آیین‌نامه غیرممکن برای وام خرید مسکن

محسن نریمان، معاون وزیر راه و شهرسازی روز گذشته در گفت‌وگو با پایگاه خبری این وزارتخانه اعلام کرد: «آیین‌نامه و دستورالعمل هدایت وام 80 میلیونی خرید مسکن به سمت فروش واحدهای مسکونی‌مهر مازاد در شهرهای جدید پرند و پردیس و همچنین سایر شهرهای جدید تدوین شده است که می‌توان به کمک این تسهیلات، آن واحدها را وارد چرخه خرید و فروش کرد.»

با فرض تدوین چنین آیین‌نامه‌ای برای هدایت تسهیلات جدید خرید مسکن به بازار مسکن‌مهر، به دو دلیل روشن و منطقی، اجازه اجرای چنین طرحی از جانب بانک مرکزی داده نخواهد شد. اولین مانع قانونی در سر راه استفاده از وام خرید مسکن برای پروژه‌های مسکن‌مهر، ضابطه‌ای از سیاست‌های پولی کشور است که مطابق آن، هرگز «به یک واحد مسکونی دو فقره وام خرید و ساخت تعلق نمی‌گیرد». براساس ضوابط نظام بانکی، چون که همه واحدهای مسکونی‌مهر، مجهز به وام ساخت 30 میلیون تومانی هستند، امکان تخصیص دوباره وام ساخت یا خرید به این واحدها تا زمان اتمام مراحل بازپرداخت وام اولی، وجود ندارد.

این ممنوعیت زمستان سال 92 که سقف وام خرید مسکن از 20 به 35 میلیون تومان افزایش یافت، به صراحت از طرف مسوولان بانک مسکن اعلام شد، البته در دو سال گذشته، بانک مسکن، در کنار وام خرید، وام جعاله را نیز به یک واحد مسکونی پرداخت می‌کند اما برای همین تخصیص وام جعاله به مسکن‌مهر، باید ابتدا در بانک مرکزی و سپس بانک مسکن تصمیم‌گیری صورت بگیرد.

دومین مانع قانونی بر سر راه پرداخت وام 80 میلیونی به پروژه‌های مسکن‌مهر، «رعایت سقف پوششی تسهیلات بانکی نسبت به قیمت تمام شده یا ارزش روز واحد مسکونی» است. مطابق مقررات شورای پول و اعتبار که اخیرا نیز در جریان ابلاغ مصوبه وام 80 میلیون تومانی، مجددا تکرار شد، بانک‌ها مجازند حداکثر معادل 80 درصد قیمت تمام شده واحد مسکونی، تسهیلات مسکن پرداخت کنند.

این در حالی است که حداکثر قیمت تمام‌شده پروژه‌های مسکن‌مهر در شهرهای جدید تاکنون از 70 میلیون تومان (با احتساب وام 30 میلیونی و آورده نقدی متقاضیان) تجاوز نکرده است که با این حساب، وام فعلی مسکن‌مهر حدود 40 درصد بهای تمام شده را پوشش می‌دهد بنابراین حتی با فرض رفع مانع اول، هدایت وام 80 میلیونی به این واحدها، میزان پوشش وام را از 100 درصد قیمت تمام شده نیز فراتر می‌برد و بعید است چنین اجازه‌ای برای بانک‌ها صادر شود.

روز گذشته در شرایطی از تدوین آیین‌نامه هدایت وام خرید به مسکن‌مهر خبر داده شد که هنوز بانک مرکزی، آیین‌نامه کلی پرداخت وام 80 میلیون تومانی ارائه شده از سوی بانک مسکن را تایید نهایی نکرده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد این موضوع صرفا در حد ایده و پیشنهاد مسوولان بخش مسکن مطرح باشد.