پنجره ایرانیان: طرح جامع مسکن که پیش‌نویس آن در وزارت راه و شهرسازی تهیه شده و قرار است در یک افق 12 ساله شاخص دسترسی به مسکن را از 12 سال به 8 سال کاهش دهد با انتقاداتی از سوی کارشناسان مواجه است.
به گزارش ایسنا، محمد سلیمانی نماینده مجلس طرح جامع مسکن را از چند جهت مورد سوال دانست و گفت: این سئوالات مطرح است که آورده دولت در طرح مذکور چیست؟ آیا فقط با وام 50 یا 80 میلیون تومان می‌توان مسکن کشور را رونق داد؟ آیا بانک‌ها با حجم عظیم بدهی‌ها و مطالبات بانکی بر اساس رونق بخشی به مسکن توان مالی مناسب دارند؟
وی متذکر شد: امکان تامین چند صد میلیون تومان نقدینگی برای جوانان و دهک‌های متوسط برای ساخت و ساز یا خرید مسکن فراهم نیست بنابراین، سهم متقاضی در طرح مذکور از نظر میزان منابع مالی مشخص نیست. سلیمانی دوره زمانی ساخت و ساز را از دیگر موارد نامشخص در قالب طرح جامع مسکن دانست و افزود: آیا طرح جامع مسکن پروژه‌ای 2 ساله است یا 20 ساله؟ که این مشخص نیست.
یکی دیگر از اشکالاتی که کارشناسان به طرح جامع مسکن وارد می‌کنند برنامه‌ریزی از بالا به پایین است. محمدمهدی مافی کارشناس مسکن نیز در این خصوص گفت: طرح پخته طرحی است که با نگاه پایین به بالا، ذی‌نفعان اجرای آن را در خود ببیند. اما به نظر می‌رسد طرح جامع مسکن در عین حال که توسط افراد متخصص و زبده تهیه شده، ارتباط تنگاتنگی با جامعه هدف خود برقرار نکرده است.
مافی، مشکل دیگر طرح جامع مسکن را عدم پیش‌بینی‌های لازم برای چگونگی اسکان و گستردگی جمعیت دانست و گفت: این طرح در عین حال که به مسائل اقتصادی خوب اشاره کرده و توانمندی اقتصادی دهک‌های مختلف را در نظر گرفته، به مساله چگونگی اسکان و گسترش جمعیت در پهنه‌های مختلف کشور اشاره نکرده است. گفته شده که تا افق 1405 قرار است 12 میلیون واحد مسکونی داشته باشیم اما اشاره نشده که در چه پهنه‌ای امکان ساخت مسکن بهتر فراهم است؛ در حالی که هدفگذاری برای اسکان و رشد جمعیت در نقاط مطلوب، اهمیت بسیاری دارد.
طبیعتا هر نقطه‌ای از کشور با توجه به شرایط اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی از توان گسترش و نفرپذیری مشخصی برخوردار است. لذا به نظر می‌رسد اولویت باید مساله اقلیم باشد، سپس شرایط اجتماعی و اقتصادی. توجه کنیم که هر منطقه تا میزان خاصی توان گسترش دارد و ممکن است گسترش ساخت و ساز در یک منطقه با اهداف بالادستی در تضاد باشد. مافی در این خصوص بیان کرد: ضمن اینکه لازم است از تمام پهنه کشور برای اسکان استفاده شود، با توجه به مسائل امنیتی و اجتماعی، اولویت باید حواشی و مرزهای کشور باشد. باید کنار مرزها را مملو از جمعیت کنیم؛ به خصوص در پهنه وسیع سواحل خلیج فارس که با مشکل کمبود جمعیت مواجهیم.
بنابراین گزارش، برنامه‌ریزی برای طرح‌های جامع و کلان در کشورهای پیشرفته معمولا بدین صورت است که در آن کشورها هزاران متخصص از طرق مختلف همچون دنیای مجازی برای تدوین یک طرح مشورت می‌کنند و در نهایت با یک توفان فکری، تک تک اجزا و سلول‌های جامعه را می‌بینند و طرح را تدوین می‌کنند که شاید لازم است چنین شرایطی برای طرح جامع مسکن نیز فراهم شود تا ضمن تدوین یک طرح جامع، از اقدامی شتابزده مانند آن‌چه از طرح مسکن مهر شاهد بودیم جلوگیری به عمل آید.
