پنجره‌ایرانیان: رئیس دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه شهید رجایی با بیان اینکه استفاده از انرژیهای طبیعی و خورشیدی در ایران صفر است گفت: این در حالی است که حتی کشورهای ضعیف‌تر از کشور ما نیز در این مسیر گام‌های جدی برداشته‌اند.
جمال‌الدین مهدی نژاد در گفت‌وگو با «صما» در خصوص راهکار پیشنهادی برای این موضوع گفت: یک نهاد معتبر شامل وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام‌مهندسی و دایره‌های فنی ساختمانی در شهرداری باید با برنامه‌ریزی در این حوزه، برنامه‌ای بنویسند که این مهم نه به‌عنوان شعار یا قانونی که هیچ‌گاه عملیاتی نمی‌شود، بلکه به‌عنوان یک قانون کاربردی و عملیاتی اجرایی شود.
وی افزود: به این معنا که پروانه‌ها را بر اساس این قوانین و مقررات صادر کنند و ساختمان‌ها از ویژگی‌های خاص و ضروری از نظر امنیتی و الزامات آتش‌نشانی نظیر پله‌های فرار و رعایت برخی اصول درزمینهٔ استفاده از انرژی در اقلیم‌های خاص برخوردار باشند.
مهدی نژاد با تأکید بر اینکه اگر اقلیم را در معماری ساختمان‌ها موردتوجه قرار دهیم هیچ‌کدام از ساختمان‌ها مشابه هم نخواهند شد و متفاوت از هم خواهد بود گفت: احداث ساختمان‌ها در اقلیم مربوطه را می‌توان با تدوین مقررات جدی‌تر و عملیاتی‌تر که اگر کسی به آنها توجه نکند، به آن پروانه ندهند، اجرایی کرد.
معماران ملزم به اجرای دستورات کارفرمایان وصل به رانت
بر اساس اظهارات این مدرس دانشگاه، در حال حاضر در بخش طراحی علمی ساختمان‌ها دو نکته وجود دارد؛ یعنی اگرچه در طراحی علمی، آفرینش و خلاقیت یک معمار مورد احترام است، اما معمار نمی‌تواند به‌تنهایی تصمیم بگیرد که ساختمان به چه شکل باشد و این بهره‌برداران و کارفرمایان هستند که حق تعیین نوع طراحی و معماری ساختمان‌ها را دارند.
مهدی نژاد با انتقاد از اینکه متخصصان باید معماری‌ای را که در سطح شهرها اجرا می‌شود تایید کنند، گفت: این در حالی است که متاسفانه برخی از پروژه‌های بزرگ متصل به رانت هستند و در چنین شرایطی معماران باید به شکل محافظه‌کارانه عمل کنند؛ یعنی معمار ناچار است که به‌طور محافظه‌کارانه، دستورات کارفرمایانی را اجرایی کند که وصل به رانت هستند.
وی بخشی از پروژه‌ها در کشور ما به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در آنها نقش معمار صفر است و به همین دلیل معمولاً ساختمان‌ها را معماران طراحی نمی‌کنند و ساختمان‌ها توسط افراد غیرحرفه‌ای طراحی و اجرا برای اقشار ضعیف و کم‌درآمد طراحی می‌شود که صرفا به دنبال داشتن یک سرپناه هستند.
مهدی نژاد افزود: در چنین شرایطی که عامه مردم فقط به دنبال سرپناه هستند، معماران خلاقیت خود را سرکوب می‌کنند و این در حالی است که در کشور ما فاکتورهای پیچیده‌ای مثل مسائل روان‌شناسی، اجتماعی، امنیت اجتماعی و بصری و... در بخش مسکن وجود دارد که در نبود مسکن، تمامی آنها زیر سوال می‌رود و ساختمان‌هایی مثل مسکن مهر ساخته می‌شود که مشکلات بسیاری دارد.
سازندگان حق احداث هر ساختمانی را نداشته باشند
وی با بیان اینکه در حوزه صدور پروانه فاکتورهای لازم مورد توجه قرار نمی‌گیرد گفت: روال صدور پروانه باید به نحوی باشد که اگر سازنده‌ای به هر یک از فاکتورهای مورداشاره توجه نکند، نباید حق احداث ساختمان را داشته باشد.
مهدی نژاد یکی از این فاکتورها را مربوط به حوزه انرژی دانست و تأکید کرد: متاسفانه زیرساخت جدی هم درزمینهٔ اقدامات عملی و پژوهشی در بخش انرژی وجود ندارد و این در حالی است که باید در هر اقلیم و منطقه‌ای، معماری ساختمان‌ها به‌منظور استفاده از انرژی باید ویژگی‌های خاص خود را داشته باشد.
دانشیار گروه معماری دانشگاه شهید رجایی تأکید کرد: معماری در ایران حداقل باید به چهار اقلیم گرم، خشک، سرد و مرطوب تقسیم شود و باید اصول خود را داشته باشد و دلایل استفاده از انرژی طبیعی هم مشخص و اعلام شود که در صورت نداشتن فاکتورهای لازم، پروانه برای ساختمان‌ها صادر نمی‌شود.
این کارشناس معماری ادامه داد: بااین‌حال مشاهده می‌کنیم که تمام ساختمان‌ها به شیوه مشابه ساخته و اجرا می‌شوند و مشخص نیست که هر ساختمانی مربوط به کدام منطقه از ایران و کدام منطقه جغرافیایی است و پلان و نقشه بسیار ضعیفی که برای ساختمان‌ها طراحی می‌شود، آنها را در کل کشور مشابه هم ساخته است.
مهدی نژاد درعین‌حال با انتقاد از اینکه مردم کشور علاقه‌ای به استفاده از انرژیهای طبیعی و به‌خصوص انرژی خورشیدی ندارند، گفت: در این حوزه صرفا بحث اصول مهندسی مطرح نیست، بلکه مباحث سیاسی و فرهنگی نیز مطرح است.
