ریحانه سادات یاسینی
شاید در میان هزینههای بسیار برای شروع یک زندگی ساده 3 میلیون عدد زیادی به نظر نیاید، اما همین مبلغ اندک میتواند گرهای از زندگی زوجهای جوان زیادی را باز کند. دختری که همسرش در گلخانهای مشغول به کار است میگوید:«بهمن ماه عروسی داریم ولی هنوز نتوانستهایم وام ازدواجمان را بگیریم. از خرداد اقدام کردیم که سایت بسته بود، مرداد که باز شد سریعاً ثبتنام کردیم و به فاصلهی 20 روز اسممان درآمد. بدبختی تازه از اینجا شروع شد.تمام خانوادهام شغل آزاد دارند و ضامن پیدا کردن سخت است. انگار قبلاً چک هم قبول میکردند اما الان شرایط سختی دارند. هنوز به وام نرسیدهایم اما شاید همان نزدیکیهای عروسی به ما هم رسید و یک جای کارمان را گرفت.» در 6 ماههی نخست امسال بحث وام ازدواج بسیار داغ بود هم صحبت از پرداخت وام 5 میلیونی با شرایط بسیار خاص به میان میآمد، هم معاون ساماندهی امور جوانان وزیر ورزش گفته بود دولت در خصوص این وام با مشکلات عدیدهای روبهرو است و سقف این وامها از3 میلیون به 2 میلیون کاهش یافته است. این خبر چند روز بعد پس از فشارهای رسانهای توسط دیگر مقامات تکذیب شد اما نشان از مشکلات بانک مرکزی در تأمین تسهیلات داشت، مشکلاتی که نزدیک بود کاسهی آن سر زو جهای جوان شکسته شود.
با وجود این مشکلات و بحثهای بسیار در یک گزارش کلی و رسمی، بانک مرکزی در نیمهی مهر ماه با اعلام «پرداخت حدود 113.5 هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانکها به بخشهای اقتصادی» از رشد 40.5 درصدی و افزایش قابل ملاحظهی تسهیلات پرداختی در ماههای سپری شده از سال جاری خبر داد. در مدت مشابه سال قبل میزان تسهیلات پرداختی توسط بانکها معادل 80.8 هزار میلیارد تومان بوده است. طبق این گزارش 67 هزار و 261 میلیارد تومان از وامدهی تمام بانکها برای تأمین سرمایهی در گردش بخشهای تولیدی و خدماتی بوده است، این بخش با 59.3 درصد بالاترین میزان تسهیلات را به خود اختصاص داده تا با ایجاد و رونق گرفتن بنگاههای تولیدی هم خروج اقتصاد از رکود سرعت بیشتری بگیرد، هم جوانان بیشتری بتوانند پس از مشغول شدن در بنگاهها چشم امید به وام ازدواج بدوزند. در این گزارش سهم هر بخش در دریافت تسهیلات نیز به تفکیک مشخص شده و معلوم میشود فعالان بخش صنعت و معدن نسبت به فعالان کشاورزی اقبال بسیار بهتری داشتهاند. سهم پرداختی تسهیلات بانکی به صنعت و معدن در 5ماه اول سال جاری بالغ بر 36.6 هزار میلیارد تومان است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته با 6/12 هزار میلیارد تومان تسهیلات بیشتر، رشد 53.2 درصدی را نشان میدهد. امسال صنعت و معدن در حالی 32 درصد کل تسهیلات را به خود اختصاص داده، که در 5 ماه اول سال گذشته 29 درصد سهم داشت. اما در بخش کشاورزی تسهیلات پرداختی در همین بازه نسبت به گذشته از حدود 8.6 درصد به 5.6 درصد رسیده. مسکن و ساختمان نیز با بداقبالی بسیار کمتری نسبت به کشاورزی یک درصد کاهش سهم از 13.6 درصد را داشته است. بانک مرکزی پیشبینی کرده روند پرداخت تسهیلات در ماههای بعدی، با شدت بیشتری در مقایسه با پنج ماه ابتدایی سال انجام شود و کل تسهیلات پرداختی سال جاری از سطح 280 هزار میلیارد تومان هم فراتر رود.
با این وجود بانک مرکزی نگران قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل است تا زندگیها سختتر نشود. زندگی مردمی که به سختی و پس از دوندگیهای بسیار با هزار امید و آرزو به وامهای خرد با سودهای بازپرداخت گاهی بسیار زیاد میرسند. بانک مرکزی از تمام دستگاههای مربوط خواسته تا با پرهیز از ایجاد فشارهای مضاعف بر دارایی بانکها بر ترغیب بنگاههای تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم درتامین مالی طرحهای اقتصادی همت کنند.