حبس ۲۵۰ میلیارد دلار ثروت ملی در خانه‌های خالی

به گزارش «صما» در تازه‌ترین اظهارنظرها درباره معضل واحدهای خالی از سکنه، معاون مسکن و ساختمان از واژه تله برای توصیف این واحدها استفاده کرد و گفت: دویست میلیارد دلار سرمایه‌ در خانه‌های خالی به تله افتاده است. دو سال پیش نیز عبده تبریزی – مشاور اقتصادی وزیر راه ارزش خانه‌های خالی بدون سکنه در کشور را 20 میلیارد دلار برآورده کرده بود. هم‌زمان اخیرا عباس آخوندی نیز در سال جاری در مراسم بنیاد مسکن از خانه‌های خالی سخن راند و گفت واحدهای مسکونی خالی از سکنه ۲۵۰ میلیارد دلار ثروت ملی را محبوس کرده‌اند.

 موضع‌گیری مسئولان درباره آمارهای خالی از سکنه در حالی صورت می‌گیرد که عموما راهکار و نسخه کارآمدی برای حل بحران خانه‌های خالی از سکنه عنوان نمی‌شود. البته می‌توان گفت که دم دست‌ترین نسخه‌ای که مسئولان درباره آن متفق‌القول هستند و به‌عنوان یک نسخه راهگشا برای حل بحران خانه‌های خالی از سکنه عنوان می‌کنند اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سکنه است، موضوعی که هرگز جنبه عملیاتی پیدا نکرد چراکه عموما راهکارهای دور زدن این قانون فراهم است و صاحبان خانه‌های خالی به‌خوبی واقف هستند ازچه ترفندهایی ملک خود را از اتهام خانه خالی بودن خارج کنند.

 مضاف بر این باید در نظر داشت که دریافت مالیات از این املاک مشروط به فراهم بودن زیرساخت‌های این امر است به‌طوری‌که لازمه تحقق این مهم دارا بودن بانک اطلاعاتی جامع و کامل از ساختمان‌ها و املاک است که در این زمینه اگرچه وزارت راه وعده‌هایی مبنی بر احداث این سامانه کرده است اما تاکنون در اجرایی کردن آن ناکام مانده است.

 البته هم‌زمان گروهی دیگر بر این باورند چنانچه از سازنده‌ها حمایت‌های مالی شود و در صورت برقراری تعامل مطلوب بین بانک‌ها و موسسه‌های مالی این امکان وجود خواهد داشت که خانه‌های خالی به بازار مصرفی مسکن تزریق شود؛ اما به‌طور کل این اظهارنظرها و سناریوها در حالی است که در عمل توفیقی برای حل این مساله نداشته‌اند.

 بنابراین می‌توان گفت که عملا تاکنون راه چاره‌ای که دولت بتواند محتکران مسکن را ملزم کند که ملک خود را به بازار تزریق کنند پیدا نشده است. در چنین شرایطی فقط ارائه آمارهای نگران‌کننده درباره سرمایه‌های بلوکه‌شده در این خانه‌های خالی است که هر بار به‌عنوان یک تلنگر عنوان می‌شود تا نشان داده شود که در شرایط بحرانی بازار مسکن که روزبه‌روز بر شکاف بین عرضه و تقاضای مسکن افزوده می‌شود، چه حجمی از سرمایه‌ها در این بازار بلوکه ‌شده‌اند.

 البته در برابر نگرانی‌هایی که دولت درباره واحدهای خالی از سکنه مطرح می‌کند و نسبت به حبس سرمایه در این واحدها هشدار می‌دهد، برخی از کارشناسان بر این باورند دیدگاهی که می‌گوید سرمایه در این واحدها گیرکرده اساسا نادرست است چراکه پول در این واحدها تبدیل به کاشی، سیمان، آهن‌آلات و... شده است و دوباره به سیستم اقتصادی بازگشته است.

 البته در جدیدترین موضع‌گیری درباره خانه‌های خالی از سکنه مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن اعلام کرد: به دنبال برگزاری جلسه اتاق فکر در معاونت مسکن در هفته گذشته و اعلام جزئیات آمار خانه‌های خالی و خانه‌های دوم، دفتر اقتصاد مسکن بررسی درباره مدل‌های جهانی موفق برای مصرفی شدن خانه‌های بلااستفاده را آغاز کرده است.

 علی چگینی گفته در برخی کشورهای اروپایی که طی سال‌های اخیر با چالش رشد خانه‌های خالی مواجه بودند، تجربیات موفقی وجود دارد که قصد داریم از آنها، مشروط به قابل‌اجرا بودن در بازار مسکن کشورمان با توجه به مقررات و قوانین حقوقی حاکم بر بازار ملک، استفاده کنیم.

 چگینی با اشاره به بازار خانه‌های دوم افزوده است تاکنون همه صاحب‌نظران و مسئولان از وجود خانه‌هایی که مقطعی از سال، مالکان آن‌ها از آن استفاده می‌کنند، مطلع بودند اما آماری از این نوع املاک وجود نداشت و تازه در جریان سرشماری و در نشست اتاق فکر مسکن، برای اولین بار، آمار 1/ 2 میلیونی از خانه‌های دوم اعلام شد. چگینی معتقد است بخش اصلی سیاست‌گذاری باید در جهت کنترل روند رشد تعداد خانه‌های خالی تنظیم شود و هم‌زمان، هزینه‌ نگهداری خانه خالی و خانه دوم برای مالکان از طریق واقعی سازی عوارض شهری و مالیات‌های محلی متحول شود.