رهاو؛ پروفیلی به قدمت صنعت یو.پی.وی.سی (بخش اول)

این شرکت که  می ‏توان آن را یکی از پایه‏ گذاران اصلی صنعت یو.پی.وی.سی قلمداد کرد، فعالیت ‏های خود را در ایران حدودا 5 سال پیش آغاز کرده است، اما در همین مدت اندک نام خود را با بالاترین سطح کیفیت پنجره در کشورمان گره زده است؛ و البته همه این موفقیت‏ ها مرهون برنامه ‏ریزی‏ های دقیقی است که ویژگی صنعت آلمان به شمار می‏ رود. رهاو پیش از ورود به ایران مطالعات بسیاری را برای شناخت شرایط مختلف کشورمان انجام داد. همچنین پس از شروع فعالیت‏ های خود، بدون هیچ هیاهویی با برنامه ‏ای مدون و مشخص توانست نام خود را در کنار بهترین برندهای این حوزه تثبیت کند. فرصتی به دست آمد تا گفتگویی را با مهندس بابک ثقه ‏الاسلام، مدیر فنی رهاو در ایران انجام دهیم. در این گفتگوی مفصل که در دو بخش از حضور گرامیتان خواهد گذشت، ایشان ضمن توصیف فعالیت‏ های شرکت رهاو، در خصوص معیارهاوی یک پنجره استاندارد و همچنین دلایل افت کیفیت در بازار یو.پی.وی.سی ایران توضیحاتی جامع ارائه داد. با هم این گفتگو را می‏ خوانیم:

برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید.

در مورد شرکت رهاو توضیح مختصری بفرمایید؟
شرکت رهاو، سالیان بسیاری است که به‏ صورت تخصصی در زمینه پلیمر فعالیت می‏ کند. رهاو یک شرکت فامیلی است که تمام سرمایه این شرکت متعلق به خانواده واگنر می ‏باشد. این شرکت به هیچ بانک و هلدینگی وابسته نیست و همه مخارج آن از طریق این خانواده تامین می‏ شود. البته این شرکت در چند حوزه مشغول به کار است که یکی از آنها تولید پروفیل‏ های یو.پی.وی.سی است.
رهاو را می‏ توان مبدع پنجره یو.پی.وی.سی در جهان برشمرد. حدود سال 1958 بود که یک شرکت پنجره‏ ساز آلمانی که پنجره ‏های آهنی تولید می‏ کرد، از رهاو درخواست می‏ کند برای پنجره ‏های آهنی روکش طراحی کنند که دیگر نیاز به رنگ کردن مستمر پنجره ‏ها نباشد. تا سال 1964 رهاو 10 سیستم مختلف ارائه داد و در این سال اولین سیستم پروفیل خود را معرفی کرد. در حال حاضر نیز رهاو در سراسر دنیا 190دفتر و 17000 کارمند دارد.

شرکت رهاو به غیر از پروفیل چه محصولات دیگری تولید می‏ کند؟
رهاو محصولات متعدد پلیمری دارد که می‏ توان به تولید انواع پروفیل ‏های یو.پی.وی.سی و لوله‏ های ساختمانی در حوزه ساختمان و همچنین قطعات خودرو اشاره کرد. سپر، داشبورد، لوله‏ های آب و دیگر قطعات پلاستیکی خودروهایی مانند مرسدس بنز، ب‏ام‏و، آئودی و کرایسلر، تعدادی از محصولات شرکت رهاو هستند. همچنین رهاو قطعات هواپیماهای ایرباس را نیز تولید می ‏کند. قطعاتی مانند پنجره‏، سیستم‏ های لوله و داکت‏ های برق این هواپیماها نیز در شرکت رهاو ساخته شده ‏اند.

فعالیت‏ های رهاو در ایران از چه زمانی شروع شد؟
رهاو پیش از ورود به بازار ایران هزینه سنگینی را برای انجام مطالعات در خصوص شرایط اقلیمی و عوامل مهم دیگر انجام داد و در نهایت نقشه ‏های کامل فشار باد، نقشه میزان تشعشع یو.وی و نقشه‏ های دیگری از این دست را از سراسر ایران فراهم کرد و با برخورداری از اطلاعات کامل وارد ایران شد. اما این مقطع زمانی دقیقا مصادف با زمانی بود که اغلب برند‏های مطرح خارجی در حال خروج از ایران بودند. با این حال در این پنج سال که بازار ایران دچار رکود بود، رهاو روندی صعودی را طی کرده است. روشن است که این موفقیت مرهون اِشراف و تسلطی بوده است که رهاو بر شرایط بازار داشته و با برنامه‏ ریزی‏ های دقیق و تلاش‏ های فراوان توانسته است روند رو به رشدی را در این سال‏ ها طی کند. در حال حاضر نیز دفتر رهاو در ایران در شرف تاسیس است.

