راه‌اندازی بورس مسکن کجای راه قرار دارد؟

سعید اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر این‌که هنوز جزییات فروش مسکن در بورس مشخص نیست، اظهار کرد: این موضوع یک ایده بوده که چند هدف را دنبال می‌کند؛ نخست شفاف شدن معاملات مسکن است و دوم اینکه افرادی که توان مالی آن‌ها به‌اندازه خرید یک واحد مسکونی نیست، این امکان را داشته باشند که خود را در مقابل افزایش قیمت تا حدی پوشش دهند. برای مثال اندازه ۲۰ متر پول مسکن دارند و قادر نیستند یک واحد مسکونی بخرند اما اگر خریدی هم نکنند و قیمت مسکن افزایش یابد، همین توان را هم از دست می‌دهند. در این راستا این امکان برای آن‌ها فراهم می‌شود که به‌اندازه ۲۰ متر فعلا خرید کنند که اگر افزایش قیمت شد، ۲۰ متر را داشته باشند.

وی ادامه داد: البته راه‌اندازی بورس‌های مسکن مشکلاتی دارند؛ اولا به‌طور سراسری در دنیا تجربه جدی ندارد و بیشتر بورس‌های محلی این کار را انجام می‌دهند. بیشتر ابزارهای وابسته در بورس‌ها معامله می‌شود و دلایل آن هم متعدد است. ازجمله اینکه مسکن خاصیت اصلی کالاهای بورسی را که مهم‌ترین آن‌ها همگن بودن است را ندارد. برای مثال وقتی دو نفر سهم یک شرکت را می‌خرند، همه شرایطشان مانند کسب سود و... مشابه یکدیگر است اما در مورد مسکن این‌طور نیست. حتی قیمت واحدهای مسکونی در یک مجتمع مسکونی هم با هم تفاوت دارد. به همین دلیل راه‌اندازی بورس مسکن پیچیدگی فنی دارد.

عضو شورای عالی بورس با بیان این‌که عزم جدی برای راه‌اندازی بورس مسکن وجود دارد، گفت: امیدوارم در فروش واحدهای وابسته به نهادهای دولتی و حاکمیتی و ایجاد شفافیت سریع کار کنیم که گشایش‌هایی در اقتصاد کشور ایجاد شود اما این موضوع پیچیدگی‌های فنی خود را دارد. شاید مجبور باشیم از ساده‌ترین نوع شروع کنیم و بعد اصلاحاتی انجام دهیم. چندین جلسه حول محور این موضوع پیش‌رو است و درحال حاضر تا جایی که من اطلاع دارم بیشتر شبیه یک ایده است که سازوکارهای آن هنوز مشخص نشده است.

اسلامی ادامه داد: یکی از راهکارها این است که یک پروژه مشخص برای مثال یک پروژه ۵۰ هزار متری را می‌توان به ابزارهایی که مورد معامله واقع شود تبدیل کرد. از این جنس کارها می‌شود انجام داد که به‌سادگی کمک کند که این ابزارها راه بیافتد. البته در آن صورت مسکن وارد بورس نشده است بلکه پروژه وارد بورس شده است.

تفاهم‌نامه وزارت راه با سازمان بورس

بر اساس این گزارش، ۱۶ اردیبهشت‌ماه سال جاری تفاهم نهایی بین وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس برای تامین مالی پروژه‌های مسکن و حمل‌ونقل از طریق بازار سرمایه انجام و اعلام شد در فاز اول قرار است ۱۰۰۰ واحد مسکونی از این طریق تامین مالی شود. فعال کردن صندوق‌های زمین و ساختمان و تامین زمین موردنیاز تولید مسکن با اصلاح آیین‌نامه بر اساس مشکلاتی که سازمان ملی زمین و مسکن، شرکت عمران شهرهای جدید و شرکت بازآفرینی داشت در جریان است.

مدیران وزارت راه و شهرسازی معتقدند با اصلاح قانون ساماندهی و تولید و عرضه مسکن تحرکی در بخش تولید مسکن ایجاد می‌شود و می‌توان علاوه بر تامین مسکن تامین خدمات و توسعه شهری را نیز هم‌زمان انجام داد.

در حال حاضر تفاهمی با سازمان بورس انجام ‌شده تا تامین سرمایه مستقیم بخش خصوصی در صندوق زمین و ساختمان محقق شود. چنانچه بخش خصوصی و فعالان صنعت ساخت‌وساز، بخشی از صندوق‌ها را اجاره کنند توان تامین اعتبار صندوق‌ها وجود دارد. از سوی دیگر آن‌طور که محمود محمودزاده - معاون وزیر راه و شهرسازی - گفته است، امکان خریدوفروش سهام مسکن که تحت عنوان خرید متری مسکن شناخته می‌شد، در بازار سرمایه ایجاد شده است.