پنجره ایرانیان: نظام‌نامه رفتار حرفه‌ای اخلاقی در مهندسی ساختمان، در حالی به تصویب هیات دولت رسید که در آن، مهندسان از پرداخت هرگونه وجه، دادن وعده، کمک کردن حزبی یا سیاسی به عوامل صاحب‌کار و حرفه‌مندان منع شده‌اند.
به گزارش ایسنا، بر اساس این نظام‌نامه که در 26 بند به تصویب رسیده رفتار شرافتمندانه، امانتداری، اجتناب از قبول مسوولیت‌های دارای منافع متعارض، عدم افشای خدمات بدون موافقت کارفرما، عدم دریافت هرگونه وجه یا امتیاز از طرف قرارداد، خودداری از ارزیابی نادرست و غیرمنصفانه، پرهیز از اظهارات خلاف واقع یا گمراه کننده، پرهیز از پرداخت هرگونه وجه، دادن وعده، کمک کردن حزبی یا سیاسی به عوامل صاحب‌کار و حرفه‌مندان از جمله موارد اخلاق حرفه‌ای در مهندسی عنوان شده است.
در اجرای ماده ۲ مکرر آیین‌نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، موضوع ماده ۱ تصویب‌نامه مورخ ۲ اسفند ۹۴ هیات وزیران درخصوص تدوین و ابلاغ «نظام‌نامه رفتار حرفه‌ای اخلاقی در مهندسی ساختمان» و ذکر مصادیق رفتار حرفه‌ای منطبق بر اصول اخلاقی پنج‌گانه زیر:
۱. رجحان منافع عمومی، حفظ محیط زیست، میراث فرهنگی و رعایت قانون بر منافع شخصی خود و صاحبان کار به هنگام تعارض منافع.
۲. انجام خدمات مهندسی به نحو حرفه‌ای و همراه با مراقبت و خودداری از اقدامی که با حقوق جمع، صاحبان کار و اشخاص ثالث مغایرت داشته باشد.
۳. رفتار شرافتمندانه، مسئولانه، توام با امانتداری، رازداری، انصاف و حسن نیت و منطبق بر دانش حرفه‌ای در عرضه خدمات مهندسی در برابر صاحبان کار و خودداری از هر اقدامی که با منافع قانونی صاحبان کار مغایرت داشته باشد.
۴. احتراز از رفتاری که موجب لطمه به همکاران، سلب اعتبار اجتماعی یا وهن صاحبان حرفه مهندسی باشد.
۵. اجتناب از تکفل هم‌زمان اموری که زمینه و موجبات نمایندگی یا قبول منافع متعارض را فراهم آورد.
بدین وسیله مصادیق مذکور به شرح بندهای آتی ابلاغ تا در اشتغال به حرفه‌های مهندسی ۷ رشته موضوع ماده ۶ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و رشته‌های مرتبط با آن مورد رعایت قرار گیرد:
۱. پرهیز از انجام هرگونه رفتاری که در عرف اخلاقی جامعه نکوهیده محسوب شود.
۲. انجام دادن وظایف و تعهدات خود در قبال صاحب‌کار یا استخدام‌کننده خود با حسن نیت و برابر با آیین‌نامه‌ها، استانداردها وعرف پذیرفته شده مهندسی.
۳. خودداری از پذیرفتن یا تعهد انجام کاری که صلاحیت حرفه‌ای، علمی، فنی، قانونی، مدیریتی یا توانایی جسمی، روانی یا امکانات لازم برای انجام آن را ندارد.
۴. اطلاع دادن وجود مواردی که بالقوه معارض با منافع صاحب‌کار یا استخدام‌کننده خود یا مواردی را که می‌داند بعداً با منافع آنان معارض خواهد شد، قبل از شروع کار به آنان.
۵. دادن آگاهی پیشاپیش و در حین همکاری در حد لازم به کارفرما یا استخدام‌کننده خود در مورد شرایطی که قرار گرفتن او در آن می‌تواند بر قضاوت مهندسی وی اثر بگذارد یا از کیفیت خدمات مهندسی وی بکاهد.
۶. صادق بودن در اظهارات فنی که طی شهادت‌ها یا گزارش‌های کارشناسی اعلام می‌کند و عدم کتمان واقعیت‌های مرتبط با آن در عین حفظ اسرار صاحب‌کار یا استخدام‌کننده خود مگر در مواردی که قانون‌گذار آن را الزام کرده است.
۷. خودداری از اعلام نظر تخصصی در زمانی که در زمینه موضوع اظهار نظر، دانش و اطلاع کافی نداشته و ارزیابی دقیقی ندارد.
۸. خودداری از انجام خدمت حرفه‌ای و اظهار نظر کارشناسی بدون قرارداد.
۹. اعلام موارد ناقض مقررات و مسئولیت‌های مهندسی به صاحب‌کار و اقدام در جهت رفع موارد ناقض مقررات و کناره‌گیری از ادامه کار در صورت اصرار صاحب‌کار بر ادامه کار.
