اثرات مثبت و منفی بورس املاک بر بازار مسکن

به گزارش ایسنا، روز چهارم تیرماه ۱۳۹۹ در یک‌صد و هشتاد و هفتمین جلسه شورای عالی بورس و اوراق بهادار، تاسیس بورس املاک، مستغلات و امتیازات با سرمایه ثبت‌شده ۵۰۰۰ میلیارد تومان به تصویب رسید. سازمان بورس مکلف شده حداکثر تا چهار ماه آینده، مقدمات لازم را برای راه‌اندازی بورس املاک به‌عنوان پنجمین بورس کشور فراهم کند.

این فاصله زمانی امکان می‌دهد تا با تضارب آرا، ضمن بررسی کارشناسی برای استفاده مطلوب از بورس املاک، اثرات مثبت و منفی آن چکش‌کاری شود؛ هرچند به نظر می‌رسد با توجه به تاثیر سهم ۳۵ درصدی بخش مسکن در اقتصاد ملی و نیاز سالیانه یک‌میلیون واحد مسکونی، دولت عزم خود را برای راه‌اندازی بورس املاک جزم کرده است.

مطابق اعلام دبیر شورای عالی بورس و اوراق بهادار، سه گروه سهامداری بورس املاک، مستغلات و امتیازات ۳۵ درصد تشکل‌های بخش خصوصی و تعاونی، ۳۵ درصد نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی و ۳۰ درصد نیز عامه مردم خواهند بود.

۳۵ درصد از این سهام که در اختیار تشکل‌های بخش خصوصی قرار می‌گیرد توسط اتاق تعاون و اتاق بازرگانی مشخص شده و فعالان صنعت ساخت‌وساز در آن حضور خواهند داشت. ۳۵ درصد گروه سهامداری نیز مربوط به نهادهای عمومی و غیردولتی است که مالکیت بخش عمده‌ای از زمین‌های کشور را در اختیار دارند. در این بخش، بورس املاک می‌تواند زمین‌هایی که به‌نوعی در انحصار شرکت‌های دولتی و تقریباً بلااستفاده رها شده را به حوزه ساخت‌وساز بیاورد. از طرف دیگر ۳۰ درصد سهام بورس جدید از طریق پذیره‌نویسی عام عرضه می‌شود که سهامداران حقیقی می‌توانند اقدام به خریدوفروش متری مسکن کنند. بخشی که اگر مدیریت نشود می‌تواند نوساناتی را در بازار مسکن رقم بزند.

بورس املاک موافقان و مخالفانی دارد؛ مخالفانی که می‌گویند در هیچ کجای جهان بورس مسکن وجود ندارد بلکه آنچه تحت عنوان بورس از آن یاد می‌شود صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان است که با جذب سرمایه‌های خرد، معمولا رونق ساخت‌وساز می‌آورد؛ اما آنچه در ۳۰ درصد بورس املاک و مستغلات قرار است انجام شود خریدوفروش متری مسکن توسط سرمایه‌گذاران خرد است که نگرانی‌هایی بابت ایجاد التهاب در بازار مسکن ایجاد کرده است.

از طرف دیگر بورس یکی از نقدشونده‌ترین بازارهاست و در مقابل، مسکن بازاری است که نقش شوندگی پایینی دارد. به همین دلیل نقد شوندگی بالای بورس ممکن است شخص را وسوسه کند که سرمایه‌گذاری خود در بورس مسکن را به هر دلیلی به پایان برساند تا از نقدینگی خود در جای دیگری استفاده کند. این می‌تواند به‌یک‌باره دست سازندگانی که پروژه آن‌ها بین یک تا دو سال طول می‌کشد را از منابع موجود خالی کند.

یک نماینده: بورس املاک بدون نظارت اثرات منفی بر بازار مسکن دارد

علیرضا پاک‌فطرت عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به برنامه‌ریزی دولت برای راه‌اندازی بورس املاک و مستغلات گفته است: راه‌اندازی بورس املاک و مستغلات می‌تواند اقدام مثبتی برای جمع‌آوری نقدینگی در سطح جامعه باشد به‌شرط آنکه دولت و سازمان بورس، نظارت دقیقی بر عملکرد بورس املاک داشته باشند. اگر در این بخش کنترلی صورت نگیرد قطعاً بورس املاک اثرات منفی بر بازار مسکن خواهد داشت.