پنجره‌ایرانیان: پهنه عباس‌آباد که به گفته مهدی چمران ذخیره تنفسی و به‌نوعی آبروی شهر تهران محسوب می‌شود با انواع و اقسام ساخت‌وسازهای قانونی و غیرقانونی در معرض آسیب جدی قرارگرفته است.
به گزارش ایسنا، از ابتدا قرار نبود بیش از ۵ درصد ساخت و ۲۲ درصد تراکم در منطقه عباس‌آباد انجام شود اما به‌مرور مصوبات قانونی دور زده شدند. از گنجاندن ساخت «بانک ملی» با مصوبه کاملاً قانونی شورای عالی شهرسازی و معماری دولت قبل که اصلاً ارتباطی با مقوله فرهنگی نداشت گرفته تا احداث «موزه جواهرات سلطنتی» ۱۶ طبقه و تلاش برای ساخت «مرکز تجاری TOD»، ساختمان۲۷ طبقه که این آخری با آگاهی پیمانکار پروژه از غیرقانونی بودنش باعجله در حال ساخت است.
بنا به گفته رئیس شورای شهر، مقرر بوده این ساختمان در دوطبقه با ۸ طبقه پارکینگ باشد درحالی‌که هم‌اکنون میخواهند آنجا ساختمان ۲۷ طبقه ایجاد کنند. استدلال‌شان هم این است که دو TOD دیگر را نیز میخواهند در آنجا ادغام کنند که تخلف است ولی چون پیمانکار بر این موضوع واقف گشته که میخواهند از ساخت این ساختمان جلوگیری به عمل‌آورند به‌سرعت در حال ساخت ساختمان است. اگر میخواهند فروشگاه بزرگ بسازند تنها میبایست در دوطبقه با ۸ طبقه پارکینگ برای مردمی که از مترو استفاده می‌کنند باشد. درحالی‌که اگر ۲۷ طبقه ساخته شود ۱۰ طبقه پارکینگ هم کم است.
برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید.
در خصوص احداث بانک ملی نیز دیوارکشی انجام شد که نوعی از بین رفتن حقوق عمومی در این پهنه محسوب می‌شود؛ زیرا این اراضی جز فضای عمومی است اما دیوارکشی این ساختمان سبب شده مردم از رفتن به آنجا محروم شوند و فضای عمومی آنجا از بین برده شود. حال‌آنکه سیستمهای کاراتری به لحاظ امنیتی وجود دارد تا دیوارکشی ولی به‌هرحال آنجا را به‌صورت جزیره درآوردند.
در خصوص موزه جواهرات سلطنتی نیز باید دوطبقه به‌عنوان واحدهای اداری موزه بر روی آن ساخته میشد و بقیه موزه در زیرزمین باشد، چراکه لحاظ امنیتی و مقاومت ساختمان یکی از الزامات موزه های گران‌بها است ولی در شورای عالی شهرسازی و معماری مجوز ۱۴ طبقه ساختمان دادند و نه‌تنها موزهای ساخته نشد بلکه به‌صورت یک ساختمان کاملاً اداری درآمد و این در حالی است که دوطبقه هم اضافه ساخته اند و دورش هم دیوارکشیده اند.
چندی پیش هم عنوان شد راه‌آهن از ارائه برنامه‌ای جدید سخن گفته که ایستگاه راه‌آهن را به اراضی عباس‌آباد می‌برد. این ایستگاه که در صورت نهایی شدن مقدمات لازم می‌تواند به‌عنوان محور اصلی ایستگاه راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ قم ـ اصفهان فعالیت کند اصلی‌ترین برنامه ارائه‌شده از سوی راه‌آهن برای رساندن ایستگاه‌ها به مناطق مرکزی، شمالی و شرقی پایتخت به‌حساب می‌آید. اولویتی که هرچند مدیران شهری فعلی پایتخت با آن موافق نیستند اما احتمالاً با توجه به تصمیم‌گیری نهایی وزارت راه در این حوزه، اجرای این برنامه‌ها چندان دور از ذهن نخواهد بود.
تصمیمات نگران‌کننده برای اراضی عباس‌آباد ازآن‌جهت شکل هشدار به خود گرفت که تذکرات مکرر اعضای شورای شهر و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری نسبت به بارگذاری‌های جدید در اراضی عباس‌آباد به گفته خودشان چندان جدی گرفته نشد.
ابتدا مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران با «آبروی شهر» دانستن اراضی عباس‌آباد، از بروز تخلفات ادامه‌دار که مشخص میکند استارت آن از دولت قبل زده‌شده پرده برداشت و در جلسات شورای شهر نیز تأکید شد شهرداری تهران ظرف مدت ۳ ماه طرح ویژه‌ای برای اراضی عباس‌آباد تهیه و گزارشی از معارضان حقوقی آن ارائه کند؛ اما بنا بر اعلام عبدالمقیم ناصحی «متأسفانه این اتفاق نیفتاد و همچنان شاهد اجرای پروژه‌هایی خارج از طرح مصوب هستیم».
