ساخت و ساز در ایران آشفته است

 عباس آخوندی در چهاردهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران گفت: متأسفانه بخش مسکن به شکل گسترده‌ای با حوزه سیاست گره خورده است، این موضوع باعث شد بخش عمده‌ای از متفکران در حوزه مسکن را از دست بدهیم و نتوانیم از امکانات آنها بهره ببریم.وی افزود: جای تأسف است که برگزاری این همایش‌ها به دلیل یک دلمردگی با استقبال زیادی مواجه نمی‌شود و وقتی به گذشته برمی‌گردیم و اولین، دومین و سومین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که در آن سالها چه استقبالی از این همایش می‌شده است.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه انتظار ما این است که این سالن پر از جمعیت باشد گفت: امید است در سال 93 با برگزاری این همایش و ادامه آن امید را به میان مردم و جامعه علمی بازگردانیم تا باز هم شاهد برگزاری همایش‌های پرشور باشیم.

آخوندی با تأکید بر اینکه مدتهاست جامعه علمی کنار گذاشته شده‌اند،گفت: در این همایش تلاش می‌کنیم تصویری از بخش مسکن را ارائه کنیم. بنده معتقد هستم که بحث اصلی مسکن در سیاست‌های شهری به این موضوع توجه دارد که باید شهرها و واحدهای مسکونی ما قابلیت زندگی کردن داشته باشد.وی افزود: سؤال من این است که آیا شهرهای ما قابلیت زندگی دارند؟ پس باید همه ما راجع به آن تفکر کنیم.

آخوندی ادامه داد: بحث قابلیت جابجایی در سطح شهرها یک نکته بسیار مهم است چرا که وقتی به یک شهر 25 هزار نفری با چند خیابان می‌گوییم شهر و به مجموعه کلانشهری مثل تهران نیز می‌گوییم شهر خودمان را فریب می‌دهیم.

وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: جابجایی در تهران از یک نقطه به نقطه دیگر یک مسئله مهم برای شهروندان است پس باید راجع به قابلیت جابجایی در زندگی شهری و مفهوم آن گفت‌وگو کنیم.

وی با اشاره به اینکه باید بستری فراهم شود تا بتوان با جامعه علمی در این خصوص گفت‌وگو کنیم، گفت: سهم مسکن از تشکیل سرمایه ثابت حدود 30 درصد، سهم مسکن از اشتغال مستمر 12 درصد، سهم مسکن از تسهیلات بانکی 25 درصد، سهم مسکن از کل گردش نقدینگی کشور 20 الی 30 درصد، سهم دولت از کل سرمایه‌گذاری بخش مسکن نیم درصد الی 3 درصد و سهم مسکن از بودجه خانوار حدود 33 درصد است.وی ادامه داد: سهم مسکن از بودجه خانوار همواره ناچیز بوده است به طوری که یک سوم بودجه خانوار به بخش مسکن اختصاص داده می‌شود، پس این نشان می‌دهد که بُعد خانوار و تقاضا در بخش مسکن چقدر مهم است.

به گفته وزیر راه و شهرسازی سهم دولت از کل سرمایه‌گذاری بخش مسکن که همانا نیم الی 3 درصد و بسیار ناچیز است، این نشان می‌دهد که ساخت‌وساز کاملاً متکی به بخش خصوصی است و دولت نباید حساسیت بیجا در این بخش ایجاد کند.وی با اشاره به اینکه یک واحد افزایش و ارزش افزوده بخش ساختمان مسکن، تولید ناخالص داخلی را 2.1 واحد افزایش می‌دهد گفت: هر 69.4 مترمربع ساخت مسکن موجب یک فرصت شغلی مستقیم می‌شود و 0.7 نفر نیز به طور غیرمستقیم مشغول به کار می‌شود.

آخوندی با اشاره به اینکه از سال 75 تا 90 جمعیت ایران از 60 میلیون به 75 میلیون نفر رسیده و 25 درصد رشد داشته است گفت: نکته مهم این است آیا رشد جمعیت با رشد خانوار در ایران همسو بوده است؟

وزیر راه و شهرسازی افزود: بُعد خانوار از 4.8 به 3.5 درصد رسیده است در حالی که جمعیت کشور 25 درصد رشد داشته است اما رشد خانوار منفی بوده است.آخوندی با اشاره به اینکه مسکن در واقع برمبنای نرخ رشد خانوار تنظیم می‌شود گفت: متأسفانه در حال حاضر مسکن برمبنای نرخ رشد جمعیت مبناگذاری شده است و کشوری که رشد خانوار آن 4 درصد است نشان می‌دهد تقاضای زیادی در بخش مسکن در حال شکل‌گیری است.

وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از اینکه نظام توزیع جمعیت در ایران دارای مشکلات جدی است گفت: سواحل شمالی کشور دارای تراکم جمعیت بالایی است اما سواحل جنوبی با یک نوع کمبود جمعیت مواجه است.آخوندی افزود: در سال 1405 تعداد خانوار ایران با 40 درصد افزایش از 21 میلیون به 28 میلیون خواهد رسید، گفت: روند تحولات موجودی مسکن کشور در 25 سال گذشته نشان می‌دهد 150 درصد رشد در موجودی مسکن رخ داده است اما نکته مهم نحوه توزیع است به طوری که در یکسری از مناطق افزایش تولید و در یکسری از مناطق کاهش تولید داشته‌ایم.وی به کمبود مسکن در مناطق شهری اشاره کرد و گفت: در حال حاضر یک میلیون و 160 هزار واحد مسکونی در کشور کمبود مسکن داریم.

وزیر راه و شهرسازی به کل حجم نیاز به ساخت‌وساز در دوره 93 تا 1405 اشاره کرد و گفت: نظام برنامه‌ریزی مسکن همواره درازمدت است و هیچ دولتی نمی‌تواند بگوید که ظرف دو سال مشکل مسکن را می‌تواند حل کند.آخوندی ادامه داد: اگر این چنین باشد همان شرایط هرج و مرج دولت قبل پیش می‌آید بنابراین شعار سیاسی دادن در مسکن جامعه را با مشکل درازمدتی گرفتار می‌کند.

وی با بیان اینکه تا سال 1405 باید سالانه یک میلیون واحد مسکونی احداث شود، گفت: مهمترین وقایع بخش مسکن در دولت یازدهم ادامه روند تکمیل مسکن مهر، نوسازی بافت‌های فرسوده، ابزارهای نوین مالی، صندوق‌ زمین ساختمان و انجام مقدمات توسعه صندوق‌های پس‌انداز است.وی ادامه داد: نظام پس‌انداز در حوزه مسکن از بین رفته است و شعارهای بی‌موردی که برای مداخله در مسکن مهر داده شده است گرفتاری زیادی در کشور ایجاد کرده است.

آخوندی افزود: 400 هزار مسکن مهر در حوزه مجموعه شهری تهران احداث شده است شهری که خود از شدت تراکم در حال ترکیدن است مجدداً برای آن 400 هزار مسکن مهر اندیشیده و احداث می‌شود.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: تهران خود با مشکل آب و آلودگی هوا مواجه است پس چه لزومی دارد بارگذاری مجددی در شهر صورت بگیرد.وی تأکید کرد: با یک هرج و مرج سیاسی در این بخش و با یک اغتشاش در حوزه مالی مسکن مواجه هستیم که متأسفانه در دولت قبل قیمت زمین 9 برابر و قیمت مسکن 6 برابر افزایش پیدا کرده است.

آخوندی با تأکید بر اینکه هنوز هم تخلیه حباب قیمت در بخش مسکن ادامه دارد گفت: در کنار این هرج و مرج مالی در بخش مسکن با یک هرج و مرج شهرسازی نیز مواجه هستیم.وی افزود: به عنوان مثال در نیاوران که مجموعه‌ای از باغات در آنجا به شکل زیادی وجود داشت تبدیل به یک قفس‌های شیک و مجلل شده است اما آیا کیفیت زندگی در این منطقه حفظ شده است.

وی با تأکید بر اینکه امکان جابجایی در مناطق مختلف تهران به شکل اسفناک کاهش یافته است گفت: متأسفانه با یک هرج و مرج و بی‌قاعدگی در حوزه شهری تهران مواجه هستیم و باید یادی کنیم از مرحوم کازرونی وزیر اسبق مسکن که مرتب نگران تهران بود و می‌گفت که باید جمعیت تهران در 7.5 میلیون نفر کنترل شود.

به گفته آخوندی با توجه به افزایش ساخت‌وساز و صدور پروانه‌های ساختمانی قطعاً جمعیت تهران 11.5 میلیون نفر افزایش خواهد یافت، بنده دنبال مقصر نیستم بلکه باید با هم فکری برای حل این مشکل کنیم.

وزیر راه و شهرسازی گفت: اینکه بحث مسکن را در یک چهار دیواری محصور کنیم اما به فکر آب، برق، مدرسه و محیط ورزشی آن نباشیم و فقط شعار بدهیم که دو میلیون مسکن مهر می‌سازیم و آن را تحویل می‌دهیم نتیجه‌ای جز هرج و مرج برای مردم نخواهد داشت.وی ادامه داد: متأسفانه در حال حاضر یک ملت باید تاوان این سیاست‌های هرج و مرج‌گونه در بخش مسکن را بدهد.

آخوندی به این موضوع اشاره کرد که جامعه شهری ایران با مسائل بنیادی طرف است و گفت: باید شهرهای ما قابل سکونت باشد به طوری که هر شهری دارای امنیت، اقتصاد، جابجایی، آموزش و بهداشت مناسبی باشد و به خوبی پیوند حمل و نقل در آن ایجاد شده باشد.وی با بیان اینکه ما میراث‌دار مسکن مهر هستیم گفت: من خودم را جای خریداران مسکن مهر می‌گذارم بنابراین امید است موفق شوم تعهدات خود را انجام دهیم و مشکلات را مرتفع کنیم.