بر اساس مصوبه هیات وزیران، از ابتدای سال 1393 توزیع لامپ‌های رشته ای در کشور ممنوع خواهد شد، با این حال هنوز سوالات بسیاری برای استفاده کنندگان از لامپ‌های کم مصرف که چند سالی است جایگزین لامپ‌های رشته‌ای شده ، وجود دارد. لامپ‌های کم مصرف از مزیت‌های غیرقابل انکاری نسبت به لامپ‌های رشته‌‍‌ای برخوردارند که از آن جمله مصرف انرژی 20درصدی نسبت به لامپ رشته‌ای ، طول عمر معادل هشت برابر لامپ رشته‌ای، جایگزینی آسان و بهره نوری بالا است.

راه‌اندازی بدون چشمک زدن، کاهش مصرف برق دستگاه‌ های سرمایشی خودکار ، امکان انتخاب رنگ نور ( آفتابی، مهتابی، سفید سرد ) براساس کاربرد و نیاز مصرف‌ کنندگان، کاهش هزینه‌ های تعویض لامپ به واسطه طول عمر بیشتر ، حذف اثر استروبوسکوپی (ثابت دیدن اجسام دوار)، کاهش صورت ‌حساب مصرف‌کنندگان و در نهایت کاهش آلودگی محیط زیست حاصل از نیروگاه‌ها (ناشی از گازهای آلاینده و گلخانه‌ای) از دیگر مزایای کلان این لامپ‌ها است.این لامپ‌ها دارای نور یکنواخت و بدون لرزش بوده و در نتیجه خستگی کمتر چشم را به دنبال دارند.

کاهش80 درصدی هزینه‌های برق

با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و به دنبال واقعی شدن هزینه‌های آب و برق در سبد هزینه خانوار، انتظار می‌رود رفتار مصرفی شهروندان اصلاح شود. در این راستا لامپ‌های کم مصرف نقش قابل توجهی در این خصوص خواهد داشت، چرا که استفاده از این لامپ‌ها باعث کاهش حدود 80 درصدی هزینه‌های برق مصرفی در بخش روشنایی خواهد شد.تا پیش از این لامپ‌های رشته ای 60 و 100 وات بیشترین فراوانی کاربرد را داشته اند، در حالی که بر اساس اظهارات کارشناسان سابا، لامپ کم‌مصرف استاندارد 11 وات به عنوان بهترین جایگزین برای لامپ رشته‌ای 60 وات لوستری و لامپ کم‌مصرف استاندارد 23 وات نیز جایگزین مناسبی برای لامپ رشته‌ای 100 وات است.ذکر این نکته ضروری است که با فرض نوردهی یکسان، انرژی مصرفی یک لامپ رشته‌ای تقریبا پنج برابر لامپ کم مصرف است، در حالیکه لامپ‌های کم ‌مصرف استاندارد، طول عمر بیش از هشت برابر دارند.

به علامت استاندارد توجه کنید

در حال حاضر بیش از 50 شرکت دارای پروانه بهره‌برداری تولید لامپ کم‌مصرف در داخل کشور هستند که تولیدات آنان توسط سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تحت کنترل و بازرسی است.با توجه به اجباری بودن استانداردهای مربوط به لامپ‌های کم مصرف، کلیه لامپ‌های داخلی باید دارای علامت کاربرد اجباری استاندارد بوده و در ارتباط با لامپ ‌های وارداتی نیز فروشندگان موظفند گواهی استاندارد و تحقیقات مربوط به لامپ‌ها را ارائه کنند، از این رو یکی از موارد بسیار مهمی که در هنگام خرید لامپ کم مصرف باید مدنظر قرار گیرد، توجه به وجود علامت استاندارد بر روی بدنه لامپ است. لامپ های کم مصرفی که دارای مهر استاندارد نبوده و از طریق مبادی غیرمجاز وارد کشور شده‌اند، غیرایمن و غیر استاندارد بوده و نه تنها کیفیت لازم را ندارند، بلکه ممکن است استفاده از آنها خطراتی را نیز به همراه داشته باشد.

