آینده انرژی باد در ایران چه خواهد بود؟

به گزارش ایسنا ایران با داشتن ظرفیت قابل‌توجه انواع انرژی‌ها تجدیدپذیر و به‌ویژه انرژی بادی، می‌تواند علاوه بر تأمین بخشی از انرژی موردنیاز خود از این منابع، اثرات زیان‌بار تولید انرژی از منابع فسیلی را کاهش داده و موجبات توسعه مناطق محرومی همچون استان سیستان و بلوچستان را که از بادخیزترین و درعین‌حال محروم‌ترین مناطق کشور است فراهم آورد.

دورنمای آینده اقتصادی استفاده از انرژی باد در ایران بیانگر این است که استفاده از این انرژی موجب صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی به‌عنوان سوخت می‌شود. صرفه‌جویی حاصله در درجه اول موجب حفظ فرآورده‌های نفتی شده که امکان صادرات و مهم‌تر اینکه تبدیل آن را به مشتقات بسیار زیاد پتروشیمی با ارزش‌افزوده بالا فراهم می‌سازد.

در درجه دوم تولید الکتریسیته از این انرژی فاقد هرگونه آلودگی زیست‌محیطی بوده که همین عامل کمک شایانی به حفظ طبیعت سالم محیط‌زیست کرده و درنتیجه مسیر برای دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی فراهم می‌شود. استفاده از انرژی باد در ایران علاوه بر عمران و آبادانی موجبات ایجاد مشاغل جدید شده و بالاخره با بومی‌سازی فن‌آوری انرژی باد اقتصاد کشور رشد بیشتری می‌یابد.

در ارزیابی نیروگاه‌های بادی، هزینه‌ها و درآمدهای طرح، مدت‌زمان برگشت سرمایه، قیمت انرژی الکتریکی تولیدی و نرخ بازده داخلی سرمایه، شاخص‌های نهایی برای مقایسه کامل مؤلفه‌های مختلف است. ازآنجاکه برای گسترش سیستم عرضه انرژی الکتریکی توسعه پایدار را تعقیب می‌کنیم باید تمام هزینه‌ها و منافع اجتماعی هر مولد را مدنظر قرار دهیم.

باید در نظر داشت از بین صرفه‌های اقتصادی و غیراقتصادی تنها هزینه دفع آلاینده‌های زیست‌محیطی و تصفیه گازهای مضر متصاعد از نیروگاه‌های فسیلی می‌تواند به‌صورت کمی در محاسبات وارد شود. این هزینه‌ها درواقع دربرگیرنده تمام اثرات زیست‌محیطی آلاینده‌ها در کوتاه‌مدت و بلندمدت از قبیل تولید Sox و Nox و Cox و هیدروکربورها و سایر گازهای سمی، آلودگی آب‌وخاک و ایجاد باران‌های اسیدی و تولید گازهای گلخانه‌ای است.

در ضمن طبق اعلام سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق هزینه تولید برق از انرژی باد در دو دهه گذشته به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته است. برق تولیدشده توسط انرژی باد در سال ۱۹۷۵، ۳۰ سنت برای هر کیلووات ساعت بوده اما اکنون به کمتر از ۵ سنت رسیده است. توسعه توربین‌های جدید قیمت را نیز کمتر خواهند کرد. همچنین در دنیا پنج کشور آلمان، آمریکا، اسپانیا، دانمارک و هند پیشتاز دیگران هستند و کل ظرفیت نصب توربین‌های بادی در دنیا تا پایان سال ۲۰۰۴ میلادی برابر ۶۱۶.۴۷ گیگاوات است.

در ضمن کل سرمایه در گردش صنعت انرژی باد جهان در سال ۲۰۰۲ میلادی برابر با ۱۳۸۱ خورشیدی برابر ۷ میلیارد یورو بوده است. قیمت سرمایه‌گذاری انرژی باد در حدود ۱۰۰۰ دلار بر کیلووات برآورد می‌شود که در حدود ۷۵۰ دلار آن به هزینه تجهیزات و مابقی به هزینه‌های آماده کردن سایت و نصب و راه‌اندازی مرتبط می‌شود. در چند سال اخیر با بزرگ‌تر شدن سایز توربین‌های تجاری، قیمت سرمایه‌گذاری آن‌ها کاهش یافته است.

ظرفیت ایران در انرژی بادی بی‌نظیر است

این در شرایطی است که طبق گفته‌های محمد ساتکین رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران ظرفیت کشورمان در انرژی بادی بی‌نظیر است، بخش انرژی خورشیدی ایران از بهترین مناطق جهان است و تلاش می‌شود از این ظرفیت‌ها به بهترین نحو استفاده شود.

وی با بیان اینکه شمال زابل، خواف و دوروح سه منطقه بادخیز در شرق کشورمان هستند که بخش زابل ارزشمندترین بخش ازنظر تولید انرژی بادی است و ظرفیت تولید حدود ۳۰۰۰ مگاواتی برای آن پیش‌بینی شده است.

وی خواف را دارای یکی از بی‌نظیرترین بادهای جهان توصیف کرد و خاطرنشان ساخت: پیش‌بینی تولید بیش از ۱۰۰۰ مگاوات برق از این بادها صورت گرفته است.

ساتکین منطقه دوروح را هم از بهترین مناطق بادخیز شرق کشور توصیف کرد که در هفته‌های اخیر یک نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی در آن نصب شده و ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود بتوان از این ناحیه نیز چند هزار مگاوات برق تولید کرد.

معاون وزیر نیرو به تدوین اطلس باد کشور توسط سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق اشاره کرد و آن را یکی از دقیق‌ترین اطلس‌های تدوین‌شده در سطح جهان توصیف کرد. هنگام تدوین اطلس برای به دست آمدن دقیق‌تر زوایا حتی به خاک افغانستان نفوذ صورت گرفته و با کمک شرکت‌های آلمانی و دانمارکی این اطلس که در نوع خود بی‌نظیر است تدوین شود. احتمال انجام پروژه‌های مشترک در زمینه تولید برق از ظرفیت بادی در آینده دور از انتظار نخواهد بود.

سهم انرژی بادی و خورشیدی در تولید برق دو برابر شد

در جهان نیز مسیر توسعه انرژی بادی درحال‌توسعه است تا جایی که بر اساس اعلام تحلیل گروه محیط‌زیستی انگلیسی امبر سهم انرژی بادی و خورشیدی در سبد جهانی تولید برق طی پنج سال گذشته دو برابر شد و جهان را به مسیر محدود کردن پیامدهای گرمایش جهانی نزدیک کرد.

منابع تجدیدپذیر حدود ۱۰ درصد از برق در اکثر نقاط جهان را در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ تشکیل دادند. با تعطیلی‌هایی که برای مهار شیوع ویروس کرونا انجام گرفت و تقاضای کلی برای برق را کاهش داد و به تجدیدپذیرها فرصت داد سهمشان را بهبود ببخشند، کربن‌زدایی شبکه برق امسال تقویت شد.

امبر به تحلیل تولید برق در ۴۸ کشوری که در ۸۳ درصد از تولید برق جهانی سهم دارند پرداخت و یافته‌های این بررسی نشان داد نیروی بادی و خورشیدی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافت درحالی‌که تقاضای جهانی تحت تاثیر پاندمی ویروس کرونا سه درصد کاهش داشت.

هم‌زمان با توسعه توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی، سهم زغال‌سنگ از سبد تولید برق در سراسر جهان کاهش پیدا کرده است و در برخی از کشورها که عمدتا کشورهای اروپای غربی هستند، زغال‌سنگ از تولید نیرو حذف شده است.