تعالی سازمانی؛ یک ضرورت مهم
1394/11/21
پنجره ایرانیان: در مقاله پیش‏رو با یکی از الگوهای تعالی سازمانی شرکت ‏ها آشنا می ‏شویم. بدون تردید فشردگی رقابت‏ های موجود در عرصه‏ های مختلف اقتصادی، امروز بهره ‏گیری از نظریات علمی و کارشناسی را برای ارتقاء و پیشرفت و در نتیجه موفقیت در رقابت ‏ها ضروری ساخته است.
تعالی سازمانی؛ یک ضرورت مهم

 این مقاله به قلم دکتر شهرام علیزاده، مدیرعامل شرکت آلوکد به نگارش درآمده است. شهرام علیزاده دانش ‏آموخته مهندسی عمران از سال 1375 و کارشناس ارشد شهرسازی از سال 1380 و DBA (دکتری مدیریت کسب و کار) از سال 1392 می ‏باشد. با هم این مقاله را می‏ خوانیم:

برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید.

باتوجه به شدت رقابت شرکت ‏ها در سطح بین‏المللی، سازمان‏ ها در کشورهای توسعه‏ یافته یا در حال توسعه به ‏دنبال مدل‏ هایی جهت کسب برتری در سازمان‏ های خود هستند. به‏ عنوان مثال، در ژاپن از مدل TQM و در کشورهای اروپایی از مدل EFQM بهره می ‏گیرند. در ایران از مدل EFQM استفاده می‏ گردد (البته بدون تغییری در نسخه اصلی). در مطلب زیر تلاش می ‏شود با مفاهیم بنیادین تعالی سازمانی آشنا شویم تا سازمان خود را جهت حرکت در مسیر سرآمدی و تعالی آماده کنیم.
(EFQM) European foundation quatity management
مدل تعالی معرفی شده توسط بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت EFQM می‏باشد که در کشور ایران نیز پذیرفته شده است و تعدادی از سازمان‏ های خصوصی و دولتی اقدام به پیاده‏ سازی آن کرده ‏اند.
مفاهیم بنیادین تعالی، مفاهیمی هستند که مدل EFQM بر اساس آن بنا شده است. این مفاهیم باید در اعتقادات و مد‏های سازمان وجود داشته باشند، زیرا بدون توجه عمیق به آنها حرکت به سمت تعالی، یک تلاش بیـهوده و زودگـذر می‏ باشد. به ‏عبارت دیگر مفاهیم بنادین تعالی مسیر حرکت به سمت موفقیت پایدار می ‏باشد که در زیر به معرفی مختصر آنها می ‏پردازیم:
1. دسترسی به نتایج متوازن: سازمان‏ های متعالی از طریق برنامه‏ ریزی و دستیابی به مجموعه ‏ای متوازن از نتایج، که نیازهای کوتاه ‏مدت و بلندمدت ذینفعان را برآورده کرده و در موارد مربوطه فراتر رفته، ماموریت خود را محقق ساخته و به سوی چشم ‏انداز پیش می‏ رود .
2. ارزش ‏افزایی برای مشتریان: سازمان‏ های متعالی مشتریان را علت وجودی اصلی خود می‏ دانند و تلاش می ‏کنند تا از طریق درک و پیش بینی نیازها و انتظارات آنها برایشان نوآوری و خلق ارزش کنند.
3. رهبری با دوراندیشی: سازمان‏ های متعالی رهبرانی دارند که آینده را به تصویر کشیده و آن را محقق می‏ سازند و به ‏عنوان الگو برای ارزش ‏ها و اخلاق سازمانی ایفای نقش می ‏کنند.
4. مدیریت به ‏وسیله فرآیندها: سازمان‏ های متعالی از طریق فرآیندهای ساخت یافته و همسو با استراتژی‏ها و با بهره ‏گیری از تصمیم‏ گیری مبتنی بر واقعیت‏ ها، مدیریت می‏ شوند تا نتایجی متوازن و پایدار را خلق کنند.
5. موفقیت از طریق کارکنان: سازمان‏ های متعالی کارکنان خود را ارج می ‏نهند و فرهنگ توانمندسازی را برای دستیابی متوازن به اهداف سازمانی و مشخصی ایجاد می‏ کنند.
6. پرورش خلاقیت و نوآوری: سازمان‏ های متعالی از طریق نوآوری مستمر و نظام‏ مند و با هدایت خلاقیت ذینفعان خود، ارزش و سطح عملکردی فزاینده‏ای ایجاد می‏ کنند.
7. ایجاد شراکت‏ ها: سازمان‏ های متعالی برای کسب اطمینان از موفقیت دوجانبه، با انواع شرکاء روابط مبتنی بر اعتماد را جستجو، ایجاد و حفظ می‏ کنند، این شرکت‏ ها می‏ تواند به ‏طور مثال با مشتریان، جامعه تامین ‏کنندگان کلیدی و نهادهای آموزشی و سازمان‏ های غیر‏دولتی شکل بگیرد.
8. مسئولیت‏ پذیری برای آینده پایدار: سازمان‏ های متعالی الگوی ذهنی مبتنی بر اخلاق ارزش ‏های شفاف و بالاترین استانداردها را برای رفتار سازمانی، درون فرهنگ خود جای داده ‏اند که این موارد آنها را قادر می ‏سازد تا برای پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تلاش ‏کنند.
معیارهای مدل EFQM به دودسته کلی تقسیم می‏ شوند:
الف ) توانمندسازها
معیارهای توانمندسازها شامل پنج معیار بوده و عواملی هستند که موجب تقویت توانمندی سازمان جهت حرکت به سمت تعالی می‏ شوند. این معیارها و زیر معیارهای مربوطه به ما نشان می‏ دهند که جهت ارتقاء توانایی سازمان چه نکاتی را باید مورد توجه قرار بدهیم.
ب) نتایج
این معیارها که شامل چهار معیار می ‏باشند، نتایجی هستند که سازمان ‏های متعالی در حوزه‏ های مختلف کسب ‏و ‏کار باید به آنها دست پیدا کنند و بیانگر صحت انتخاب و به کارگیری رویکردهای تعریف شده در معیار توانمندسازها می‏ باشند.
معیارهای مدل EFQM در مجموع دارای 1000 امتیاز می باشد که 500 امتیاز برای توانمندسازها و 500 امتیاز برای نتایج حاصله می ‏باشد. به‏ عبارت بهتر یک سازمان در حالت ایده ‏آل می‏ تواند 1000 امتیاز کسب کند که این امر بسیار دشوار می ‏باشد زیرا هم ‏اکنون نمره شرکت‏ های برتر در کلاس جهانی حدود 700 امتیاز می‏ باشد.
در شکل زیر معیارها و نحوه تعامل آنها با یکدیگر نشان داده شده است.