در ادامه اعضای شورای عالی شهرسازی و معماری که بعضاً از بروز تخلفات ساخت‌وساز در دوره‌های قبل سخن می‌گویند، مصوبه‌ای سه بندی برای رسیدگی به مسائل اراضی عباس‌آباد تصویب کردند. در این مصوبه تأکید شد که اولاً طرح مجدداً در کمیته فنی تخصصی معماری، طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش(کمیته فنی شماره ۳) با در نظر گرفتن ضوابط عام بارگذاری‌های ساختمانی و ملاحظات زیست‌محیطی برای ۵۳۲ هکتار مساحت کل اراضی با جهت‌گیری رسیدن به میزان سطح اِشغال برابر با ۵ درصد و تراکم رو ۲۰ درصد، بررسی و نتیجه به شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ارائه شود.
دوم اینکه، در خصوص ساختمان باغ‌موزه خزائن و جواهرات بانک مرکزی، مقرر شد: ضمن توقف عملیات ساختمانی و توقف دیوارکشی، نحوه ادامه کار از طریق نظرخواهی از افکار عمومی و مراکز تخصصی موردنقد، ارزیابی و تصمیم‌سازی قرار گیرد و سوما در خصوص ایستگاه مترو حقانی (به‌عنوان مجتمع ایستگاهی)، ضمن توقف عملیات ساختمانی مقرر شد دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری از پروژه بازدید و گزارشی از انطباق وضع موجود پروژه و پروانه‌ها و مجوزهای صادره با ضوابط عام بارگذاری اراضی عباس‌آباد تهیه و به شورای عالی ارائه کند.
ساختمان‌های کتابخانه ملی ایران، موزه بانک مرکزی، سازمان بنادر و دریانوردی، وزارت راه و ترابری، استانداری تهران، مجموعه فرهنگستان‌ها، مصلی تهران، بوستان نوروز، بوستان آب‌وآتش، بوستان طالقانی (بوستان جهان کودک) و باغ‌موزه دفاع مقدس مهمترین بناهایی هستند که در این منطقه خودنمایی می‌کنند.
برای این اراضی قبل از انقلاب در سال ۱۳۵۲ تصمیم‌گیری شده بود و قرار بر این شد این نقطه به مرکز تهران تبدیل شود که در همان زمان ۱۰ الی ۱۱ هزار پلاک آزاد کردند تا بتوانند این نقطه را به مرکز تهران تبدیل کنند. در سال ۱۳۵۲ شرکت نوسازی عباس‌آباد تأسیس شد و بودجه کلانی به همراه یک هیات مدیره سه نفره و مدیرعامل برای آن در نظر گرفتند اما در اوایل انقلاب این طرح متوقف شد.
در سالهایی که غلامحسین کرباسچی شهردار تهران بود، قرار شد این نقطه به مرکز اداری تبدیل شود و حدود ۳۰ تا ۴۰ ارگان زمین در این نقطه خریداری کرده و سند و پروانه و مجوز به آنها داده شد که بعضی از آنها فعالیت خود را آغاز کرده و برخی این کار را نکردند تا اینکه در سال ۱۳۸۴ تبدیل تپه‌های عباس‌آباد به ریه تنفسی شهر تهران تصویب و در سال ۱۳۸۷ نیز طرح تفصیلی برای آن در نظر گرفته شد.
از۴۰ ارگانی که زمین‌هایی در تپه‌های عباس‌آباد خریده بودند ۵ ارگان ساخت‌وساز انجام داده و الباقی کاری انجام نداده بودند تا اینکه شورای عالی شهرسازی در سال ۱۳۸۹ مصوبه ساخت‌وساز درصدی از تپه‌های عباس‌آباد با مشخصات درج‌شده در شورا را اعطا کرد. در سال ۱۳۹۰ نیز ۸۰ هزار و ۲۵ متر از اراضی ممنوعه عباس‌آباد فروخته شد.
اما دبیر شورای عالی شهرسازی در این خصوص به خبرنگار ایسنا گفت: بر اساس مصوبات قبلی شورای عالی شهرسازی در مورد تپه‌های عباس‌آباد باید سطح اشغال این منطقه ۵ درصد و تراکم ۲۰ درصد باشد؛ اما طبق بررسی‌های ما هم‌اکنون سطح اشغال در صورت اجرای همه طرحهای این مجموعه به ۶.۳۷ و تراکم به ۲۲ درصد رسیده است.
پیروز حناچی یادآور شد: تپه‌های عباس‌آباد، قانون، آیین‌نامه و مصوبه ویژه دارد و شاید به همین دلیل است که باوجودآنکه بعد از انقلاب اسلامی بسیاری از نقاط زیر بار مسکونی رفت، تپه‌های عباس‌آباد به خاطر داشتن قوانین و مقررات حفظ شد. شورای عالی شهرسازی و معماری ایران اصرار بر تحقق اهداف کامل مصوب طرح ویژه اراضی عباس‌آباد را دارد ویژگی‌های این طرح عدم واگذاری قطعی زمین در عباس‌آباد، غلبه سبز و باز و فرهنگی در مجموعه زدودن کاربری‌ها غیر متجانس در مجموعه و تحقق کاربری‌ها پیش‌بینی‌شده و حاکمیت پیاده و نگاه ویژه در تپه های عباس‌آباد را دارد.
نشریه پنجره ایرانیان-سال دهم-شماره 111-دی95
