پنجره‌ایرانیان؛ باوجود نقدهایی که به طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن می‌شود، به نظر می‌رسد این طرح بیش از آن‌که کپی پروژه شکست‌خورده مسکن مهر باشد به طرح نسبتا بهتر مسکن ویژه تهرانسر شباهت دارد؛ چراکه برای اجرای آن‌هم از پول پرقدرت و تورم‌زا استفاده نشده و هم اینکه زیرساخت‌های لازم را دارد. هرچند در یک‌سالگی این پروژه نقدهایی از درون دولت آن را هدف گرفته اما به‌هرحال طرح در بعضی شهرها به پیشرفت بیش از ۴۰ درصد رسیده و قرار است میزان پیشرفت پروژه در استان‌های مختلف اعلام شود.
به گزارش ایسنا، طرح اقدام ملی تولید و عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی چند روز قبل وارد اولین سال اجرا شد. ۲۵ دی‌ماه سال گذشته بود که وزیر راه و شهرسازی در جریان کلنگ‌زنی ۶۰ هزار واحد طرح اقدام ملی در شهرهای جدید از سهمیه ۲۰۰ هزار واحدی این مجموعه و هم‌چنین برنامه دولت برای تولید و عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی خبر داد. روز پنجم شهریورماه نیز رئیس‌جمهور به‌طور رسمی دستور آغاز عملیات اجرایی این طرح را صادر کرد.
قرار شد در قالب این طرح ۲۰۰ هزار مسکن در شهرهای جدید، ۱۰۰ هزار واحد در بافت‌های ناکارآمد و ۱۰۰ هزار واحد در مناطق هدف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی عرضه شود. ابتدا شکل و شمایل ساخت‌وساز در این پروژه، نمود بیشتری داشت اما به‌تدریج زوایای دیگر آن برای طرف تقاضا نیز نمایان شد؛ مثل شروط چهارگانه ازجمله سبز بودن فرم «ج» و عدم مالکیت از سال ۱۳۸۴ تاکنون. ۱۸ آبان‌ماه امسال نیز طرح در مرحله‌ی نام‌نویسی قرار گرفت.
آغاز مرحله‌ی نام‌نویسی درواقع شروع جدی و ملموس پروژه‌ای است که شاید رویای خانه‌دار شدن بسیاری از جوانان را محقق کند. پروژه در زمین‌های دولتی به شکل اجاره ۹۹ ساله ساخته می‌شود. قیمت واحدها نیز از سوی وزارت راه و شهرسازی بین ۲.۵ تا ۳ میلیون تومان در هر مترمربع و مبلغ پیش‌پرداخت ۳۰ میلیون تومان اعلام‌شده که البته این اعداد با توجه به هزینه‌های کنونی تخمین زده می‌شود و ممکن است پس از ساخته‌شدن خانه‌ها مقداری تغییر کند.
با اینکه طی یک سال گذشته نگرانی‌هایی از چگونگی تامین مالی و طول دوره ساخت وجود داشت و برخی آن را کپی‌برداری از طرح شکست‌خورده‌ی مسکن مهر می‌دانستند، شواهد و قرائن گویای آن است که طرح اقدام ملی طی یک سال گذشته پیشرفت نسبتا مناسبی داشته و در بعضی مناطق به بیش از ۴۰ درصد رسیده است. با توجه به وجود زیرساخت‌های شهری در غالب پروژه‌های طرح اقدام ملی، این پروژه را می‌توان شبیه «مسکن ویژه تهرانسر» دانست.
مردادماه امسال کانون انبوه‌سازان ۴۲ ایراد به پروژه اقدام ملی گرفت و تاکنون به‌طور رسمی از ورود به این طرح امتناع کرده است. البته گفته می‌شود بعضی اعضای کانون انبوه‌سازان در استان‌ها در این طرح مشارکت دارند. در پروژه مسکن مهر نیز ابتدا انبوه‌سازان دخالتی نداشتند اما بعد از دو سال از آن‌ها برای ورود به طرح دعوت شد که گفته می‌شود در تسریع پروژه موثر بوده‌اند.