نحوه قبول نمایندگی رهاو به چه صورتی است و چه شرایطی‏ دارد؟
سیستم این شرکت به ‏صورتی است که به هنگام رجوع مشتری برای خرید پروفیل، رهاو به هیچ عنوان لیست قیمت را در اولین قدم ارائه نمی ‏دهد. متقاضیان مورد ارزیابی‏ های دقیق قرار می ‏گیرند؛ آنها هم از جهت امکانات مادی و سخت‏ افزاری و هم از جهت عوامل مانند شرایط روانشناختی، مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار می‏ گیرند، و در صورت مثبت بودن نتیجه این ارزیابی‏ ها، مرحله بعدی یعنی آموزش آغاز می‏ شود. بدین صورت که تیم فنی رهاو در کارگاه مورد نظر حضور پیدا کرده و روند پنجره ‏سازی را به ‏صورت کامل آموزش داده و در نهایت نیز گواهینامه‏ ای به آن کارگاه داده می ‏شود. البته این نظارت‏ ها، هم در قسمت تولید و هم در زمان نصب در محل، به‏ صورت مداوم انجام می‏ شود و در صورت مشاهده خطا در کار این دوستان، گواهینامه آنها ابطال می ‏گردد؛ و در این صورت شرکت رهاو به‏ هیچ وجه دیگر به چنین افرادی پروفیل نمی‏ فروشد. به‏ طور کلی سخت‏ گیری‏ های رهاو بسیار بی‏ رحمانه است. کارگاه‏ های ما ملزم هستند که اقلامی مانند پیچ، گسگت، گالوانیزه، کانکتور و غیره را از خود شرکت تهیه کنند و نمی ‏توانند از هر جنسی که خواستند استفاده کنند. در واقع غیر از یراق و شیشه، کلیه ملزومات پنجره باید از شرکت رهاو تامین شود. همچنین در خصوص یراق نیز مونتاژکاران ما ملزم به استفاده از یراق آلمانی هستند.

رهاو در زمینه آموزش چه برنامه‏ هایی را اجرا می‏ کند؟
سیستم آموزشی رهاو یک سیستم دائمی و همیشگی است. شرکت ما مرتبا سمینارهای آموزشی برگزار می‏ کند. آموزش‏ های تک به تک نیز چه در محل شرکت چه در محل کارگاه‏ ها صورت می‏ گیرد. همچنین تیم رهاو در ایران نیز تحت آموزش ‏های مداوم قرار دارند. همچنین بولتن‏ ها خبری در خصوص موارد جزئی و مهم دائما منتشر شده و در اختیار مونتاژکاران و مشتریانمان قرار می‏ گیرد.

به نظر شما پنجرهایی که از پروفیل رهاو ساخته شده چه مزیت ‏هایی دارد؟
توجه داشته باشید که رهاو به دنبال ساختن پنجره های عجیب و غریب نیست. اتفاقا از نظر ما پنجره می‏ تواند کاملا ساده هم باشد. منتها باید تمام مواردی را که از یک پنجره انتظار می ‏رود لحاظ کرده باشد. یعنی این پنجره در درجه نخست باید ما را از عوامل بیرونی مانند سرما، گرما، سروصدا و گرد و غبار محافظت کند. ضمن اینکه زیبا و بادوام باشد. فکر می‏ کنم شاخصه‏ های اصلی یک پنجره این موارد است که رهاو نیز همواره به دنبال تامین کردن این معیارهاست.

