صرف داشتن ساختمان‌های امن کفایت نمی‌کند

به گزارش ایسنا، محسن تهرانی‌زاده، عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه امیرکبیر در کارگاه تخصصی درس‌هایی از زلزله کرمانشاه و سرپل ذهاب که امروز به همت نمایندگی ملی فدراسیون بین‌المللی بتن (fib) در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد، زلزله کرمانشاه و سرپل ذهاب را جزو زلزله‌های با شدت بالا دانست و گفت: این زلزله علاوه بر تلفات جانی، خسارات ساختمانی زیادی نیز به وجود آورد که مهمترین آن در شهرهای سرپل ذهاب و اسلام آباد غرب به وقوع پیوسته است.

وی با بیان اینکه هنوز تعادل زمین حاصل نشده، اظهار کرد: امکان وقوع پس لرزه‌ها در نقاط مختلف کشور وجود دارد و ما در این خصوص نیازمند تجهیز علمی و اجرایی هستیم.

تهرانی‌زاده سه کمربند اصلی زلزله در جهان را کمربند نوار محیط اقیانوس آرام، کمربند نوار هیمالیا – آلپ (آلپاید) و نوار وسط اقیانوس اطلس در امتداد شمال – جنوب اعلام کرد و افزود: ایران در ناحیه کمربند نوار هیمالیا – آلپ (آلپاید) واقع شده است.

وی آنگاه به شرح نحوه انتقال انرژی‌های حاصل شده از زلزله به پی ساختمان پرداخت و گفت: زلزله یک لرزش واحد نیست، بلکه به صورت دسته‌ای از لرزش‌ها به وقوع می‌پیوندد.

این عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه امیرکبیر با اعلام اینکه در 30 سال گذشته 4 مورد زلزله بسیار شدید در ایران رخ داده، لازمه حفظ وضعیت پایدار را داشتن شهر امن دانست و اضافه کرد: صرف داشتن ساختمان‌های امن کفایت نمی‌کند.

تهرانی‌زاده در ادامه با ارزیابی خطرپذیری شهرهای بزرگ در برابر زلزله، بیان کرد: عناصر آسیب‌پذیر در شهرهای بزرگ از انواع طبیعی، زیست محیطی،‌ انسانی، اجتماعی، فرهنگی – شهری و نیز عناصر اقتصاد شهری، مدیریت شهری،‌ عناصر زیرساخت شهری، تاسیسات شهری، سیستم حمل و نقل، آتش نشانی، اورژانس و بیمارستان‌ها هستند.

این عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه امیرکبیر ضمن اشاره به نزدیکی گسل‌های تهران به بستر شهری عوامل موثر در آسیب پذیری ساختمان‌های کشور را شکل ساختمان، سختی، مصالح نرم، اجزای غیر سازه‌ای و غیره... اعلام کرد و توضیح داد: ساختمان‌های قدیمی ما که عمدتا با استفاده از طاق‌های ضربی و دیوارهای حمال (باربر) بنا شده،‌ هیچ گونه مقاومتی در برابر زلزله ندارند.

وی افزود: ساختمان‌های آجری نیز به سبب ترد بودن مصالح، در برابر زلزله استقامت چندانی از خود نشان نمی‌دهند. این در حالی است که اگر در ساخت ساختمان‌های فلزی دقت لازم به عمل آید، این سازه‌ها می‌توانند انعطاف‌پذیری بالایی در برابر زلزله داشته باشند.

تهرانی‌زاده ضمن تاکید بر مساله پهنه‌بندی ژئوتکنیک مشخصات و ساختار محل احداث بنا را مهم و تاثیرگذار دانست و اضافه کرد: در این زمینه کاتالوگ از زمین‌لرزه‌های ایران تهیه شده که شامل دو بخش زلزله‌های ثبت شده در تاریخ و زلزله‌های ثبت شده به وسیله دستگاه می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه امیرکبیر از اضافه شدن بخش‌های ژئوتکنیک لرزه‌ای (فصل 6 ) و نیز اجزای سازه‌ای (فصل 4) به آئین‌نامه استاندارد ملی 2800 خبر داد و بیان کرد: اثرات این دو مساله در زلزله کرمانشاه نیز به خوبی قابل مشاهده است.

وی ضمن اظهار تاسف از متوقف شدن روند مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها، خاطرنشان کرد: سیاست‌های کلی پیشگیری و کاهش آسیب‌های زلزله در سال 83 ابلاغ شد. یک بند این لایحه این بود که ایران طی 10 سال آینده در برابر زلزله مقاوم شود که متاسفانه این مقاوم‌سازی صورت نگرفت.

تهرانی‌زاده یادآور شد: در ساعت 18:18 دقیقه (به وقت جهانی) در روز 12  نوامبر 2017 زلزله‌ای به بزرگی 7.3 دهم ریشتر در 10 کیلومتری ازگله و حدود 37 کیلومتری شمال غرب شهرستان سرپل ذهاب از استان کرمانشاه واقع در مرز ایران و عراق به وقوع پیوست. پیش از وقوع این زلزله 3 پیش لرزه بین 1.9 دهم تا 4.7 دهم ریشتر اتفاق افتاد. این در حالی است که سرپل ذهاب تاکنون 1600 پس لرزه بین 1.4 دهم تا 4.7 دهم را نیز از سر گذرانده است.