کشورهای زیادی در دنیا هستند که از تکنولوژیهای پیشرفته ساختوساز بهرهمندند، برخی در معماری، برخی در نوع سازه و برخی دیگر نیز در سرعت ساختوساز تبحر دارند.گرچه ساخت و ساز مسکن در وهله اول به منظور تامین سرپناه برای شهروندان است، اما وقتی شهرها با افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی همراه میشوند، ساختوساز مسکن شکل دیگری به خود میگیرد و تبدیل به صنعت میشود.
صنعت ساختمانسازی، صنعتی که با گسترس شهرنشینی هر روز بر گستره آن افزوده میشود و هر شهری بسته به نیازش این ساختوسازها را مدیریت میکند . اینکه تامین مسکن هر شهر و روستا چگونه انجام میشود و کدام بخش وارد ساختوساز میشود در اولویت نیست ، اما نیاز به ساختوساز و تامین بر اساس نیاز بیش از هر یک از این موارد اهمیت دارد.در سالهای اخیر ساختوساز مسکن در اوج قرار گرفته و در هرکوچه و خیابان تعداد زیادی آپارتمان در حال ساخت است. اما باز هم گفته میشود که سالانه به یک میلیون واحدمسکونی در کشور نیاز است.
در این میان که نیاز مبرم به ساختوساز مسکن است، گاهی دولت وارد انبوهسازیها شده وگاهی بخش خصوصی . درکشور ما نیز صنعت ساختمانسازی با رشد پلهای و محسوسی ادامه یافت. رشدی که ابتدا خانههای ویلایی و یک طبقه را تبدیل به دو و سه طبقه کرد و پس از آن نیز ساختمانها به سمت پنج و شش طبقه رفتند و حالا بلند مرتبهها سر به فلک کشیدهاند.اما آنچه در حین ساختوساز پروژه عظیم مسکن مهر به میان آمد، حضور خارجیها و سرمایهگذاری مسکن درایران بود. برخی کارشناسان و صاحبنظران مسکن اعلام کردند که به حضور بخش خصوصی در کشور نیاز است و برخی دیگر نیز حضور آنها را بیمورد خواندند.
حالا با افزایش ساختوساز مسکن در شهرهای بزرگ، صنعت ساختمانسازی در کشور در حال پیشرفت است و به گونهای که گفته میشود به حضور خارجیها نیازی نیست و خودمان میتوانیم در ساختوساز مسکن گلیممان را از آب بیرون بکشیم .صنعت ساختمانسازی در ایران نیز همچون دیگر صنایع در کشورهای مختلف وارد و صادر میشود، گاهی انبوهسازان به کشورهای توسعه یافته میروند و آموزشهای لازم را میبینند و جدیدترین تکنولوژیها رابه کشورشان وارد میکنند و گاهی نیز خود انبوهسازان با توجه به تجارب خود با بردن سرمایهشان به کشورهای دیگر میروند و پس از کسب تجارب آکادمیک در جهت افزایش سرمایه و سودهی خود این صنعت را در کشورشان توسعه میدهند.
حالا این صنعت در ایران نیز در حال رشد است و در دو دهه اخیر ساختمانسازی در کشور وارد فاز جدیدی شده است. ورود و خروج سرمایه در بخش مسکن در ایران پدیدهای نوظهور نیست. سالها پیش سرمایهگذارانی به ایران آمده بودند و با ساختوساز شهرکهایی ماندگار در ایران توانستند این صنعت را گسترش دهند .گاهی برخی شرکتهای خصوصی برای گسترش این صنعت به کشورهای خاورمیانه رفتند و به ساختوساز شهرکهایی مشغول شدند.
ورود سرمایهگذار به نفع ایران
اما این روزها صاحبنظران بخش مسکن براین باورند که بیش از هر سرمایهگذاری دیگری در کشورهای همسایه به ساختوساز مسکن در کشور خودمان نیاز است. برخی معتقدند که ساختوساز مسکن در کشور باید با استفاده از تجارب خارجیها گسترش یابد و برخی میگویند مهندسان داخلی از توان کافی برخوردارند.بیت الله ستاریان،کارشناس اقتصاد مسکن معتقد است که در شرایط فعلی اقتصادی کشور ورود سرمایهگذاران در بخش مسکن بیش ازخروج آنها برای صنعت ساختمانسازی مفید است، چرا که این باعث ورود تجاری زیادی در ساختو ساز و ایجاد رقابت در داخل میشود و این صنعت را از حالت رکود خارج میکند.اما رئیس کانون سراسری انبوهسازان معتقد است نهتنها نیازی به ورود انبوهسازان در کشور نیست بلکه تا اندازهای فعالیت انبوهسازان پیشرفت داشته که میتوانند تجارب خود را به دیگر کشورهای برده و درآنجا پیادهسازی کنند و بنابراین نیازی به ورود سرمایهگذاران نیست .
ایرج رهبر هم اشاره کرد که در حال حاضر در کشور به اندازه کافی انبوهساز داریم و چندان به حضور خارجیها در ساختمانسازی نیازی نیست .وی معتقد است که در چندسال اخیر انبوهسازان و سازندگان مسکن از تکنولوژیهای روز بهره بردند و حالا میتوانند در کشور اجرا کنند. در حال حاضر بسیاری از تکنولوژیهای روز که در دیگر کشورها موجود است، در اختیار مهندسان ایرانی است و آنها میتوانند این صنعت را فعال کنند.رهبر با بیان اینکه در برخی موارد ایرانیها وارد صنعت ساختمانسازی کشورهای همسایه شدند، افزود: در مواردی مهندسان ایرانی به سلیمانیه عراق و دیگر کشورها رفتند اما از سوی دولت حمایت نشدند و در آن با مشکلاتی مواجه شدند، حالا بهتر است این تجارب در داخل کشور پیاده و بازاریابی صنعت مسکن در داخل کشور اجرایی شود.
به گفته رئیس کانون سراسری انبوهسازان استان تهران، اکنون تا اندازه کافی پتانسیل ساختوساز و نیروی انسانی کافی برای ساختوساز در کشور وجود دارد، به گونهایکه انبوهسازان داخلی میتوانند با استفاده از تجارب بهدست آمده از سوی انبوهسازانی که بارها به کشور آمدند و تکنولوژیشان راوارد کردند، ساختوساز انبوه و صنعتی را اجرایی کنند.
وی اظهار کرد: در حال حال حاضر انبوه سازان داخلی میتوانند با تکنولوژی موجود در کشور که از برخی کشورهای همسایه بهتر است ، ساختوساز خوبی داشته باشند. این در حالی است که کشور ما از نظر فنی و نیروی انسانی مشکلی ندارد و در کنار آن نیز میتواند در سطح محدود انبوهسازی خارجی داشته باشند .رهبر اعلام کرد که در سالهای اخیر انبوهسازان خارجی چندان وارد کشور نشدند و به جز چند هزار واحد مسکونی در طرح مسکن مهر آن هم توسط ترکیهایها دیگر پروژهخارجی نداشتیم . وی افزود: بنابراین با پایان یافتن این پروژه میتوان تا همین اندازه نیز ساختوساز را ادامه داد اما بیش از این نیاز نیست. اکنون نیز حدود 40 شرکت داخلی آموزشهای لازم با تکنولوژی ویژه را دیدهاند و آمادگی کافی برای ساختوساز انبوه در کشور وجود دارد.