معیار 1: رهبری
سازمان ‏های متعالی رهبرانی دارند که آینده را به تصویر کشیده و آن را محقق می‏ سازند و همواره به ‏عنوان الگو برای ارزش ‏ها و اخلاق سازمانی، ایفای نقش می‏ کنند و الهام‏ بخش اعتماد هستند. آنها انعطاف ‏پذیرند و سازمان را قادر می ‏سازند تا برای حصول اطمینان از موفقیت مداوم سازمان، آینده را به‏ موقع پیش ‏بینی کرده و عکس ‏العمل نشان دهد.
1a- رهبران ماموریت، چشم انداز، ارزش ‏ها و اخلاقیات را ایجاد کرده، توسعه داده و خود به‏ عنوان الگو عمل می ‏کنند.
1b- رهبران، سیستم مدیریت سازمان و عملکرد آن را تعریف، پالایش، بازنگری و هدایت کرده و بهبود می‏ دهند.
1c- رهبران با ذی نفعان بیرونی فعالانه در تعامل هستند.
1d- رهبران با همراهی کارکنان سازمان، فرهنگ تعالی را تقویت می ‏کنند.
1e- رهبران اطمینان می ‏یابند که سازمان منعطف است و تغییر در آن به‏ صورت اثر بخش، مدیریت می‏ شود.

میعار 2: استراتژی
سازمان‏ های متعالی، ماموریت و چشم ‏انداز خود را از طریق توسعه یک استراتژی متمرکز بر ذی نفعان به اجرا در می ‏آورند. خط ‏مشی‏ ها، برنامه ‏ها، اهداف و فرآیندها برای تحقق استراتژی، توسعه یافته و جاری می‏ شوند.
2a- استراتژی، مبتنی بر درک نیازها و انتظارات توامان ذی نفعان و محیط بیرونی است.
2b- استراتژی مبتنی بر درک قابلیت ‏ها و عملکرد درونی است.
2c - استراتژی و خط مشی‏ های پشتیبان توسعه یافته، بازنگری و به‏ روز می ‏شود.
2d- استراتژی و خط مشی‏ های پشتیبان در میان گذاشته شده، همچنین اجرا و پایش می‏ شوند.

