اشاره:هنوز اجرای طرح تفصیلی پایتخت یک ساله نشده که خبر از اصلاح آن مطرح شده است. اصلاح زودهنگام این طرح به معنای تغییر در مقررات ساخت و ساز در شهر تهران هست. اعضای شورای شهرتهران تاکید دارند هر گونه اصلاحی در این طرح مهم و راهبردی باید به تصویب شورا برسد. مسوولان شهرداری تهران هم تاکید دارد که اصلاح طرح ضروری است و ممکن است تا 15 درصد نیاز به بازنگری داشته باشد. بر اساس گفته های قبلی قرار بود اصلاح این طرح پس از اجرای پنجساله صورت گیرد و یک سال نگذشته سخن از تغییر برخی مفاد و مقررات مطرح است. آیا این اصلاح به واسطه برخی نارضایتی شهروندان صورت می گیرد یا نظم بخشیدن به ساخت و ساز در تهران؟ مهم این است که لباس جدیدی که از ابتدای امسال بر تن پایتخت پوشیده شده است، قرار است رفو شود. دیدگاه اعضای شورای شهر تهران و مسوولان شهر تهران خود گویای همه ابهام هاست.

طرح تفصیلی به شورا باز می گردد

رئیس شورای شهر تهران هم خواستار توقف ارائه بسته های تشویقی بافتهای فرسوده به ساختمانهای ناپایدار در مناطق شمالی پایتخت شد و اعلام کرد: طرح تفصیلی شهر تهران باید برای بررسی بیشتر به شورای اسلامی شهر برگشت داده شود. مهدی چمران با اشاره به اینکه طرح تفضیلی برمبنای علمی و کارشناسی به تصویب رسید، گفت: اواخر بررسی این طرح در شورای عالی شهر سازی پیشنهادات عجیب وغریبی داده و به تصویب رسید که بسیاری از مبناها را تغییر داد. وی با بیان اینکه برای آنکه قیمت مسکن بالا نرود پیشنهاد افزودن یک طبقه به پهنه R112 داده شد، گفت: اما در عمل این پهنه به R122  تغییر کرد در حالی که تنها در عرض 12 متری و در قطعات 300 متری این قانون باید اجرایی می شد.چمران با بیان اینکه بلندی و کوتاهی ساختمانها بر اساس کار کارشناسی پیشنهاد شده بود، گفت: این مصوبه تغییراتی در ارتفاع ساختمانها ایجاد کرد.

رئیس شورای شهر تهران با اشاره به ارائه تسهیلات بافت فرسوده به ساختمانهای محله صاحبقرانیه گفت: این محله سه شرط بافت فرسوده که ریزدانگی، ناپایداری و نفوذ ناپذیر را ندارد بلکه بافت این منطقه درشت دانه است و تنها ساختمانهای آن قدمتی 30 ساله دارند اما متاسفانه در قوانین به عنوان بافت فرسوده محسوب شده و ساختمانهای ویلایی دو طبقه مجوز ساخت 5 طبقه و بر اساس سیاستهای تشویقی این بافت گاهی 7 طبقه نیز داده می شود.چمران درخواست کرد فعلا این نوع ساختمانها که در بافت ناپایدار قرار دارند اجازه ساخت و ساز بر اساس قوانین بافتهای فرسوده را ندهند تا این مشکل در کمیسیون ماده 5 اصلاح شود.

هشدار نسبت به ساخت و سازهای بی رویه

حمزه شکیب رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران هم با بیان اینکه در هنگام تصویب طرح تفضیلی دولت، شهرسازی و شهرداری با هم هماهنگ شده و تغییراتی را در این طرح ایجاد کردند که ظلم به شهر به حساب می آید و متاسفانه در کارنامه کاری ما در شورای سوم قرار می گیرد. وی ادامه داد: مشکلات پروانه های صادر شده 6 تا 7 سال دیگر بروز می کند آن زمان که در کوچه پس کوچه های شهر جای پارک نباشد.شکیب تاکید کرد: ما باید رسما بخواهیم طرح تفضیلی دوباره به شورا بازگردد و دوباره مورد بررسی قرار گیرد زیرا تغییراتی که در این طرح ایجاد شده مبنای علمی ندارد مشکلاتی که به طور مثال الان در بالای بزرگراه همت ایجاد شده چند سال دیگر حادتر می شود و این به حساب کارنامه کاری شورای سوم و شهرداری به حساب می آید که کارنامه قشنگی نیست.

