رشد ۵۰درصدی مصرف انرژی در ایران طی ۱۰ سال

به گزارش تسنیم، اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارشی از بخش نفت و گاز ایران نوشت: ایران دارنده چهارمین ذخایر بزرگ اثبات شده نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان است. به‌رغم دارا بودن منابع عظیم انرژی، تولید نفت ایران به‌میزان قابل توجهی کاهش یافته و رشد تولید گاز طبیعی این کشور طی چند سال گذشته کندتر از حد انتظار بوده است. تحریم‌های بین المللی تأثیر عمیقی بر بخش انرژی ایران گذاشته و موجب متوقف شدن یا به تعویق افتادن تعدادی از پروژه‌های بالادستی نفت و گاز شده است

این گزارش افزود: تنگه هرمز، در ساحل جنوب شرقی ایران مسیری مهم برای صادرات نفت از ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس به شمار می‌رود و حدود 30 درصد کل نفت ترانزیتی جهان از طریق دریا و تقریباً 20 درصد کل نفت تولیدی جهان از این تنگه می‌گذرد. مقادیر قابل توجهی ال‌ان‌جی نیز از طریق تنگه هرمز به بازارهای جهانی صادر می‌شود. در سال 2013، تقریباً 3.7 تریلیون فوت‌مکعب ال‌ان‌جی از قطر از طریق تنگه هرمز صادر شد که بیش از 30 درصد تجارت ال‌ان‌جی جهان را تشکیل می‌داد.

*بخش گاز طبیعی ایران با وجود تحریم‌ها در حال توسعه است

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در ادامه گزارش خود نوشت: تحریم‌های غرب، مانع از پیشرفت بخش انرژی ایران شده و به‌ویژه بر سرمایه گذاری‌های بالادستی در پروژه‌های نفت و گاز تأثیر گذاشته است. تحریم‌ها موجب متوقف شدن و به تأخیر افتادن تعدادی از پروژه‌های بالادستی شده است. آمریکا و اتحادیه اروپا در پایان سال 2011 و در جریان تابستان 2012 اقداماتی را علیه ایران به اجرا گذاشتند که بخش انرژی ایران را عمیق‌تر از تحریم‌های قبلی تحت تأثیر قرار داد. این تحریم‌ها توانایی ایران برای صدور نفت را محدود کرد و موجب شد که صادرات نفت خام و میعانات این کشور در سال 2012، در مقایسه با سال قبل حدود یک‌میلیون بشکه در روز کاهش یابد.

تحریم‌ها بر بخش گاز طبیعی نیز اثر داشته است. بخش گاز طبیعی ایران در حال توسعه است، اما رشد تولید در این بخش کندتر از حد انتظار بود که ناشی از نبود سرمایه گذاری و فن آوری خارجی بوده است. اما در سال 2014، ایران شاهد رشدی بیش از حد معمول در تولید گاز بود، زیرا فازهای جدید میدان پارس جنوبی به بهره برداری رسیدند. این میدان، بزرگترین پروژه هیدروکربنی بالادستی ایران است که هم اکنون توسعه آن عمدتاً به‌دست شرکت‌های ایرانی در حال انجام است. توسعه این میدان دارای 24 فاز است.

بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، صادرات نفت خام و میعانات ایران در اواخر سال 2013 شروع به افزایش کرد و در سال 2014 به‌طور متوسط به 1.4میلیون بشکه در روز رسید که تقریباً 150هزار بشکه بیش از متوسط سال 2013 بود. تقریباً کل این افزایش ناشی از رشد صادرات به چین و هند بود.

