اگرچه زندگی در شهر تاریخی ماسوله پس از 800 سال هنوز جریان دارد اما به نظر میرسد گرد فرسودگیای که بر چهره برخی از بناهای این شهر آرمیده در دل کوه نشسته، هویت این میراث منحصر به فرد تاریخی- فرهنگی دنیا را که در آستانه ثبت جهانی قرار دارد، به خطر بیندازد. شهر تاریخی ماسوله در ارتفاع هزار و 50 متری از دریا و در فاصله 35 کیلومتری شهر فومن و ۶۰ کیلومتری مرکز استان، دومین شهر تاریخی زنده دنیاست که حیات در آن جاریست. این شهر که 800 سال قدمت دارد، در سال 54 با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
سبک معماری و پلکانی بودن بناهایی که در دامن کوه جاخوش کردهاند، در کنار طبیعت زیبا و آبشار طبیعی و نیز صنایع دستی و غذاهای محلی ماسوله سبب شده، این شهر تاریخی، سالانه پذیرای حدود یک میلیون گردشگر داخلی و خارجی باشد. براساس اعلام ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان حدود 20 درصد- حدود 90 بنا- از 500 بنای مسکونی و تجاری این شهر زیبای تاریخی تخریبی است. امید عزیزی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گیلان در این رابطه به خبرنگار ایسنا گفت: این بناها، حدود 60 تا 100 درصد تخریبی است و در صورت مرمت نشدن علاوه بر چهره نازیبایی که به ظاهر و بافت تاریخی این شهر توریستی میدهد، سبب از بین رفتن معماری کهن ماسوله و جایگاه آن در صنعت توریسم جهانی هم میشود.
امید عزیزی با بیان اینکه حیاط هر خانه در ماسوله پشت بام خانه دیگر و محل عبور اهالی و گردشگران است، افزود: در صورت مرمت نشدن بناهای تخریبی، این بناها فرو ریخته و از آنجا که سازههای آنها بصورت پلکانی به هم متصل است، سبب تخریب خانههای دیگر شده و ممکن است در برخی از گذرها و بافتها هنگام عبور عابران، سبب تلفات جانی هم شود. به گفته وی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای حفظ و احیای معماری ماسوله، در قالب بستههای حمایتی، برخی از بناها را بصورت مشارکتی و برخی از محلهها و بافتها از جمله بازار این شهر تاریخی را نیز به تنهایی بازسازی و مرمت میکند. وی افزود: در شیوه مرمت مشارکتی، صاحبان بناهایی که ملکشان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است در سامانه مشارکت خانههای ملی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نامنویسی کرده و پس از تشکیل پرونده و بررسی اسناد در کمیته فنی، اعتبار لازم برای مرمت بناها اختصاص مییابد. عزیزی با بیان اینکه این ادارهکل بطور معمول 50 درصد از هزینههای مربوط به بازسازی را تقبل میکند، گفت: 2 سال پیش تعداد بناهای تخریبی ماسوله 116 واحد بود که در این مدت 26 بنا بصورت مشارکتی بازسازی شده است.
وی با اشاره به اینکه علاوه بر بازسازی و واچینی بناهای تخریبی بطور میانگین سالانه 90 بنا هم بصورت جزئی و کلی تعمیر میشود، افزود: از سال 82 تاکنون 265 بنا با مشارکت ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شهرداری ماسوله و مشارکت مردم، مرمت شدهاند. به گفته عزیزی اگرچه اقدامات انجام شده تا حدودی از خطرات احتمالی تخریب واحدهای تجاری و مسکونی ماسوله کاسته و در 2 سال گذشته شهروندان ماسولهای رغبت بیشتری برای مرمت و بازسازی بناهایشان نشان دادهاند اما هنوز 90 بنای تخریبی دیگر در این شهر وجود دارد که برای بازسازی آنها کاری صورت نگرفته است. به گزارش ایسنا، اگرچه زندگی در شهر تاریخی ماسوله پس از 800 سال هنوز جریان دارد اما به نظر میرسد گرد فرسودگیای که بر چهره برخی از بناهای این شهر آرمیده در دل کوه نشسته، هویت این میراث منحصربه فرد تاریخی- فرهنگی دنیا را که در آستانه ثبت جهانی قرار دارد، به خطر بیندازد. کمبود اعتبارات، موروثی بودن برخی بناها، پایین بودن توان مالی برخی از مالکان، حضور صاحبان بنا در خارج از ماسوله و همچنین نبود و کمبود مصالح سنتی از مهمترین عوامل کندی روند بازسازی بناهای تخریبی ماسوله است.