بازنگری در پروانه ساختهای برخی مناطق

معصومه ابتکار دبیر کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه تمامی پهنه بندی ها در طرح تفضیلی بر اساس کار کارشناسی بوده و تغییر در آنها کل محاسبات را در هم می ریزد، گفت: در همان زمان نامه ای نوشته شد و خواستار بازنگری در این تغییرات به خصوص تغییرات ساخت و ساز در مناطق 1 ، 2 ، 3 و 5 بوده ایم. ما که خود ساکن منطقه یک هستیم می دانیم در این پهنه چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و معبری برای عبور خودرو در اینجا وجود ندارد. او تاکید کرد: شبها نیز اینجا با خط مقدم جبهه از لحاظ سر و صدای خودروهای سنگین تفاوتی ندارد.وی با اشاره به افزایش جمعیت در مناطق 21 و 22 گفت: آن زمان که ساخت و سازها اینگونه بی رویه نبود حداکثر جمعیت 150 تا 200 هزار نفر بود اما حالا اتفاق عجیبی رخ داده و این جمعیت به 700 هزار نفر رسیده است.ابتکار افزود: باید هرچه زودتر روابط بلند مرتبه سازی به شورا ارائه شود تا ببینیم در منطقه یک چگونه برجی 15 طبقه در یک کوچه که تمام ساختمانهای آن یک طبقه است ناگهان ساخته می شود.

صاحبان بافتهای مسکونی کلک می زنند

علیرضا دبیر عضو شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه طرح تفضیلی مانند داستان جدایی ری از پایتخت است، گفت: مدیریت شهری تاکید دارد این کار قانونی است و شورا آنرا غیر علمی می داند اما یک اتفاق دیگر نیز در حال رخ دادن است و به نظر می رسد که از داخل به آن خط می دهند و آن اینکه مالکانی که دارای سند مسکونی هستند طبق کمیسیون بخش 7 سند خود را به باغ تبدیل و مجوز ساخت 9 طبقه با سطح اشتغال 45 درصد می گیرند که یک نوع کلک شرعی است.حمزه شکیب در پاسخ به دبیر گفت: کسی نمی تواند سر شهرداری را کلاه بگذارد مگر اینکه خودش بخواهد و تاکنون که من در کمیسیون عمران بودم تنها دو مورد وجود داشت که یکی از زمینها موروثی بوده است.مهدی چمران نیز درخواست کرد به زمینهایی که مجوز باغ می دهند پس از پایان کار نیز مورد بازبینی قرار گیرند تا درخت کاری درآن انجام شود.

15 درصد طرح تفصیلی تهران اصلاح می شود

مدیر کل شهرسازی شهرداری تهران گفت: موارد اصلاح شده طرح تفصیلی 15 درصد طرح را تشکیل می دهد که تا پایان سال به کمیسیون ماده 5 ارسال می‌شود.مجید پاکساز با اشاره به این که طرح تفصیلی شهر تهران از معدود طرح هایی است که پیش بینی های لازم برای تحقق آن انجام شده است گفت: این برنامه ریزی ها منطبق بر ساختارها و الگوهای کارشناسی روز دنیا است و ما برای اجرای آن فکر های دقیقی کرده بودیم .وی ادامه داد: معمولا در طرح هایی به این وسعت احتمال برخی ناکار آمدیها و مشکلات اجرایی است اما ما این مشکلات را پیش بینی کرده بودیم و این موضوع بسیار متفاوت است با این که بگوییم این طرح زمینه تحقق پذیری نداشت و یا ضمانت اجرایی پایینی داشت بلکه ما می دانستیم احتمال یک سری مشکلات اجرایی با توجه به حجم و گستردگی کار وجود دارد که امکان پیش بینی آن قبل از اجرا و شروع کار وجود نداشت بنابراین ما مکانیزمی را طراحی کردیم که این مشکلات شناسایی شوند و با کار کارشناسی اصلاح شود.