استاندار کرمانشاه: به مسکن ملی خوش‌بین نیستم
به‌جز امتناع کانون انبوه‌سازان و ایراداتی از سوی بعضی نمایندگان مجلس، فشارهای آن‌چنانی، آغاز پروژه را با مشکل مواجه نکرد و فضای عمومی برای اجرای این پروژه مهیا بود؛ اما در روزهای اخیر از درون مجموعه دولت، انتقاداتی به این طرح وارد شد؛ آنجا که استاندار کرمانشاه روز ۱۱ دی‌ماه گفت که به طرح اقدام ملی خوش‌بین نیستم و بهتر است کلنگ آن را به زمین نزنیم. هوشنگ بازوند روز ۲۵ دی‌ماه در سخنانی دیگر درباره طرح اقدام ملی بیان کرد: «کلنگ‌هایی که جواب نمی‌دهد و به ثمر نمی‌رسد، برای مردم خوشایند نیست و مردم از کلنگ زنی‌های بی‌حساب‌وکتاب خسته شده‌اند».
اما معاون وزیر راه و شهرسازی درباره طرح اقدام ملی، نظر دیگری دارد. محمود محمودزاده با بیان اینکه استقبال چشمگیر از طرح اقدام ملی نشان می‌دهد برنامه‌ریزی و اجرای پروژه در مسیر درستی قرار دارد گفت: بهمن‌ماه میزان پیشرفت و تصاویر آخرین وضعیت پروژه‌های طرح اقدام ملی مسکن در شهرهای مختلف، اطلاع‌رسانی می‌شود.
پروژه اقدام ملی شبیه مسکن مهر نیست
هم‌چنین نظر دبیر کانون انبوه‌سازان را درباره طرح اقدام ملی جویا شدیم. فرشید پورحاجت با بیان اینکه هنوز برای قضاوت درباره این طرح زود است، مهم‌ترین پاشنه آشیل این طرح را نامشخص بود نحوه‌ی تامین مالی آن دانست و به ایسنا گفت: در طرح اقدام ملی، پازل‌های تولید مسکن کنار هم قرار نگرفته و بخش خصوصی واقعی به بازی گرفته نشده است. هرروز می‌شنویم که برای پروژه در نقاط مختلف فراخوان داده می‌شود اما در حد فراخوان باقی می‌ماند؛ چراکه ایرادات به ماهیت قراردادها به قوت خود باقی است.
پورحاجت البته مزیت طرح اقدام ملی نسبت به مسکن مهر را وجود خدمات زیربنایی و روبنایی دانست و گفت: پروژه اقدام ملی، شباهتی به مسکن مهر ندارد. منابع مسکن مهر به استناد قانون ساماندهی تعریف شده بود. هرچند که گام‌هایی فراتر از ظرفیت‌های قانون برداشته شد. به‌طور مثال قرار بود سالانه ۱۰۰۰ میلیارد تومان تزریق شود که بعد به ۵۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. مضافا اینکه برای تسهیلات طرح مسکن مهر یارانه پرداخت اما در مسکن ملی خبری از یارانه نیست. حدود ۵۰ هزار واحد از طرح اقدام ملی در قالب پروژه‌های سرمایه‌گذاری است که زیرساخت‌های لازم را دارد و در محدوده شهری است. مابقی که در حوزه پیمانکاری تعریف شده بخشی در زمین‌های شهرهای جدید است که آن‌هم خدمات زیربنایی و روبنایی دارد.
دبیر کانون انبوه‌سازان خاطرنشان کرد: اشتباهی که در مسکن مهر صورت گرفت این بود که طرح ابتدا به تعاونی‌ها داده شد و بعد از دو سال که تعاونی‌ها نتوانستند آن را جلو ببرند دولت از فعالان حوزه ساخت‌وساز کمک خواست و دیدیم که پروژه تولید مسکن به شکل انبوه رونق گرفت. هم‌اکنون چنین شرایطی فراهم نیست. وقتی می‌گوییم علاوه بر تدوین و اجرا، بازبینی صورت گیرد همین است که از نقاط ضعف و قوت قبلی استفاده شود اما فعلا چنین شرایطی در طرح اقدام ملی فراهم نیست.
