پنجره‌ایرانیان؛ اثرگذاری طرح مالیات بر خانه‌های خالی با توجه به آنکه هنوز قانونی در این زمینه وجود ندارد در حد هیجان کوتاه‌مدت بود؛ زیرا از بهمن‌ماه پارسال که سامانه املاک و اسکان رونمایی شده و حتی از اواخر تابستان که اولین پیامک‌ها به مالکان بیش از یک واحد ارسال شده هم قیمت رشد داشته و هم معاملات کاهش یافته است.
به گزارش ایسنا، مالیات خانه‌های خالی با توجه به آنکه هنوز قانون آن به تصویب نرسیده حالت اجرایی به خود نگرفته است. البته وزارت راه و شهرسازی از چند ماه قبل برای اجرایی شدن این طرح دست‌به‌کار شده و روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار پیامک به دارندگان بیش از یک واحد مسکونی ارسال کرده است.
بااینکه روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ سامانه املاک و اسکان که اطلاعات واحدهای مسکونی کل کشور در آن ثبت خواهد شد به مرحله اجرا رسید طرح مالیات بر خانه‌های خالی هنوز به تصویب نرسیده است. هرچند اواخر شهریورماه محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی از ارسال ۱۰۹ هزار پیامک به مالکان خانه‌های خالی برای تعیین تکلیف این واحدها خبر داد. صاحبان این واحدها می‌بایست وضعیت سکونت خانه خود را مشخص و در صورت اشتباه بودن پیامک، اعتراض خود را با ویرایش اطلاعات در سامانه املاک و اسکان به ثبت برسانند.
باوجودآنکه ۱۰۹ هزار واحد شناسایی‌شده تناسبی با ۲.۶ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه طبق آمار ۱۳۹۵ ندارد، به نظر می‌رسد همان اوایل به لحاظ روانی در بازار مسکن تأثیرگذار بود و باعث شد برخی مالکان خانه‌های خالی، واحدهای خود را در قالب فروش یا اجاره به بازار عرضه کنند.
محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفته که پس از بحث مصمم شدن اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی، عرضه مسکن ۳۰ درصد افزایش یافته است که از آمار اتحادیه مشاوران املاک قابل‌مشاهده است.
بااینکه اثرگذاری کوتاه‌مدت و هیجانی مالیات بر خانه‌های خالی بر افزایش عرضه ملک در بازار را نمی‌توان با صراحت نفی کرد، آمار ماه‌های اخیر نشان‌دهنده روند کاهشی معاملات ملک بوده است. طبق گزارش بانک مرکزی معاملات مسکن شهر تهران در مردادماه ۹۱۰۰ فقره بوده که در شهریورماه به ۸۴۰۰ و در مهرماه به ۸۷۰۰ واحد رسیده است. قیمت‌ها نیز به ترتیب در هرماه ۱۰.۵، ۵ و ۱۰ درصد افزایش یافت و به میانگین ۲۶.۷ میلیون تومان در هر مترمربع رسید. به‌بیان‌دیگر قیمت مسکن در تهران طی سه ماه ۲۵ درصد رشد کرد.
البته از حدود سه هفته قبل تحت تاثیر اتفاقات سیاسی، تمایل برای فروش مسکن افزایش و خرید کاهش یافته است؛ به‌طوری‌که بازار مسکن در تهران و شهرهای اطراف آن در حالت رکود قرار دارد.
به هر ترتیب با توجه به وجود ۲.۶ میلیون مسکن خالی در کشور که ۴۹۰ هزار واحد آن در استان تهران قرار دارد، اجرای کامل قانون مالیات بر خانه‌های خالی می‌تواند منجر به ورود این واحدها به بازار مصرف و ایجاد تعادل نسبی در بازار مسکن شود؛ هرچند بررسی‌ها نشان می‌دهد عمده واحدهای خالی از نوع بزرگ متراژ، لوکس و نیمه لوکس است و اقشار پایین و حتی متوسط توانایی خرید آن را ندارند.
طرح مالیات بر خانه‌های خالی پس از تصویب مجلس و ارسال به شورای نگهبان با ۱۶ ایراد مواجه شد، مجددا به شورا ارسال و هنوز به مجلس عودت داده نشده است. بااین‌حال تاکنون ۱۰۹ هزار واحد مسکونی خالی از سکنه برای اخذ مالیات از طرف وزارت راه و شهرسازی به سازمان امور مالیاتی معرفی‌شده است. پس از ایرادات شورای نگهبان و بر اساس آخرین اصلاح صورت گرفته توسط مجلس شورای اسلامی در ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم هر واحد مسکونی واقع در کلیه شهرهای بالای یک‌صد هزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور موضوع تبصره (۷) ماده ۱۶۹ مکرر این قانون، در هرسال مالیاتی درمجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد به‌عنوان خانه خالی شناسایی‌شده و به ازای هرماه بیش از زمان مذکور، بدون لحاظ معافیت‌های تبصره (۱۱) ماده ۵۳ این قانون، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره در سال اول معادل ۶ برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد.