پاکساز با تاکید بر آمادگی لازم مدیریت شهری برای برطرف کردن برخی از موانع اجرایی طرح تفصیلی در زمان اجرای طرح گفت: مشکلات کاملا پیش بینی شده بود اما میزان و حجم و پراکندگی آن مشخص نبود. پس از اجرا این موانع اجرایی از سوی مناطق به ما ارسال شده است و ما در قالب کارگروه های کارشناسی آنها را مورد ارزیابی قرار داده و در نقشه ها در حال رفع شدن است. سپس مورد ارزیابی مدیریتی قرار می گیرد و به کمیسیون ماده 5 ارسال می شود که امیدواریم تا آخر سال تمامی موانع اجرایی شناسایی و در نقشه ها اصلاح و مصوبه کمیسیون را ماده 5 را نیز دریافت کند.مدیر کل شهرسازی شهرداری تهران با بیان این که این گام درراستای تکمیل فاز اجرایی این طرح است گفت: موارد اصلاح شده حداکثر 15 درصد طرح است که به صورت شکلی است نه محتوایی .پاکساز با اشاره به برخی مواردی که نیازمند اصلاح است گفت: بیشتر اصلاحات در شبکه بندی ها است به طور مثال ما بر اساس اصول هندسی و چارچوبهای طراحی شبکه در یک زاویه یک شبکه از شهر را اصلاح کردیم و مشکلی برای گذر دیگری ایجاد شده است و یا پلاکی بوده است که دسترسی برایش پیش بینی نشده است .وی در پاسخ به این پرسش که تغییرات تنها در پلاک ها و شبکه ها است یا برخی پهنه بندی ها هم مورد بازنگری قرار می گیرند گفت: در پهنه بندی ها هم تغییراتی وجود داشته به طور مثال در انتهای یک گذر 6 متری پهنه کار و فعالیت تعریف شده است که امکان پذیر نبوده و جزو موارد اصلاحی است .این مقام مسئول در شهرداری در خصوص این که چرا با وجود کار میدانی در طرح تفصیلی یک گذر 6 متری در پهنه کار و فعالیت قرار گرفته است گفت: به دلیل زمان بر بودن پروسه بررسی، تصویب و ابلاغ که تنها یک سال تصویب آن در کمیسیون ماده 5 به طول انجامید، یک سری تغییرات در شهر ایجاد شده بود که مطابق با مطالعات قبلی ما نبود.

ساختمان‌ها کوتاه و بلند ساخته شوند

مدیرکل شهرسازی و طرح های شهری تهران گفت: بر اساس طرح تفصیلی اگر 60 درصد بافت مسکونی یک معبر شکل گرفته باشد با طی یک مسیر قانونی مابقی ساختمانها نیزبه همان شکل احداث خواهند شد و لازم نیست از ضوابط طرح پیروی کنند.مجید پاکساز افزود: آنچه که در طرح تفصیلی جدید شهر تهران به آن توجه شده این است که در ابتدا بتوان اصولی از شهرسازی را که حیات شهر را تضمین می کند در طرح ها اجرا و در چارچوب آنها سایر برنامه ها را تنظیم کرد و بر این اساس اولین چیزی که در اصول شهرسازی برای حیات شهری تعریف می شود ارائه و تامین خدمات به ساکنان شهر است .وی با تاکید بر اهمیت جمعیت و تناسب آن با پتانسیل محلات افزود : اگر بدون حساب و کتاب جمعیت اضافه شود ، مشکلات متفاوتی ایجاد می شود و از این رو باید افزایش جمعیت متناسب با ظرفیت ها و پتانسیل های محله و منطقه بوده و برای آن محدوده افق پیش بینی شود که این امر در طرح تفصیلی انجام شده است. پاکساز ادامه داد: در طرح تفصیلی پتانسیل موجود در نظر گرفته شد و خدمات بر اساس آن محاسبه شد تا بر اساس آن محاسبات جمعیت افق طرح پیش بینی شود .

