پنجره‌ایرانیان؛ باوجود کاهش حدود ۹۰ درصدی درآمدهای نفتی نسبت به سال ۱۳۹۰ و خشکی منابع عمرانی، شهرهای جدید با اتکا به منابع داخلی که خرج زیرساخت‌ها و حتی تکمیل واحدهای مسکونی شد، به‌تدریج به مناطق بهتری برای زندگی تبدیل شدند و این در حالی است که اوایل کار دولت، کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند سایت‌های مسکن مهر به سرنوشت مسکن اجتماعی اروپا و آمریکا و محلی نامناسب تبدیل شوند. طی هشت سال گذشته ۱۴ پروژه کلان ملی توسط شرکت عمران شهرهای جدید به بهره‌برداری رسید که ازجمله آن می‌توان به تکمیل ۳۰۳ هزار مسکن مهر و ۲۰۰ باب مدرسه به ارزش ۶۴۰ میلیارد تومان اشاره کرد.
به گزارش ایسنا، بیش از ۸۰ هزار پروژه نیمه‌تمام روی دست دولت دوازدهم قرار گرفت که به دلایلی همچون عدم تصویب لایحه مشارکت عمومی ـ خصوصی، توفیق چندانی در واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی حاصل نشد و پول کافی برای تکمیل آن‌ها وجود نداشت. درآمدهای نفتی از ۱۱۸ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ به حدود ۸ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ رسید. صادرات نفت نیز که در زمان‌های معمول حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز بود به روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشکه کاهش پیدا کرده است. عملا منابع چندانی وجود نداشت که بتوان پروژه‌های عمرانی را تکمیل کرد و بخش قابل‌توجهی از درآمدها صرف امور جاری می‌شد.
تحویل ۳۰۳ هزار مسکن مهر در شهرهای جدید
یکی از مهم‌ترین تعهداتی که دولت قبل ایجاد کرده بود کلنگ زنی مسکن مهر بود که شرکت عمران در دولت روحانی موظف به تکمیل آن‌ها شد. این شرکت عمدتا از طریق تهاتر زمین، پروژه‌های خود را جلو برد و در مواردی از دولت وام دریافت کرد. این تسهیلات به تکمیل واحدهای مسکونی، زیرساخت‌ها و خدمات اختصاص یافت. تحویل ۳۰۳ هزار واحد از مجموع ۳۵۲ هزار واحد دارای متقاضی مسکن مهر، احداث ۲۰۰ مدرسه، تکمیل مترو هشتگرد، بازار اندیشه، آزادراه تبریز ـ سهند، بوستان مشاهیر پرند، مجموعه چندمنظوره شهر جدید صدرا و ده‌ها پروژه دیگر که یا افتتاح شده یا در دست اجرا قرار دارد، بخشی از عملکرد شرکت عمران شهرهای جدید است.
تاکنون ۶۰ هزار واحد از مجموع ۸۳ هزار واحد مسکن مهر در شهر جدید پردیس افتتاح شده است. بهره‌برداری از ۸۰ هزار مسکن مهر در شهر جدید پرند از مجموع ۹۰ هزار واحد، بخشی از اقدامات شرکت عمران در هشت سال گذشته را شامل می‌شود. در شهر جدید هشتگرد نیز از ۳۵ هزار واحد دارای متقاضی ۲۱ هزار تحویل شده و ۱۲ هزار و ۲۹۱ مورد در قالب خودمالکی و طرح اقدام ملی مسکن قرار گرفته است. عملیات نازک‌کاری ۱۸۰۰ واحد باقی‌مانده نیز در حال انجام است.