معیار 3:کارکنان
سازمان‏ های متعالی کارکنان خود را ارج می ‏نهند و فرهنگی را ایجاد می‏ کنند که دستیابی به اهداف سازمانی و شخصی دربردارنده منافع طرفین، میسر شود. آنها قابلیت ‏های کارکنان خود را توسعه داده و عدالت و برابری را ترویج می ‏دهند. این سازمان‏ ها با کارکنان خود به ‏گونه ‏ای ارتباط برقرار کرده و ایشان را مورد تشویق، قدردانی و مراقبت قرار می ‏دهند که آنها را برانگیزانند، در آنها تعهد ایجاد کرده و قادرشان سازند تا از مهارت‏ ها و دانش خود در راستای منافع سازمان استفاده کنند.
3a- برنامه ‏های کارکنان، استراتژی سازمان را پشتیبانی می ‏کند.
3b- دانش و قابلیت‏ های کارکنان توسعه می ‏یابد.
3c- کارکنان همسو شده، مشارکت داده شده و توانمند می ‏شوند.
3d- کارکنان در سراسر سازمان به طور اثربخش ارتباط برقرار می‏ کنند.
3e- کارکنان تشویق، قدردانی و مراقبت می‏ شوند.

معیار 4: شراکت ها و منابع
سازمان‏ های متعالی شراکت‏ های بیرونی، تامین کنندگان و منابع درونی را به ‏منظور پشتیبانی از استراتژی و خط‏ مشی و اجرای اثربخش فرآیندها، برنامه ‏ریزی و مدیریت می‏ کنند. این سازمان‏ ها از مدیریت اثربخش پیامدهای زیست محیطی و اجتماعی توسط آنها ( شراکت ‏های بیرونی، تامین ‏کنندگان و منابع درونی) اطمینان می‏ یابند.
4a- شرکا و تامین‏ کنندگان برای منافع پایدار مدیریت می‏ شوند.
4b- منابع مالی برای تضمین موفقیت پایدار مدیریت می‏ شوند.
4c- ساختمان‏ ها، تجهیزات، مواد و منابع طبیعی به روشی پایدار مدیریت می ‏شوند.
4d- تکنولوژی برای پشتیبانی از تحقق استراتژی مدیریت می‏ شود.
4e- اطلاعات و دانش برای پشتیبانی از تصمیم‏ گیری اثربخش و ایجاد قابلت سازمانی، مدیریت می‏ شوند.

معیار 5: فرآیندها، محصولات و خدمات
سازمان‏ های متعالی فرآیندها، محصولات و خدمات خود را به منظور خلق ارزش فزاینده برای مشتریان و سایر ذی نفعان خود طراحی و مدیریت کرده و همچنین بهبود می‏ بخشند.
5a- فرآیندها، به ‏منظور بهینه ‏سازی ارزش برای ذی نفعان، طراحی و همچنین مدیریت می‏ شوند.
5b- محصولات و خدمات به‏ منظور خلق ارزش بهینه برای مشتریان توسعه می ‏یابند.
5c- محصولات و خدمات به‏ طور اثربخش ترویج و بازاریابی می ‏شوند.
5d- محصولات و خدمات تولید، تحویل و مدیریت می ‏شوند.
5e- روابط با مشتریان مدیریت شده و ارتقا می ‏یابد.

معیار 6: نتایج مشتری
مجموعه ‏ای از شاخص ‏های عملکردی و دستاوردهای مرتبط را به منظور تعیین جاری‏ سازی موفق استراتژی و خط مشی‏ های پشتیبان مبتنی بر نیازها و انتظارات مشتریان، توسعه داده و در مورد آنها توافق می‏ کنند.
اهداف روشنی را برای نتایج کلیدی مبتنی بر نیازها و انتظارات مشتریان، همسو با استراتژی اتخاذ شده، تعیین می‏ کنند.
نتایج خوبی از مشتریان با روند مثبت یا پایدار، حداقل برای یک دوره سه ساله، نشان می‏ دهند.
دلایل اصلی و محرک‏ های روندهای مشاهده شده و تاثیری را که این نتایج بر سایر شاخص های عملکردی و دستاوردهای مرتبط دارند، به ‏روشنی درک می ‏کنند.
عملکرد و نتایج آینده را پیش ‏بینی می‏ کنند.
درک می‏ کنند که چگونه نتایج کلیدی که به آنها دست یافته ‏اند را با سازمان‏ های مشابه مقایسه کرده و از این داده‏ ها در جایی که کاربرد دارد، برای هدف گذاری استفاده کنند.

