پیرو اظهارنظر یک ماه گذشته معاون وزیر راه‌وشهرسازی و رئیس سازمان ملی زمین و مسکن در خصوص تعیین تکلیف مالکان اراضی شمال و شمال شرق پایتخت که زمین‌هایشان به علت واقع شدن در ارتفاع بالای 1800 متر امکان ساخت‌وساز ندارند، جمعی از نمایندگان این تعاونی‌ها با ارائه مدارک و مستندات بیست ساله خود، ضمن انتقاد از کم‌کاری دولت‌ها طی این سال‌ها، خواستار رسیدگی هر چه سریع‌تر به این موضوع شدند. این در حالی است که به دنبال انتشار گزارشی با عنوان «تعلیق سکونت در ارتفاعات تهران» که در تاریخ 25 دی ماه در همین صفحه منتشر شد، عده دیگری از نمایندگان این تعاونی‌ها با ارائه مستندات دیگر، آخرین اطلاعات و پیشنهادهای خود را برای حل و فصل هر چه سریع‌تر مشکل ایجاد شده، اعلام کردند. 25 هزار مالک زمین در ارتفاعات شمال و شمال شرق پایتخت متشکل از کارکنان کشوری و لشکری که در فاصله سال‌های 65 تا 80- و برخی دیگر تا قبل از این تاریخ -  با موافقت وزارت جهاد کشاورزی و جهاد سازندگی وقت، زمین دریافت کرده بودند، پس از گذشت بیش از دو دهه از واگذاری این زمین‌ها، همچنان با موانع قانونی برای ساخت‌و‌ساز مواجهند.

این اراضی که به‌منظور کمک به تامین مسکن کارکنان برخی از دستگاه‌های اجرایی به اعضای این تعاونی‌ها واگذار شد، عمدتا در مناطق سوهانک، مرادآباد، سرخه‌حصار، تلو، دارآباد، امام‌زاده قاسم، حصارک و درکه قرار دارد که به رغم تاکید مسوولان ارشد نظام مبنی بر تعیین تکلیف مالکان این اراضی و واگذاری زمین معوض به آنها، هنوز گره موجود برطرف نشده است، بنابراین ظرفیت 25 هزار نفری تامین مسکن در شهر تهران کماکان معطل باقی مانده است.

قرار گرفتن در ارتفاع بالاتر از 1800 متر از سطح دریا که از سال 86 و به دنبال تصویب طرح جامع شهر تهران از موانع اصلی ساخت‌وساز در حریم پایتخت به شمار می‌رود، مهم‌ترین علت عدم صدور مجوز ساخت برای این اراضی محسوب می‌شودو این در حالی است که تا پیش از تصویب طرح جامع پایتخت هیچ قانون مشخص و مکتوبی در این ارتباط وجود نداشته است.

مالکان این اراضی که از همان ابتدا با مراجعه به دستگاه‌ها و بالاترین مقامات کشور، خواهان رسیدگی به وضعیت موجود شده بودند در آذرماه سال 87 نامه‌ای مبنی بر دستور مستقیم دفتر مقام معظم رهبری به دولت برای واگذاری زمین معوض دریافت کردند. هر چند از آن تاریخ به بعد، جلساتی پیرامون این موضوع در دولت و مجلس تشکیل شد اما مشکل این تعاونی‌ها کماکان پابرجا است.

اقدامات نیمه تمام برای زمین تعاونی‌ها

براساس ارائه آخرین مستندات از روند پیگیری موضوع واگذاری زمین معوض به مالکان عضو 37 تعاونی مذکور، وزیر راه‌وشهرسازی در اولین ماه کاری دولت یازدهم، به زیرمجموعه‌های خود در این وزارتخانه ماموریت داد حداکثر طی مدت 6 ماه، ضمن شناسایی دقیق مالکان این اراضی و احراز هویت آنها، با همکاری شرکت عمران شهرهای جدید، سازمان ملی زمین و مسکن شهرداری، استانداری تهران و قوه قضائیه، ستادی برای رسیدگی و تصمیم‌گیری به منظور حل و فصل این موضوع تشکیل شود. این در حالی است که با اتمام مهلت تعیین شده، همچنان خبری از تصمیمات این ستاد نیست و مالکان کماکان در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

اما، پیش از این، معاون سابق شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی در نامه‌ای به آخوندی ضمن تشریح جزئیات موضوع، راهکارهای بررسی شده طی دو دهه اخیر را به وزیر راه و شهرسازی پیشنهاد کرد.

چرا مشکل تعاونی‌ها 30 ساله شد؟

میر محمد غراوی در این نامه هشت علت عمده‌ای که طی بیش از 20 سال گذشته مانع از رفع مشکل شده است را تشریح کرده و بیش از 10 پیشنهاد بررسی شده برای حل این موضوع به وزیر راه و شهرسازی ارائه کرده است. عدم تمکین اعضای تعاونی‌ها برای دریافت زمین معوض در اطراف تهران، عدم پذیرش نحوه معادل‌سازی قیمت عوض و معوض از سوی ذی‌نفعان، عدم هماهنگی و انسجام در دستگاه‌های ذی ربط در نحوه اجرا در این خصوص، تعارض برخی راهکارهای پیشنهادی، تمایل و اصرار اعضای تعاونی‌ها به تغییر کاربری اراضی خود و الحاق به محدوده شهر تهران، عدم وجود اراضی دولتی با کاربری مسکونی در محدوده شهر تهران برای پوشش همه تعاونی‌ها، عدم امکان پرداخت هزینه خرید اراضی توسط دولت و گستردگی ابعاد حقوقی مساله هشت عامل مهمی است که به عنوان دلایل عدم رفع مشکل و تعیین تکلیف تعاونی‌های مسکن در نامه معاون سابق شهرسازی و معماری به آخوندی مورد تایید قرار گرفته است. در این نامه همچنین فهرستی از راهکارهای بررسی شده به منظور بازگشایی گره زمین‌های واگذار شده به این تعاونی‌ها پیشنهاد شده که اعطای اراضی معوض در شهرهای جدید پیرامون تهران، احداث بنا در 30 درصد اراضی متعلق به مالکان،محاسبه بهای زمین‌های واگذار شده و خریداری زمین‌ها از مالکان مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی است.

تبدیل اراضی به منطقه گردشگری و طبیعت‌گردی و واگذاری مسوولیت ایجاد آن به تعاونی‌ها و مالکان، تجمیع کلیه تعاونی‌ها و بررسی امکان استقرار آنها در یک منطقه، بررسی و پیشنهاد امکان دریافت مجوز ساخت و ساز محدودتر به صورت باغ مسکونی از دیگر پیشنهادهای مطرح شده است.

در حالی که اغلب این تعاونی‌ها بیش از 20 سال و برخی از آنها بیش از 30 سال است که به دلیل عدم صدور مجوز ساخت، در سردرگمی به سر می‌برند، چند روز پیش، معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی به یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرد: هم‌اکنون راهکارهایی برای حل مشکل این دسته از تعاونی‌های مسکن اندیشیده شده و این راهکارها برای تصمیم‌گیری و اعمال نظر به هیات دولت تقدیم شده است. پیروز حناچی، اما اشاره‌ای به جزئیات راهکارهای اندیشیده شده و همچنین زمان دقیق تعیین تکلیف این تعاونی‌ها نکرده است.

منبع:دنیای اقتصاد