تحصیلی در مدارس لازم است که البته توسط دولت شروع می شود و شهرداری‎ها و نظام مهندسی‎ها باید به ‏عنوان بازوی اجرایی تلاش کنند. اضافه کنم تنها اجرای آن نیز کافی نیست، چراکه لازم است، نظارت کافی و جامعی همواره بر اجرای درست این مفاهیم وجود داشته باشد.

به ‏عنوان یک تولیدکننده، مهمترین انتظاری که از دولت دارید چیست؟
در مقام یک تولیدکننده هیچ انتظار خاصی از دولت ندارم. چراکه به عنوان بخشی از پیکره بخش خصوصی بر توان مجموعه خود استوار هستیم. اما به ‏عنوان یک شهروند از دولتمردان کشور می‎خواهم که وظایف خود را به ‏طور کامل انجام دهند. به ‏خصوص وظایفی که در بلندمدت بر همه حوزه‎های جامعه تاثیرگذار خواهد بود.
تا آنجا که به حوزه فعالیت ما به ‏عنوان یک واحد تولیدی در صنعت ساختمان، مربوط می ‏شود، ما در این سال‏ها همواره تلاش کردیم فرهنگ‎سازی داشته باشیم و مصرف بهینه انرژی را توضیح و آموزش دهیم. جالب اینکه همین آموزش‏ ها برخی از محصولات ونوس شیشه را بسیار معروف و شناخته شده گردانده است.
برای نمونه، شیشه‎ ویکول (V-Cool) که موثر در کاهش مصرف انرژی است، امروزه دیگر کاملا جای خود را در بازار صنعت ساختمان یافته است. ارتباطات بسیار خوبی نیز با مهندسین مشاور و شرکت‎های ساختمانی برقرار کرده‎ایم. در هر پروژه ساختمانی که از ما دعوت شود حضور خواهیم داشت. نه تنها در پروژه‎های کلان بلکه هرجا از ما دعوت شود حتما کارگروه فنی ونوس شیشه در محل حاضر شده و با بررسی و اعمال محاسبات دقیق در رابطه با استفاده از شیشه مناسب مشاوره فنی ارائه می‏ کند.
ما همواره پس از معرفی برند ویکول ونوس شیشه، از مسئولان پروژه‎ها می‎خواهیم که توسط مدیران و مهندسان تاسیسات خود محاسباتی را انجام دهند و ویکول را با یک شیشه معمولی مقایسه کنند تا مشخص شود کدام یک به ‏صرفه اقتصادی است. این درست است که شیشه ویکول گران‎تر از شیشه‎ معمولی است، اما در بلندمدت به شکل فوق ‏العاده‎ای به‏ صرفه اقتصادی است. چراکه با ایزولاسیونی که توسط این برند در ساختمان صورت می‏ گیرد، سرمایه‎گذاری کمتری در بخش تاسیساتی ساختمان، لوله کشی و برق مورد نیاز صورت خواهد گرفت.

برغم حضور چشمگیر کالاهای ساختمانی در حوزه تبلیغات (همانند کالاهای مصرفی)، همواره شاهد عملکرد منطقی ونوس شیشه در حوزه تبلیغات بوده‎ایم، که البته با موفقیت نیز همراه بوده است. سازوکار و خط و مشی شما در بحث تبلیغات چیست؟
واقعیت موجود صنعت ساختمان، یک رکود بسیار عمیق است. چندی پیش یک مقام دولتی از کاهش 60 درصدی ساخت‎وساز نسبت به دوسال گذشته خبر داده بود. چنین وضعیتی همه، ازجمله ونوس شیشه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در چنین شرایطی معرفی کالا ممکن است خوب باشد، اما تلاش برای گرفتن بازار که به آن رقابت می‎گویند، در برخی موارد مخرب است. تبلیغات ونوس شیشه با تبلیغات دیگر شرکت‎ها متفاوت است. با توجه به این که ما کالای خاص ساختمانی عرضه می‏ کنیم، طبیعتا سمت و سوی تبلیغات و فعالیت‎های فرهنگی شرکت نیز باتوجه به مخاطبان خاص صورت می‏ گیرد و سعی می‏کنیم از سیاست‏ های تبلیغی هدفدار استفاده کنیم تا بیشترین بهره ‏وری حاصل شود. اساسا کالای تخصصی چیزی نیست که در قالب تیزر از تلویزیون پخش شود یا به روی بیلبوردهای شهری برود. جایگاه کالای تخصصی در نشریات تخصصی، در نمایشگاه ‏ها و سمینارهای تخصصی است که ما همواره از این امکانات استفاده می‏ کنیم.

به نظر شما وظیفه تشکل‎ها و انجمن‎های صنفی در پیگیری مطالبات بخش خصوصی چیست؟
ما اساسا در ایران چیزی به ‏عنوان فعالیت صنفی آن ‏گونه که در دیگر کشورها وجود دارد نداریم. اگر تشکل صنفی به معنای حفاظت از منافع یک صنف ویژه بدون در نظر گرفتن مصالح کلی جامعه باشد، من نام آن را رانت‎خواری می‎گذارم. اگر تشکل صنفی به معنای یک تشکل فنی، عمومی و خدمتگزار به مردم است، ما همواره به آن احترام می ‏گذاریم و از چنین تشکل‏ هایی استقبال می‏ کنیم.

پانزدهمین نمایشگاه صنعت ساختمان تهران چندی پیش برگزار شد، نظر شما درباره نحوه برگزاری آن چیست؟
ما از شیوه برگزاری این نمایشگاه شدیدا انتقاد داریم. در هیچ کجای دنیا برگزاری نمایشگاه به این صورت انجام نمی‏ شود. در کجا چند روز مانده به آغاز نمایشگاه بدون ضابطه خاصی جانمایی می‏ کنند و هیچگونه منطقی در این جانمایی وجود ندارد و هیچگونه اولویتی به تولید کنندگان برجسته داخلی داده نمی ‏شود‏؟ به واقع مسئولان باید برای این معضل چاره‎ای بیاندیشند.

نشریه پنجره ایرانیان ــ سال هشتم ــ شماره 96 ــ مهر 94