تخریب ساختمان به جای مرمت؛ چرا؟

یکی از نقد های جدی کارشناسان بخش مسکن به تخریب پی در پی ساختمان های شهری و احداث بناهای جدید اختصاص پیدا می کند که بر اساس آن با افزایش تراکم موجب بر هم خوردن نظم شهری می شود.

در همین راستا محمد شکرچی زاده، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به نقش موثر تحقیقات در افزایش عمر مفید ساختمان ها اشاره کرد و گفت:«  تحقیقات به صورت کلی و مستقل از مقوله مسکن می تواند اثر بخشی و بهره دهی در سرمایه گذاری ها را افزایش دهد. یعنی شما اگر فرض کنید در سال 10 هزار میلیارد سرمایه گذاری در ساخت و ساز وجود داشته باشد اصل بر این است که این کارها بر اساس تحقیقات انجام شود تا به دنبال آن عمر مفید ساختمان افزایش پیدا کند.»

او در ادامه توضیحات خود به تاثیر افزایش عمر مفید ساختمان ها بر اقتصاد ملی تاکید کرد و گفت:« اگر عمر ساختمان ها افزایش پیدا کند می توانیم بر اقتصاد کلان و ملی تاثیر گذار باشیم. بر اساس آمارهایی که منتشر شده حدود 40 تا 45 درصد اقتصاد کشور در حوزه مسکن است و تحت تاثیر موضوع مسکن قرار دارد. بنابراین کاری که می تواند تحخقیقات انجام دهد این است که بتوانیم مقوله های مهمی مانند صنعتی سازی، مقاوم سازی ساختمان ها و بهبود ساختمان ها از حیث صرفه جویی در انرژی را بهبود ببخشد. بر این اساس می توان امیدوار بود که در حوزه شهری با انجام تحقیقات و با بهره گیری از نتایج آن بتوانیم پایداری شهرهایمان را مقابل آسیب ها بالاببریم.» 

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در پاسخ به این پرسش که چرا در ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای خارجی به جای مرمت و بازسازی ساختمان ها به تخریب آنها پرداخته می شود، اینگونه توضیح داد: «در ارتباط با تخریب ساختمان ها و اجرای ساختمان های جدید ما متاسفانه یک استراتژی مشخص که مبتنی بر توسعه پایدار باشد در کشورمان نداریم. عمر ساختمان ها را  استحکام و بهره برداری از آنها تعیین نمی کند بلکه نیت دستبابی به ارزش افزوده است که آن را تعیین می کند. یعنی به طور مثال فرض کنید شما ساختمانی 3 تا 4 طبقه دارید که در موقعیت شهری قرار گرفته است. به دلیل اینکه در همان موقعیت فیزیکی و جغرافیایی می توانید به لحاظ تغییراتی که در تراکم داده شده ساختمان 4 طبقه را تخریب کرده و یک ساختمان ده طبقه داشته باشید، می آیید ساختمان را تخریب می کنید.»

شکرچی زاده ادامه داد:« چه اتفاقی می افتد ؟ تراکم افزایش پیدا می کند. ترافیک در آن منطقه افزایش پیدا می کند. یک مطلب مهم که عموما از ذهن ما دور قرار گرفته این است که مصالح به کار گرفته شده برای ساخت ساختمان ها  تاثیرات زیست محیطی داشته است. یا اینکه برای تولید، حمل و اجرای آن ساختمان مقدار زیادی انرژی مصرف شده است.»

او ادامه توضیحاتش در این رابطه را با یک مثال ادامه داد:« وقتی شما یک کیسه سیمان برای ساخت بتون  استفاده کنید،تقریبا معادل همان پولی که پرداخت کرده اید دولت برای آن یارانه به کارخانه تولید سیمان پرداخت کرده است. این پول از اقتصاد ملی هزینه شده و شما نمی توانید بگویید چهار دیواری اختیاری  و ساختمان خودم را خراب کنید. یا نکته دیگر در همین رابطه اینکه خودرویی که مصالح را حمل کرده استفاده از سوختی داشته که بابت آن یارانه پرداخت شده است. از این مثال ها زیاد است.

شکرچی زاده افزود:« بنابراین درباره احداث بنای جدید با این موضوع روبرو هستیم. باید قوانین جدی بگذاریم که به راحتی نتوانند آن ساختمان ها را تخریب کنند.و اگر قرار شود ساختمانی نیاز داشته باشد بازسازی شود مثل بازسازی در برابر زلزله قوانین و مقررات داشته باشیم که مطابق آن عمل کنیم. این موضوع راهکارهای مشخصی دارد تا به جای اینکه تخریب شود»

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین به موضوع  اتلاف انرژی اشاره کرد و گفت:«  از سوی دیگر یک مطلب مهم مصرف انرژی ما در کشور مان است که یکی از اصراف های جدی  است. آمار بسیار قابل توجه در این رابطه منتشر شده که بر اساس آن در سال 15 تا 16 میلیارد دلار در ساختمان های مان اتلاف انرژی داریم که چندین برابر بودجه های عمرانی کشور  است برآورد بر این است که ما با بر نامه ریزی می توانیم 40 درصد مصرف انرژی را در ساختمان های مان کاهش دهیم.»