پنجره‌ایرانیان: کمتر از یک ماه به انتخابات ریاست جمهوری باقی‌مانده و بازار وعده‌ووعید و شعار داغ‌تر از همیشه است.
به گزارش ایسنا، کاندیداهای ریاست جمهوری برای نشان دادن برتری خود نسبت به سایرین پا در هر قلمرویی می‌گذارند، غافل از اینکه برخی از این برگ برنده‌هایی که رو می‌کنند نه‌تنها باعث برتری آنها نمی‌شود، بلکه به دلیل نداشتن اطلاعات کافی به‌عنوان یک نکته منفی به کارنامه وعده‌هایشان اضافه می‌شود. «پتروشیمی» از همان قلمروهای مذکور است که دادن وعده‌ووعید بر پایه این صنعت، برخی از نامزدهای ریاست جمهوری را به چالش کشید.
پتروشیمی ابتدا سید ابراهیم رئیسی را به چالش کشید. این نامزد ریاست جمهوری وعده‌ای مبنی بر افزایش تولید پتروشیمی ایران به ۱۲ میلیون تن را ارائه کرد که بازتاب‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته است.
وی در جمع نمایندگان اصولگرای مجلس گفته بود «تولید پتروشیمی دو میلیون تن است که ما می‌توانیم آن را به ١٢ میلیون تن برسانیم.» این درحالی است که میزان تولید پتروشیمی ایران هم‌اکنون نزدیک ۶۰ میلیون تن است.
از سوی دیگر محمدباقر قالیباف، دیگر نامزد دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری در برنامه تبلیغاتی خود در تلویزیون مدعی شد با هر یک‌میلیون تن افزایش تولیدات پتروشیمی، دویست هزار شغل مستقیم و چهارصد هزار شغل غیرمستقیم ایجاد می‌شود.
به گفته وی در صنایع پتروشیمی به ازای هر یک‌میلیون تن، ۲۰۰ هزار شغل به‌صورت مستقیم و ۴۰۰ هزار شغل غیرمستقیم ایجاد می‌شود؛ بنابراین قادر هستیم با سرمایه‌گذاری و تکنولوژی داخلی و سرمایه‌گذاری‌هایی که تاکنون صورت گرفته و به خاطر دخالت چهار درصد باعث شده است از این ظرفیت استفاده نشود، می‌توانیم ۸ میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی اضافه کرده یعنی ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار شغل مستقیم و بیش از ۳ میلیون شغل غیرمستقیم ایجاد کنیم.
البته به گفته کارشناسان اگر این آمار درست باشد به منزله تایید شتاب دولت فعلی در راه‌اندازی فازهای مختلف در پارس جنوبی با جذب سرمایه و مشارکت خارجی است و اینکه مسیر اشتغال از رفع تحریم‌ها و جلب سرمایه و مشارکت خارجی در پروژه‌های نفت و گاز و افزایش تولید و صادرات محصولات خصوصا فرآورده‌های پتروشیمی می‌گذرد.
دوم اینکه ظرفیت تولید پتروشیمی در ایران ۶۰ میلیون تن است و اگر گزاره آقای قالیباف را بپذیریم به این معنی است که تنها با پتروشیمی می‌توان شمار شاغلان را به ۳۶ میلیون نفر رساند؛ به‌عبارت‌دیگر در حال حاضر تعداد شاغلان ما در بخش‌های مختلف تولیدی و خدماتی و صنعتی در کل ۲۲ میلیون نفر است ولی پتروشیمی به‌تنهایی می‌تواند ۳۶ میلیون شغل ایجاد کند.
همچنین کارشناسان بر این باورند که تاکنون مشخص‌شده در هرکدام از مراکز پتروشیمی چقدر شغل ایجاد شده است. اینکه کسی بگوید ما می‌توانیم ۲۰ برابر معمول در حوزه پتروشیمی اشتغال ایجاد کنیم، بی‌توجهی به علم اقتصاد است.
واکنش دولت به یک ادعا
ادعای رئیسی و قالیباف با انتقاد جدی اسحاق جهانگیری – معاون اول رئیس‌جمهور و کاندیدای دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری - مواجه شد تا جایی که او در نخستین مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری با ارائه آمارهایی از افزایش سطح تولید پتروشیمی‌های کشور در دولت یازدهم این تفکر که می‌توان از این طریق شغل‌های زیادی به وجود آورد را رد کرد.