چگونه می‏‏ توان یک پنجره خوب و استاندارد را تولید کرد؟
ابتدا باید طراحی مناسبی برای یک پنجره ارائه داد. منظورم از طراحی کشیدن شکل و ابعاد پنجره نیست، بلکه محاسبه تمامی فاکتورهاوی تاثیرگذار است. ازسوی دیگر به این نکته نیز باید توجه داشت که در بسیاری موارد ما مجبور هستیم میان زیباتر شدن و کارایی یکی را انتخاب کنیم. که از نظر شرکت رهاو در این موارد همواره کارایی ترجیح دارد. در زمینه ابعاد پنجره نیز باید شرایط موجود را به ‏صورت واقع ‏نگرانه مورد ارزیابی قرار دهیم. برای مثال در بسیاری از شهرهای بزرگ کشورمان به خصوص تهران پنجره‏ های بسیار بزرگ بی‏ معنا هستند، زیرا اولا در تهران به دلیل آلودگی و بی‏ نظمی در معماری شهری منظره‏ چندانی باقی نمانده است؛ از سوی دیگر به دلیل مسائل فرهنگی، غالبا خانواده‏ های ما از پرده‏ های ضخیم و چندلایه استفاده می ‏کنند. با لحاظ کردن واقعیت‏ هایی از این دست، چرا باید پنجره ‏های بزرگ طراحی کرد و در بسیاری مواقع کارایی را فدای بزرگی بیهوده پنجره‏ ها کرد؟
ضمن اینکه پنجره بزرگ همیشه زیبا نیست. اگر سنت‏ های ارزشمند خودمان را بررسی کنیم خواهیم دید که خانه‏ های، حتی مجلل، پدران ما پنجره ‏هایی کوچک و بسیار زیبا داشتند. یعنی شاید سبک زندگی، روحیه و فرهنگ ما به چنین پنجره ‏هایی نزدیک‏ تر باشد.
به نظر من ابعاد پنجره نباید بیشتر از 9 متر مربع باشد. تازه در خصوص چنین ابعادی نیز فاکتورهای بسیاری مانند فشار باد، سایز بازشو، ممان اینرسی بازشوها باید به‏ طور کامل در نظر گرفته شوند. یکی از فاکتورهای مهم پنجره که در ایران هنوز جا نیافتاده است، حداکثر خم ‏پذیری شیشه یا «فاکتور ال» شیشه است. یعنی میزان قوسی که شیشه در مقابل فشار باد بر‏می ‏دارد، باید مشخص باشد. متاسفانه در ایران در خصوص فاکتور ال آگاهی چندانی وجود ندارد. در حالی که شما با توجه به ابعاد پنجره و ارتفاعی که این پنجره نصب خواهد شد، باید شیشه‏ هایی با انعطاف ‏پذیری متفاوتی را به کار برید.
معیار دیگر پنجره استاندارد نفوذناپذیری آن در خصوص انواع آلودگی ‏هاست. با توجه به گرد و خاک و آلودگی هوا و مواردی از این دست، نکته بسیار مهم برای خانواده‏ های ما عدم نشت چنین آلودگی ‏هایی به داخل خانه‏ هاست.

ملزومات دیگری مانند گالوانیزه و گسکت چقدر در کیفیت یک پنجره نقش دارند؟
یکی از معضلات دیگر صنعت پنجره یو.پی.وی.سی، گالوانیزه است. گالوانیزه‏ هایی که در بازار هستند، اصلا شناسنامه ندارند. متاسفانه اغلب پنجره ‏سازها نیز عموما گالوانیزه ‏هایی را می‏ خرند که بتوانند در پروفیل‏ های مختلفی از آن استفاده کنند. در واقع به نقش گالوانیزه توجهی نمی‏ شود. گالوانیزه تقویت کننده پنجره است و باید نیروهای وارد بر پنجره را جذب کند و از طریق پیچ ‏ها به سازه ساختمان منتقل کند. اگر گالوانیزه این قابلیت را نداشته باشد به هیچ دردی نمی‏ خورد. حال وقتی این تقویت‏ کننده ‏ها اصلا شناسنامه نداشته باشند، در واقع امکان انجام محاسبات مختلف وجود نخواهد داشت. برای مثال، آیا می‏ توان صرفا گفت، تیرآهن 16 خوب است؟ مسلما نه. ما باید بتوانیم بگوییم این تیرآهن برای کدام شرایط مناسب است یا نیست.
از سوی دیگر به این نکته نیز باید توجه داشت که گالوانیزه مناسب حتما باید نورد سرد شده باشد و به شکلی باشد که حفره درون پروفیل را کاملا پر کند. متاسفانه این معیارها به‏ ندرت در صنعت پنجره ‏سازی کشورمان رعایت می ‏شود. با چنین شرایطی گالوانیزه هرگز نقش اصلی خود را ایفا نمی ‏کند و حتی در طول زمان لطماتی را به پنجره وارد می ‏کند. بدین معنی که وقتی میان گالوانیزه و پروفیل فاصله باشد و پیچی‏ هم روی آن نصب شود، پروفیل اندکی می ‏تابد. پس از نصب به مرور و در اثر انبساط و انقباض تابیدگی پروفیل افزایش می ‏یابد. بدین ترتیب پنجره های که روز اول آب‏ بندی خوبی داشته است، هفته دوم به سر و صدا می ‏افتد و هفته سوم اصلا بسته نمی‏ شود.
کاربرد گسکت نیز در کشورمان چندان آگاهانه نیست. بسیاری فکر می ‏کنند گسکت برای زیبایی است. در حالی که نقش گسکت این است که مانع ورود هرگونه گرد و غبار از قسمت بازشو به داخل خانه شود. هرچه انعطاف‏ پذیری و قابلیت کشسانی گسکت بالاتر باشد، برای استفاده در پنجره ‏ها مناسب ‏تر است. متاسفانه به این موارد توجه چندانی نمی ‏شود.

