سهم ناچیز نیروگاه‌های تجدیدپذیر در تولید برق کشور

به گزارش ایرنا، انرژی‌های تجدیدپذیر که از آن به نام انرژی پاک هم نام برده می‌شود از بهترین انرژی‌های سازگار با محیط‌زیست به شمار می‌روند که جایگزین بسیار مناسبی هم برای انرژی‌های با منشا فسیلی هستند.

ایران باوجود ۳۰۰ روز آفتابی از مجموع ۳۶۵ روز سال در بیش از دوسوم مساحت خود و متوسط تابش ۴.۵ تا ۵.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز یکی از کشور‌های با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی است.

انرژی خورشیدی می‌تواند هم برای گرمایش، پخت‌وپز و هم برای تامین روشنایی مورداستفاده قرار گیرد بدون آنکه نیازی به شبکه انتقال گسترده و یا حتی مصرف سوخت‌های فسیلی باشد.

با توجه به این فرصت، تاکنون ۱۲۰ نیروگاه تجدیدپذیر در کشور ساخته شده و ظرفیت این نیروگاه‌ها ۸۵۰ مگاوات است که ۸۰۰ مگاوات آن از محل تجدیدپذیرهاست و ۵۰ مگاوات نیز از محل صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی حاصل شده است.

این ۱۲۰ نیروگاه شامل، ۵۵ نیروگاه خورشیدی و ۱۹ نیروگاه بادی و بقیه نیروگاه‌های کوچک آبی و زیست‌توده هستند که اکثر آن‌ها با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام شده است.

چندی پیش «همایون حائری» معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی نیز گفت: ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های نو در داخل کشور در طول سال‌های ۹۴ تا ۹۸ رشد چهاربرابری داشته است.

وی افزود: ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های نو در داخل کشور ۲۰۰ مگاوات در سال ۹۴، بود و تا پایان سال ۹۸ به بیش از ۸۰۰ مگاوات رسید.

تکلیف قانونی چیست؟

بر اساس قانون پنج‌ساله برنامه ششم توسعه (۱۴۰۰- ۱۳۹۶) دولت باید سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک را تا پایان اجرای آن به حداقل پنج درصد برساند.

ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه تاکید دارد که دولت مکلف است سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک را با اولویت سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی (داخلی و خارجی) با حداکثر استفاده از ظرفیت داخلی تا پایان اجرای قانون برنامه (سال ۱۴۰۰) به حداقل پنج درصد ظرفیت برق کل کشور برساند.

همچنین بر اساس تصویب‌نامه هیئت‌وزیران در سال ۹۵ و با استناد به اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر شده وزارتخانه‌ها، موسسه‌ها و شرکت‌های دولتی و نهاد‌های عمومی غیردولتی، بانک‌ها، شهرداری‌ها، بر اساس فهرستی که وزارت نیرو تعیین و منتشر کرده، وظیفه دارند در دو سال حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین کنند.

تاکیدات قانونی در عمل چقدر محقق شده است؟

بااین‌حال مدیرکل دفتر مطالعات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ایران دراین‌باره می‌گوید: برنامه ششم توسعه که شروع آن از سال ۹۶ بوده و تا پایان سال ۱۴۰۰ ادامه دارد، بندی دارد که بر اساس آن ۵ درصد ظرفیت کل نیروگاه‌های کشور باید نیروگاه تجدید پذیر باشد.

«رضا صمدی» اضافه کرد: برآورد‌ها نشان می‌دهد حدود ۸۵ هزار مگاوات ظرفیت کل نیروگاه‌های کشور است که بر اساس قانون برنامه ششم توسعه باید حدود چهار هزار مگاوات از نیروگاه‌ها تبدیل به نیروگاه تجدیدپذیر می‌شد، اما اکنون چیزی بیش از ۸۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در کشور وجود دارد.

وضعیت فعلی چگونه است؟

معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، اما معتقد است، افزون بر ۵۰۰ مگاوات تا پایان دولت دوازدهم، بر ظرفیت موجود انرژی‌های تجدید پذیر در کشور اضافه خواهد شد.

«محمد ساتکین» اظهار داشت: هم‌اینک حدود ۸۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر و انرژی‌های نو در کشور در حال اجراست و به همین میزان نیز وارد مدار بهره‌برداری شده است.

وی ادامه داد: تا قبل از سال ۹۲ حضور بخش خصوصی و ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کل کشور حدود پنج درصد بود.

ساتکین اضافه کرد: علاوه بر اشتغال‌زایی و رونق تولید، کاهش میزان آلاینده‌های زیست‌محیطی، تنوع‌بخشی به سبد انرژی و تقویت شبکه‌های برق به خاطر تولید در محل مصرف ازجمله دستاورد‌ها و مزایای نصب نیروگاه‌های تجدیدپذیر است.

رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) بیان داشت: بهره‌برداری از این ۸۰۰ مگاوات ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های تجدید پذیر، موجب جلوگیری از نوسانات برق و همچنین سبب کاهش ۴۷۰ میلیون کیلووات ساعت تلفات در شبکه برق کشور شده است.

ساتکین اضافه کرد: همچنین بهره‌برداری از این نیروگاه‌های نو از انتشار ۴۵ هزار و ۴۲۴ تن آلاینده‌های زیست‌محیطی جلوگیری خواهد کرد.

معاون وزیر نیرو اظهار داشت: یکی از برنامه‌های راهبردی این وزارتخانه این است که ۲ درصد از ظرفیت کل نیروگاه‌های موجود در کشور را از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر که بخش عمده‌ای از آن نیز نیروگاه‌های خورشیدی خواهد بود، تامین کند.

وی گفت: تاکنون از طریق فرآیند تشویقی و خرید تضمینی برق از بخش خصوصی، ۸۳۴ مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر با جذب ۱۴۳ هزار میلیارد ریال سرمایه بخش خصوصی در کشور احداث شده که بیش از ۹۵ درصد آن در دولت تدبیر و امید محقق شده است.

ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور که در ابتدای دولت یازدهم به ۱۶۵ مگاوات رسیده بود، در اردیبهشت‌ماه امسال به مگاوات رسید که نشان‌دهنده رشد حدود پنج برابری است.

ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی کمتر از ۶ مگاوات بوده که این رقم در ابتدای دولت یازدهم به ۱۶۵ مگاوات رسید و این امر بیانگر آن است که ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در سال‌های دولت تدبیر و امید با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است.

آخرین آمار منتشرشده از سوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران نشان می‌دهد تا پایان اردیبهشت‌ماه امسال سهم انرژی‌های خورشیدی در تولید برق کشورمان با ۶۳ نیروگاه ۴۴ درصد، انرژی بادی با ۲۰ نیروگاه سهمی ۳۴ درصدی، نیروگاه‌های برق‌آبی سهمی ۱۲ درصدی، تولید برق از بازیافت حرارتی توربین‌های انبساطی دو درصد و زیست‌توده یک درصد است.