معیار 7: نتایج کارکنان
مجموعه ‏ای از شاخص ‏های عملکردی و دستاوردهای مرتبط را به ‏منظور تعیین جاری‏ سازی موفق استراتژی و خط‏ مشی ‏های پشتیبان مبتنی بر نیازها و انتظارات کارکنان خود، توسعه داده و در مورد آنها توافق می‏ کنند.
اهداف روشنی را برای نتایج کلیدی، مبتنی بر نیازها و انتظارات کارکنان، همسو با استراتژی اتخاذ شده، تعیین می‏ کنند.
نتایج خوبی از کارکنان با روند مثبت یا پایدار، حداقل برای یک دوره سه ساله، نشان می‏ دهند.
دلایل اصلی و محرک‏ های روندهای مشاهده شده و تاثیری را که این نتایج بر سایر شاخص ‏های عملکردی و دستاوردهای مرتبط دارند به روشنی درک می ‏کنند.
عملکرد و نتایج آینده را پیش ‏بینی می ‏کنند.
درک می ‏کنند که چگونه نتایج کلیدی را که به آنها دست یافته ‏اند با سازمان‏ های مشابه مقایسه کرده و از این داده ها در جایی که کاربرد دارد، برای هدف گذاری استفاده کنند.

معیار 8: نتایج جامعه
مجموعه ‏ای از شاخص‏ های عملکردی و دستاوردهای مرتبط را به ‏منظور تعیین جاری ‏سازی موفق استراتژی اجتماعی و زیست‏ محیطی و خط‏ مشی‏ های مرتبط، مبتنی بر نیازها و انتظارات ذی نفعان بیرونی مربوطه، توسعه داده و در مورد آنها توافق می ‏کنند.
اهداف روشنی را برای نتایج کلیدی مبتنی بر نیازها و انتظارات ذی نفعان بیرونی، همسو با استراتژی اتخاذ شده، تعیین می‏ کنند.
نتایج خوبی از جامعه با روند مثبت یا پایدار، حداقل برای یک دوره سه ساله، نشان می ‏دهند.
دلایل اصلی و محرک‏ های روندهای مشاهده شده و تاثیری را که این نتایج بر سایر شاخص های عملکردی و دستاوردهای مرتبط دارند، به روشنی درک می ‏کنند.
عملکرد و نتایج آینده را پیش ‏بینی می‏ کنند.
درک می‏ کنند که چگونه نتایج کلیدی که به آنها دست یافته ‏اند را با سازمان‏ های مشابه مقایسه کرده و از این داده ‏ها در جایی که کاربرد دارد، برای هدف گذاری استفاده کنند.

معیار 9: نتایج کلیدی
مجموعه ‏ای از نتایج کلیدی مالی و غیر مالی را به منظور جاری‏ سازی موفق استراتژی و خط‏ مشی‏ های پشتیبان مبتنی بر نیازها و انتظارات ذی نفعان کلیدی‏، توسعه داده و در مورد آنها توافق می‏ کنند.
اهداف روشنی را برای نتایج کلیدی مبتنی بر نیازها و انتظارات ذی نفعان کلیدی، همسو با استراتژی اتخاذ شده، تعیین می ‏کنند.
نتایج کلیدی خوب را با روندی مثبت یا پایدار، حداقل برای یک دوره سه ساله نشان می ‏دهند.
دلایل اصلی و محرک ‏های روندهای مشاهده شده و تاثیری را که نتایج بر سایر شاخص ‏های عملکردی و دستاوردهای مرتبط دارند به روشنی درک می‏ کنند.
عملکرد و نتایج آینده را پیش ‏بینی می ‏کنند.
درک می ‏کنند که چگونه نتایج کلیدی را که به آنها دست یافته‏ اند با سازمان‏ های مشابه مقایسه کرده و از این داده ‏ها در جایی که کاربرد دارد، برای هدف گذاری استفاده کنند.

نشریه پنجره ایرانیان ــ سال نهم ــ شماره 100 ــ بهمن 94

مسکن از راه جدا می‌شود؟
مسکن از راه جدا می‌شود؟

پنجره‌ایرانیان؛ موافقت کمیسیون عمران با انتزاع وزارت راه و شهرسازی، تفکیک حوزه راه از بخش مسکن را تا حدودی تقویت کرده است.

مطالب بیشتر
تولید سالانه 500 تا 1000 مگاوات برق از انرژی‏ های نو
تولید سالانه 500 تا 1000 مگاوات برق از انرژی‏ های نو

پنجره ایرانیان: مدیر عامل شرکت توانیر با اشاره به اهتمام ویژه دولت تدبیر و امید و وزارت نیرو به تولید برق از انرژی‏ های تجدیدپذیر، گفت: در برنامه ششم توسعه تولید سالانه ٥٠٠ تا ١٠٠٠ مگاوات برق از محل انرژی‏ های تجدیدپذیر پیش‏ بینی شده است.

