پنجره‌ایرانیان؛ مهمترین دغدغه‌های تولیدکنندگان و فعالان این صنعت بالادستی کشور در میزگرد تخصصی «چالش‌ها و فرصت‌های صنعت آلومینیوم» از سلسله نشست‌های همایش صنایع غیرآهنی ایران و فناوری‌های وابسته بررسی شد. تولیدکنندگان در این پنل تخصصی ضمن تاکید بر مشکلات ناشی از نوسانات نرخ ارز، تصریح کردند که دخالت دولت در زنجیره قیمت‌گذاری آلومینیوم و بر هم زدن سازوکار قانونی عرضه محصول در بورس کالا، از مهمترین چالش‌های صنعت آلومینیوم و صنایع وابسته آن است.
به گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از دنیای اقتصاد، به گفته فعالان بخش خصوصی دولت تنها با ایفای نقش حمایتی و نظارتی می‌تواند در رفع نگرانی‌های فعالان این صنعت ازجمله تامین مواد اولیه تاثیرگذار باشد. تولیدکنندگان تاکید دارند که اگر دولت منابع ارزی خود را مدیریت کند و برخی قوانین را در راستای اصلاح چرخه معیوب قیمت‌گذاری مورد بازنگری قرار دهد، می‌تواند از خروج موجودی‌های اندک آلومینیوم از کشور و عدم عرضه محصول در بازار جلوگیری کند.
در این پنل تخصصی آریا صادق نیت حقیقی، عضو هیئت‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران به بیان آمار و ارقام از وضعیت این صنعت در جهان و ایران پرداخت و اظهار کرد: ازنظر تولید آلومینیوم چین به‌تنهایی ۵۶ درصد تولید دنیا را به خود اختصاص داده است. همچنین استرالیا ۱۶ درصد، برزیل ۹ درصد، کشورهای خاورمیانه ۸ درصد، روسیه ۶ درصد و سایر کشورهای دنیا حدود ۵ درصد ذخایر آلومینیوم را در اختیار دارند. وی افزود: در میان کشورهای خاورمیانه امارات با حدود ۵ میلیون تن، ۵۱ درصد تولید آلومینیوم را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که حدود ۶ درصد از تولید این صنعت متعلق به ایران است. از سوی دیگر بیش از ۱۸ درصد مصرف آلومینیوم در ایران متعلق به صنعت خودرو است و در رده‌‌های بعدی لوازم‌خانگی، رادیاتور، یراق‌آلات برق، صنایع فولاد، فویل و ورق و پروفیل قرار دارد.
به گفته صادق نیت حقیقی، سرانه مصرف آلومینیوم در ایران حدود ۱/ ۵ کیلوگرم است، درحالی‌که این عدد در دنیا بیش از ۸ کیلوگرم است. سوال مهم این است که چرا ایران به‌عنوان اولین کشوری که توانسته است در منطقه آلومینیوم تولید کند، امروز تبدیل به یکی از ضعیف‌ترین تولیدکنندگان این صنعت در منطقه شده است؟ وی ادامه داد: یکی از مزیت‌ها برای تولید آلومینیوم، مزیت انرژی است. سرمایه‌گذاران به دلیل انرژی ارزان‌قیمتی که در خاورمیانه وجود داشته است از این ظرفیت برای تولید و سرمایه‌گذاری استفاده کردند و باعث رشد این صنعت شدند، اما متاسفانه این صنعت در ایران مغفول مانده است. بخش دیگری از مشکل به تامین مواد اولیه آلومینیوم در شرایط تحریم بر‌می‌گردد که اکنون با موانعی همراه شده و چرخه ارزش‌افزوده و اشتغال کشور را دچار اختلال کرده است.
اما سیف‌الله امیری، مدیرکل دفتر صنایع معدنی و فلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکید کرد دولت تمایلی به دخالت در فعالیت تولیدکنندگان ندارد، اما این انتظار وجود دارد که در شرایط جنگ اقتصادی صنعتگران در اختیار دولت باشند. وی تصریح کرد: اگر صادرات آلومینیوم را به‌طور کامل آزاد کنیم مطمئنا به ضرر صنایع داخلی و اشتغال خواهد بود. کسانی که می‌خواهند صادر کنند باید اول محصولشان را در بورس عرضه کنند و اگر مشتری نداشته باشد می‌توانند صادر کنند؛ اما برخی تولیدکنندگان داخلی محصولشان را در بورس عرضه نکردند و همین موضوع باعث شد که مشکلاتی ازجمله گرانی آلومینیوم تشدید شود و صنایع پایین‌دستی وابسته به این صنعت با چالش جدی مواجه شوند.
همچنین احمد مجیدی، مدیرعامل شرکت آلومینیوم ایران، گفت: مهمترین مشکل این صنعت تامین مواد اولیه است. صنایع دیگری مثل فولاد و مس حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد مواد اولیه خود را در داخل کشور تولید می‌کنند، اما ۸۰ درصد مواد اولیه آلومینیوم از چین و هند وارداتی است که اگر این واردات با مشکل روبه‌رو شود میلیاردها تومان ضرر می‌کنیم. امروز تولیدکنندگان ما مجبور شده‌اند که شمش تولیدی‌شان را برای ورود مواد تهاتر کنند.
همچنین حسنعلی رضایی‌مقدم، مدیرعامل شرکت گروه کارخانه‌‌های تولیدی نورد آلومینیوم، گفت: سال ۹۷ شاید بدترین سال برای صنعت آلومینیوم در چند دهه اخیر بوده است. مسئولان دولت باید شرایط موجود را آسیب‌شناسی کنند تا مشکلات حل شود. خیلی از مشکلات اقتصادی و صنعتی ما ناشی از ناآگاهی سیاسی است. اگر سیاسیون در کارهای اقتصادی دخالت نکنند خیلی از مشکلات حل می‌شود. از سوی دیگر، مسائل ارزی و نوسانات آن شرایط را بسیار سخت کرده است و حتی برخی سیاست‌ها باعث شد که محصولات کارخانه‌ها در بازار عرضه نشود.
تورج زارع، مدیرعامل شرکت آلومینای ایران نیز سرمایه‌گذاری در صنعت آلومینیوم را دشوار توصیف کرد و گفت: در صورت فراهم کردن شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری می‌توانیم تا ۲۰ میلیون تن ذخایر خود را افزایش دهیم. خیلی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس پتانسیل کمتری از ایران در تولید آلومینیوم دارند، اما بااین‌وجود نتوانستیم به شکل مطلوب سرمایه‌گذاری کنیم. باید در کنار توجه به تولید آلومینا برای ایجاد صنعت پایدار در این زمینه به سمت افزایش تولید بوکسیت برویم.
