به گزارش خبرگزاری فارس از قم، امروزه یکی از بهترین راهکارها برای جلوگیری از بحران یا خسارات احتمالی آن در کشورهای دنیا پیشگیری است. عموم مردم ایران پیشگیری را فقط در بحث درمان می‌شناسند در صورتیکه برای جلوگیری از وقوع هر حادثه‌ای پیشگیری بهترین راه‌حل موجود است.

اما پیشگیری در مقوله بحران چه کارکرد و تاثیری دارد؟ همه می‌دانیم که پیشگیری در یک مسئله ساده چه تاثیرات بسزایی را به دنبال دارد حال فکر کنید دامنه یک حادثه یا رخداد طبیعی آنقدر بزرگ و وخیم می‌شود که یک بحران را به وجود می‌آورد. در چنین موقعیتی اگر قبل از وقوع، پیشگیری صورت گرفته باشد خسارات زیادی را کاهش می‌دهد.

برای اطلاع بیشتر در زمینه پیشگیری قبل از بحران و نقش مردم در این موضوع گفت‌وگویی با محسن اوروجی مدیرکل مدیریت بحران استان قم داشته‌ایم

فارس:‌ نقش مردم در مدیریت بحران چیست؟

مردم در تمام مراحل مدیریت بحران نقشی اساسی دارند و این اهمیت تا جایی است که یکی از 14 کارگروه مدیریت بحران برای سازماندهی تشکل‌های مردم نهاد اختصاص داده شده است. این کارگروه مردم را در مراحل چهارگانه مدیریت بحران سازماندهی کرده و وظایف آنها را در پیشگیری از بحران آموزش می‌دهد از جمله اینکه چه حوادثی در محل زندگی آنها را تهدید می‌کند، مثلا در شهر قم زلزله و خشکسالی از خطرات عجین شده با مردم است پس باید این موارد را به آنها معرفی و راههای مقابله برای کاهش خسارات را به آنها آموزش دهیم.

فارس: در خصوص زلزله عموم مردم باید چه اقداماتی را برای پیشگیری انجام دهند؟

مهمترین اقدام مردم در پیشگیری زلزله ساخت خانه‌های مقاوم است چرا که تنها راه مقابله با زلزله مقاوم سازی ساختمان‌هاست و آموزش‌هایی که برای مقابله با زلزله داده می‌شود برای زمانی است که ساختمان‌ مقاوم نباشد. مقاوم سازی به دو مرحله مقاوم سازی سازه‌ای و غیر سازه‌ای تقسیم می‌شود. مقاوم سازی ‌سازه‌ای یعنی ‌آئین نامه 2800 ساخت و سازهای نظام مهندسی را رعایت کنند چراکه با رعایت این آئین‌نامه‌ها حداقل با وقوع زلزله‌های خیلی شدید جانشان از بین نمی‌رود و‌ مقاوم سازی غیرسازه‌ای نیز به مرحله بعد از مقاوم سازی سازه‌ای مربوط می‌شود یعنی خانه‌ها طبق آئین نامه مقاوم شده است و بعد از آن باید وسایلی مانند کمدها، میزها، کمددیواری‌ها، بخاری‌ها و آبگرمکن‌های دیواری محکم و ثابت شوند به خصوص در اماکن عمومی مانند مدارس.

بنابر مطالعات صورت گرفته از نظر علمی ثابت شده است که تنها 10  درصد ساخت و سازها مقاوم سازی شده‌اند و باید برای 90 درصد دیگر هزینه کنیم. متاسفانه اکثر ساخت و سازها در شهر قم 10 درصد اضافه بنا دارند و وقتی پرسیده می‌شود که چرا خانه‌هایی مقاوم نساخته‌اید از کمبود بودجه صحبت به میان می‌آورند در صورتیکه همین اضافه بنا را انجام ندهند می‌توانند با هزینه آن خانه‌های خود را مقاوم کنند. امروزه در استان قم نقشه‌های اجرایی تبدیل به ساختمان‌های بزرگ غیر مقاوم می‌شود در حالیکه باید مردم بدانند که ساخت خانه‌های مقاوم در واقع راهی برای نجات جان خود و فرزندانشان است.

یکی از کارهای مهمی که مردم برای کمتر شدن خسارات وارده به خود باید انجام دهند این است که خود را در برابر حوادث بیمه کنند چراکه اگر در وقوع حادثه بیمه نباشند با مشکلات مالی زیادی روبه‌رو خواهند شد. همه ساکنین استان قم در شهر و روستا برای کمتر شدن خسارت باید هرآنچه را که دارند از اماکن مسکونی، تجاری، کشاورزی و دامداری در برابر حوادث بیمه کنند. هزینه‌ای که برای بیمه پرداخت می‌کنند کم است اما در صورت وقوع حادثه خسارت زیادی که به آنها وارد می‌شود را می‌توانند از بیمه دریافت کنند.

نکته‌ای که مهم است و باید به آن رسید، فرهنگ سازی در مورد مقاوم سازی ساختمان است. باید به گونه‌ای فرهنگ سازی شود که خود مردم به دنبال مقاوم سازی باشند و این یک فرهنگ است که در جامعه ما باید نهادینه شود.

فارس: وضعیت پیشگیری قبل از بحران در ایران و شهر قم چطور است؟

نمی‌توان کلی در این مورد صحبت کرد. کارهای انجام نشده نسبت به کارهای انجام شده در این زمینه خیلی زیاد است و مدیریت بحران وظیفه مهمی در قبال این موضوع دارد به خصوص در زمینه ساخت و ساز، در شهر قم مشکل بافت‌های قدیمی وجود دارد که معضل ساخت و سازهای غیر مقاوم را تشدید می‌کند که باید حتما تبدیل به ساخت و سازهای جدید با آئین نامه‌های جدید و مستحکم در برابر حوادث باشد و البته در کنار این مسائل آموزش و آمادگی لازم هم به همشهریان قمی داده شود.

با توجه به اینکه درصد بالایی از مردم را در کشور خطر زلزله تهدید می‌کند به همین خاطر باید آموزش‌های لازم در برابر زلزله به افراد داده شود که البته پروسه طولانی برای اینکار لازم است. همچنین برای پیشبرد بهتر این کار همکاری خود مردم و سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی لازم است تا این کار به صورت ملی انجام شود. استحکام و کاهش آسیب‌پذیری ساختمان‌ها در حوادث یکی از پایه‌های مهم در پیشرفت کشور محسوب می‌شود.

فارس: چه برنامه‌هایی در زمینه پیشگیری بحران در سطح استان قم در حال اجراست؟

برنامه‌های متفاوتی در این زمینه انجام می‌شود از جمله تحقق شعار هر خانواده یک امدادگر با آموزش‌ مراحل اولیه به همشهریان در پایگاه‌های هلال احمر، ‌آتش نشانی و اورژانس و این کار تحقق نمی‌یابد مگر با داوطلب شدن خود مردم. همچنین برنامه‌هایی در زمینه مقاوم سازی نیز با همکاری دستگاه‌های مختلف از سال‌های گذشته شروع شده است که با توجه به شعار امسال مبنی بر مدیریت جهادی و عزم ملی باید در همه زمینه‌ها با سرعت و همت بیشتری عمل کرد.