وی با اشاره به لایه های مختلف طرح های شهری افزود: در این راستا لایه ملاحظات اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و ... از جمله لایه‌هایی است که در این طرح پیش بینی شده است. پاکساز با اشاره به خط افق و خط آسمان درتعیین تعداد طبقات ساختمان خاطر نشان کرد : از دید صاحبنظران خط افق و آسمان به این معنا نیست که یک خط صاف بکشیم و از همه بخواهیم که از این خط صاف تبعیت کنند چرا که این امر نه تنها جنبه علمی ندارد بلکه جنبه حقوقی هم ندارد و نمی توان از شهروندی که می خواهد یک طبقه بسازد بخواهیم که حتما 5 طبقه بسازد.مدیر کل شهرسازی و طرح های شهری افزود: از سویی دیگر صاحبنظران طرح های شهری معتقدند که خط افق می تواند هماهنگی داشته باشد و ساختمان ها با یک تناسب بلند و کوتاه ساخته شوند. وی خاطرنشان کرد: از طرفی دیگر کارشناسان طرح های شهری برا ی جلوگیری ازناهنجاری های ناشی از بلند و کوتاهی ساختمان ها پیش بینی های لازم را کرده اند به طوری که اگر 60 درصد بافت شکل گرفته باشد با طی یک مسیر قانونی مابقی ساختمانها نیزبه همان شکل احداث خواهند شد و لازم نیست از ضوابط طرح پیروی کنند.

نقشه اصلاحی طرح تفصیلی ارائه می شود

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران از ارائه نقشه های اصلاحی طرح تفصیلی به کمسیون ماده 5 تا پایان سال خبر داد و گفت : نقشه های اصلاح شده و تدقیق شده طرح تفصیلی شهر تهران تا پایان اسفندماه به کمیسیون ماده 5 ارائه می شود.علیرضا جاوید با بیان این مطلب گفت: با توجه به آن که در ابلاغیه طرح تفصیلی سال اول اجرای این طرح، سال پایش، تدقیق و بهسازی طرح تفصیلی است، بنابراین در 6 ماهه نخست سال اهتمام ما بر این بود که شناخت از مشکلات احتمالی ناشی از اجرای طرح افزایش یافته و سازو کارهای رفع این مشکلات را به دست آید.وی با بیان اینکه رفع اشکالات احتمالی و پیگیری فرایند قانونی آن در 6 ماهه دوم سال نیز دنبال می شود افزود: امیدواریم که نقشه های اصلاح شده و تدقیق شده طرح تفصیلی تا اسفند ماه سال جاری نهایی شود تا به کمسیون ماده 5 ارائه داده شود. جاوید افزود: با لحاظ کردن اصلاحات و تدقیق ها زمینه اجرای مطلوب تر طرح تفصیلی در سال 92 فراهم می شود و امیدواریم که این طرح در سال آینده بهتر از امسال اجرایی شود.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران تصریح کرد: یکی از مهمترین مزایایی طرح تفصیلی جدید شهرتهران، راهبردی ـ ساختاری بودن این طرح است که موجب افزایش انعطاف پذیری طرح شده و امکان تدقیق و اصلاح برای آن بوجود آمده است. به گفته وی در سال اول اجرای این طرح مراحل تدقیق و اصلاح و بهسازی طرح دنبال خواهد شد، علاوه بر این هر 5 سال یکبار نیز طرح امکان اصلاحی دارد و هر پنج سال یکبار این طرح برای تدقیق مجدد و انطباق با وضع موجود، مورد بررسی قرار می‌گیرد که این امر نیازمند بهره مندی از نظرات کارشناسان و مشاوران مربوطه است.

ماهنامه پنجره ایرانیان – شماره62-