گزارش ویژه پنجره: اسفندماه سال گذشته برای فعالان صنعت ساختمان ایران یک فرصت جهت حضور در بازارهای جهانی ایجاد شد، انجا که وزیر راه و شهرسازی ایران با وزیر مسکن و آبادانی عراق پس از کلی گلایه و انتقاد از همدیگر  بر سر اینکه چرا وعده و وعیدهای قبلی به نتیجه نرسیده است، با چندین ساعت مذاکره فشرده به تفاهم رسیدند و لبخندزنان مقابل دوربینها ایستادند و عکسی به یادگار گرفتند. خبر اما مهم بود؛ ایران قول داده تا 200 هزار واحد مسکونی در عراق بسازد. فرصتی بی نظیر برای همه کسانی که می توانند اقتدار ، خلاقیت و ریسک پذیری خود را در بازار کشور همسایه به نمایش بگذارند و گام نخست را برای ورود به بازارهای جهانی صنعت ساختمان بردارند.مذاکرات اسفندماه علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی با همتای عراقی خود قرار است پس از تعطیلات نوروز 91 به مرحله عملیاتی برسد؛ نخست اینکه قرار شده تا هفته ساختمان سازی ایران با هدف معرفی توانمندی های فعالان صنعت ساختمان ایران در عراق برگزار شود و دوم اینکه گروهی از انبوه سازان ایرانی دعوت شده اند تا از نزدیک شرایط سرمایه گذاری در بخش مسکن عراق را بسنجند تا از سال آینده گام نخست برای ساخت دستکم 10 هزار واحد مسکونی در کشور همسایه برداشته شود. بدون تردید آگاهی از جزییات توافق وزرای ایرانی و عراقی حق و خواسته اکثر مخاطبان نشریه پنجره ایرانیان است که با اطلاع از شرایط سرمایه گذاری در بازار عراق تصمیم بگیرند چه راهی در پیش پای آنها قرار دارد. گزارش ویژه پنجره ایرانیان را از کم و کیف تفاهم ایران وعراق برای ساخت 200 هزار واحد مسکونی در عراق بخوانید:

از انتقاد تا تفاهم

محمد صاحب الدراجی وزیر مسکن عراق با انتقاد از اینکه توافق نامه های قبلی میان دو کشور هنوز به مرحله اجرا نرسیده است، گفت: ما با کسری 2.5 میلیون واحدی مسکن نیز روبرو هستیم که این نیاز به صورت روزانه به دلیل رشد جمعیت در حال افزایش است. وی بابیان اینکه بیش از 20 موافقت نامه‌ و قرارداد و یادداشت تفاهم با وزارت مسکن و آبادانی عراق منعقد شده است، اما عملا یک پروژه هم وجود ندارد که به صورت عملی انجام شده باشد، گفت: در مذاکرات این سفر باید دلیل عدم عملی شدن این تفاهم نامه ها بررسی شود و پیشنهاد می‌کنم کمیته پیگیری با حضور نمایندگان دو طرف تشکیل شود تا کار را پیگیری کنند.وی تصریح کرد: در حال حاضر بخش دولتی و شرکتهای خصوصی عراقی قادر به اجرای طرحهای حوزه راه و شهرسازی نیستند، بنابراین از حضور شرکتهای خارجی در حوزه های عمرانی عراق استقبال کرده و خواهان سرمایه گذاری در این زمینه ها هستیم که می تواند بسیار اقتصادی نیز باشد. وی افزود: درخواست ما از ایران برای ساخت ۱۵ هزار واحد مسکونی و مجتمع دولتی و ۱۰۰ هزار مسکن است، ضمن آنکه در حال حاضر 60 درصد از مصالح ساختمانی عراق از ایران تامین می شود و نیروی انسانی متخصص نیز تقریبا همین نسبت را دارد . صاحب الدراجی تصریح کرد: هزینه ساخت هر مترمربع مسکن مهر در ایران در حالی حدود 300 دلار است که این رقم در عراق با همین کیفیت به 700 دلار می رسد و این به معنی این است که اگر بخش خصوصی ایرانی در عراق حضور یابد، سود 100 درصدی در عراق خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه شرکتهای ایرانی تا به امروز نتوانستند آنچنان که باید در حوزه های راه و شهرسازی کشور عراق وارد شده و موفق عمل کنند، اظهار داشت: چنانچه این شرکتها با حمایت دولت ایران وارد حوزه راه و شهرسازی عراق شوند هم موجب تحکیم هر چه بیشتر روابط سیاسی دو کشور خواهد شد و هم اینکه کالا و زوار ایرانی بسیار آسانتر وارد خاک عراق خواهند شد.وزیر مسکن و آبادانی عراق تاکید کرد: هدف از سفر به ایران تنها برای امضای یک توافقنامه نبوده است، بنابراین دوست دارم وقتی به کشورم بازگشتم بگویم که با حضور در ایران این تعداد پروژه را با این قیمت مشخص و زمان دقیق تحویل موفق به امضای قرارداد شده ام.وی تصریح کرد: هیئت همراه خواهان عملیاتی شدن تفاهمنامه های قبلی به ویژه در زمینه اتصال راه های دو کشور و شروع عملی حضور شرکتهای ایرانی در حوزه راه و شهرسازی در عراق هستند تا جایی که هر شرکت ایرانی که از سوی وزارت راه و شهرسازی ایران معرفی شد ما برای همکاری با آن و در اختیار قرار دادن تسهیلات لازم تمام امکانات را در اختیار او قرار دهیم.