طبق آمار منتشرشده از عملکرد شرکت عمران شهرهای جدید در کتاب وزارت راه و شهرسازی، پروژه‌های کلان افتتاح شده در شهرهای جدید طی هشت سال گذشته به‌غیراز احداث و تکمیل مسکن مهر و مسکن ملی شامل اولین خط متروی بین‌شهری در شهرهای جدید و اتصال آن به متروی کلان‌شهر تهران و همچنین اتصال آن به بزرگ‌ترین ایستگاه ریلی روسطحی کشور در شهر جدید هشتگرد، بازار ایرانی- اسلامی نقش اندیشه به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه تجاری شهرهای جدید با طراحی منحصربه‌فرد و به‌یادماندنی، آزادراه تبریز-سهند به‌عنوان الگویی مناسب برای شراکت با بخش خصوصی در توسعه حمل‌ونقل آزادراهی حومه‌ای و اتصال یک شهر جدید به شهر مادر است.
همچنین از دیگر پروژه‌های کلان شرکت عمران شهرهای جدید در هشت سال دولت تدبیر و امید می‌توان به این موارد اشاره کرد: احداث بوستان مشاهیر پرند به‌عنوان بزرگ‌ترین پارک شهرهای جدید و یکی از بزرگ‌ترین پارک‌ها شهری کشور به مساحت ۳۲ هکتار با معرفی و پاسداشت مشاهیر، مجموعه ورزشی چندمنظوره بین‌المللی شهر جدید صدرا به‌عنوان تنها سالن فوتسال کشور با استانداردهای بین‌الملل و دارای قابلیت برگزاری تورنمنت‌های جهانی و تنها نمونه رستوران در آب خراسان رضوی در شهر جدید گل‌بهار با نام رستوران سنجاقک با طراحی خاص سنجاقک شکل و جزیره‌ای بودن آن.
پروژه‌های مشارکتی به ۷۷ هزار میلیارد ریال رسید
طبق اعلام شرکت عمران شهرهای جدید، افزایش چند برابری عملکرد درآمدی شرکت، افتتاح پروژه‌های ملی متروی شهر جدید هشتگرد گل شهر کرج و آزادراه تبریز- شهر جدید سهند و پیگیری اجرای مترو در شهرهای جدید بهارستان، گل‌بهار، پردیس، پرند، فولادشهر و مجلسی، شروع و تداوم پروژه‌های مشارکتی به میزان سرمایه‌گذاری ۷۷ هزار میلیارد ریال، پیگیری سیاست توسعه مراکز محلات و ایجاد این گره‌های کارکردی به‌خصوص در سایت‌های مسکن مهر در راستای تبدیل مسکن مهر از یک طرح مسکن‌سازی به یک طرح شهرسازی، توجه ویژه به مسائل فرهنگی و توسعه زیرساخت‌های اجتماعی ازجمله احداث بیش از ۲۰۰ باب مدرسه در رده‌های مختلفی آموزشی، اصلاح تشکیلات و چارت سازمانی شرکت و اخذ تأییدیه سازمان امور اداری و استخدامی کشور و ایجاد دفتر توسعه اجتماعی و فرهنگی، تأسیس و آغاز به کار دو شرکت عمران شهر جدید تیس و شهر جدید ایوانکی، برگزاری رویدادهای مهم شهری (جشنواره‌ها، جشن‌ها و ...) ازجمله جشنواره‌های فیلم و عکس، نمایشگاه‌ها و گالری‌های آثار هنری شهرهای جدید و سمپوزیوم‌های مجسمه‌سازی، به‌کارگیری و راه‌اندازی سامانه‌های فعال در زمینه‌های مختلف و درنهایت توسعه همکاری‌های بین‌المللی با کشورهای مختلف همچون کره جنوبی، آلمان و چین در دولت دوازدهم ازجمله نتایج عملکردی شرکت عمران شهرهای جدید و شرکت‌های وابسته بوده است.