*افزایش 50درصدی مصرف انرژی در ایران طی 10 سال

این گزارش در مورد میزان مصرف انرژی در ایران نوشت: ایران در سال 2013، تقریباً معادل 244میلیون تن نفت انرژی اصلی مصرف کرد. گاز طبیعی و نفت تقریباً کل (98 درصد) مصرف انرژی اصلی ایران را تشکیل می‌داد و مابقی از طریق انرژی‌های برق‌آبی، زغال‌سنگ، هسته‌ای و انرژی‌های تجدید پذیر غیرآبی تأمین شد. مصرف انرژی اصلی ایران از سال 2004 تاکنون تقریباً 50 درصد افزایش داشته است. به‌منظور مهار استفاده بی‌رویه از انرژی و محدود کردن رشد تقاضای داخلی، دولت ایران اصلاح یارانه‌های انرژی را در دستور کار قرار داده و قیمت بنزین، گاز طبیعی و برق را افزایش داده است. فاز نخست این اصلاحات در سال 2010 اجرا شد و فاز دوم در سال 2014 اجرایی گردید.

بر اساس این گزارش شرکت ملی نفت ایران مسئول تمام پروژه‌های بالادستی نفت و گاز ایران است. قانون اساسی ایران مالکیت خصوصی منابع طبیعی را ممنوع کرده است. اما شرکت‌های نفتی بین المللی می‌توانند از طریق قراردادهای بیع متقابل در اکتشاف و توسعه فازهای مختلف منابع طبیعی مشارکت کنند.

ایران قصد دارد مدل قراردادهای خارجی خود را تغییر دهد تا به شرکت‌های نفتی بین المللی اجازه دهد در تمام مراحل یک پروژه بالادستی از جمله تولید مشارکت داشته باشند. اما تحریم‌های غرب بر سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی ایران تأثیر گذاشته و موجب محدود شدن فن‌آوری و تخصص مورد نیاز برای توسعه ظرفیت میادین نفت و گاز این کشور شده است.

* ایران یک‌دهم نفت جهان را در خود جای داده است

ایران تقریباً 10 درصد کل منابع نفتی جهان و 13 درصد منابع نفتی اوپک را در اختیار دارد. حدود 70 درصد ذخایر نفت خام ایران در ساحل و مابقی عمدتاً در آبهای خلیج فارس قرار دارد و ایران همچنین دارای ذخایر نفتی اثبات شده‌ای (تقریباً 500‌میلیون بشکه) در دریای خزر است، هرچند که در حال حاضر فعالیت اکتشافی‌ای در این منطقه انجام نمی‌گیرد. ایران تعدادی میادین نفتی مشترک در دریا و خشکی با کشورهای همسایه شامل عراق، قطر، کویت و عربستان نیز دارد.

بر اساس برآوردها، تا ژانویه 2015، ایران 158میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثبات شده داشته است. بیشتر ذخایر نفتی ایران دهه‌ها قبل کشف شده‌اند. بر اساس گزارش مؤسسه کلاید اند کو، تقریباً 80 درصد ذخایر ایران قبل از 1965 کشف شده‌اند.

ایران در سال 2014، روزانه 3.4میلیون بشکه نفت و سایر انرژی‌های مایع تولید کرد که 2.8میلیون بشکه آن نفت خام بود. تولید نفت ایران به‌دلیل تحریم‌ها، از حدود 3.7میلیون بشکه در سال 2011 به 2.7میلیون بشکه در سال 2013 کاهش یافت.

بیشتر نفت خام ایران به‌طور کلی دارای سولفور متوسطی است. دو نوع نفت سنگین و سبک ایران، بیش از 80 درصد ظرفیت تولید نفت کشور را تشکیل می‌دهد. این دو نوع نفت از میادین واقع در خشکی به دست می‌آیند که بسیاری از آنها میادینی قدیمی هستند که با کاهش طبیعی میزان تولید مواجه‌اند. بر اساس اعلام آژانس بین المللی انرژی، حدود نیمی از تولید نفت ایران از میادینی حاصل می‌شود که بیش از 70 سال سن دارند که از جمله می‌توان به اهواز ــ اسمری، مارون و میادین گچساران اشاره کرد. شرکت ملی نفت ایران از طریق تکنیک‌های ای‌اوآر تلاش کرده این کاهش تولید را جبران کند. دیگر جریان‌های نفتی ایران عبارتند از فروزان، سروش/نوروز، درود، سیری و کمربند لاوان.