به گفته وی در دولت یازدهم 9 میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی اضافه شده است که اگر این میزان را در 600 ضرب کنیم 5 میلیون و 400 هزار شغل ایجاد می‌شود که این صحت ندارد و هر کاری راه خودش را دارد.
پاسخ کارشناسان به موارد مطرح‌شده
همان‌طور که گفته شد، اظهارات قالیباف در مورد پتروشیمی با واکنش شدید کارشناسان مواجه شد که این واکنش از طریق رسانه‌های متعددی منتشر شد.
در این راستا محمد فاضلی استادیار دانشگاه شهید بهشتی و معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک در یادداشتی به ادعاهای قالیباف پاسخ و توضیح داد: ادعای قالیباف اگر درست باشد که هر یک‌میلیون تن تولید پتروشیمی ۲۰۰ هزار شغل مستقیم و ۴۰۰ هزار شغل غیرمستقیم درست می‌کند، پس با تولید ۶۴ میلیون تن مواد پتروشیمی باید ۱۲۸۰۰۰۰۰ (دوازده میلیون و هشتصدهزار) نفر ایرانی به‌صورت مستقیم در صنایع پتروشیمی و ۲۵۶۰۰۰۰۰ (بیست‌وپنج میلیون و ششصد هزار نفر) به‌صورت غیرمستقیم در صنایع مرتبط با پتروشیمی کار کنند. این یعنی فقط ۳۸۴۰۰۰۰۰ (سی‌وهشت میلیون و چهارصد هزار نفر) ایرانی در صنایع مرتبط با پتروشیمی کار می‌کنند؛ بد نیست بدانید کل شاغلان کشور حدود ۲۵ میلیون نفر است.
همچنین سید حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی، در مورد وعده اشتغال‌زایی قالیباف، کاندیدای ریاست‌جمهوری، در حوزه پتروشیمی گفت: صنایعی چون پتروشیمی صنایع سرمایه‌بر و نیازمند تکنولوژی بالا هستند و بسیاری از کارها در این صنعت به شکل هوشمند کنترل می‌شود. به گفته وی نگاه به صنعت‌گران پتروشیمی نباید به‌عنوان یک صنعت اشتغال‌زا باشد. صنعت پتروشیمی کارگربر و اشتغال‌زا نیست و هرکس فکر کند از طریق صنعت پتروشیمی مخصوصا بخش بالادستی و میان دستی می‌توان اشتغال‌زایی کرد، به این معنا است که صنعت پتروشیمی را نمی‌شناسد.
حسینی با تاکید بر اینکه انتظار از پتروشیمی برای اشتغال‌زایی، انتظاری غیرمنطقی و غیر کارشناسی است، در مورد وعده قالیباف برای اشتغال ۲۰۰ هزار نفر به‌صورت مستقیم و ۴۰۰ هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم به ازای هر یک‌میلیون تن تولید، گفت: هم‌اکنون ظرفیت اسمی پتروشیمی ۶۰ میلیون تن و ظرفیت تولید ۵۰ میلیون تن است، بنابراین الان باید ۱۰ میلیون شغل مستقیم و ۴۰ میلیون شغل غیرمستقیم ایجاد می‌شد به‌گونه‌ای که نیازمند واردات کارگر از خارج باشیم.
این عضو اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی ادامه داد: ایشان یا صفری را اشتباه گفته‌اند یا محاسباتشان مانند وعده رشد اقتصادی سالانه ۲۶ درصد و ۲.۵ برابر کردن تولید ناخالص ملی است.
همچنین موید حسینی صدر، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی گفت: هیچ فردی منکر این امر نیست که کشور باید در صنعت پتروشیمی توسعه و پیشرفت داشته باشد، اما اینکه شخصی عنوان کند می‌تواند در صنایع پتروشیمی به ازای هر یک‌میلیون تن محصول، ٢٠٠ هزار شغل به‌صورت مستقیم و ٤٠٠ هزار شغل غیرمستقیم ایجاد کند، دچار اشتباه محاسباتی شده و این هدف غیرقابل تحقق است، زیرا نمی‌توان همه افراد بیکار کشور را وارد کار در صنایع پتروشیمی کرد.
وی با اشاره به اینکه ایجاد اشتغال در حوزه پایین‌دست پتروشیمی به الزام‌هایی همچون بازار صادراتی، تجهیزات فنی و غیره نیاز دارد و این حوزه بخش سرمایه‌بر است، افزود: اینکه شخصی انتظار داشته باشد که کل مشکلات کشور و اشتغال جوانان با توسعه صنایع پتروشیمی حل شود سخنی غیر کارشناسی است.