آیا نرم ‏افزارهای طراحی تمامی این فاکتورها را محاسبه نمی‏ کنند؟
همه نرم ‏افزارها نه. البته شرکت‏ رهاو نرم ‏افزار اختصاصی را در اختیار اغلب کارگاه‏ های خود گذاشته است که به‏ صورت کامل تمامی جزئیات تاثیرگذار بر پنجره را محاسبه می‏ کند: وزن بازشو را محاسبه می‏ کند، نوع یراق و شیشه را پیشنهاد می ‏دهد. حتی مواقعی را که باید از پروفیل کمکی استفاده کنید نیز به شما گوشزد می‏ کند و تا تمامی مشکلات یک واحد پنجره حل نشده باشد، شما نمی‏ توانید طراحی پنجره دیگری را آغاز کنید.

مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که غالبا طرح اصلی پنجره ‏ها توسط ساختمان‏ سازها ارائه می‏ شود، و مونتاژکاران فقط طرح ‏های آنها را اجرا می‏ کنند.
به نظر من، یکی از وظایف ما پنجره ‏سازها این است که با ساختمان‏ سازها در مورد آداب پنجره صحبت کنیم. نباید هر طرحی را که به ما داده می ‏شود بسازیم. به‏ هر حال مواردی وجود دارد که ساختمان‏ سازها از آنها اطلاعاتی ندارند یا به خاطر سود بیشتر مواردی را از ما طلب می‏ کنند. اگر ما آنها را توجیه نکرده و در مقابل منفعت‏ طلبی برخی از آنها نیایستیم، این وضعیت بر همین منوال بوده و حتی وخیم‏ تر نیز خواهد شد.

به نظر شما این افت کیفیت در ایران چه دلایلی داشته است؟
دلایلی بسیاری را می‏ توان برشمرد. یکی از این دلایل رواج معامله‏ های مدت ‏دار و چکی در این صنعت است. بسیاری از این مشکلات، از جمله نسیه ‏خری ساختمان‏ ساز‏ها و غیره همه به خاطر رواج این سنت غلط است، در حالی که اگر خرید و فروش ‏ها همه نقدی باشند، این مشکلات به‏ وجود نمی‏ آیند. در واقع پنجره‏ سازها برای رقابت با یکدیگر دست به نوعی خودزنی زده ‏اند، و شرایط به‏ گونه ‏ای شده است که امروز ساختمان‏ ساز‏ها در ازای ساخت پنجره حتی حاضر به پرداخت پول نیستند و واحدهای ساخته شده خود را ارائه می‏ دهند. این فشار به نوبه خود به فروشندگان مواد اولیه منتقل می‏ شود. همانطوری که می ‏دانید بسیاری از این شرکت ‏ها امروز تعداد فراوانی چک واخورده دارند. در حالی که شرکت رهاو به هیچ وجه با این مشکلات مواجه نیست، چون فقط به‏ صورت نقدی می‏ فروشد.

آیا استفاده از پنجره ‏های یو.پی.وی.سی در پروژه‏ های مختلف محدودیتی نیز دارد؟
مهد پنجره یو.پی.وی.سی آلمان است. اما شما در این کشور نمی ‏بینید که در لابی‏ هتل‏ ها، ویترین مغازه‏ ها و مواردی از این دست از یو.پی.وی.سی استفاده شده باشد. ببینید دلیل اصلی استفاده از یو.پی.وی.سی، عایق بودن است، بنابراین باید در جایی استفاده شود که این مزیت مورد نیاز باشد. بحث دوم سایز پنجره است که یو.پی.وی.سی در این زمینه محدودیت ‏هایی دارد.
به‏ طور کی هر ماده اولیه جایگاه خاص خود و همچنین محدودیت‏ هایی دارد. اگر این محدودیت‏ ها شناخته شوند، می‏توان بهترین پنجره دنیا را ساخت. از نظر ما بهترین پنجره از نظر قیمت، کیفیت و دوام پنجره یو.پی.وی.سی است و محصولات رهاو این ادعا را به اثبات رسانده است.

نشریه پنجره ایرانیان ــ سال نهم ــ شماره 104 ــ خرداد 95