پنجره‌ایرانیان؛ باوجودآنکه حدود ۷۷ درصد خریدوفروش‌ها در بازار مسکن ایران را معاملات سوداگرانه تشکیل می‌دهد، هنوز طرح مالیات بر عایدی سرمایه اندر خم یک کوچه قرار دارد و از کمیسیون اقتصادی مجلس فراتر نرفته است.
به گزارش ایسنا، آخرین وضعیت مالیات بر عایدی سرمایه حاکی از آن است که این طرح هنوز در کمیسیون اقتصادی مجلس در حال بررسی است. هدف این طرح مقابله با معاملات سوداگرانه در بازارهای مسکن، خودرو، ارز، طلا و ... است.
کارشناسان معتقدند اگر این برنامه عملیاتی شود در کنار مالیات بر خانه‌های خالی، تاثیر بسزایی در خروج بازار مسکن از حالت سرمایه‌ای به حالت مصرفی دارد و می‌تواند به کنترل قیمت‌ها منجر شود. البته مالیات خانه‌های خالی به تصویب مجلس رسیده که شورای نگهبان به آن ایراداتی گرفت. مجددا ایرادات برطرف و به شورا ارسال شده که هنوز شورای نگهبان پاسخ نداده است.
بااین‌حال، دولت اولین پیامک‌ها را به صاحبان ۱۰۹ هزار واحد مسکونی خالی ارسال کرده تا در صورت احراز خالی بودن این واحدها به سازمان امور مالیاتی معرفی شوند. از طرف دیگر، طرح مالیات بر عایدی سرمایه در سال ۱۳۹۷ از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مطرح شد اما دولت آبان‌ماه همان سال اعلام کرد که در این زمینه لایحه ارائه می‌دهد.
با گذشت حدود دو سال، هنوز لایحه‌ای در این زمینه ارائه نشده است؛ هرچند مسئولان دولتی می‌گویند که این برنامه در دستور کار قرار دارد و هیچ مانعی برای اجرای آن دیده نمی‌شود. با اجرای مالیات از عایدی سرمایه، اگر یک فرد خانه‌ای را خریداری و سپس اقدام به فروش آن کند، باید از محل سود این معامله، بخشی به‌عنوان مالیات پرداخت شود.
کشورهای جهان برای کنترل تقاضای سوداگرانه در بازار املاک از ابزار مالیات بر عایدی سرمایه استفاده می‌کنند و این پایه مالیاتی در ۱۸۰ کشور جهان اجرا می‌شود. آمریکا، بریتانیا، کانادا، برزیل، چین، فرانسه، روسیه، اسپانیا، ژاپن، ایتالیا، ترکیه، بوتسوانا، قطر، لیبی و ... ازجمله کشورهای توسعه‌یافته، درحال‌توسعه و توسعه‌نیافته‌ای هستند که این مالیات را مورداستفاده قرار می‌دهند. در انگلستان یکی از دلایل اصلی استفاده از مالیات بر عایدی سرمایه، رشد سریع ارزش ملک پس از جنگ جهانی دوم بود. در آن مقطع سوداگران املاک، خانه‌ها را احتکار می‌کردند تا از عایدی سرمایه استفاده کنند.
در این زمینه رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با بیان این‌که ۷۷ درصد معاملات بازار مسکن در ایران را تقاضای سرمایه‌ای تشکیل می‌دهد، اظهار کرد که در این شرایط قیمت‌ها دائما بالا می‌رود و اقشار متوسط و پایین روزبه‌روز از مسکن مناسب دورتر می‌شوند. از سوی دیگر پرش‌های قیمتی در بخش مسکن، کاهش معاملات را در پی دارد و با توجه به پیشران بودن صنعت ساختمان، اقتصاد کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
طبق طرحی که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۷ ارائه کرد مالیات بر عایدی سرمایه بر ارزش دارایی وضع نمی‌شود، بلکه بر افزایش ارزش دارایی یا همان عایدی دارایی وضع می‌شود. به‌طور مثال اگر فردی ملکی را در سال جاری به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان خریداری کند و در سال بعد به قیمت ۱۵۰ میلیون تومان بفروشد، درصدی از ۵۰ میلیون تومان افزایش ارزش دارایی، مشمول پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه خواهد بود. هم‌چنین در طرح پیشنهادی کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس شورای اسلامی، انتقال بین نزدیکان نسبی طبقه اول خانواده شامل والدین و فرزندان و همسر دائم، معاف از مالیات در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر برای تشویق به عرضه مسکن و ساخت، ضروری است اولین انتقال واحدهای مسکونی نوساز از پرداخت مالیات بر عایدی املاک معاف شوند.