تنها در استان تهران پنج پروژه بهره‌برداری شد. این پنج پروژه شامل بازار ایرانی- اسلامی نقش اندیشه به ارزش یک هزار و ۲۵۰ میلیارد ریال در زمینی به مساحت ۱۲۳ هزار مترمربع زمین در سال ۱۳۹۴، تونل سلام شهر جدید پردیس به ارزش ۲ هزار و ۶۷۰ میلیارد ریال در زمینی به مساحت یک هزار و ۶۳۰ متر در سال ۱۳۹۶، فاز اول تصفیه‌خانه فاضلاب شهر جدید پرند به ارزش یک هزار و ۲۵۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۶، فاز اول تصفیه‌خانه فاضلاب شهر جدید پردیس به ارزش ۸۴۵ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۶، بوستان مشاهیر پرند به ارزش ۵۸۴ میلیارد ریال در زمینی به مساحت ۳۲ هکتار در سال ۱۳۹۹ بهره‌برداری شد.
افتتاح و بهره‌برداری از پروژه خط انتقال آب از چانه نیمه به شهر جدید رامشار در استان سیستان و بلوچستان به طول ۵۱ کیلومتر، پروژه خط انتقال آب در استان البرز از سد طالقان به شهر جدید هشتگرد به طول ۴ کیلومتر، متروی شهر جدید هشتگرد - گل شهر کرج به ارزش ۱۰ هزار میلیارد ریال به طول ۸/۲۵ کیلومتر، افتتاح آزادراه سهند ـ تبریز به طول ۲۰ کیلومتر و به ارزش ۶ هزار میلیارد ریال در استان آذربایجان شرقی، بهره‌برداری از پروژه بزرگراه شهید سلیمانی و تقاطع پیوند به طول ۷ کیلومتر، سالن بین‌المللی چندمنظوره ورزشی شهر جدید صدرا، تصفیه‌خانه فاضلاب شرق شهر جدید صدرا، پروژه خط انتقال آب شرب شهر جدید امیرکبیر در استان مرکزی به طول ۹ کیلومتر، تکمیل ۲۰۰ مدرسه در تمامی شهرهای جدید به ارزش ۶۴۰۰ میلیارد ریال طی چهار سال، بخشی از عملکرد شرکت عمران شهرهای جدید در دولت تدبیر و امید بوده است.
تهدیدی که از مسکن مهر برداشته شد
طبق تحلیل‌های علمی و تخصصی صورت گرفته در سال ۱۳۹۲ پیش‌بینی می‌شد سرانجام این سکونتگاه‌ها به سرانجام مسکن‌های عمومی دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی دچار شود و به محیطی نامناسب برای زندگی تبدیل شوند که خوشبختانه ما در این راستا با بازتعریف سیاست مسکن مهر مانع تکرار تجربه تلخ در این زمینه شدیم.
حبیب‌الله طاهرخانی ـ مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ـ در این خصوص به ایسنا گفت: با سرمایه‌گذاری از ابتدای کار، موفق به رفع این تهدید برای سکونتگاه‌های احداثی شدیم؛ ما حتی در این سایت‌ها شاهد کمبود شدید خدمات اولیه زندگی مانند آب، برق و … بودیم اما در ادامه به سمت ایجاد زیرساخت‌های اجتماعی و خدمات عمومی رفتیم. علاوه بر حل مسائل زیربنایی و زیرساختی شهرهای جدید طی چهار سال گذشته فضاهای روباز محله‌ای، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کلانتری، مراکز آتش‌نشانی و مدرسه را در دستور کار قرار دادیم.
عبور جمعیت شهرهای جدید از ۱.۱ میلیون نفر
بنابراین گزارش، سال گذشته جمعیت ۲۱ شهر جدید از ۱.۱ میلیون نفر عبور کرد. طبق آمار روند رشد جمعیت در شهرهای جدید به شش برابر کلان‌شهرهای کشور رسیده که علت اصلی آن توسعه زیرساخت‌ها و خدمات در این شهرها بوده است. با توجه به اینکه ساکنان شهرهای جدید اغلب از قشر جوان هستند این شهرها دارای ظرفیت مناسبی برای رشد اقتصادی هستند.