هفته ساختمان سازی ایرانیان در بغداد

وزیر مسکن و آبادانی عراق پیش از امضای یادداشت تفاهم همکاری با وزیر راه وشهرسازی کشورمان پیشنهاد کرد پس از تعطیلات نوروز در ایران ، یک هفته به اسم ' ساختمان سازی در بغداد ' نامگذاری شود و طی آن نمایشگاهی از مصالح ساختمانی تولید کنندگان ایرانی ، همزمان همایشی در زمینه فناوریهای نوین ایرانی در بخش ساختمان برپا شود و هیاتی به ریاست وزیر راه وشهرسازی ایران به همراه مدیران شرکتهای بخش خصوصی در عراق حاضر شوند . علی نیکزاد پیشنهاد وزیر عراقی را پذیرفت و به معاون امور بین الملل خود دستور زمینه سازی این برنامه را داد .

قول جدی نیکزاد به همتای عراقی

وزیر راه و شهرسازی هم با تاکید بر عزم ایران در عملیاتی شدن تفاهمنامه هایی که امضا می شوند، راسخ است، گفت: از آنجایی که ما تفاوتی بین عمران و آبادانی ایران با کشور عراق نمی بینیم ، جلسه ای با 20 شرکت توانمند بخش خصوصی ترتیب داده و چنانچه شرکتهای انبوه سازی ایران بخواهند در کشور عراق اقدام به ساخت واحدهای مسکونی کنند حتما مراقبت های لازم را انجام خواهیم داد.وی ادامه داد: بطور حتم شرکتهایی را برای ساخت مسکن عراق وارد کار خواهیم کرد که بتوانند واحدهای مسکونی در خور شان مردم عراق احداث کنند و باعث حفظ آبروی ایران شوند.نیکزاد با ارائه پیشنهادی مبنی بر رسیدن به یک توافق مشترک در دو روزآینده بر سر قیمت، کیفیت و زمان ساخت واحدهای مسکونی مورد نیاز عراق، اظهار داشت: در صورتی که کار ساخت واحدهای مسکونی از سوی شرکت‌های ایرانی در عراق آغاز شود، معاون امور بین الملل خود را مامور می کند تا هر دو ماه یکبار از وضعیت ساخت واحدها بازدید کرده و شخصا روند انجام کارها را به صورت هفتگی رصد کند.

ایران در عراق مسکن می‌سازد

وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه بخش خصوصی ایران در کشور عراق مسکن می‌سازند، گفت: بنیاد مسکن آماده مشارکت برای احداث کارخانه محصولات ساختمانی در عراق است.علی نیکزاد در دیدار با وزیر مسکن و آبادانی عراق اظهار داشت: در بخش مسکن به خاطر اراده دولت ایران، پشتیبانی رئیس جمهوری، حضور کانون انبوه سازان و بخش خصوصی قدرتمند با داشتن 230 هزار نفر نیروی فنی و مهندسی و داشتن تجربیات ارزشمندی آمادگی کامل برای تبادل آنها با کشور عراق راداریم.وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه در دو سال گذشته حرکت خوبی در بحث صنعتی سازی مسکن در ایران صورت گرفته است، تصریح کرد: به همین منظور از هیئت عراقی دعوت می شود از توانمندیهای مرکز تحقیقات راه و شهرسازی بازدید کنند.وی با اشاره به اینکه این اقدامات باعث ساخت ۲،۷ میلیون واحد مسکونی  در شهرها و روستاها شده است، اظهار داشت: بنابراین برای ساخت واحدهای مسکونی با کیفیت و استاندارد مشخص در کوتاهترین زمان ممکن و با قیمت مشخص توسط بخش خصوصی از سوی انبوه سازان ایرانی در جمهوری عراق آمادگی کامل وجود دارد.