۱۰. عدم انتشار و افشای اطلاعاتی که در جریان ارائه خدمات مهندسی خود به دست آورده، بدون موافقت قبلی کارفرما یا استخدام‌کننده خود، مگر در مواقعی که قانون وی را ملزم به افشای آن کند.
۱۱. ندادن اجازه سوء استفاده از نام یا نشان و یا اعتبار خود یا شخص حقوقی وابسته به خود به شخصی که به فعالیت اقتصادی یا مهندسی فریب‌کارانه یا بر خلاف درست‌کاری مبادرت می‌ورزد.
۱۲. امضای نقشه‌ها و مدارک فنی و پذیرش مسؤلیت حرفه‌ای توصیه‌ها و دستورات فنی که انفرادا یا به صورت گروهی به منظور اجرا ارائه می‌کند، ولو آن که در قبال آن حق‌الزحمه دریافت نکند.
۱۳. عدم درخواست، دریافت و یا قبول هرگونه وجه یا امتیاز به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از طرف‌های قرارداد صاحب‌کار یا استخدام‌کننده خود یا نمایندگان یا جانشینان آنها، خارج از ضوابط مندرج در قرارداد خود با صاحب‌کار یا استخدام‌کننده مذکور.
۱۴. خودداری از انجام تعهد در قبال صاحب‌کار، مشتری یا استخدام‌کننده خود در مواردی که به منافع عمومی و محیط زیست لطمه وارد آید.
۱۵. عدم رقابت غیرشرافتمندانه با مهندسان یا اشخاص حقوقی همکار خود.
۱۶. مراعات کامل حقوق مالکیت معنوی همکاران مهندس شخص حقیقی یا حقوقی خود و پرهیز از هر اقدامی که به آن لطمه زند.
۱۷. خودداری از ارزیابی نادرست و غیر منصفانه یا انتقاد موهوم و مغرضانه از خدمات حرفه‌مند دیگر یا انجام هر اقدام یا بیانی به شکل مستقیم یا غیر مستقیم، به راست یا به دروغ، که موجب لطمه به آبروی حرفه‌ای، آینده شغلی یا وضعیت استخدامی وی شود.
۱۸. پرهیز از دادن وعده‌های خلاف واقع و مغایر با اصول و استانداردهای خدمات حرفه‌ای به منظور ترغیب اقتصادی کارفرما به دادن کار.
۱۹. پرهیز از اظهارات خلاف واقع، مبالغه‌آمیز یا گمراه‌کننده در مورد میزان دانش مهندسی یا صلاحیت حرفه‌ای خود یا شرکا یا کارکنان مؤسسه یا مجموعه‌ای که در آن کار می‌کند یا تشکل‌های حرفه‌ای و صنفی که در آن عضویت دارد و یا انتشار آگهی تبلیغی مبالغه‌آمیز و گمراه‌کننده در این زمینه‌ها.
۲۰. خودداری از اغراق‌گویی در مورد میزان مسئولیت خود در طرح‌ها یا مشاغل قبلی و پیچیدگی فنی و تخصصی آنها و اظهار مطالب نادرست درمورد استخدام‌کنندگان یا مستخدمین، همکاران، شرکا و یا کارهای قبلی‌اش در درخواست استخدام خود.
۲۱. عدم به کارگیری واسطه بین خود و کارفرما و پرداخت وجه یا پذیرفتن تعهد یا دادن وعده برای به دست آوردن کار مهندسی، جز از طریق قانونی مانند بازاریابی و وکالت.
۲۲. پرهیز از پرداخت هر گونه وجه، دادن وعده، کمک کردن حزبی یا سیاسی به عوامل صاحب‌کار و حرفه‌مندان برای به دست آوردن کار یا برای حفظ کار و یا دادن وعده حرفه‌ای برای به دست آوردن موقعیت‌ها، مناصب و مشاغل سیاسی و اجتماعی.
۲۳. قرار نگرفتن تحت تاثیر القائات یا تطمیع ذی‌نفعان در اظهارنظرهای کارشناسی و مهندسی خود.
۲۴. اعلام و آشکار کردن وابستگی به یکی از طرفین یا دارا بودن جهات ردّ در مواردی که داوری یا کارشناسی به وی ارجاع شده، به طرف‌های اختلاف، قبل از پذیرفتن آن و اعلام این که به طرفیت کدامیک سخن می‌گوید و چه منافعی در موضوع دارد.
۲۵. اعلام کامل سوابق محکومیت‌های مدنی، جزایی و انتظامی مرتبط با فعالیت‌های حرفه‌ای گذشته خود به کارفرما و یا استخدام‌کننده‌ای که قرار است با وی همکاری نماید.
۲۶. اعلام نحوه انجام تکالیف اخلاقی فوق برای درج در سوابق و مرجع صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی.