انتخاب لامپ مناسب

دارا بودن نشان استاندارد (برای لامپ‌های کم‌مصرف تا توان 60 وات)، توجه به برچسب انرژی درج شده بر روی جعبه لامپ، توجه به نمود رنگ لامپ با توجه به محل کاربری از معیارهای انتخاب یک لامپ کم مصرف است.بهترین نمود رنگ برای استفاده از یک لامپ کم‌ مصرف،رنگ آفتابی برای محیط خانگی (به دلیل ایجاد آرامش بیشتر) و رنگ مهتابی برای محیط اداری (به دلیل افزایش فعالیت کارکنان) مناسبتر است.

در چه اماکنی از لامپ کم مصرف استفاده نکنیم؟

محیط‌ های بدون جریان هوا (نظیر قاب‌های کاملاً بسته، محیط‌های دارای رطوبت زیاد مانند حمام، سونا، گلخانه) و اماکن با دفعات روشن و خاموش شدن زیاد مانند دستشویی ، راهرو برای استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف مناسب نیست.

لامپ‌های کم‌ مصرف استاندارد در گروه منابع نوری بی‌خطر قرار دارند و از این رو این لامپ‌ها برای سلامتی انسان تاثیر منفی ندارند. براساس اظهارات کارشناسان سابا گزارشات و موارد مطرح شده در خصوص بروز بیماری‌های پوستی در اثر کاربرد لامپ کم مصرف از پشتوانه علمی برخوردار نبوده و مورد تأیید مجامع پزشکی قرار نگرفته است. این لامپ ‌ها مقدار بسیار ناچیزی از UVA و UVB و اشعه مادون قرمز ساطع می‌ کنند که این میزان در محدوده مجاز قرار دارد. علاوه بر این میزان UV جذب شده توسط بدن انسان در اثر هشت ساعت کار مداوم در زیر نور لامپ کم‌مصرف معادل با مقدار UV جذب شده در طی یک دقیقه کار زیر نور خورشید است.از سوی دیگر با توجه به استفاده از بالاست الکترونیکی به جای بالاست القایی به عنوان مزیت مهم ساختاری لامپ‌های کم‌مصرف نسبت به لامپ‌های فلورسنت معمولی و در نتیجه عدم وجود پدیده فلیکر یا سوسوزنی، بروز سردردهای میگرنی و حملات صرع هیچگونه ارتباطی به لامپ‌های کم‌مصرف ندارد.

میزان جیوه موجود درهر لامپ حداکثر پنج میلی‌گرم است و تا زمانی که حباب یا محفظه لامپ شکسته نشده باشد، خطری ندارد. ضمناً مقدار جیوه بکار رفته در لامپ کم‌ مصرف، بسیار کمتر و کنترل‌شده‌تر از سایر تجهیزات دیگر نظیر: لامپ فلورسنت معمولی (25 تا 40 میلی گرم)، باتری ساعت (25 میلی‌گرم)، ترمومتر جیوه‌ای (500 میلی‌گرم) و ترموستات (6 تا 18 گرم) است.با این وجود در صورت شکستن لامپ کم‌مصرف نباید از جاروبرقی جهت تمیز نمودن محیط استفاده کرد، بلکه باید قطعات لامپ شکسته را با استفاده از یک پارچه مرطوب جمع‌آوری و در یک کیسه قرار داده و از محیط خارج کرد. همچنین در صورت سوختن لامپ کم‌مصرف، آن را در روزنامه پیچیده، داخل یک کیسه نایلونی قرار داده و در سطل زباله قرار داد.

منبع:ایرنا

نشریه پنجره ایرانیان، سال پنجم ، شماره 58 ، مردادماه 1391