ساخت 10 هزار واحد مسکن در عراق در فاز نخست

رئیس کانون سراسری انبوه سازان با بیان اینکه در مرحله اول ساخت 10 هزار واحد مسکن در کشور عراق اجرا می‌شود، گفت: این واحدها در شهرهای بصره، اربیل، بغداد و نجف ساخته خواهد شد.ایرج رهبر در خصوص ساخت و ساز مسکن در کشور عراق از سوی انبوه سازان ایرانی، اظهار داشت: در ابتدا مقرر شده است که 5 تا 10 هزار واحد مسکن در کشور عراق ساخته شود و باقی واحدها در مرحله های بعدی تا 2 سال به اتمام برسد.رئیس کانون سراسری انبوه سازان افزود: تعداد 200 هزار واحد مسکن باید تا سال 2012 در این کشور ساخته شود ،زیرا با صرف زمان بیشتر، سودی برای انبوه سازان ندارد.رهبر با اشاره به نوع ساخت مسکن در عراق، اظهار داشت: واحدها مانند مسکن مهر با استفاده از روشهای نوین مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ساخته و تمامی استانداردها در ساخت و ساز در این پروژه ها رعایت می شود.رئیس کانون سراسری انبوه سازان تعیین قیمت ساخت در هر مترمربع، تصریح کرد: قیمتها به صورت مناقصه، مذاکره و مشارکت در پروژه های کشور عراق تعیین می شود.

معافیت مالیاتی برای انبوه‌سازان ایرانی

رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان با بیان اینکه انبوه‌سازان ایرانی از پرداخت مالیات در عراق معاف شدند،گفت:‌ هیئت عراقی تاکید کردند که شرکت‌های ایرانی از پرداخت مالیات معاف هستند و برای پرداخت ویزا نیز با درخواست ارائه شده از سوی همان ارگان، سفارت اقدام به دادن ویزا کند.رهبر در خصوص پیشنهادات طرف ایرانی به هیات عراقی گفت: یکی از پیشنهادات انبوه‌سازان ایرانی این بود که در ساخت و ساز و طراحی انبوه‌سازان ایرنی اختیار کامل داشته باشند و در ساخت شهرک یا شهر از صفر تا ۱۰۰ آن را انبوه‌سازان انجام دهند.

سود۲۰ درصد مناسب است

وی در پاسخ به این سوال که وزیر مسکن و آبادانی عراق مدعی شده است که قیمت ساخت مسکن در ایران ۳۰۰ دلار و درعراق ۷۰۰ دلار است پس ساخت مسکن توسط ایرانی ها در عراق ۱۰۰ درصد سود دارد، گفت؛ قیمت تمام شده مسکن در عراق بالاست و اگر شرکت‌های خصوصی ایرانی حتی اگر ۲۰ درصد سود کنند در این ساخت و سازها مشارکت می‌کنند و از این وضعیت باید خوشحال باشند.رئیس کانون سراسری انبوه سازان با بیان اینکه اگر تاکنون نتوانستیم از این فرصت نهایت استفاده را ببریم متاسفیم، گفت: راهکارهایی داریم که در جلسه بعدی آنها را ارائه خواهیم کرد، بنابراین باز هم اعلام می کنم که به هر تعدادی که وزیر راه و شهرسازی صلاح بدانند در عراق مسکن می سازیم.وی تصریح کرد: امید است تا یک قرارداد عملی میان خود امضاء کنیم تا در روزهای آینده به عراق برویم و از نزدیک کار را دنبال کنیم.

امضای تفاهم نامه ساخت مسکن بین ایران و عراق

براساس سند یادداشت تفاهمی که وزیران راه وشهرسازی کشورمان و مسکن و آبادانی عراق  امضا کردند ،شرکتهای انبوه ساز مسکن ایرانی در مجموع 200 هزار واحد مسکونی در عراق احداث خواهند کرد . محمد صاحب الدراجی وزیر مسکن و آبادانی عراق در دیدار با علی نیکزاد وزیر راه وشهرسازی کشورمان گفت : شرکتهای ایرانی اکنون خانه های مهر را از قرار هر متر مربع 300 دلار احداث می کنند ، درحالی که در عراق ساخت و ساز از قرار هر متر مربع 700 دلار صورت می گیرد .

گفته می شود ، اکنون شرکتهای ترکیه ، چین و کره جنوبی براساس نرخ مذکور در عراق در بخش ساخت وساز مسکن فعال هستند . دولت عراق نیاز به دو میلیون و 500 هزار واحد مسکونی را مطرح ساخته است و انتظار می رود اکنون که سهم کمتر از 10 درصد از این میزان تقاضا برای ایران درنظر گرفته شده ، در آینده از این رقم فراتر رود .

جمشید نورصالحی معاون امور بین الملل وزارت راه وشهرسازی معتقد است: برای ساخت خانه در عراق ، دولت این کشور شیوه های سرمایه گذاری مستقیم ، تامین مالی (فاینانس ) و مشارکتی را دنبال می کند . پیش بینی شده ساخت 200 هزار واحد مسکونی در عراق طی سالهای 14-2012 به مورد اجرا گذاشته شود . معاون امور بین الملل وزیر راه وشهرسازی براین باور است که شرکتهای ایرانی پس از تعطیلات سال 1391 ضمن حضور در عراق قیمت های نهایی ساخت مسکن را با توجه به شرایط محلی مشخص خواهند کرد .

نشریه پنجره ایرانیان، سال پنجم ، شماره 54 ، فروردین 1391