مالیات بر خانه‌های خالی در کشاکش اختلافات

به گزارش تراز ،فصل سنتی جابه‌جایی مسکن در‌ماه پایانی خود قراردارد و متقاضیان بازار اجاره مسکن تحت فشار افزایش هزینه‌ها همچنان چشم انتظار اعمال ضوابطی هستند که بتواند کمکی به وضعیت اجاره‌نشینان بکند.اخذ مالیات از خانه‌های خالی یکی از طرح‌هایی است که از آن به‌عنوان عاملی برای تقویت عرضه مسکن به بازار یاد می‌شود. حامیان این طرح معتقدند با اعمال سیاست مالیاتی برای خانه‌های خالی، مالکان مجبور به عرضه واحد خود در بازار فروش یا اجاره می‌شوند و این موضوع افزایش عرضه و کنترل نرخ‌ها را به همراه دارد. طبق برخی آمارهای غیررسمی در تهران ۲۰۰تا ۳۰۰هزار خانه خالی وجود دارد و این آمار در سطح کشور حدود ۱.۲میلیون واحد است.

اخذ مالیات بر خانه‌های خالی که در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم گنجانده شده هنوز از پارلمان خارج نشده تا وارد فاز اجرایی شود اما این طرح مخالفان فراوانی دارد. وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم با این تصمیم مخالف است و اخذ مالیات از بخش مسکن را با توجه به اینکه با کمبود تولید در این بخش مواجه هستیم، منطقی نمی‌داند. کمال اطهاری، کارشناس اقتصاد مسکن گفت: زمانی که صنعت ساختمان برای توسعه فعالیت با مشکلاتی برای استفاده از تسهیلات بانکی مواجه است و در واقع از سیاست‌های تشویقی برای ایجاد تحرک در این بخش خبری نیست، نمی‌توان سیاست‌های تنبیهی مانند اخذ مالیات را عملیاتی کرد.

از سوی دیگر مشاور وزیر راه و شهرسازی تعداد خانه‌های خالی در کشور را فراتر از حد معمول نمی‌داند. حسین عبده تبریزی گفت: به‌طور معمول باید حدود ۴درصد از خانه‌های کشور خالی باشند، چراکه برخی از خانه‌ها در دوره انتظار فروش یا اجاره قرار دارند. برخی افراد نیز دارای ۲‌خانه در ۲‌شهر هستند که ممکن است از یکی از خانه‌ها برای مدت کوتاهی در سال بهره ببرند. در این شرایط نمی‌توان گفت که تعداد خانه‌های خالی در ایران فراتر از حد معمول است.

طرحی برای کاهش سوداگری

موافقان اما معتقدند که اخذ مالیات از خانه‌های خالی موجب کاهش سفته‌بازی و دلالی در بازار مسکن می‌شود تا با عرضه بیشتر مسکن در بازار فروش و اجاره، قیمت‌های منطقی‌تری تعیین شود. حسین حسین‌زاده بحرینی، نماینده مجلس معتقد است که مالیات بر خانه‌های خالی سوداگران مسکن را مود هدف قرار داده است. این کارشناس اقتصادی گفت: مالیات از بسیاری کالاها اخذ می‌شود و مردم به عنوان مصرف‌کننده مالیات ارزش افزوده می‌پردازند اما بخش مسکن که گردش مالی بالایی دارد هنوز وارد چرخه مالیات نشده است. معلوم نیست چرا برای مالیات بر خانه‌های خالی مقاومت می‌شود در حالی که این موضوع می‌تواند به عرضه بیشتر مسکن و کاهش سوداگری منجر شود. علی‌اکبر آقایی، رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز معتقد است که اگر مالیات ها در جهت تشویق برای اجاره و تولید مسکن باشد مثبت تر از طرح های تعزیراتی خواهد بود.

میزان مالیات برخانه‌های خالی

بر این اساس ماده مربوط به دریافت مالیات از خانه‌های خالی، واحدهای مسکونی خالی در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰هزار نفر از سال دوم به بعد مشمول مالیات بر اجاره خواهند شد؛ به‌طوری که مالیات واحدهای خالی سال دوم معادل یک دوم مالیات متعلقه، سال سوم برابر مالیات متعلقه و سال چهارم به بعد یک‌و‌نیم برابر مالیات متعلقه خواهد بود. مالیات متعلقه نیز ۱۵درصد از اجاره منطقه‌ای آن واحد است. اجاره منطقه‌ای نیز معمولا پایین‌تر از رقم واقعی اجاره برآورد می‌شود.