مطالب بیشتر
رضایتمندی و وفاداری مشتریان 1
رضایتمندی و وفاداری مشتریان 1

در بخش نخست از این مقاله به ارائه مقدمه و تعاریف عملیاتی از مفهوم مشتری رضایتمندی و وفاداری مشتریان و کیفیت خدمات پرداخته و سپس تاریخچه مطالعاتی صورت گرفته در این زمینه و اهمیت رضایتمندی مشتریان، مزایای دستیابی به رضایتمندی مشتریان، ارتباط بین برند، رضایت و وفاداری مشتریان، و در نهایت منابع و ماخذ را تشریح کرده است:

مطالب بیشتر
بسیاری از واحدهای تولیدی آماده آغاز فعالیت با "حداقل نقدینگی" هستند
بسیاری از واحدهای تولیدی آماده آغاز فعالیت با "حداقل نقدینگی" هستند

پنجره ایرانیان: عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان این‌که ای کاش دولت پرداخت تسهیلات به خودروسازان را در حوزه مسکن انجام دهد، گفت: اگر این‌گونه نشود آن وقت مردم شک می‌کنند که اهداف دیگر یا منافع شخصی وجود دارد.

مطالب بیشتر
طرح جامع مسکن جایگزین شود
طرح جامع مسکن جایگزین شود

پنجره ایرانیان:عضو کمیسیون عمران مجلس، با تاکید بر اینکه مسکن مهر طرحی شکست خورده است، گفت: رفع رکود کنونی بازار مسکن منوط به بهبود شرایط اقتصادی کشور و همچنین توجه دولت به اجرای طرح جامع مسکن است.

مطالب بیشتر
علاقه سوداگران مسکن به گودبرداری با روش غیرایمن " نیلینگ"
علاقه سوداگران مسکن به گودبرداری با روش غیرایمن " نیلینگ"

پنجره ایرانیان:مشاور ارشد شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به علاقه سوداگران بخش مسکن به اجرای عملیات گودبرداری با روش "نیلینگ" به دلیل هزینه کم آن، گفت:در گودهای پرخطر باید تمهیدات ایمنی رعایت و پیرامون ژئوتکنیکی پروژه ایمن‌سازی شود.

مطالب بیشتر
تحویل مشروط زمین برای شهرک‌سازی
تحویل مشروط زمین برای شهرک‌سازی

پنجره ایرانیان: معاون امور مسکن و ساختمان با بیان این‌که حاضریم به ازای تامین تمام خدمات روبنایی زمین برای شهرک‌سازی در اختیار انبوه‌سازان قرار دهیم، گفت:مسکن مهر انبوه سازان را به پیمانکار تبدیل کرد و ما به‌دنبال تبدیل آنها به توسعه‌دهنده مسکن هستیم.

مطالب بیشتر
آن را در حد شنیده بگیرید
آن را در حد شنیده بگیرید

پنجره ایرانیان: معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی در مورد آخرین وضعیت تحقیقات ساخت آسمان‌خراش ۱۲۱ طبقه در تهران اظهار کرد: قطعا بنیاد مستضعفان باید در چارچوب قانون این کار را انجام دهد و به هر پلاکی اجازه بلندمرتبه‌سازی داده نخواهد شد.

مطالب بیشتر
رئیس سندیکای آسانسور در واکنش به مرگ کودک سه ساله
رئیس سندیکای آسانسور در واکنش به مرگ کودک سه ساله

پنجره ایرانیان: دولت احمدی‌نژاد برای کاهش قیمت مسکن مهر استانداردهای ساختمان‌سازی را لغو کرد، حتی از کابینت‌سازان هم برای نصب آسانسور استفاده شد.

مطالب بیشتر
آلایندگی ساختمان‌های بلند
آلایندگی ساختمان‌های بلند

پنجره ایرانیان: شورای‌عالی شهرسازی و معماری در گزارشی با نام «تاثیر ساختمان‌های بلند بر تهویه طبیعی شهر» درباره نقش ساختمان‌های بلند در کاهش جریانات افقی هوا که کاهنده آلودگی و همچنین افزایش جریانات عمودی که افزاینده ذرات آلاینده هواست، اثرگذار بودن بلندمرتبه‌سازی در آلودگی هوای تهران را تایید کرده است.

مطالب بیشتر
کتاب "شرحی بر سنت حفاظت معماری " منتشر شد
کتاب "شرحی بر سنت حفاظت معماری " منتشر شد

پنجره ایرانیان: کتاب شرحی بر سنت حفاظت معماری تالیف محسن عباسی هرفته استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد توسط انتشارات این دانشگاه منتشر شد.

مطالب بیشتر