ایران به برای تامین سوخت و گردش چرخه اقتصادی خود تا چند دهه دیگر بازهم می‌تواند به انرژی‌های فسیلی و چاه‌های نفت خود متکی باشد؟

بر اساس آمار سازمان انرژی جهانی، کشورهای صادر کننده نفت تا کمتر از صد سال آینده شاهد خشک شدن چاه‌های نفت خود خواهند بود. رو به پایان بودن سوخت‌های فسیلی، افزایش قیمت آن به دلیل کمیابی در دهه‌های آتی و آلودگی‌های زیست محیطی فراوان این نوع سوخت‌ها، تمامی کشورها را به سمت دستیابی به یک انرژی جایگزین کشانده است.

در حال حاضر کشورهای دانمارک، استرالیا، ایرلند و اسپانیا از انرژی بادی و کشورهای چین، برزیل، کانادا وآمریکا از انرژی برق آبی استفاده می‌کنند که این دو نوع انرژی تجدید پذیر نیز در مجموع کمتر از دو درصد از کل انرژی‌های مصرفی دنیا را تشکیل می‌دهند. دلیل این سهم ناچیز را می‌توان ناشی از ناپایداری این نوع از انرژی‌ها دانست.

بنابراین کدام انرژی را می‌توان با سوخت‌های فسیلی جایگزین کرد که از خاموشی و ویرانی شهرها و اجتماعات انسانی در دهه‌های آتی جلوگیری نماید؟ در حال حاضر عقل، استعداد و علم بشرتنها یک راه حل را برای برون رفت از این معضل پیشنهاد می‌کند و آن شکافت هسته ای عنصر اورانیوم و تامین انرژی از این طریق است.

ایران به دلیل دارا بودن منابع محدود آب وهمچنین ناپایداری در وزش باد، امکان استفاده اقتصادی از این دست انرژی ها را ندارد. پر واضح است که تامین سوخت از طریق انرژی هسته ای یک خواست نیست؛ بلکه یک اجبار برای آینده ایران است. به منظور آگاهی از اهمیت موضوع لازم است به سیاست‌های کلان یکی از ابر صادرکننده های نفت جهان، یعنی عربستان سعودی در این زمینه اشاره کرد.

عربستان به یکی از برترین صادرکنندگان انرژی پاک تبدیل خواهد شد؟

عربستان کشوری است با حدود بیست و هفت ملیون نفرجمعیت که با وجود دارا بودن درصد بالایی از ذخایر نفتی منطقه خاورمیانه باز هم چشم به انرژی جایگزین سوخت‌های فسیلی دوخته است. عقد قراردادهای هسته ای عربستان با کشورهای صاحب این صنعت از جمله کره جنوبی نشانگر اهمیت این موضوع برای سران سعودی است.

النعیمی وزیر نفت عربستان در این رابطه می‌گوید: «عربستان تنها تا چهل سال دیگر می‌تواند متکی بر ذخایر نفتی خود باشد و ما برای حفظ عربستان به عنوان یکی از برترین صادرکنندگان انرژی به یک طرح درخشان نیاز داریم.»

النعیمی تاکید می‌کند: «عربستان خواهان تولید وصادرات برق از طریق انرژی خورشیدی وانرژی بادی به جای انرژی نفت خواهد بود.»این در حالی است که رقمی در حدود دوازده درصد از سهم صادرات نفت جهان، متعلق به عربستان است.

دست یابی به انرژی‌های پاک حق مسلم همه ملت‌ها

لزوم دست یابی همه کشورهای جهان به انرژی های پاک و تجدید پذیر از جمله انرژی هسته‌ای بر کسی پوشیده نیست. انرژی هسته ای دارای یک زنجیره تامین است که دانش استفاده از این زنجیره در اختیار چند کشور محدود است. مسیر اول برای دستیابی به یک نیروگاه هسته ای، برون‌سپاری ساخت و تأمین سوخت آن به کشورهای دارای این صنعت است که کشوری مانند عربستان این روش را انتخاب کرده است.البته این مسیر دارای مزایا و معایبی است که از جمله مزایای آن عدم نیاز به دانش گسترده و سهل الوصول بودن این روش است.

از جمله معایب پیش روی این مسیر، وابستگی کشور خریدار به کشور سازنده و در دست گرفتن اختیار منابع انرژی کشور مبدا به وسیله کشور صادر کننده است؛ به این صورت که کشور صاحب تکنولوژی می‌تواند به تعهدات خود عمل نکند و به عبارتی کشور مبدا را در زمینه کسب انرژی مورد نیاز خود فلج کند.

تجربه نیروگاه بوشهر که قرارداد ساخت و تجهیز آن به قبل از انقلاب و با طرف آلمانی بر می گردد، موید این موضوع است؛ پس از انقلاب آلمان‌ها قرار داد ساخت و توسعه این نیروگاه را زیر پا گذاشتند و ایران مجبور شد برای راه اندازی مجدد آن به روس ها متوسل شود. روس‌ها نیز در این مسیر از هرگونه کارشکنی و اتلاف زمان وسرمایه دریغ نکردند.

و اما مسیر بعدی برای رسیدن به انرژی هسته ای کسب دانش فنی ساخت نیروگاه هسته ای وتاسیسات زیر بنایی برای تامین سوخت، با بهره گیری از استعدادها و منابع انسانی داخلی است. جمهوری اسلامی ایران پس از عهد شکنی‌ها و تحریم‌های وضع شده غرب با اتکا به ذخایر و استعداد‌های داخلی به سمت بومی کردن این صنعت پیش رفت و توانست دانش زنجیره تامین این انرژی را کاملا بومی کند. بی‌تردید توانایی تامین منابع انرژی در حال و آینده یکی از مهمترین ملزومات استقلال هر کشوری است.

کشور عزیزمان ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و دستیابی به زنجیره کامل دانش هسته‌ای و بهره برداری از آن برای حفظ حریم استقلال کشور در حال و آینده امری اجتناب ناپذیر است.